Kiraz-Vişne ve Sağlık Selma RODOPLU Esra KOL Hatice AKSAKAL Müzeyyen AKGÜÇ Büşra TURHAN http://www.gencdiyetisyenler.com Giriş • Kiraz-vişne, kuzey ılıman bölgelere dağılmış • Familya:Gülgiller • Tür:Prunus’a ait bir meyve grubudur. Kiraz-vişne meyveleri, oldukça düşük kaloriye ve önemli miktarda besleyici ögelere ve biyo-aktif gıda bileşenlerine (BAGB) sahip besin değeri yüksek yiyecekler olarak kabul edilir. C vitamini ve lif başta olmak üzere antosiyanin, kuersetin ve karotenoidler dahil sağlık açısından faydalı BAGB’lere kadar dağılım gösterir. Araştırmalar kirazın; Kanseri, Kalp ve damar hastalıklarını, Şeker hastalığını Diğer inflamatuar hastalıkları önleyen bir potansiyele sahip olduğunu ve kirazın esas bileşenleri tarafından iyileştirilen veya engellenen çeşitli biyolojik aktiviteler olduğunu göstermiştir. Bu aktiviteler, Oksidan streste azalma, İnflamasyon ve/veya tümör baskılama, Glukoz kontrolü Ürik asit üretiminin engellenmesidir. ÜRETİM VE TÜKETİM Kiraz pazarında A.B.D.’ nin geçmişten süregelen dünyanın en büyük ihracat alanı olmasına rağmen, şu anda dünyanın en büyük kiraz üretimi Türkiye’dedir, bunu A.B.D ve İran takip eder. Washington eyaleti’nin belgelediğine göre tatlı kirazın en yüksek miktarda üretimi Amerika’dadır. Kiraz üretiminin büyük çoğunluğu taze tüketim içinken, kalan %40’lık bölümü salamura, konserve, donmuş, kurutulmuş veya meyve suyu üretimi için yapılmaktadır. Buna karşı ekşi kirazların %97si pişirmede ve fırınlamada kullanmak için işleniyor. Besin İçeriğini ya da Biyoaktif Gıda Bileşenlerinin Biyoyararlanımını Etkileyen Faktörler Olgunlaşma ve Çevre Kiraz’ın antosiyanin bileşimi, antioksidantın kirazdaki genel formu, üssel olarak meyvenin olgunlaşmasına kadar artar. Tatlı kirazın yoğunluğundaki değişimleri ve antioksidantının tatlı kirazın 14 farklı olgunlaşma safhası ile toplam anthocyaninler 8. safhadan maksimum değeri 14. safhaya kadar üssel olarak arttığını kaydetmiştir.(63,26 mg siyanidin eşittir aktif 100 g taze numuneye ) Toplam antioksidan aktivitesi (TAA) 1. safhadan 8. safhaya düşer ve tekrar 8 safhadan 14. safhaya yükselirken toplam fenolik karışım yoğunluğu ve antosiyanin birikimi ile aynı anda olmaktadır. TAA,14. safhada maksimum aktifliğiyle birlikte ortalama ascorbik aside karşılık her 100 g taze numunenin 50.03 mg aktif olduğuna ulaşılmıştır. Böylece tatlı kiraz olgunlaşmasının 12. safhasında toplanırken meyve maksimum boyutlarına ulaştığında, bu boyut en yüksek organoleptik, besin değersel ve fonksiyonel kaliteli özelliklerinin gelişimini destekler. Biyoaktif besin bileşenleri ve besin değerinin en yüksek seviyesi, yıl içinde en sıcak ve güneş radyasyonuna maruz kalması tarafından karakterize edilerek bulunmuştur. UV-ışınları üzümdeki, elmadaki, tatlı kirazdaki antosiyanin yoğunluğunu yükseltmiştir. Hasat sonrası UV-B ile ışınlanan kirazlarda UV-A ile ışınlananlardan daha fazla antosiyanin konsantrasyonu artışı gözlenmiştir . İşlenmesi Bir kg taze kirazda, temel olarak hidroksisinnamat, antosiyanin, flavin-3-ols (kateşin) ve flavonoldan oluşan yaklaşık 1500 mg fenol bulunur . Kirazlar, tüketiciye ulaşmadan önce hasat sonrası haftalar boyunca 2-5 derecede depolanır. Donmuş Bing Kirazlarındaki antosiyanin’in %75 den fazlası -23 Co de depolarda 6 aydan sonra kaybedilmiştir. 70 Code saklamak, antosiyanin ve toplam fenolik madde içeriğinde daha az bozukluğa sebep olmuştur. Bütün türler konserve sürecindeki Yüksek asit altında ısıtma Şekerleşme konsantrasyonu altında antosiyanin yoğunluğunda ( 21-24 % orijinal meyve seviyesinin)önemli bir düşüş göstermişlerdir. İlgi çekici olan konservelenmiş ürünlerin toplam fenolik ve antioksidan kapasitesi ,bu işlem koşulları altında muhafaza edilmiştir. BESLEYİCİ VE BİYO-AKTİF GIDA BİLEŞENLERİ Kiraz diğer meyvelere kıyasla iyi bir lif, potasyum ve özellikle antosiyanin kaynağı olduğu görülmektedir. Besleyici öge Kiraz Vişne Kayısı Erik Şeftali Enerji (kcal) 63 50 48 46 39 Lif (g) 2,1 1,6 2,0 1,4 1,5 Toplam şeker (g) 12,82 8,49 9,24 9,92 8,39 Sakkaroz (g) 0,15 0,8 5,57 1,57 4,76 Glukoz (g) 6,59 4,18 2,37 5,07 1,95 Fruktoz (g) 5,37 3,51 0,94 3,07 1,53 A Vitamini (IU) 64 1283 1926 345 326 C Vitamini (mg) 7 10 10 9,5 6,6 E Vitamini (mg) 0,07 0,07 0,89 0,26 0,73 Potasyum(mg) 222 173 259 157 190 βkaroten (µg) 38 770 1094 190 162 Antosiyanin (mg) 80,19 Yok Yok 12,02 1,61 Tablo 2 Prunus türüne ait meyvelerdeki besleyici öge bileşenleri (100 gramda veya yaklaşık 15 kiraz-vişnede)" Lif Kirazda, 100 g’da yaklaşık 2.1 g diyet lifi bulunmaktadır. 1000 kkal toplam enerji alımı başına günlük önerilen 14 g lif miktarının yarısından daha azdır. Yüksek lifli besinler; Kan şekerinin kontrol altına alınması Kolesterol seviyesinin indirgenmesi Kilo kontrolünde dolaylı etki sağlamakla ilişkilendirilmektedir. Potasyum (K) Kiraz ayrıca, tüketilen her taze porsiyonda 260g potasyum içeriğiyle beslenme açısından iyi bir K kaynağı olarak da kabul edilmektedir. kiraz ve vişne ürünlerindeki 100g daki besleyici ögeler Besleyici ögesi/BAGB Enerji (kcal) a Kiraz Vişne 50 Konserve kiraz 46 Kiraz,don muş 89 Kiraz likörü 165 63 Protein (g) 1,06 1,0 0,8 1,15 0,22 Yağ(g) 0,2 0,3 0,13 0,13 0,21 Karbonhidrat 16 12,2 11,8 22,4 42 Lif (g) 2,1 1,6 1,5 2,1 3,2 Potasyum (mg) Toplam antosiyanin (mg) 222 173 131 199 21 80,2 Yok Yok Yok Yok Potasyumca zengin beslenme düzeni ile sodyum alımının eşzamanlı azaltılması Yüksek Na/Düşük K içerikli beslenme Düşük Na/Yüksek K içerikli beslenme Natriürez Sempatik sinir sistemi aktivitesinin azaltılması Yüksek Tansiyonun Azalması YTDBY deneyi, Meyve ve sebze ağırlıklı, Düşük yağlı süt ürünleri ve Doymuş ve toplam yağ miktarı azaltılmış bir beslenme içeriğini kapsayan sekiz haftalık bir klinik deneydir. YTDBY: Yüksek tansiyonu durdurmak için beslenme yaklaşımları Yüksek tansiyona sahip kişilerde kan basıncının azaltılmasında; Yüksek K Yüksek Ca Düşük Na Kilo kontrolü kombinasyonu etkilidir. BİYO-AKTİF GIDA BİLEŞENLERİ İnsan beslenmesinde kiraz, önemli bir polifenol kaynağıdır. Bing kirazlarda, 100 g porsiyonda tahmini toplam 160-170 mg polifenol bulunur. Sonuç olarak, etki/yararlılık çalışmalarının ya da derecelerinin değişken olmasından dolayı uyumsuz/tutarsız sonuçlar ortaya koymuştur . Kirazdaki Biyo-aktif Gıda Bileşenleri Antosiyanin Kiraz ve vişne içeriği BAGB açısından göze çarpan ilk belirgin özellik kirazda Antosiyanin konsantrasyonunun daha yüksek olmasıdır. Kirazın, %90’ından fazlasını oluşturan Antosiyanin Siyanidin açısından zengindir. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde, siyanidinin biyolojik açıdan antioksidan özellikler gösterdiği ve nöronal, davranışsal işlevlerde yaşa bağlı eksiklikleri iyileştirdiği görülmüştür. Quercetin Kirazlar aynı zamanda quercetin fenolik vitaminine sahiptirler. Quercetinin serbest radikal temizleyici davranışını gösterebilmesi, kalp ve damar hastalıkları ve kanser gibi kronik hastalıklarla ilişkili reaktif oksijen türlerinin (ROS) azaltılmasında faydalı bir rol oynayabildiğini göstermektedir. Kalp ve damar hastalık riskinin azaltılmasında quercetinin hem oksidatif stres hem de antiplatelet etkileri test edilmiştir. İnsanlar üzerinde quercetinin beslenmesine yönelik yapılan çalışmalar, oksidatif stres seviyeleri üzerinde istatistiksel açıdan koruyucu etkisini hem destekleyen hem de desteklemeyen farklı sonuçlar ortaya koymuştur. Ortalama bir porsiyon kiraz vişnedeki tek başına quercetin içeriğinin, oksidan stres veya inflamatuar biyo göstergeler üzerinde önemli bir etki sağlamasını beklemek yetersizdir. Fakat diğer antioksidan ve anti-inflamatuar BAGB’ler ile birlikte, söz konusu biyo göstergelerde değişmeler meydana gelebilir. İnsan beslenmesinde kiraz, yararlanılabilir bir quercetin kaynağı olmasına rağmen, diğer meyve ve sebzeler arasında turunçgiller ve soğan çok daha yüksek quercetin içeriğine sahiptir. Hydroxycinnamate Hidroksisinnamatlar, kirazın yaklaşık %40’ını oluşturan birincil fenolik sınıftır. Hidroksisinnamatlar laboratuvar ortamındaki çalışmalarda , az-yoğun protein (LDL) oksidasyonunu engelleyebilen potansiyel antioksidan etkileri ve kimyasalların zararlı etkilerini önleyici özellikleri giderek ilgi çekmektedirler . Hidroksisinnamatların koruyucu etkilerinin kapsamı kısmen biyo-yararlılıklarına bağlı görünmektedir. Hidroksisinnamatlar, polimerlere veya diğer küçük moleküllere bağlı esterleşmiş formlarda özellikle bitkisel gıdalarda bulunurlar. SAĞLIK AÇISINDAN BELİRLİ FAYDALARI • KANSER Kanser önleyici diyet lifi; Günlük önerilen 30g veya daha fazla 1 porsiyon kiraz veya vişnede 2,1g (15adet) Lutein ve beta karoten; Kiraz-vişne kabul edilebilir Lutein ve Beta Karoten kaynağı olarak görülür. Toplam antioksidan etkilerine katkı sağlaması muhtemeldir. Kanser riskinin azaltılmasında birincil etken Antosiyaninlerdir. Özellikle taze kirazda kırmızı-mor rengi verev madde Siyanidindir. 1.Test diyeti Kiraz-vişne diyeti 4.Test diyeti Kontrol diyeti 2.Test diyeti Antosiyaninler 3.Test diyeti Siyanidin 5.Test diyeti Sulindac ilaveli kontrol diy DNA bölünmesinde; Serbest radikal süpürülme aktivitesinde dozbağımlı artış Siyanidin ve siyanidin-3-0-beta-D-glukozitin koruyucu etkisi Ksantin oksidaz aktiviteyi önemli ölçüde engellendiği görülmüştür. Kanser hücre çizgileri kullanılan başka bir araştırmada,kiraz ve vişne antosiyaninlerinin uygulandığı mutasyona uğramış hücrelerde hücre döngü arresti ve apoptoz görülmüştür. Siyanidin, hücresel farklılaşmayı destekleyebilmekte ve dolayısıyla kötü huyluyadönüşme riskini azaltabilecek potansiyel enerjiye sahiptir. SAĞLIK AÇISINDAN BELİRLİ FAYDALARI KALP VE DAMAR HASTALIKLARI Bir çalışmada endotelyal hücreler bovin atardamarlarından ayrılmış ve birkaç saat siyanidin-3 glikozit etkisine bırakılmıştır. Bu tedavi sonucunda; Önemli ölçüde Nitrik asit (NO) artışıyla ilişkilendirilmiş Kalp dokusundaki lokal oksidan streste önemli ölçüde düşüş Vasküler inflamasyonda azalma görülmüştür. Vişne tohum özütü kullanılan bir çalışmada, fare kalpleri iskemik zedelenmeye tabi tutulmuş ve değişken dozlarda kiraz ve vişne özütüne maruz bırakılmıştır. Sonucunda; Düzensiz ve hızlı kalp atışında azalmayla Meydana gelen kalp krizlerinin sonucunda önemli ölçüde daha az kardiyak hasarla ilişkilendirilmiştir. Köpük hücreler fareden ayrıştırılmış ve sonra değişken dozlarda Syanidin-3-O-beta-glukozite tabi tutulmuştur. Sonucunda; Makrofajlar ve ilgili köpük hücrelerinde doza bağımlı olarak kolesterolun kaybolduğunu Dolayısıyla kalp damar riskinin azaltılmasında bu antosiyaninin koruyucu etkiye sahip olduğunu göstermiştir SAĞLIK AÇISINDAN BELİRLİ FAYDALARI ŞEKER HASTALIĞI Oksidatif stres, şeker hastalığının birçok komplikasyonuyla ve antioksidanlarla ilişkilendirilmektedir. Örneğin kiraz-vişnede bulunan antosiyaninler ve kuersetin bu tip semptomları modüle etme ve şeker hastalığı başlangıcı riskini azaltma potansiyeline sahiptirler. Az sayıda olsa da, özellikle kan şekerinin kontrol edilmesinde kiraz-vişne kullanımını inceleyen çalışmalara rağmen, yapılan araştırmalar; değişken glukoz yüklemelerine karşılıkinsülin salgılanmasını geliştirmede antosiyaninlerinin etkin olduğunu göstermiştir. Bu durum, gelişmiş insülin üretimi ve iyileştirilmiş glukoz seviyeleri açısından kirazvişne meyvelerinde bulunan BAGB’lerin glukozca zengin ortamlara tepki verdiklerini göstermektedir. Hiperglisemi olan fare modellerinin kullanıldığı az sayıda çalışmada, belirli şekilde ya antosiyanin ya da 3-0- β-d-glukozit ile beslenme sonucunda benzer glukoz-düşüren etkiler tespit edilmiştir. Her iki çalışmada da, obezite ve hiperglisemiyi uyarmak için yüksek Yağlı diyetler kullanılmış ve daha sonra kiraz-vişneye özgü BAGB ile ilave besleme uygulanmıştır. Koruyucu etkiler, hem trigliserit sentezi hem de glukoz ve leptin seviyelerinde azalma şeklinde olmuştur. Yakın zamanda yapılan bir çalışmada, vişnece zenginleştirilmiş fare diyetlerinin; Trigliserit Toplam kolesterol İnsülin Oksidatif stres işaretlerini önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur. Glisemik indeks yönünden; Kiraz 22 Üzüm 42 Kayısı 57 Yaban mersini 40 Erik 39 Düşük glisemik indeksi, şeker hastalığı olan bireyler için kirazı daha çok atıştırmalık bir yiyecek haline getirmektedir. İnflamasyon Beslenme araştırmalarında önemli yeni bir araştırma alanı insanlarda inflamatuar süreci değiştirmek için besin sağlamada doğal yollardan bulunan bileşenlerin rolü büyüktür. Kanser, kalp damar hastalıkları, obezite, artrit gibi birçok kronik hastalıklar için düşük derece inflamasyonun potansiyel bir risk faktörü olduğu bilinmektedir. İnflamasyonu azaltmak için kronik inflamasyonla ilgili hastalığı olan veya bu riski taşıyan birçok Amerikalıya düşük doz aspirin veya steroid içermeyen inflamasyon önleyici ilaçlar önerilir. Kiraz-vişne ve yapısal BAGB’lerin inflamatuar tepkiye sebep olan siklooksijenaz (COX) enzimlerini engellediği kanıtlanmıştır. COX-1 ve COX-2 enzimi aktivitesinin incelendiği bir hücre kültür çalışmasında, antosiyanin siyanidin, malvidin ile birlikte yüksek derecede engelleme etkisi olduğu gösterilmiştir. Araştırma ayrıca, siyanidinin, yeşil çayda bulunan polifenollerden daha fazla COX enzimi engelleyerek daha yüksek anti-inflamatuar etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Kirazın COX-1 enzimi aktivitesini ortalama %28 ve COX-2 enzimi aktivitesini %47 engellediği kanıtlanmıştır. İnflamatuar enzim aktivitesi üzerindeki bu engelleyici tepki, test edilen anti-inflamatuar ilaçlarda (ibuprofen ve naproxen ) görülen COX-1 engellemesinin yaklaşık %60’ı kadardır. Aslında kiraz bu ilaçlardan %5 daha fazla COX-2 engellemesi sağlanmıştır. Kiraz ve vişnenin antiinflamatuar etkileri 1. dereceden inflamatuar hastalık olan eklem iltihabına sahip hayvanlar üzerinde araştırılmıştır. Eklem iltihabı bir model kullanılarak , erkek Dawley fareleri 28 gün boyunca fare yemeğinde veya standart zenginleştirilmiş fare yemeğinde günlük 40,20 veya 10mg/kg kiraz- vişne antosiyaninleri kullanılarak beslenmiştir. Anti –inflamatuar tepki, pençe dokusunda yapılan serum TNFα ve prostaglandin E2 (PGE2) seviyeleri ölçülerek değerlendirilmiştir. Sonuçlar beklendiği gibi, serum TNFα seviyelerinin yükselmesiyle eklem iltihabının başlatıldığını göstermiştir. En yüksek dozda antosiyanin ile besleme standart beslenmeye nazaran önemli ölçüde düşük TNFα seviyesiyle sonuçlanmıştır. İnsanlarda inflamatuar belirtiler üzerinde kiraz tüketiminin etkilerini araştıran bi pilot çalışmada, sağlıklı 18 yetişkin (45-61 yaşlarında) günde 280 g veya yaklaşık 2,5 kase kirazla 4 hafta boyunca beslenmişlerdir. İnflamasyon, serum C-reaktif protein (hsCRP)seviyelerinin tekrarlı ölçümü ile değerlendirilmiştir. hsCRP seviyeleri günlük kiraz tüketiminden önceki hsCRP seviyeleriyle kıyaslandığında, sadece 28. gün noktasında önemli derece düşüş gözlenerek (P < 0,05) sırasıyla 14 ve 28 gün sonra % 8 ve % 25 oranında azalmıştır. İnterlökin 6 (IL-6) seviyeleri kiraz tüketimine bağlı olarak değişmemiştir ve bu durum çeşitli IL-6 ve TNFα ex vivo salgı seviyeleriyle desteklenmiştir. Kiraz bileşenlerinin anti-inflamatuar özelliklerine ilişkin olarak, kiraz ve vişne, acı kontrolü açısından da incelenmiştir. 400 mg/kg’ lık bir dozda sağlanan antosiyaninlerin ısıyla ve von Frey filament, nöropatik bir acı testi, ile tetiklenen acı durumunda farelerin pençelerini daha geç çektiklerini göstermiştir. • Gut hastalığı, eklemlerde hem şiddetli ağrı ve şişkinliğe hem de iltihaba sebep olan akut eklem iltihabı, özellikler obez erkekleri, etkilemekte ve plazma ürat seviyelerinde sürekli ve önemli miktarda yükselmeye sebep olmaktadır. Kanda yüksek seviyelerde ürik asit dolaşımıyla ortaya çıkmaktadır ve durum da eklem dokularında ürat kristal birikimiyle sonuçlanmaktadır. Kiraz ve vişnenin acı azaltıcı potansiyelini değerlendirmek için, 280 gram çekirdekli kirazla beslenen 22-40 yaşlarında sağlıklı 10 kadın (gut hastalığı olmayan) üzerinde bir çalışma yapılmıştır. Ürat seviyelerini ölçmek için kiraz beslemesinden önce ve kiraz beslemesinden 1.5, 3 ve 5 saat sonra kan örnekleri alınmıştır. Sonuçlarda kiraz beslemesinden 5 saat sonra önemli ölçüde düşük ortalama ürat seviyesi elde edilmiştir. Potansiyel Sağlık Açısından Faydaları Kiraz ve vişnede bulunan flavonoid ve prosiyanidin bileşenlerinin, oksidan stresi ve β-amiloid üretimini azalttığı ve dolayısıyla dolaylı olarak Alzheimer riskini azaltabileceği görülmüştür. Nöronal hücrelerin, kiraz ve vişne fenolik bileşenlere, toplam fenoliklere ve baskın olarak antosiyaninlere tabi tutulduğu bir hücre kültürü çalışmasında, oksidan streste doza bağımlı bir düşüş olduğu görülmüştür. Kiraz ve vişne bitkisel melatonin kaynaklarından biridir. Melatonin seviyelerinin kiraza nazaran vişnede daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir. Nar ve çilek gibi meyvelerdeki konsantrasyonlar 13 ile 29 ng / 100 g aralığıyla çok daha düşük iken, belirli hububatlardaki melatonin seviyelerinin 87 ile 187 ng/100 g yiyecek aralığında olduğu tespit edilmiştir. Melatonin desteği, sürekli olmasa da bedensel ritim bozukluğunu (jet lag) azaltmada etkili olduğu görülmektedir. 576 yetişkinin bulunduğu çift-kör, plasebo-kontrollü bir çalışmada melatoninin, en düşük taban melatonin salgı seviyeleri olan yetişkinlerde uykuyu önemli ölçüde iyileştirdiği görülmüştür. Uyku ve jet lag’a yönelik deneylerinde kullanılan dozaj seviyeleri 2 ile 5 mg / gün aralığında değişir. Bu sebeple, uykunun iyileştirilmesi ve jet lag’ın azaltılmasında içeriğindeki melatonine bağlı olarak kirazın potansiyel olarak görülmesine rağmen, deneylerde kullanılan dozajların tekrarlanması için gereken alım seviyelerine, tek başına kiraz-vişne alımıyla erişilmesi veya sürdürülmesi olası gözükmemektedir. İLERİKİ ARAŞTIRMALARA YÖNELİK HUSUSLAR Diyet/Beslenme Ölçümleri Epidemiyolojik araştırmalar kapsamında kiraz-vişne tüketim miktarının belirlenmesine yönelik çabalar desteklenmektedir. Daha sık tüketim ve tüm yıl devam eden erişim, kiraz ve vişnenin, geniş çalışma popülasyonlarındaki beslenme-hastalıkları ilişkilerini değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan yiyecek anketlerine dahil edilmesi gerektiğini göstermektedir. Tüketime İlişkin Biyo-İşaretler Kiraz-vişne tüketiminin sağlıkla ilgili potansiyellerini değerlendirmek için tüketimin biyo-işaretlerinin belirlenmesi gereklidir, özellikle kiraz-vişnenin ekimi, olgunlaşması, işlenmesine, vb.. Biyo-işaretlerin belirlenmesi bu alandaki hipotezlerin test süreçlerinin geliştirilmesine önemli ölçüde katkıda bulunacaktır. İnsan Beslenme Araştırmalarına Olan İhtiyaç Kirazdaki spesifik biyoaktif gıda bileşenlerinin oksidan stresi ve inflamasyonu modüle edebileceğine dair kanıtlar bulunmaktadır. Bu kanıtlar, kirazın sağlık açısından rolüne yönelik bilimsel incelemelerin yapılmasını gerektirmektedir. Hem hasat öncesi hem de hasat sonrası koşullar biyo-aktif gıda bileşeni konsantrasyonlarını önemli ölçüde etkileyebildiğinden, Standardize koşullar altında üretilen, Hasat edilen, Depolanan Dağıtılan meyvelerin kullanıldığı kiraz beslenmesi çalışmalarını uygulanmasıyla araştırma bulgularının doğrulanması kritik öneme sahiptir. Sonuçlar Kiraz ve vişnenin sağlık açısından faydalı etkileri hayvan çalışmalarında ispat edilmiştir; insana yönelik müdahale deneyleri kısıtlı kalmaktadır. Bu tip beslenme araştırmaları, hastalığa özgü belirtilerin modüle edilmesini desteklemek için optimal kiraz-vişne tüketim dozunun tam olarak anlaşılması amacıyla standardize edilmiş üretim yöntemleri altında doza karşı tepkinin değerlendirmesini kapsamalıdır. http://www.gencdiyetisyenler.com