varlık felsefesi
advertisement
VARLIK FELSEFESİ ( ONTOLOJİ ) FELSEFE DERSİ KONU ANLATIMI ONTOLOJİ Tüm varolma biçimlerini ; DÜŞÜNSEL GERÇEK OLASILIK İçine alan ve derinlemesine araştıran felsefe disiplinidir. BİLİM VE FELSEFEYE GÖRE VARLIK FELSEFE VARLIĞI BİR BÜTÜN OLARAK ELE ALIP İNCELER BİLİM İSE VARLIĞI BÖLEREK İNCELER FELSEFE GENEL BİR VARLIK KAVRAMINI ELE ALARAK İNCELERKEN ; “VARLIK VAR MIDIR?” VE “VAROLMA BİÇİMLERİ NELERDİR?” SORULARINI SORAR BİLİM İSE VARLIĞIN OLDUĞUNU PEŞİNEN KABUL EDER METAFİZİK - ONTOLOJİ Metafizik kavramı uzun süre ontoloji kavramı ile aynı anlamda kullanılmıştır. Metafizik varlığı çok geniş ve kapsamlı ele alırken ontoloji varlığı daha sınırlayıcı bir biçimde varlık nedir? varlığın gerçekliği ve prensipleri nelerdir? varlığın kategorileri ve tabakaları nelerdir? gibi sorularla ele alır. “VARLIK” kavramı metafiziğe “VAROLAN” kavramı ontolojiye ait kavramlardır. VARLIĞA YAKLAŞIMLAR FELSEFEDE VARLIĞA İKİ YAKLAŞIM SÖZKONUSUDUR Varlığın Olmadığını Savunan Yaklaşım ( NİHİLİZM ) Varlığın Olduğunu Savunan Yaklaşım ( REALİZM ) NİHİLİZM TAOCULUK 1. Kurucusu Lao TSE adlı bir düşünürdür 2. Bu öğretiye göre doğa evrenin düzenidir 3. Ana ilkesi doğaya göre yaşamak onun ilkeleri ve yasaları ile özdeşleşmektir NİHİLİZM Latince’de “Hiç” anlamına gelen bir sözcüktür Geniş anlamda nihilizm hiçbir değer kabul etmeyen ve kural tanımayan anlayışları dile getirir Siyasal bir görüş olarak ; toplum düzeni hakkında insanlara benimsetilmiş tüm fikirlere karşı çıkar Bir çeşidi de toplumdaki her türlü otoriteye karşı çıkar. İnduvidializm _ Bireycilik , Anarşizm ile uzlaşır REALİZM VARLIĞIN İNSAN BİLİNCİNDEN BAĞIMSIZ VE NESNEL OLARAK VAROLDUĞUNU İLERİ SÜREN YAKLAŞIM VARLIĞI OLUŞ OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM VARLIĞI İDEA OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM VARLIĞI MADDE OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM VARLIĞI HEM DÜŞÜNCE HEM MADDE OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM VARLIĞI FENOMEN OLARAK KABUL EDEN YAKLAŞIM OLUŞ OLARAK VARLIK HERAKLEİTOS : Evrenin ana maddesi ateştir.Ateş değişmez bir yasaya göre buhar , su , toprak olur ve yine ateşe döner. Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir. Doğadaki bu değişim bir düzene göre olur bu düzen “LOGOS”tur. “HER ŞEY AKAR” “AYNI IRMAKTA İKİ KEZ YIKANILMAZ” WHİTEHEAD : Varlığın ne olduğunu anlamak için doğaya bakmak yeterlidir.Doğa soyut , mekanik yapma bir varlık değildir. Aksine doğa yaşayan bir oluştur. İDEA OLARAK VARLIK PLATON:Gerçek olan idealardır ARİSTOTELES : idealar tek tek nesnelerin özüdür. FARABİ: İki tür varlıktan söz eder; Mümkün varlıkar ve zorunlu varlıklar. Mümkün olan varlıkların varlıkları başka mümkün varlıklara bağlıdır. HEGEL:İdea Platondaki gibi değişmeyen gelişmeyen , durağan değildir.Mutlak ruh , tin , geist kendini doğada gerçekleştirir. MADDE OLARAK VARLIK MATERYALİZM olarak da anılır Madde dışında bir gerçeklik yoktur Ruh ve ruhsal olayların temelinde de maddi olaylar mevcuttur Maddi olmayan ve algılanamayan hiçbir şey gerçek değildir MADDE OLARAK VARLIK DEMOKRİTOS : Evren atomlardan oluşmuştur. Doğada mekanik bir zorunluluk vardır. HOBBES : Dünya mekanik hareket yasaları tarafından yönetilen cisimlerin bütünüdür. İnsan da hayvan da bu bütünün parçasıdır. LA METRİE : Antropolojik bir materyalizm görüşü vardır.İnsanı en gelişmiş makine olarak tanımlar.Ruh organizmanın bir fonksiyonudur MARX: Dialektik Materyalizm kuramını oluşturmuştur. Madde bilincin dışında ondan bağımsız olarak vardır. Düşünme en ileri derecede gelişmiş maddenin bir ürünüdür. Madde düşünmeden önce vardır. HEM DÜŞÜNCE HEM MADDE OLARAK VARLIK Varlığın bir yanı ile ruh bir yanı ile madde olduğunu savunan yaklaşımdır DÜALİZM – İKİCİLİK olarak da anılır Temsilcisi DESCARTES’tir.Özleri bakımından farklı üç töz vardır : Tanrı , ruh ve madde. Tanrı sonsuz tözdür. Madde ve ruh tamamen birbirinden bağımsızdır. Maddenin temel niteliği yer kaplama , ruhun temel niteliği düşünmedir. Madde düşünemez, ruh da yer kaplamaz. FENOMEN OLARAK VARLIK Kurucusu HUSSERL’dir Fenomen bilincin önündeki her şeydir Bilince göre varlık , bilinç için varlık vardır Varlık objenin suje için taşıdığı anlamdır Tüm nesnelerin gerisinde özler vadır Asıl varolanlar fenomenlerdir yani nesnelerin taşıdıkları özlerdir Fenomenlerin bilgisini bir bilim gibi geliştirmek istediği için yaklaşımı FENOMENOLOJİ olarak anılır
