Dış Ticaretin Kısıtlanması

advertisement
Dış Ticaretin Kısıtlanması
• Tarifeler ithalatın değeri yada miktarı
üzerinden alınan vergilerdir. Doğuş nedeni
devlete gelir sağlamak iken, bugün amaç yerli
firmaları uluslararası rekabetten korumaktır.
• Devlet ve yerli üretici kazanırken yerli tüketici
kaybeder. Tüketiciler daha az tüketirken daha
fazla ödemektedirler.
Dış Ticaretin Kısıtlanması (dvm)
• Çift taraflı tarife anlaşmaları ile ithalat
üzerinden alınan vergiler azaltılabilmektedir.
Bu anlaşmalar ile farklı ülkelere farklı oranların
uygulandığı karmaşık yapı ortaya çıkmaktadır
• 1947’de imzalanan GATT ile (Tarife ve Ticaret
Genel Anlaşması), tarife ayrımcılığına son
verme amaçlanmıştır.
• Çok taraflı anlaşma ile eş anlı olarak oranlar
düşürülmüştür.
Kotalar
• Belirli bir dönemde ithalat veya ihraç
edilebilecek mal miktarına veya değerine
konulan miktarlara kota denir.
• Fiziki anlamda (miktar sınırlaması) ya da değer
anlamında olabilir.
• Tek bir ülkeye, bir ülkeler grubuna veya tüm
ülkelere karşı uygulanabilir.
Kotalar (dvm)
• Mutlak kota dışında tarife kotaları vardır. Bir
ülkeye bir maldan belirli bir miktarda veya
değerde vergiden muaf yada düşük oranda bir
vergiye girmesine imkan tanırken daha fazla
miktar yada değerdeki malların girişi ise daha
yüksek vergiye tabi olmaktadır. Örneğin
Avrupa’da Japon arabalarının sınırlı olması,
GATT’in Uruguay toplantısında kotalar
düşürüldü.
Tarife Dışı Engeller
• Tarife dışı engeller yabancı ürün içeren tüm
malların etiketlenmesini zorunlu hale getirir
(milliyetçi duygularla talep azalması,
etiketlenmenin yabancı üreticilerin maliyetini
arttırması).
• Yaratıcı tedbirler: Yakın tarihe kadar
Almanya’da yapılan bira tanımında Alman
suyunun kullanılması zorunlu tutulmuştur.
Tarife Dışı Engeller (dvm)
• Japonya’da işlenmiş ürünlerinde son kullanma
tarihinin değil, üretim tarihinin basılması
zorunludur (eski ve bayatlamış görüntü).
• Yabancı malların gümrükten çekilmesine
yoğun bürokratik işlem getirmek, işlemi
yavaşlatmak.
• İthal malların emniyet, sağlık ve toplum refahı
gibi nedenlerle teste tabi tutulması. Bu
önlemler ithalatta caydırıcı olabilmektedir.
İhracat Ambargosu
• Mal, sermaye ve sermaye ihracatına getirilen
yasaklamalar olabilir (Politik nedenlerle).
• Sovyetler Birliği’nin 1980’de Afganistan’ı
işgalinden sonra ABD tarafından uygulanan tahıl
ambargosu, Irak’ın Kuveyt’i işgalinden sonra
1990’da uygulanan ambargo.
• Diğer ülkelerin yeni ve değerli teknolojileri elde
etmesini engellemek amacıyla uygulanabilir.
• Önemli hammaddelerin yurt dışına çıkması
engellenerek üreticiler için fiyat düşüklüğü
sağlanır.
Dış Ticaretin Kısıtlanması Gerekir Mi?
• Kısıtlamalar azaltılmış olsa da korumacılık
yanlılarının sayısında artış vardır.
– Geleneksel korumacılık görüşü:
 Korumacılar yerli işgücünü yurt dışındaki ucuz
işgücünden koruyarak istihdamı arttırmayı
düşünür (ancak ihracata dönük endüstrilerde
işsizlik artabilir).
Ücret gerekçe olarak gösterilirken verimlilik
unutuluyor.
Geleneksel korumacılık görüşü:
Yabancı üreticilerden kaynaklanan rekabet yerli
endüstride verimliliği arttırmaktadır. Japonya’da
otomobil, yedek parça, elektronik, metal yüksek
verimliliğe sahip (yabancı rekabetle karşı karşıya).
Buna karşılık işlenmiş gıda, sabun, deterjan
endüstrilerinde verimlilik düşüktür. (Bunların tamamı
koruma altında olan sektörler)
Geleneksel korumacılık görüşü:
Korumacılıkta ileri sürülen diğer gerekçe,
ithalattaki azalmanın yurtiçi toplam talebi
arttıracağıdır. Ancak bir ülkenin ithalatı karşı
ülkenin ihracatıdır. İthalat azaltılırsa, diğer
ülkeler bu ülkenin ihraç mallarını satın almaya
yetecek parayı bulamayacaklardır.
Geleneksel korumacılık görüşü:
 Tarife uygulaması misilleme ile karşılaşır.
İhraç malı üreten sektörlerde işsizlik artar.
 Bebek sanayi koruması özellikle gelişmekte
olan ülkeler açısından yeni oluşturulan bir
endüstrinin gelişimini tamamlayıncaya kadar
belirli bir süre korunmasıdır.
Dış Ticaret Hadleri ve Serbest Ticaret
• Ortalama ihracat fiyatının ithalat fiyatına oranıdır.
• Satın alma gücünü arttırabilmek için dış ticaret
haddi iyileşmelidir.
• İhraç edilen malların ithal edilenlere göre
değerinin artması istenir.
• OPEC petrolün varil başına fiyatını 2,5 $’dan 14
$’a çıkarttığında dış ticaret hadlerini kendi
lehlerine çevirmişlerdi.
• Tarıma karşı sanayi, geriye karşı ileri teknoloji, az
bilgi içeren üretimden çok bilgiye iyileşir.
Neomerkantilist Yaklaşım
• Geçmişte karşılaştırmalı üstünlük sahip olunan
kaynaklara bağlıydı. Bugün teknolojiye bağlıdır
ve teknoloji lideri olduğun sürece
karşılaştırmalı üstünlüğünü koruyabilir.
Download