RAMPLASMAN – ORNATMA

RAMPLASMAN – ORNATMA ( Yerini alma )
Ornatma (Replacement) veya Metasomatizma
LINDGREN, 1933’e göre yaşlı (eski) mineral veya minerallerin
üzerinde, kimyasal bakımdan farklı başka mineralin eş zamanlı
olarak büyüyebilmesi olayıdır.
Ornatma sırasında bazı ayrıcalıklar hariç genellikle kayaçların
hacimlerinde büyük değişiklik (büyüme veya küçülme) görülmez.
Ornatma olayları , genellikle yüksek sıcaklık ve basınç altında
bulunan ve yüzeyle temasın engellendiği yataklar için tipiktir.
Ornatma olayları , genellikle yüksek sıcaklık ve
basınç altında bulunan ve yüzeyle temasın
engellendiği yataklar için tipiktir.
Ornatma olayının ilginç özelllikleri :
Bitki hücresi, ağacın büyüme halkaları,
Fosiller,
Sedimanter yapılar,
Kıvrımlanma yapıları
Bastin ve diğ. e göre ornatma için genel kurallar
Sülfit, arsenit, tellurit ve sülfo tuzları herhangi bir kayaç, gang veya
cevher mineralinin yerini alabilir.
Gang mineralleri kayacın veya diğer gang minerallerinin yerini
alabilir, fakat sülfit, arsenit, tellurit ve sülfo tuzlarının yerini
almazlar.
Oksitler bütün kayaç ve gang minerallerinin yerini alabilir, fakat
ender olarak gang mineralleri tarafından yerleri alınır,
Oksitler, ender olarak sülfitlerin, arsenitlerin, tellüritlerin ve sülfo
tuzlarının yerini alır.
1- Psöydomorflar
(Yalancı şekiller)
Daha önce oluşan mineralin şekli muhafaza edilmiş ise ve
özellikle iç yapılarda bir ölçüde görülebilecek seviyede ise,
ornatmanın kökeni tartışılmaz.
Cevherleşme öncesi yapılar ve oolitler şimdi sülfitler
tarafından
psöydomorfiye uğratılmış olabilir ve bunlar ornatmayı tamamlayıcı
kanıtıdırlar.
2- Düzensiz kütlelerde, çatlağın, kimyasal olarak reaktif olan
mineral tanesi veya kayacı kestiği durumlarda, genişleyen
çatlağın doldurulması
3- Kristalografik doğrultulara bağlı olmaksızın tane sınırları boyunca
veya çatlaklar boyunca geniş bölgelerde oluşan, düzensiz veya
kurtçuklar(vermiküler) şeklindeki iç büyümeler. Kristalografik
doğrultulara bağlı olmaksızın tane sınırları boyunca veya çatlaklar
boyunca geniş bölgelerde oluşan, düzensiz veya
kurtçuklar(vermiküler) şeklindeki iç büyümeler
4- Yankayaç ve ornatmaya uğramamış minerallerin adacıklar şeklinde
bulunması
5- Yenilen kayaca ve minerale doğru dışbükey yüzeylerin
oluştuğu “ cusp ve carries” dokuları
6- Uyumsuz duvarlara ve sınırlara sahip çatlaklar
7- Bir mineralin sınırlarının, diğer minerali kristalografik
doğrultusu boyunca delmesi
8- Belirli bir yönlenmeye sahip tanecikler
9- Seçimli gruplanmalar
10- Genç bir mineralin yaşlı bir yapıyı keserek geçmesi
11- Genç fazların, mikro çatlaklar, dilinimler veya tane sınırlarıyla
çok belirgin olarak bağlantılı olması
12- Bir mineralin, diğer mineralin ölçülerine göre çok farklı olması
13- Bir alterasyon gelişim yönünde yeni minerallerin yerleşmesi
14- Bir yataklanma serisi içerisinde bir bileşenin gittikçe zenginleşen
değerde bulunması
15- İki defa sınırlanan (tamamlanan) kristaller
16- Tedrici(geçişli) sınırlar
17- Kalıntı, dayanıklı mineraller
18- Birbirlerini kesen çatlaklarda kayma olmaması
19- Çatlakların kesim noktasında herhangi bir kayma olmaması
BOŞLUK DOLDURMA DOKULARI
1- Düzenli ve düzensiz birçok boşluklar
(LINDGREN, 1933)
3-Kabuklaşma
4- Tarak yapısı
5- Simetrik bantlanma
6- Uyumlu duvarlar
7- Kokeyt yapısı
8- Kaymış oblik yapılar
9- Kolloform yapılar