Akut Tonsillofarenjitte Antibiyotik Kullanımı

» Farenjit = ateş + boğaz ağrısı + farinkste yangı (kızarıklık,
ödem)
» Bademciklerde de belirgin iltihap → Tonsillofarenjit
» Virüsler 1. etken
» Kendi kendini sınırlayan, iyi gidişli enfeksiyon
» Bakteriyel tonsillofarenjitte komplikasyon !!!
Birinci basamak hekiminin önemli bir görevi
Akut tonsillofarenjit, en sık
yanlış antibiyotik yazma
nedenlerinden biri
ICD-10 Kod
Hastalık Adı
J00
Akut nazofarenjit (nezle)
J02
Akut farenjit
J02.0
Streptokokkal farenjit
J02.8
Akut farenjit, diğer tanımlanmamış organizmalara bağlı
J02.9
Akut farenjit, tanımlanmamış
J03
Akut tonsillit
J03.0
Streptokokkal tonsillit
J03.8
Akut tonsillit, diğer tanımlanmamış organizmalara bağlı
J03.9
Akut tonsillit, tanımlanmamış
http://medulamedula.com/icd-kodlari/icd-i-p
VİRÜS
EN SIK
Adenovirus
Herpes simplex virus 1 / 2
Coxsackievirus
Rhinovirus
Coronavirus
İnfluenza A ve B
Parainfluenza
Respiratory syncytial virus
Epstein-Barr virus
Cytomegalovirus
Parvovirus B19
HIV (insan immün
yetmezlik virüsü)
BAKTERİ
ÇOCUKLARDA
%20-30 ATİPİK BAKTERİ
A grubu beta-hemolitik
streptokoklar (GAS)
C ve G grubu streptokoklar
Arcanobacterium
haemolyticum
Neisseria gonorrhoeae
Corynebacterium
diphteriae
Fusobacterium
necrophorum
Francisella tularensis
Yersinia pestis
Treponema pallidum
Borrelia burgdorferi
Leptospira interrogans
Anaeroplar
Mycoplasma pneumoniae
Chlamydophila
pneumoniae
Chlamydophila psittaci
«Shulman ST, et al. Clinical practice guideline for the diagnosis and management of group A streptococcal pharyngitis: 2012»
update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis 2012.»den değiştirilerek alınmıştır.
Çocuk ve Ergenlerde Akut Farenjitin Sık
Enfeksiyöz Nedenleri – 1
Etken
Klinik Sendrom
Klinik İpuçları
Rhinovirus
Nezle
Nazal semptomlar
Coronavirus
Nezle
Nazal semptomlar
Respiratory syncytial
virus
Bronşiyolit, nezle
Nazal semptomlar
Adenovirus
Faringokonjunktival ateş, akut
solunum yolu hastalığı
Konjonktivit, farenjit, eksuda
Herpes simplex virus 1 / 2
Farenjit
Seksüel aktif adölesanda farenjit, dudakta ülser
Parainfluenza virus
Nezle, krup
Stridor, nazal semptomlar
İnfluenza A ve B
Grip
Ateş, öksürük, farenjit, baş ağrısı, miyalji
Enterovirus
Herpanjina, el-ayak-ağız
hastalığı
Farinkste veziküller, el-ayak lezyonları
Epstein-Barr virus
Enfeksiyöz mononükleoz
Ateş, farenjit, eksuda, servikal lenfadenomegali,
splenomegali
Cytomegalovirus
Enfeksiyöz mononükleoz
Ateş, farenjit, eksuda, servikal lenfadenomegali
HIV (insan immün
yetmezlik virüsü)
Primer HIV enfeksiyonu
Ateş, mononükleoz benzeri sendrom, kilo kaybı,
yaygın lenfadenopati, döküntü, splenomegali,
lenfopeni
Virüsler
Çocuk ve Ergenlerde Akut Farenjitin Sık
Enfeksiyöz Nedenleri – 2
Etken
Klinik Sendrom
Klinik İpuçları
A grubu streptokok
Tonsillofarenjit, kızıl
Akut başlangıç, ateş, karın ağrısı, tonsil ve farinkste
eritem, eksuda, ağrılı servikal lenfadenopati
C ve G streptokok
Tonsillofarenjit, kızıl benzeri
döküntü
Okul çağı çocuklar ve genç erişkinlerde sık
Arcanobacterium
haemolyticum
Farenjit, kızıl benzeri döküntü
Ergenlerde sık, olguların yarısında döküntü var
Neisseria gonorrhoea
Farenjit
Seksüel aktif adölesan
Corynebacterium
diphteriae
Farenjit
Endemik bölgelerde
Fusobacterium
necrophorum
Farenjit, bakteriyemi
Lemierre sendromu, adölesan ve genç erişkinlerde
daha sık
Francisella tularensis
Ülseratif-eksudatif farenjit
Kontamine su veya iyi pişmemiş yaban hayvan eti
yenmesi, penisiline cevapsız farenjit
Anaeroplar
Tonsillit, farenjit
Vincent anjini
Pnömoni, bronşit, farenjit
Adölesanlar ve erişkinler
Bakteriler
Atipik bakteriler
Mycoplasma pneumoniae
Circulation. 2009; 119: 1541-1551.
Amerikan Pediatri
Akademisi’nin
2015 tarihli RED
BOOK yayını GAS
tonsillofarenjitindeki son
güncel rehberdir.
» Çocukluk çağının en sık bakteriyel enfeksiyon etkeni
» Gram-pozitif kok
– Çiftler halinde veya farklı uzunluklardaki zincir şeklinde
» Boğazda enfeksiyon yapan çok nadir bakteriler dışında, (difteri
ve gonokok gibi) antibiyotiklerin tonsillofarenjit tedavisinde
sadece A grubu streptokok (GAS) için yeri var
˃ Antibiyotik direnci!
11
» Viral tonsillofarenjit 
˃ Solunum viruslarının sık görüldüğü kış aylarında yoğun
» GAS tonsillofarenjiti 
Okul çağındaki çocuklar
bir sezonda 1-3 kez
˃ En sık okul çağı çocuklarda
streptokokkal
˃ Okul çağı çocuklarıyla temas eden küçük
çocuklarda da
tonsillofarenjit geçirebilir
olabilir
» Enfekte kişiye yakın temas edende GAS geçişi % 35
» Ilıman iklimlerde kış ve erken baharda zirve
» Enteroviral farenjit yaz ve erken sonbaharda sık
Grup A Streptokok (GAS)
» Ani başlangıçlı boğaz ağrısı
» 5-15 yaş
» Ateş
» Başağrısı
» Bulantı, kusma, karın ağrısı
» Tonsillofaringel inflamasyon
» Tonsillofaringeal eksuda
» Palatal peteşi
» Anterior servikal adenitis (hassas
nodlar)
» Kış ve erken ilkbahar
» Streptokok farenjit temas öyküsü
» Kızıl döküntüsü
Viral
» Konjunktivit
» Burun akıntısı
» Öksürük
» Diyare
» Seste kalınlaşma
» Ülseratif stomatit
» Viral ekzantem
Tonsillofarenjit etkeninin
GAS olmadığını tahmin
etmek, GAS olduğunu
tahmin etmekten daha kolay
GAS tonsillofarenjitinde klinik tablo ani başlar
Kızıl
döküntüsü
Çilek dili
» İnkübasyon süresi 2-5 gün
» Ateş ve konstitüsyonel semptomlar antibiyotik
kullanılmadığında bile birkaç gün içinde kaybolur
» Penisilin alanlarda klinik düzelme 48 saatte gözlenir
» Kendini sınırlayan tablonun antibiyotiklerle tedavi
edilmesinin amacı
Süpüratif ve
nonsüpüratif
komplikasyonların
önlenmesi için
Adölesan ve büyük çocuklarda;
˃ Akut tonsillit
˃ Hassas servikal
lenfadenopati
˃ Eşlik eden aksiller veya
inguinal lenf nodu
˃ Splenomegali
˃ Halsizlik, isteksizlik
˃ Çok yüksek olmayan
ateş
˃ Klinik seyir uzun
Ateş
Halsizlik
Akut tonsillit
Hassas servikal
lenfadenopati
• Streptokokkal enfeksiyonlar genelde nadir ve atipik
• Akut romatizmal ateş (ARA) nadiren gelişir
GAS enfeksiyonlu büyük kardeşe temas varsa  TEST YAP
• Streptokokkal enfeksiyonlar genelde nadir ve atipik
• Akut romatizmal ateş (ARA) nadiren gelişir
GAS enfeksiyonlu büyük kardeşe temas varsa  TEST YAP
•
•
•
•
•
Ateş, huysuzluk, iştahsızlık
Mukopürülan rinit
Burun deliklerinde kabuklanma ve derisinde soyulma
Yaygın adenopati
Streptokokkoz
Rinofarenkste eksuda var
– Tonsil küçük, eksudatif farenjit nadir
Tonsillerde eksuda
» 8 yaşında Mustafa, babası
ile 39 C’nin üzerinde ateş
ve boğaz ağrısı ile
getiriliyor,
» Boğaz kültürü;
• Mutlaka alırım,
• Almam, boğaz kültürünün maliyeti tedaviden
daha fazla
1
9
En
tecrübeli
doktor bile
yanılabilir!
20
»
»
»
»
»
Klinik hızlı düzelme
Genel aktivitelere hızla geri dönme
Bulaşıcılıkta hızlı azalma
Uygunsuz antibiyotik kullanımını azaltma
Süpüratif komplikasyonların önlenmesi (peritonsiller
apse, servikal lenfadenit, mastoidit, invazif enf)
» ARA’nın önlenmesi
» Klinik ve epidemiyolojik özellikleri kuvvetle viral
etiyoloji düşündürenlere (öksürük, burun akıntısı,
ses kısıklığı, oral ülserler) önerilmez
» < 3 yaş altında streptokok tonsillofarenjiti insidansı
ve ARA nadir olduğundan önerilmez
1. Boğaz kültürü
2. Hızlı antijen tarama testleri (HATT)
3. Seroloji – antikor tayini
4. Polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) bazlı tanı testleri
Sürüntü kültürü % 5 koyun kanlı agara ekilir
» Yalancı negatif boğaz kültürü:
%90-95
Duyarlı
˃ Kültürün alım şekli
+ Her iki tonsilin yüzeyinden ve posterior farinks
duvarından alınmalı, diğer orofarinks ve ağız
alanları uygun değil
˃ Önceden antibiyotik kullanılması
˃ İnkübasyon süresi
+ Kültür plağı 35-37 oC’de 18-24 saat sonra beta-hemoliz
açısından değerlendirilir
+ Beta-hemoliz yoksa 48. saatte tekrar plak incelenir
» Boğaz kültüründe üreyen GAS
miktarı ile taşıyıcılık veya
enfeksiyon etkeni olma
arasındaki farkı ayırt etmek
mümkün değildir
Circulation. 2009;119:1541-1551
» GAS hücre duvarında bulunan karbonhidrat
antijenin enzim immün assay yöntemle
saptanması
%95
Özgül
%70-90
Duyarlı
»
»
»
»
»
Kısa sürede sonuç  avantaj
Yanlış pozitif çok çok sıradışı
Pozitif sonuçlarına göre tedavi yapılabilir
Çocuk ve ergende negatif sonuç  Boğaz kültürü al
Erişkinde negatif sonuç  Boğaz kültürü şart değil
» Polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) bazlı
tanı testleri
» Bakteri DNA’sını tayin eder
» Henüz rehberlerde rutin kullanımı
önerilmemekle birlikte çalışmalarda
duyarlı ve özgül olduğu bulunmuş
GAS tonsillofarenjit
semptomlarının başlangıcını
takiben 9 gün içinde başlanan
antibiyotik tedavisi
ARA’yı önler
» Ali, annesi tarafından dışarıda
bakılan ASO değeri 450 olduğu için getiriliyor
» Bir hafta önce bakılan ASO değeri 480 ve boğaz
kültürü negatif,
» Hangi tetkikleri planlarsınız ?
» Ali’nin annesi Aslı Hanım’a ne önerirsiniz ?
3
0
A. Hemen, çok acil Benzatin penisilin (im),
B. 10 günlük bir kür amoksisilin,
C. ASO ve boğaz kültürünün bir de sizin
hastanenizde tekrarı,
D. Boğaz kültürünün tekrarı
E. Daha daha güçlü bir tedavi
3
1
» Rutin tanıda önerilmez
» Sadece, ARA ve AGN düşünülen hastalarda
geçirilmiş streptokok enfeksiyonunu göstermek,
veya prospektif epidemiyolojik çalışmalarda akut
enfeksiyon ile taşıyıcıları ayırt etmekte kullanılmalı
» En sık kullanılan iki test ASO ve anti-DNase B
Enfeksiyondan sonra 3-8 haftaya kadar en yüksek seviyeye
ulaşabilir
Aktif GAS enfeksiyon olmaksızın aylarca yüksek kalabilir
Erken ve uygun tedavi ile antikor yanıtı genellikle engellenir
33
Modifiye Centor Skorlama Sistemi
≥ 2 özellik varsa test yapılmalı
1) Öksürük olmaması
2) Tonsiller eksuda veya şişliğin olması
3) Ateş
4) Büyümüş ve hassas ön servikal lenf nodlarının bulunması
5) < 15 yaş
Table 1. High Risk Patients
• Concurrent diagnosis of rheumatic fever or a past history of
rheumatic fever, especially with carditis or valvular disease
• Household contact with someone having a history of rheumatic fever
Table: Signs and Symptoms
Suggestive for GAS
• Fever > 38º C (100.4° F)
• Tender anterior cervical nodes
• Enlarged, red tonsils +/- purulent exudate
• Palate petechiae
• Headache
• Abdominal pain, nausea and/or vomiting
• Scarlet fever rash
• Age 5-15 years
• Presents in late autumn, winter or spring
• History of recent exposure
Suggestive for viral etiology
• Cough and coryza
• Scleral conjunctival inflammation ("pink eye")
• Hoarseness
• Pharyngeal ulcerations
• Diarrhea
• Characteristic viral rash
Most Recent Major Update, May, 2013
Tablo 1.
Yüksek riskli hasta:
• Akut romatizmal
ateş (ARA) geçiriyor
/ geçirmiş olma
• Ev içi ARA geçirmiş
kişiyle temas
Boğaz ağrısıyla başvuran hasta
Yüksek riskli hasta? (Tablo 1)
Evet
Hayır
Kültür al &
antibiyotik başla.
•Kültür (-) :
antibiyotiği kes
•Kültür (+) : tedavi
bittikten 2-7 gün
sonra kontrol et
GAS şüphesi ? (Tablo 2)
Olası
Olası değil
Semptomatik
tedavi
Negatif
Tablo 2. GAS semptom&bulgu:
• Ateş > 38°C
• Ağrılı ön servikal LAP
• Tonsil hipertrofisi, eksuda
• Damakta peteşi
• Baş ağrısı
• Karın ağrısı, bulantı±kusma
• Kızıl döküntüsü
• 5-15 yaş
• Sonbahar/kış dönemi
• Temas öyküsü
Viral etiyoloji semptom&bulgu:
• Öksürük, burun akıntısı
• Göz de enflamasyon
• Ses kısıklığı, farinkste ülser
• İshal
• Viral döküntü
Hasta <16 yaş ise
boğaz kültürü al.
Sonuç çıkana
kadar tedavi
verme.
Negatif
Pozitif
Pozitif
Tekrar değerlendir
Hızlı GAS antijen
testi yap
Hayır
Tedavi ver
48 saatte iyiye gidiş
Evet
Antibiyoterapiyi tamamla.
Kontrol kültür gerekmez.
TONSİLLOFARENJİT
Antibiyotik Başlama Kararının Verilmesi
TONSİLLOFARENJİT
Klinik: Viral?
Klinik: GAS? Viral?
< 3 yaş
Öksürük
Ses kısıklığı
Burun akıntısı
Stomatit, oral ülser
Streptokok antijen testi yap
Boğaz kültürü al
Semptomatik Tedavi
Semptomatik Tedavi
Klinik: GAS?
Kızıl
Hastada ARA öyküsü
Ailede yeni ARA öyküsü
Ailede yeni GAS öyküsü
ARA veya PSGN salgını
Boğaz kültürü al
Antibiyotik başla
Kültür negatif
Kültür pozitif
Semptomatik Tedavi
Antibiyotik başla
Klinik özellikler
GAS düşündürüyor ve
kültür olanağı yoksa
antibiyotik başla
» 6 yaşında Selin,
boğaz ağrısı ve ateş
şikayeti ile size
getiriliyor,
» Fizik muayenede;
a) Tonsiller hipertrofik ve beyaz kriptleri mevcut;
b) HATT pozitif bulundu. Nasıl yaklaşırsınız ?
c) Streptokokal tonsillofarenjittir, penisilin başlarım,
d) Evde trimetoprim-sulfametoksazol var, onu başlarım.
3
9
» Farinksten organizmayı eradike etmek için
gereken sürede (genelde 10 gün), uygun
antibiyotikle, uygun dozda tedavi edilmeli
» İlk tedavi seçeneği 60 yıldan fazla bir süreden
beri PENİSİLİN’dir
» Etki spektrumu dar, yan etkileri az, fiyatı uygun
Bugüne kadar
penisiline dirençli GAS
hiç bildirilmemiştir…
» Allerjisi olmayanlara penisilin veya amoksisilin
˃ Amoksisilin  küçük çocuklarda tat avantajı
˃ Benzatin penisilin  10 gün boyunca ağızdan antibiyotik
içemeyecek hastalara kas içi tek doz
» Penisilin alerjisi olanlara dar spektrumlu
sefalosporinler (sefaleksin, sefadroksil)
» Anafilaktik tip (immediate) penisilin alerjisi olanlara
klindamisin, klaritromisin, azitromisin
» Trimetoprim-sulfometoksazol, florokinolonlar ve
tetrasiklinde yüksek direnç  KULLANMA
İlaç, Veriliş Yolu
Doz
Süre
Penisilin V, ağızdan
Çocuk: 250 mg günde 2-3 kez
Adölesan ve yetişkin: 250 mg günde 4 kez ya da 500 mg günde 2 kez
10 gün
Amoksisilin, ağızdan
50 mg/kg günde bir kez (maks. 1000 mg); alternatif 25 mg/kg
(maks. 500 mg) günde 2 kez
10 gün
Benzatin penisilin G, kas içi
< 27 kg: 600,000 Ü; ≥ 27 kg: 1,200,000 Ü
1 doz
Sefaleksina, ağızdan
20 mg/kg/doz (maks. 500 mg) günde 2 kez
10 gün
Sefadroksila, ağızdan
30 mg/kg (maks. 1 g) günde tek doz
10 gün
Klindamisin, ağızdan
7 mg/kg/doz (maks. 300 mg) günde 3 kez
10 gün
Azitromisinb, ağızdan
12 mg/kg (maks. 500 mg) günde tek doz
5 gün
Klaritromisinb, ağızdan
7.5 mg/kg/doz (maks. 250 mg) günde 2 kez
10 gün
Penisilin alerjisi yok
Penisilin alerjisi var
Maks: maksimum. a Tip 1 penisilin alerjisi olanlarda kullanılmaz. b GAS bu ajanlara dirençli olabilir.
» 11 randomize kontrollü çalışma, 1607 hasta (çoğu çocuk ve
adölesan)
» Penisilin V / oral sefalosporinler / seftriakson / klindamisin
» Tedaviyi 3 gün / 5 gün / 7 gün süreyle uygulamak 10 gün süreyle
uygulamaya göre bakteri eradikasyonunu tam olarak
sağlayamaz
» Antibiyotikle 24 saat sonra hasta bulaştırıcı değil
» Tedavi sonrası kontrol boğaz kültürü veya HATT rutin
önerilmez
˃ Özel durumlarda düşünülebilir
+ Semptomatik kalanlar
+ Semptomları tekrarlayanlar
+ Romatizmal ateş geçirmiş ve tekrarlama riski yüksek
olanlar
˃ Ne zaman?: Tedavi tamamladıktan 2-7 gün sonra
Tedaviden sonra boğazda GAS var ve semptomatik
NE YAPMALIYIM ?
↓
1. Aynı antibiyotik ile tedavi
2. Alternatif oral antibiyotik ile tedavi
3. Kas içi benzatin penisilin G
Penisilin tedavisi başarısızsa dar spektrumlu sefalosporin,
klindamisin veya amoksisilin-klavulanat veya penisilinin
rifampisinle kombinasyonu
* Epidemiyolojik faktörler (kalabalık yaşam koşulları, kapalı
yaşam alanları vb.)
* Klinik faktörler
˃ Hasta yaşı
+ Bakteriyolojik ve klinik kür, küçük yaşlarda daha düşük
˃ Tedavi öncesi hastalık süresi
+ Erken tedavi immünite gelişimini süprese edebilir
+ Antibiyotik tedavisi semptom başlangıcının ≥2 gün
başlananlarda, ilk 2 günü içinde başlananlara göre daha
başarılı
˃ Antibiyotik formülasyonu
˃ Hasta uyumu
* Mikrobiyolojik faktörler
» Ko-patojenlerin varlığı
» Beta-laktamaz üreten bakterilerin penisilini
inaktive etmesi
» Mikrobiyal ekolojinin değişmesi
» Antibiyotik tedavisinin bakteriyel florayı ortadan
kaldırabilmesi veya baskılayabilmesi
» Streptokok taşıyıcılığı
» GAS tanılı hastanın asemptomatik ev içi temaslıları
için tanısal test veya ampirik tedavi rutin önerilmez
» Temaslılar ARA veya AGN gelişimi açısından riskli ise
test edilmeli ve test sonuçları pozitif olan temaslılar
tedavi edilmelidir
» Yüksek ateşin kontrolü için parasetamol veya
ibuprofen yararlı
» Çocuklarda aspirin kullanımından kaçınılmalı
» Kortikosteroidlerle ek tedavi önerilmez
» Sağlıkla ilgili
bir yakınması bulunmayan
Fulya’nın kreşte alınan
boğaz kültüründe yoğun
A grubu beta-hemolitik streptokok
ürediğini için annesi tarafından
size getirilirse ne yaparsınız ?
52
A. Hemen amoksisilin başlarım,
B. Hemen Benzatin penisilin yaparım,
C. Hemen boğaz kültürünü tekrarlarım,
D. Hemen ASO bakarım,
E. Hemen eve gönderirim.
53
» Klinik bulgular olmadığında boğazda GAS
saptanması
» Streptokok antikor yanıtı yok
» Taşıyıcılar yakın temaslılarına
GAS farenjitini yaymazlar
» Süpüratif / nonsüpüratif
komplikasyon gelişim riski
yok / çok az
» Klinik bulgular olmadığında boğazda GAS
saptanması
» Streptokok antikor yanıtı yok
Kış/ilkbahar
» Taşıyıcılar yakın temaslılarına
döneminde okul
GAS farenjitini yaymazlar
çocuklarının
» Süpüratif / nonsüpüratif
%20’si
komplikasyon gelişim riski
asemptomatik GAS
yok / çok az
taşıyıcısı olabilir
Ne hızlı antijen tanı testleri
ne de boğaz kültürü
streptokok taşıyıcılığını
gerçek enfeksiyondan
ayırt edemez
» Taşıyıcılığı eradike etmek güç
» Rutin tarama yapılması veya tedavisi gerekmez
» Viral ÜSYE geçiren streptokok taşıyıcılarını gerçek
enfekte kişilerden ayırmak mümkün olmadığından
antibiyotik tedavisi verilmeli
1. ARA veya AGN salgını
2. Kapalı veya yarı kapalı topluluklarda GAS
tonsillofarenjit salgını
3. Ailede ARA öyküsü
4. Taşıyıcılığı sona erdirmek için tonsillektomi planı
5. Uygun tedaviye rağmen aile içinde haftalarca süren
kanıtlanmış tekrarlayan GAS farenjit atakları «pingpong enfeksiyon»
İlaç, Veriliş Yolu
Doz
Süre
Klindamisin
20-30 mg/kg/gün 3 dozda (maks. 300
mg/doz)
10 gün
Penisilin V
+
Rifampisin
50 mg/kg/gün 4 dozda (maks. 2000 mg/gün)
+
20 mg/kg/gün tek doz (maks. 600 mg/gün)
10 gün
+
Tedavinin son 4 günü
(6-10. günlerde)
Amoksisilin-klavulanat
40 mg amoksisilin/kg/gün 3 dozda (maks.
2000 mg amoksisilin/gün)
10 gün
< 27 kg: 600,000 Ü, ≥ 27 kg: 1,200,000 Ü
+
20 mg/kg/gün 2 dozda (maks. 600 mg/gün)
1 doz
+
4 gün
Ağızdan
Kas içi ve ağızdan
Benzatin penisilin G (kas içi)
+
Rifampisin
Maks: maksimum.
» Genellikle hastalar hastane ortamında izlenmeli
» Fusobacterium enfeksiyonu  ampisilin/sulbaktam +
metronidazol
» C. diphtheriae  penisilin, eritromisin, azitromisin
» A. haemolyticum  β-laktam, makrolid
» N. gonorrhoeae  seftriakson + azitromisin, tedavi
sonunda kültür tekrarlanmalı
1. Akut GAS enfeksiyonu/kronik taşıyıcılık durumları
ileri tanı yöntemlerinin geliştirilmesiyle birbirinden
ayrılabilmeli
2. GAS tonsillofarenjiti için daha basit ve daha kısa
sürede tedavi olanakları geliştirilmeli
3. Etkin ve güvenilir bir GAS aşısının geliştirilmesiyle
enfeksiyon tümden önlenebilmeli
Prof. Dr. Serhat ÜNAL
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
İç Hastalıkları AD.
Doç. Dr. Nevin HATİPOĞLU
Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Doç. Dr. Behice KURTARAN
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
Mikrobiyoloji AD
w w w. t i t c k . g o v. t r
TEŞEKKÜRLER