Slayt 1 - Başbakanlık Teftiş Kurulu

Bilgi Edinme ve Etik
Koordinatör ve Danışman: Başbakanlık Başmüfettişi
R. Bülent TARHAN
Hazırlayan ve Sunan
: Başbakanlık Müfettiş Yrd.
Hakan KÜÇÜKBALCI
1
Sunum Planı
Etik kavramı
 Etik yasal altyapı
 Etik İlkeler
 Kamu Görevlileri Etik Kurulu
 Bilgi Edinme Kanunu
 Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu

2
Etik-Ahlak ilişkisi
Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal, ilişkilerin temelini
oluşturan değerleri, normları, kuralları, iyi-kötü, doğru-yanlış gibi
durumları ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe dalıdır ve çoğu zaman
ahlak felsefesi olarak adlandırılmaktadır.
Ahlak, dini, felsefi, kültürel ve toplumsal etkileşimler sonucu,
bireylerin zihinlerine yer etmiş, iyiyi, kötüyü, doğruyu, yanlışı birbirinden
ayırt etmeye yarayan değerler ve ilkelerdir.
Ahlak ve etik kimi zaman eş anlamlı kullanılsa da aslında ahlak,
davranışları “doğru-yanlış”, “iyi-kötü” diye yargılarken başvurduğumuz,
zihnimize kazınmış kültürel değer ve ilkelerdir. Etik ise, ilkelerin kararlara
3
uygulanması, davranışlara dönüştürülmesidir.
Etik değerler neden önemli?
•
İnsanları Sadece Ceza İle Yönetirseniz, Onlar Bir Daha Yanlış Yapmazlar;
Ancak Şeref Ve Utanma Duygusuna Da Sahip Olmazlar.
•
İnsanları Erdemle Ve Etik Kurallar İle İdare Ederseniz, O Zaman Onlar Şeref
Ve Utanma Duygularına Sahip Olurlar, Hem De Doğruyu Ve İyiyi Yapmaya
Çalışırlar (Konfüçyüs)


Yolsuzlukla mücadelede yeni formül:
Y= (T+T) –HV –Ş – ETİKLİK
Y= Yolsuzluk
T= Tekel Gücü
T= Takdir Gücü
HV= Hesap Verirlik
Ş= Şeffaflık
4
TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE ETİK
YASAL ALTYAPI













Anayasa’nın 10’uncu, 129’uncu ve 137’nci maddesi
5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması Hakkında Kanun
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
2531 Sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşlere
Dair Kanun
3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla
Mücadele Kanunu
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununu
1156 Sayılı Kanuna Mugayir Tahakkuk ve Tediye Muamelatını İhbar
Edenlere İkramiye İtasına Dair Kanun
Bağımsız İdari Otoritelerle İlgili Yasal Düzenlemeler
832 Sayılı Sayıştay Kanunu
2443 Sayılı Devlet Denetleme Kurulu Kurulması Hakkında Kanun
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu
5
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ İLE BAŞVURU USUL VE
ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK UYARINCA;







Kamu görevlileri, görev ve yetkilerini, kendileri, aileleri veya üçüncü kişiler lehine
doğrudan veya dolaylı olarak herhangi uygunsuz veya yasal olmayan bir menfaat
sağlamak amacıyla kullanamazlar.
Kamu görevlileri, makam ve görevleriyle bağdaşmayan herhangi bir muameleye
girişemezler veya kanunların öngördükleri dışında her hangi bir ekonomik,ticari veya
benzeri başka menfaat sağlayamazlar ya da bunlardan kaynaklanan ödemeleri kabul
edemezler.
Kamu görevlileri, kendileri, aileleri veya üçüncü kişiler lehine aracılıkta veya tavassutta
bulunamazlar, akraba, eş, dost ve hemşehri kayırmacılığı veya siyasal kayırmacılık
yapamazlar.
Kamu görevlileri, görevlerini yerine getirirken kullandıkları kamu kaynaklarını, kamu
bina ve taşıtları ile diğer kamu mallarını, görevleriyle ilgisi olmayacak şekilde kişisel
veya özel amaçlar için kullanamaz ve kullandıramazlar.
Kamu görevlileri, resmi görevlerinin ifası sırasında ya da bu görevlerin sonucu olarak
elde ettikleri resmi veya gizli nitelikteki bilgileri, görevleriyle bağdaşmayacak şekilde,
kendilerine doğrudan veya dolaylı olarak ekonomik, siyasal veya sosyal nitelikte bir
menfaat elde etmek için kullanamazlar.
Kamu görevlileri, doğrudan veya dolaylı olarak, seçim kampanyalarında, birinin
seçilmesini sağlamak veya engellemek amacıyla görev yaptığı kurumun kaynaklarını
kullanamaz, kullanılmasına yetki veremezler.
Kamu görevlileri, görevleri dolayısıyla öğrendikleri sırlar ile ilgililere ve üçüncü kişilere
ilişkin gizli kalması gereken bilgileri, 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında
bulunanlar hariç, yetkili merciler dışında hiçbir kurum, kuruluş veya kişiye
açıklayamazlar; kendilerinin yararına, üçüncü kişilerin yararına veya zararına
kullanamazlar. Bu zorunluluk görevden ayrıldıktan sonra da devam eder.
6
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ İLE BAŞVURU USUL VE
ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK UYARINCA;











Kamu yönetiminde etik bağlamında hediye yasağı da Yönetmelik’in 15. maddesinde
ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Buna göre;
HEDİYE ALMA YASAĞI KAPSAMI DIŞINDA OLAN DAVRANIŞLAR
Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum hizmetlerinin hukuka uygun
yürütülmesini etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun
demirbaş listesine kaydedilmek ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam
aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer
hediyeler hariç) ile kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar,
Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna benzer nitelikte olanlar,
Halka açık yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya
hediyeler,
Herkese açık konferans, sempozyum, forum, panel, yemek, resepsiyon veya buna
benzer etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,
Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklâm ve el
sanatları ürünleri,
Finans kurumlarından piyasa koşullarına göre alınan krediler
HEDİYE ALMA YASAĞI KAPSAMINDA OLAN DAVRANIŞLAR
Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan
karşılama, veda ve kutlama hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye
çekleri,
Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa
fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler,
Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler,
Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler
7
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ İLE BAŞVURU USUL VE
ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK” ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNİ
AŞAĞIDAKİ GİBİ BELİRLEMİŞTİR
1- Görevin Yerine Getirilmesinde Kamu Hizmeti Bilinci (md.5)
2- Halka Hizmet Bilinci (md.6)
3- Hizmet Standartlarına Uyma (md.7)
4- Amaç ve Misyona Bağlılık (md. 8)
5- Dürüstlük ve Tarafsızlık (md.9)
6- Saygınlık ve Güvenlik (md.10)
7- Nezaket ve Saygı (md.11)
8- Yetkili Makamlara Bildirim (md.12)
9- Çıkar Çatışmasından Kaçınma (md.13)
10- Görev ve Yetkilerin Menfaat Sağlamak Amacıyla Kullanılmaması (md.14)
11- Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı (md.15)
12- Kamu Malları ve Kaynaklarının Kullanımı (md.16)
13- Savurganlıktan Kaçınma (md.17)
14- Bağlayıcı Açıklamalar ve Gerçek Dışı Beyan (md.18)
15- Bilgi Verme, Saydamlık ve Katılımcılık (md.19)
16- Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu (md.20)
17- Eski Kamu Görevlileriyle İlişkiler (md.21)
18- Mal Bildiriminde Bulunma (md.22)
8
ABD KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURALLARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Anayasa, yasalar ve mevzuata saygı göster ve koru.
Tam gün aldığın ücret için tam gün çalış; görevini yerine getirirken
en iyiyi yapmaya gayret göster.
Görevlerin yerine getirilmesi için en etkin çözüm yollarını bul ve
görevi en iyi yapacak kimseleri istihdam et.
Kişilerden, siyasal partilerden ve devlet kuruluşlarından önce en
üstün ahlak kurallarına ve ülkene itaat göster.
Kendine ya da başkalarına özel çıkar sağlayacak şekilde adil
olmayan davranışlarda asla bulunma; kamu görevini yaparken
kendine veya aile üyelerine önerilen çıkar ve faydaları asla kabul
etme.
Kamu görevlisi olarak görevini ifa ederken bir devlet kuruluşunu
bağlayacak şekilde hiçbir zaman söz verme.
Doğrudan ya da dolaylı olarak devlet ile hiçbir ticari ilişki içinde
olma
Kamu görevini yerine getirirken sahip olduğun gizli bilgileri özel
çıkar sağlamak amacıyla asla kullanma.
Gördüğün yolsuzluk ve usulsüzlüklerin ortaya çıkmasını sağla
Kamu görevinin kamu güveni için önemli olduğunun bilincinde
olarak Bu ilkeleri koru ve gözet.
9
BM Yolsuzlukla Mücadele
Sözleşmesinde;






Kamu Görevlileri İçin Davranış İlkeleri
1) Her Taraf Devlet, yolsuzlukla mücadele amacıyla, hukuk sisteminin temel ilkelerine
uygun olarak, kamu görevlileri arasında, diğerlerinin yanı sıra dürüstlüğü, doğruluğu ve
sorumluluğu geliştirecektir.
2) Her Taraf Devlet, kendi kurumsal ve hukuk sistemi çerçevesinde, kamu görevlerinin
doğru, onurlu ve düzgün bir biçimde yerine getirilmesi için davranış ilke ve
standartlarını uygulamaya özellikle çaba sarf edecektir.
3) Her Taraf Devlet, bu madde hükümlerinin uygulanması amacıyla, uygun olan
hallerde ve hukuk sisteminin temel ilkelerine uygun olarak, 12 Aralık 1996 tarih ve
51/59 sayılı BM Genel Kurul Kararına Ek Kamu Görevlileri Uluslararası Davranış ilkeleri
gibi bölgesel, bölgelerarası ve çok taraflı örgütlerin ilgili çalışmalarını dikkate alacaktır.
4) Her Taraf Devlet, iç hukukunun temel ilkelerine uygun olarak, kamu görevlilerinin
görevlerini ifa ederken farkına vardıkları yolsuzluk vak'alarını ilgili makamlara rapor
etmelerini kolaylaştıracak önlemleri almayı ve sistemleri kurmayı da değerlendirecektir.
5) Her Taraf Devlet, uygun olan hallerde ve iç hukukunun temel ilkelerine uygun
olarak, kamu görevlilerini, diğerlerinin yanı sıra, kamu görevlerinin ifasına ilişkin olarak
bir çıkar çatışması yaratabilecek nitelikteki meslek dışı faaliyetlerini, işlerini,
yatırımlarını, mal varlıklarını ve aldıkları hediye veya edindikleri faydaları ilgili
makamlara bildirmeye zorunlu kılacak önlemleri almaya ve sistemleri kurmaya çaba
sarf edecektir.
6) Her Taraf Devlet, bu maddeye uygun olarak tahsis edilen ilke ve standartları ihlal
eden kamu görevlilerine karşı, iç hukukunun temel ilkelerine uygun olarak, disiplin
10
önlemlerini veya diğer önlemleri almayı değerlendirecektir.
Avrupa Birliği Aday Ülkelerde Yolsuzlukla
Mücadelenin Güçlendirilmesine İlişkin On İlke
1-
Devlet liderleri ve karar vericilerinin yolsuzlukla mücadele hususunda güvenilirliklerinin
olması ve açık bir tutum sergilemeleri büyük önem taşımaktadır.
2- Aday ülke AB mevzuatına tam olarak uyum sağlamalıdır.
3- Yolsuzlukla mücadele yasaları önemli olmasına karşın, söz konusu yasaların uygun ve
şeffaf yolsuzlukla mücadele birimlerince uygulanması daha fazla önem taşımaktadır.
4- Kamu görevi her vatandaşa açık olmalıdır.
5- Kamu yönetiminde (yargı, emniyet, gümrük, vergi idaresi, sağlık sektörü ve kamu
ihaleleri) dürüstlük, hesap verme sorumluluğu ve şeffaflık, denetim ve izleme
standartları aracılığıyla güçlendirilmelidir.
6- Rehber ilkeler oluşturulmalı ve uygulama aşamasında gözlemlenmelidir.
7- İhbarda bulunan ve ifade verenlerin korunmasına ilişkin olarak hem kamu sektöründe
ve hem de özel sektörde açık kurallar bulunmalıdır.
8- Medya ve eğitim yolu ile toplumun yolsuzluk konusundaki bilinci artırılmalıdır.
Yolsuzluğun hoşgörü ile karşılanacak bir fenomen olmadığı ve cezai bir suç olduğu
mesajı vurgulanmalıdır.
9- Politikacılarla iş çevresi arasında örtülü bağlantıların kurulmasının önlenmesi amacıyla,
siyasi parti finansmanı ve siyasi partilerin dış mali kontrolüne ilişkin açık ve şeffaf
kurallar getirilmelidir. Siyasi partilerin karar verme süreci üzerindeki etkileri çok
güçlüdür ancak çoğunlukla rüşvete ilişkin yaptırımlardan muaf tutulmaktadırlar.
10- Rehber ilkeler ve dürüst şirketlere ilişkin beyaz listelerin yayımlanması gibi yollarla özel
sektörün yolsuz faaliyetlerden kaçınması sağlanmalıdır.
11
Avrupa Konseyi Kamu Görevlileri için Davranış kuralları











Kamu görevlileri, görevlerini, kanunlara, kanunlara uygun talimatlara ve meslekleriyle ilgili ahlaki
standartlara uygun bir şekilde yerine getirirler. (4/1.madde)
Kamu görevlileri siyasi açıdan tarafsız davranmalı ve kamu otoritelerinin yasalara uygun politika, karar
ve eylemlerini engellemeye teşebbüs etmemelidirler.(4/2.madde)
Kamu görevlileri, yasalara uygun biçimde atanmış ulusal, yerel ve bölgesel otoritelere sadakatle
hizmet etmekle görevlidirler.(5/1.madde)
Kamu görevlilerinin dürüst, tarafsız ve verimli olmaları ve yalnızca kamusal yararı ve ilgili koşulları
dikkate alarak, ustalık, doğruluk ve anlayışla, kendi yeteneklerini en iyi bir şekilde kullanarak,
görevlerini ifa etmeleri beklenir.(5/2.madde)
Kamu görevlileri hem üstleri, meslektaşları ve alt düzeydeki personel ile olan ilişkilerinde hem de
hizmet verdikleri vatandaşlar ile ilişkilerinde nazik ve saygılı olmalıdırlar.(5/3.madde)
Görevlerini yerine getirirken kamu görevlileri keyfi bir şekilde herhangi bir kişi, grup ya da kurumun
aleyhine davranamazlar ve herkesin haklarını, görevlerini ve yasalara uygun çıkarlarını gözetir ve
saygı duyarlar.(6.madde)
Karar verme aşamasında, kamu görevlileri, yalnızca ilgili meslekleri göz önünde tutarak yasalara
uygun davranmalı ve takdir yetkilerini tarafsız bir şekilde kullanmalıdırlar.(7.madde)
Kamu görevlileri şahsi çıkarlarının kamusal pozisyonlarıyla çatışmasına izin vermemelidirler. Fiili,
potansiyel veya görünürde olsun bu tip çıkar çatışmalarından kaçınmak kamu görevlilerinin
sorumluluğundadır.(8/1.madde)
Kamu görevlileri, mevkileri dolayısıyla, kendi şahsi çıkarları için asla uygunsuz ve yasal olmayan
menfaat elde etmemelidirler.(8/2.madde)
Kamu görevlileri, her zaman vatandaşların kamusal hizmetlerin dürüst, tarafsız ve etkin bir şekilde
sunulduğuna olan güven ve inancını sürdürecek şekilde davranmakla yükümlüdürler.(9.madde)
Kamu görevlileri, yasalar tarafından başka bir şekilde belirtilmemişse, ilk hiyerarşik üstlerine karşı
sorumludurlar.(11.madde)
12
Avrupa Konseyi Kamu Görevlileri için Davranış kuralları
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
Madde
-
Raporlama
Çıkar çatışması
Çıkarların beyan edilmesi
Kamu hizmeti dışındaki çıkarlar ile uyumsuzluğun olması
Siyasi veya kamusal faaliyet
Kamu görevlisinin kişisel dokunulmazlığının korunması
Hediyeler
Yasadışı tekliflere karşı reaksiyon
Başkaları tarafından etki altında bırakılmaya karşı hassasiyet
Resmi makamın kötüye kullanılması
Kamu otoritelerinin sahip olduğu bilgiler
Kamusal ve resmi kaynaklar
Dürüstlüğün kontrolü
Yöneticinin hesap verme zorunluluğu
Kamu görevinden ayrılma
Eski kamu görevlileri ile ilişkiler
Bu Kuralların yaptırımlarının uygulanması
13
Kamu Görevlileri Etik Kurulu





Yapısı
Başvuru biçimleri ve Usulü
Başvuruların Kabulü ve İşleme Konması
Resen İnceleme
Kararlar üzerine yapılacak işlem
14
Bilgi Edinme Kanunu

















Amaç
Kapsam
Tanımlar
Bilgi Edinme Hakkı ve Bilgi Verme Yükümlülüğü
Bilgi edinme hakkı
Bilgi verme yükümlülüğü
Bilgi Edinme Başvurusu
Başvuru usulü
İstenecek bilgi veya belgenin niteliği
Yayımlanmış veya kamuya açıklanmış bilgi veya belgeler
Gizli bilgileri ayırarak bilgi veya belge verme
Bilgi veya belgeye erişim
Bilgi veya belgeye erişim süreleri
Başvuruların cevaplandırılması
İtiraz usulü
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu
Bilgi Edinme Hakkının Sınırları
.
15
Bilgi Edinme Kanunu-1
Bilgi Edinme Hakkı başvurusu,
İstenen bilgi veya belgelerin bulunduğu kuruma, bir dilekçe ile doğrudan yapılır. Dilekçede, istenen
bilgi veya belgeler açıkça belirtilir.
Bilgi edinme hakkını kullanmak isteyen TC yurttaşı ise, bilgi istediği konu ile ilgisi olup olmadığına
bakılmaz.(Md.4)
Başvuru, kişinin kimliğinin ve imzasının veya yazının kimden neşet ettiğinin tespitine yarayacak başka
bilgilerin yasal olarak belirlenebilir olması kaydıyla elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da
yapılabilir
Madde 6:
KİŞİSEL BAŞVURULAR
1- Başvuru sahibinin adı ve soyadı,
2- İmzası (talep yazılı ise),,
3- Posta/İletişim adresi (talep yazılı ise),
4- Vatandaşlık Numarası
5- E-Posta Adresi (Elektronik istenmişse gerekli)

TÜZEL BAŞVURULAR
Başvuru sahibi tüzel kişi ise diğer bilgilere ek olarak
tüzel kişinin ünvanı ve adresi ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren dilekçe ile yapılır.
16
Bilgi Edinme Kanunu-2
Bilgi Verme Yükümlülüğü

Kurum ve kuruluşlar, bu Kanunda yer alan istisnalar dışındaki her türlü bilgi veya belgeyi
başvuranların yararlanmasına sunmak ve bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru
sonuçlandırmak üzere, gerekli idarî ve teknik tedbirleri almakla yükümlüdürler.
Kamu Kurumlarından İstenemeyecek Bilgiler











1- Açıklanması hâlinde devletin emniyetine, diş ilişkilerine, millî savunmasına ve millî güvenliğine
açıkça zarar verecek ve niteliği itibarıyla devlet sırrı olan gizlilik dereceli bilgi veya belgeler.
2- Açıklanması ye da zamanından önce açıklanması hâlinde, ülkenin ekonomik çıkarlarına zarar
verecek veya haksız rekabet ve kazanca sebep olacak bilgi veya belgeler
3- Sivil ve askerî istihbarat birimlerinin görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi veya belgeler.
4- Kurum ve kuruluşların yetkili birimlerince yürütülen idarî soruşturmalarla ilgili .
5- Açıklanması veya zamanından önce açıklanması hâlinde; suç islenmesine yol açacak, suçların
önlenmesi ve sorusturulması ya da suçluların kanunî yollarla yakalanıp kovuşturulmasını tehlikeye
düşürecek, yargılama görevinin gereğince yerine getirilmesini engelleyecek, hakkında dava
açılmış bir kişinin adil yargılanma hakkını ihlâl edecek, nitelikteki bilgi veya belgeler.
6- Kişinin izin verdiği hâller saklı kalmak üzere, özel hayatın gizliliği kapsamında, açıklanması
hâlinde kişinin sağlık bilgileri ile özel ve aile hayatına, şeref ve haysiyetine, meslekî ve ekonomik
değerlerine haksiz müdahale oluşturacak bilgi veya belgeler.
7- Haberleşmenin gizliliği esasını ihlâl edecek bilgi veya belgeler.
8-Kanunlarda ticarî sır olarak nitelenen bilgi veya belgeler ile, kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek
veya tüzel kişilerden gizli kalması kaydıyla sağlanan ticarî ve malî bilgiler.
9- Tavsiye ve mütalaa talepleri
10- Kurum ve kuruluşların, kamuoyunu ilgilendirmeyen ve sadece kendi personeli ile kurum içi
uygulamalarına ilişkin düzenlemeler hakkındaki bilgi veya belgeler. (Ancak, söz konusu düzenlemeden
etkilenen kurum çalışanlarının bilgi edinme hakları saklıdır)
11- Fikir ve sanat eserlerine ilişkin olarak yapılacak bilgi edinme başvuruları hakkında ilgili kanun
hükümleri uygulanır.
17
Bilgi Edinme Kanunu-3
Zamanından Önce Bir Bilgi İstenebilir mi ?
Belli bir tarihte açıklanacağı, duyurulacağı önceden belirtilmiş olup, zamanından önce
açıklanması halinde kamu yararını zedeleyecek veya kişisel menfaat temin etmek için
kullanılabilecek bilgi veya belgeler, belirtilen tarihten önce açıklanamaz, erişimi
sağlanamaz
Daha Önce Açıklanan veya Yayımlanan Bilgiler İstenebilecek midir ?
Kurum ve kuruluşlarca yayımlanmış veya kitap, broşür, ilan ve benzeri yollarla kamuya
açıklanmış bilgi veya belgeler, bilgi edinme başvurusuna konu olamaz. Ancak, belirtilen
yollarla kamuoyuna açıklanmış veya kurum ve kuruluşlarca elektronik ortamda
(internette) yayımlanmış kamunun erişimine açık bilgi veya belgelerin ne şekilde, ne
zaman ve nerede yayımlandığı veya açıklandığı başvurana bildirilecektir.
İstenen Bilgi veya Belgelerin Belirsizliği Halinde Ne Olacaktır ?
Başvuru dilekçesi veya formuyla istenen bilgi veya belgeler, yeterince açık ve anlaşılır
değilse, kurum ve kuruluşlar başvurunun hangi nedenlerle yeterince açık ve anlaşılır
olmadığını başvuru sahibine bildirebilir ve ek bilgiler sunmasını isteyebilir. Bu takdirde
on beş günlük süre, belirtilen noksanlıkların tam olarak giderildiği tarihten itibaren
baslar
18
Bilgi Edinme Kanunu-4
İstenen Bilgi veya Belge Başka Bir Yerde ise Ne Yapılacaktır ?
İstenen bilgi veya belge, başvurulan kurum ve kuruluştan başka bir yerde bulunuyorsa,
başvuru dilekçesi veya formu bu kurum ve kurulusun bilgi edinme birimine gönderilir ve
durum ilgiliye bildirilir. Bu şekilde yönlendirilen başvurunun bilgi veya belgenin
bulunduğu kurum ve kuruluşça alındığı tarihte başvuru yapılmış sayılır. Sürelerin
başlangıcında önceki başvuru dikkate alınmaz.
Bilgi Edinme Başvurularına Kaç Günde Cevap Verilmelidir?
Kuruluş içindeki başka bir birimden sağlanması; başvuru ile ilgili olarak bir başka kurum
ve kurulusun görüsünün alınmasının gerekmesi veya başvuru içeriğinin birden fazla
kurum ve kurulusu ilgilendirmesi durumlarında bilgi veya belgeye erişim otuz iş günü
içinde sağlanır. Bu durumda, sürenin uzatılması ve bunun gerekçesi başvuru sahibine
on beş iş günlük sürenin bitiminden önce bildirilir.
Başvurular Olumsuz Cevaplanırsa Ne Yapılmalıdır ?
Genel olarak devletin güvenliği, suç islenme olasılığı ve özel hayatin gizliliği gibi
baslıklarda toplanabilecek olan bu istisnalar dışında her hangi bir bilginin 15 gün
içerisinde verilmemesi halinde Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna itirazda
bulunulur.
Kurulun sekretarya hizmetleri Başbakanlık tarafından yerine getirilecektir. Kişiler
olumsuz cevaptan itibaren 15 gün içinde kurula başvurabilirler. Kurul ise
kararını en geç 30 gün içerisinde verecektir. Kurula itiraz, başvuru sahibinin idarî
19
yargıya başvurma süresini durdurur.
Bilgi Edinme Kanunu-5
Bilgi Edinme Başvurularına Zamanında Cevap Veremeyenlere Verilecek Cezalar:
Bilgi edinme hakkının kullanımı kapsamındaki başvurulara ilişkin uygulamalar, kurum ve
kuruluş yöneticilerince mevzuat dahilinde denetlenir.
Kanunun ve Yönetmeliğin uygulanmasında ihmali, kusuru veya kasti bulunan memurlar
ve diğer kamu görevlileri hakkında, isledikleri fiillerin genel hükümler çerçevesinde ceza
kovuşturması gerektirmesi hususu saklı kalmak kaydıyla, tabi oldukları mevzuatta yer
alan disiplin cezaları uygulanır. Buna göre bir bilgi vermede kusurlu memura 657
sayılı Kanunun 125'nci maddesi gereğince ihmal halinde uyarma, kusur
halinde kınama, kasıt halinde ise aylıktan kesme cezası verilebilecektir.
15 İş Günü İçinde Cevap Alamayan Başvuru Sahibinin Yapması Gerekenler:
15 günlük süre, iş günü olarak hesaplanmalıdır. Yani Cumartesi ve Pazar günleri 15
günlük sürenin tespitinde dikkate alınmamalıdır.
15 günlük sürenin bitiminde postadaki bir haftalık süreyi de beklemek gerekmektedir.
Bu sürenin sonunda hala cevap ulaşmamış ise Bilgi Edinme Başvurusu yapılan kamu
kurumunun bilgi edinme birimi aranır ve başvurucuya cevap alınamadığı belirtilir. Eğer
kamu kurumu cevap vermeyeceğini söyler veya Kanundaki hiç bir istisnaya girmeyen
talebinize olumsuz cevap verir ise bu halde Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna
itirazda bulunulur.
20
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu



İtiraz usulü
Kurul kararları
Kurul tarafından istenen bilgi veya belgeler
21
KATILIMINIZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER…
22