Slayt 1

Dr. Ali GÜR
Turgut Özal Tıp Merkezi
Acil Tıp Anabilim Dalı
İLKYARDIM
Ani olarak
Hastalık ya da kaza sonucu
Sağlığı tehlikeye girmiş kişiye
Sağlık personeli gelinceye kadar
Olay yerinde
Olay anında
Durumun kötüleşmesini önlemek için
Çevre imkanlarından yararlanılarak
İLAÇSIZ olarak yapılan
Geçici müdahaledir.
“İLKYARDIMI
İLKYARDIM EĞİTİMİ ALMIŞ
HERKES YAPABİLİR”
ACİL TEDAVİ
Acil tedavi ünitelerinde
Doktor ve sağlık personeli tarafından
yapılan
Tıbbi (İlaçlı) müdahaledir.
İLKYARDIMIN AMACI
Hayat kurtarmak
Sakatlıkları önlemek
Sakatlıkları en aza indirmek
Tıbbi tedaviyi kolaylaştırmak
HAYAT KURTARMA
ZİNCİRİ
İLKYARDIM TEMEL
UYGULAMALARI
KORUMA
Olay yerinin değerlendirilmesi
BİLDİRME
KURTARMA
İlk müdahale
KORUMA
•Tekrar kaza olma riskini ortadan kaldırmak
•Olay yerindeki yaralı sayısını belirlemek
•Olay yerindeki yaralı türlerini belirlemek
•Yapılacak müdahaleleri belirlemek
TRAFİK KAZASINDA
ALINACAK ÖNLEMLER-1
•Kazaya uğrayan araç,
Acil durum uyarı işaretleri konulmalı
Kontakt anahtarı kapatılmalı
El frenini çekilmeli
TRAFİK KAZASINDA
ALINACAK ÖNLEMLER-2
• Meraklı kişiler uzaklaştırılmalı
• Yangın riski nedeniyle sigara içilmesi
önlenmeli
• Arabadan dışarı fırlamış yaralı var mı?
• Yardım isteyiniz (112)
BİLDİRME
N O?
NE?
NEREDE?
NE ZAMAN?
NE KADAR KİŞİ?
KURTARMA
İLKYARDIM(CAB)
• CİRCULATİON (DOLAŞIM)
• AİRWAY (SOLUNUM YOLU)
• BREATHİNG (SOLUK ALIP VERME)
• Omuzlardan tutup , hafifçe sarsarak
yüksek sesle NASILSIN? YANIT YOKSA;
CAROTİS NABZINA BAKIN
İLKYARDIMCININ
ÖZELLİKLERİ-1
•Önce kendi can güvenliğini korumalı
•İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmalı
•Sakin olmalı
•Kendine güvenli olmalı
•Hızlı karar verebilmeli
İLKYARDIMCININ
ÖZELLİKLERİ-2
• Pratik olmalı
• Eldeki olanakları değerlendirebilmeli
• Olayı anında ve doğru olarak haber
verebilmeli
• Çevredeki kişileri organize edebilmeli
BAYILMA
Kalp-damar sisteminin yaşamsal organlara
uygun oranda kanlanma yapamaması
nedeniyle ortaya çıkan ve tansiyon düşüklüğü
ile seyreden bir akut(ani) dolaşım
yetmezliğidir
BAYILMADA İLKYARDIM
• CAB
• SICAK TUTULUR
•Hareket ettirilmez
•Endişe ve korkuları giderilir.
•Belli aralıklarla yaşam bulguları değerlendirilir.
BAYILMADA MÜDAHALE
•Sırt üstü Yatır
•Bacakları 30 cm yukarı kaldır
•Üzerini ört
•Yanında kal
•2-3 dk. da bir solunum ve dolaşım değerlendir.
KANAMA
Damar bütünlüğünün bozulması ile
kanın damar dışına boşalmasıdır
Kan
•
•
•
•
Vücut ağırlığı /13
Taşıma
Koruma
Isı düzenleme
% 20 kayıp olması halinde
hayati tehlike başlar
KANAMANIN CİDDİYETİ
NELERE BAĞLIDIR?
•Hızına
•Vücutta kanın aktığı bölgeye
•Miktarına, süresine
•Kişinin fiziksel durumu ve yaşına
KANAMA ÇEŞİTLERİ
1.Dış kanamalar
2.İç kanamalar
3.Doğal deliklerden olan kanamalar
DAMAR ÇEŞİDİNE GÖRE KANAMALAR
ATARDAMAR
•Açık renkli
•Kalp atımı ile uyumlu
•Kesik, kesik akar
FIŞKIRIR
TOPLARDAMAR
KILCALDAMAR
•Koyu renkli
•Kanın aktığı
bölgenin dibine
•Sızıntı şeklinde
• Küçük
kabarcıklar
şeklinde
ÇEŞME GİBİ
SIZMA GİBİ
DIŞ KANAMALARDA İLKYARDIM-1
•Yaralının durumu değerlendirilir. (CAB)
•Yardım çağırılır
•Yara/kanama değerlendirilir.
•Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırılır
DIŞ KANAMALARDA İLKYARDIM-2
•Kanama durmazsa ikinci bir bez konarak
basınç arttırılır
•Gerekirse bandaj ile sarılarak basınç uygulanır
•Kanayan bölge kalp seviyesinden yukarı kaldırılır
Köprücük
Koltuk
altı
Kasık
BASINÇ
NOKTALARINA
Şah
Kolun
üst
yüzü
Uyluk
•Tek taraflı
•Kanamanın olduğu taraftan
•Kanayan bölgenin
bir üzerindeki noktadan
BASILIR
“Şah damarına,
sadece şah damarı yaralanması
varsa basınç yapılır.”
BURUN KANAMASI
•Hasta sakinleştirilir
•Oturtulur
•Başı hafifçe öne eğilir
•Burun kanatları 5 dk. süre ile sıkılır
•Doktora gitmesi sağlanır
Burun kanamasının
durdurulması
KULAK KANAMASI
•Kulak tıkanmadan gazlı bezlerle kapanır
•Bilinci yerinde ise:
haraket ettirilmeden sırt üstü yatırılır
•Bilinçsiz ise:
kanayan kulak üzerine yan yatırılır.
GÖĞÜSTE KUVVETLİ AĞRI
“10 dakikadan üzen süren
göğüs ağrısı veya dinlenme sırasında
devam eden göğüs ağrısı önemlidir.”
İLKYARDIM
•Hastanın dinlenmesi sağlanmalıdır
•Yarı oturur pozisyona getirilip
rahat nefes alması sağlanmalıdır
•Önceden kullandığı ilaçları varsa
alınmasına yardımcı olunmalıdır
•Hemen 112 aranmalıdır
•Yardım gelinceye kadar
solunum ve dolaşım kontrolü yapılmalıdır.
NÖBET GEÇİRME
Vücudun adale yapısında
kontrol edilemeyen kasılmalardır.
Sinir merkezinde bir tahriş yüzünden
beyinde elektriksel boşalmalar sonucu oluşur.
NEDENLERİ
•Beyinde yaralanma
•Beyinde enfeksiyon
•Bazı hastalıklar
•Yüksek ateş
SARA KRİZİ
•Şiddetli ve ani olarak bilincini kaybederek yığılır
•Yoğun ve genel adale kasılması görülür
•10-20 sn. kadar nefesi kesilir
•Dilini ısırabilir,
•Son aşamada hasta uyanır.
•Nerede olduğundan habersiz
•Uykulu bir hali vardır.
SARA KRİZİNDE İLKYARDIM
•Hasta bağlanmaya çalışılmaz
•Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmaz
•HASTAYI YAN YATIR
•Tıbbi yardım istenir
•Kriz kendi sürecini tamamlamaya bırakılır
ELEKTRİK ÇARPMASI
ELEKTRİK ÇARPMASI
ELEKTRİK ÇARPMASI
İLKYARDIM
• ELEKTRİKLE TEMASINI KES
• HASTAYA ELLE DOKUNMA
ELEKTRİK ÇARPMASI
DİKKAT !!!
Her türlü elektrik çarpmalarında
kalp ritminin bozulabileceğini veya
kalbin durabileceğini
unutmayınız!
SICAK ÇAPRMASI
SICAK BİTKİNLİĞİ
Belirtileri:
Kas krampları
Bitkinlik
Sıcak ve solgun deri
Baş dönmesi
İlkyardım :
• Hasta serin ve gölge bir yere alınır.
• Giysileri çıkartılır, rahat bir pozisyon verilir.
• Bilinci açıksa sıvı verilir.
DONMA
• Donuk bölgeleri ovmayın ya da masaj
yapmayın, yüksek ısı vermeyin
• Oluşmuş bülleri patlatmayın
• Ilık bir odaya alıp ılık battaniye örtün,
hastayı yavaş yavaş ısıtın
DONMA
DONMA
ZEHİRLENMELER
ZEHİRLENMELER
ZEHİR NEDİR ?
Vücuda girdiğinde kimyasal etkisiyle
fizyolojik işlevleri bozan ve miktarına
göre ölüme neden olabilen maddedir.
Vücudun yaşamsal fonksiyonlarına
zarar verebileceğinden vücuda giren
her türlü (aşırı) yabancı maddenin
zehir olduğu varsayılır.
Soba ve Şofben
zehirlenmesi
- Bulantı, kusma, karın ağrısı
- Bilinç kaybı, rahatsızlık
- Nefes darlığı, morarma, solunum
durması
- Nabız bozukluğu, kalp durması
Soba ve Şofben
zehirlenmesi
• İlk Önce önlem!!
– Yatmadan önce soba söndürülmeli
– Şofben banyo dışında olmalı
• Hastayı temiz havaya çıkartmalıyız
• Evin tüm camlarını açmalıyız
• En yakın sağlık kuruluşuna ulaştırmalıyız(112)
ISIRMALAR
Kedi-Köpek Isırmalarında
İlk Yardım
CAB Değerlendirilir
5 dk süreyle sabun ve soğuk suyla yıkanır,
Yaranın üstü temiz bir bez ile kapatılır,
Kanama varsa durdurulmalıdır,
Derhal tıbbi yardım istenmelidir,(112)
Kuduz aşısı
ARI SOKMALARI
ARI SOKMALARINDA
İLK YARDIM
Ölümcül olabilir!!!
Yaralı bölge yıkanır,
Arının iğnesi derinin üzerinden
görünüyorsa sert bir cisimle çıkarılır,
Soğuk uygulama yapılır,
Sağlık kuruluşuna başvur
YILAN SOKMALARI
YILAN SOKMALARINDA
İLK YARDIM
Yara su ile yıkanır
Soğuk uygulama yapılır,
Yara üzerine herhangi bir girişimde
bulunulmaz(yara emilmez),
Yaşamsal bulgular izlenir,
Tıbbi yardım istenir.(112)
SOLUNUM YOLU
TIKANIKLIKLARI İLKYARDIM
Uluslararası Boğulma İşareti
SOLUNUM YOLU
TIKANIKLIKLARI VE
BOĞULMALARDA İLKYARDIM
Havayolunun solunumu
engelleyecek şekilde
tıkanmasıdır.
Eğer Tam Tıkamışsa;
HEMEN MÜDAHALE ET
Eğer Kısmi Tıkanma Varsa;
AMBULANS GELENE KADAR
DOKUNMA!!!!
Kısmi Tıkanma Belirtileri
Öksürür
Nefes alabilir
Konuşabilir
Hastaya kesinlikle dokunulmaz
Öksürtmeye teşvik edilir.
Tam Tıkanma Belirtileri:
Nefes alamaz,
Ellerini boynuna götürür
Öksüremez
Konuşamaz
Ölüm korkusu vardır.
TAM TIKANIKLIK İLKYARDIM
Sırt bölgesine 5 kez güçlü bir
şekilde vurmak cismin çıkmasını
sağlayacaktır.
TAM TIKANMA (Ayakta)
Bilinç Açıksa
Cismi çıkarmak için:
Heimlich Manevrası
YANIKLAR
Birinci Derece Yanık
İkinci Derece Yanık
Yanıkta İlk Yardım
• Yanma olayını sonlandırılır.
• Yapışmamış olan giysileri çıkartılır.
• Şişlik gelişmeden bilezik, saat, yüzük gibi takıları
dikkatli bir şekilde çıkartın.
• Soğuk uygulama yapın
İlk Yardım
Yanık bölgesinin
su ile soğutulması 10-20 dk.
Takıların çıkartılması
Yanık alanının sarılması
(Gevşek olarak)
Yanıkta yanlış uygulamalar
• Deriye yapışmış olan giysileri çıkarmaya
çalışmayın.
• Yanık alanına losyon, yağ, krem, pudra, diş
macunu gibi şeyler sürmeyin.
• Yanık alanındaki kabarcıkları patlatmayın.
Yangın
• Yangın=oksijen
• halı, kilim, battaniye örtüp hava almasını
önlemeliyiz
• İtfaiyeyi aramalıyız (110)