KALBİN İSKELETİ,TABAKALARI KAPAKLARI,SİNİRLERİ ve DAMARLARI Doç. Dr.Vatan KAVAK ANATOMİ Kalbin İskeleti • Anulus fibrosus • Kalp deliklerinin etrafında yer alırlar. •Trigonum fibrosum dexter •Trigonum fibrosum snister • Atrium kaslarını ventrikül kaslarından ayırır. •Kas lifleri için hem başlangıç yeri hem de sonlanma yeri olarak görev yapar. Kalp Duvarının Yapısı • Endocardium • Myocardium • Epicardium Endocardium Kalp boşluklarının iç yüzlerini Kalp kapakçıklarını M.papillaris’leri Chorda tendinea’ları M.pectinati’leri Trabecula carnea’ları örten bir zardır. Kalp Duvarının Yapısı • Endocardium • Kalp içinde bulunan bütün yapıları örter. •Kollagen, elastik, ve düz kas lifleri içerir. •Kollagen lifler kalbin fazla genişlemesini engeller. •Elastik lifler genişleyen kalbin eski duruma dönmesini sağlar Myocardium Mikroskopik olarak kısmen iskelet kaslarına kısmen çizgili kaslara benzer Otonom sinirler Kalp Duvarının Yapısı • Myocardium • Kısmen çizgili, kısmen de çizgisiz kastan yapılmıştır. • Atrium ve ventrikülleri saran kaslar birbirleriyle devam etmezler. • Sağ ve sol atrium’u saran kaslar birbirleriyle devam etmezler. • Sağ ve sol ventrikül’leri saran kaslar birbirleriyle devam ederler. Kalp Duvarının Yapısı • Atriumları saran kas tabakası • Kalp iskeletinin ön bölümünden başlar arka bölümünde sonlanırlar. •U harfi şeklindedir. •Yüzeyel;Transvers •Derin ;Yılankavi,anular seyirli lifleri var •Yüzeyel kaslar her iki atrium’u derin kaslar ise sadece bir atrium’u sararlar. Kalp Duvarının Yapısı • •Ventriküler kas tabakası • Daha kalındır. 3 tabakadan oluşur. • Dıştan içe doğru:Longitudinal,Oblik,spiralSirküler•Longitudinal ve her bir kas lifi her 3 tabakaya da uzanır. • Kalp iskeletinden başlar ve yine burada sonlanırlar. Ventricül(Mycardium) Kalp iskeletinden başlayan bir kas lifi dış tabakada longitudinal olarak seyrederek tepeye ulaşır. Yol boyunca spiral büklümler gösterirler. Bu liflerden bazıları tepeye ulaşmadan çeşitli seviyelerde daha derine iner ve sirküler şekilde seyrederek orta tabakayı oluşturur. Yine aynı kas lifi tekrar iç tabakayı oluşturmak üzere longitudinal lifler şeklinde yukarı doğru uzanır ve kalp iskeletinde son bulur. Ventricül(Mycardium) Sonuç olarak; Kas lifi kalp iskeletinden başlar, her üç tabakayı oluşturacak şekilde yön değiştirerek uzanır ve tekrar kalp iskeletinde son bulur. Ventricül(Mycardium) Dış tabaka en incedir ve her iki ventrikülü birlikte sarar....VERTEX CORDİS Orta tabaka en kalın İç tabaka liflerinin bir kısmı trabecula carnea ve m.papillarisleri oluşturmak üzere sıkışarak demet yaparlar ve burada sonlanırlar. Orta ve iç tabakadaki lifler septum interventriculare’nin yapısına katılırlar fakat bir ventrikülden diğerine geçmezler. Yani her iki ventrikülü ayrı ayrı sararlar. Ventricül(Mycardium) Kalp kontraksiyonu sonucu longitudinal lifler kalp iskeletini tepeye doğru çekerler. Bunun sonucunda atriumlar genişler ve buraya açılan venler üzerine bir emme etkisi yaparlar. Ventriküllerdeki kanın damarlara atılmasında en önemli rolü sirküler kaslar sağlar. Kalp Duvarının Yapısı Epicardium • Kalp kasının üzerini örter. •Pericardium serosum’un lamina visceralis’i tarafından oluşturulur. Kalp Duvarının Yapısı – Kalbin, – İletim sistemini, – İnnervasyonunu, – Arter ve venlerini – Kalbe gelen büyük damarları – Kalpten çıkan büyük Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings damarları öğrenmesi beklenir & zorunludur Triküspit Kapak Cuspis anterior (anterosuperior), posterior (inferior-mural), septalis Triküspit Kapak Pulmoner Kapak Valvulae semilunares dexter / sinister / posterior noduli valvulorum semilunarium (Arantius) lunulae valvulorum semilunarium Mitral Kapak Cuspis anterior (aortic-septal-greater-anteromedial) Cuspis posterior (mural-ventricular-smaller-posterolateral) Fibrous subaortic curtain – Intervalvar septum Aorta Kapağı Valvulae semilunares ön (sağ koroner) sinus sol arka (sol koroner) sinus sağ arka (non-koroner) sinus Aorta Kapağı Sinus aortae (valsalvae) Atrium Dextrum • Auricula dextra: • Atrial hacmi artırır. Mm. pectinati •Sulcus terminalis •Crista terminalis •Boşluğu: •Arka: sinus venarum cavarum • Atrium: Giriş yolu • • Pectin: Tarak Ventr: alt kısım/bölüm, taban Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings • Tuberculum intervenosum •Ön: asıl atrium bölümü Atrium Dextrum • Auricula dextra: • Mm. pectinati • Sulcus terminalis •Crista terminalis •Boşluğu: •Arka: sinus venarum cavarum •Tuberculum intervenosum • Ön: asıl atrium bölümü Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Atrium Dextrum’a Açılan Yapılar Sinus venarum cavarum • V.• cava superior: Ostium venae cavae superioris •Valvula’sı yoktur. •• V. cava inferior: Ostium venae cavae inferioris •Valvula venae cavae inferioris (Eusthachian kapakçığı) Görevi: intrauterin dönemde VCİ ile gelen kanı for. ovale’ye yönlendirir. Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Atrium Dextrum’a Açılan Yapılar Sinus venarum cavarum • Sinus coronarius: • Kalbin venöz kanının %60’şını taşır. • Ostium sinus coronarius • Valvula sinus coronarii (Thebesian kapakçığı) • Görevi: sistol esnasında kanın geri dönüşünü engeller. • Foramina venarum Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings minimarum: Atrium Dextrum’a Açılan Yapılar Asıl atrium bölümü • Crista terminalis: • Septum interatriale’den başlar. • Ostium venae cavae inferioris sonlanır. •Sulcus terminalis • Mm. pectinati: • Crista terminalis’ten başlarlar. • Ostium atrioventriculare dextrum’a doğru uzanırlar. Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Atrium Dextrum Septum interatriale • Fossa ovalis: • Tabanı fötal kalbin septum primum’unu oluşturur. •Limbus fossae ovalis: • Burası fötal kalbin septum secundum’una uyar. •Fossa ovalenin tabanına tutunur, yan ve üst kısmına yapışır. Atrial septal defekt (ASD): • Fossa ovalis’in üst kısmı ile limbus Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings arasında bulunan bir açıklıktır. •For. ovale’nin embriyolojik kalıntısıdır Atrium Dextrum Atrial septal defekt (ASD): • Fossa ovalis’in üst kısmı ile limbus arasında bulunan bir açıklıktır. •For. ovale’nin embriyolojik kalıntısıdır Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Atrium Dextrum Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Dexter Komşulukları ve dış yüzü • Göğüs ön duvarı • Sağ plevra ve sağ akciğer • Diafragma • Ventriculus sinistra • Conus arteriosus • Sağ n. phrenicus •A. ve v. pericardiacophrenica Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Dexter İç yüzü • Ostium atrioventriculare dextrum • Ostium trunci pulmonalis • Crista supraventricularis • Arka duvarın üst kısmında iki ostium arasında bulunur. • Trabecula septomarginalis • Ventrikül boşluğunun iç duvarından dış duvarına doğru uzanır. • Kanın girdiği yer: • Crista ile trabecula arasında bulunur. • Kanın çıktığı yer: • Apex cordis ile ost. trunci pulmonalis arasında bulunur. Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Dexter Ostium atrioventriculare dextrum • Atrium dextrum’u ventriculus dexter’e bağlar. • Anulus fibrosus dexter • Sistol esnasında bu deliği valva tricuspidalis kapatır. Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Dexter Ostium atrioventriculare dextrum • Valva tricuspidalis: • Endocardium’un bir duplikasyonudur. • Anulus fibrosus’a tutunan 3 kapakçıktan oluşur. Bunlar: • Cuspis anterior • Cuspis posterior • Cuspis septalis • Chorda tendinea • M. papillaris Cusp: yaprak şeklinde, Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings sivri uç, dilim Ventriculus Dexter Ostium atrioventriculare dextrum • Valva tricuspidalis: • Endocardium’un bir duplikasyonudur. • • Anulus fibrosus’a tutunan 3 kapakçıktan oluşur. Bunlar: • Cuspis anterior • Cuspis posterior • Cuspis septalis • Chorda tendinea • M. papillaris (anterior, posterior) Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Dexter Ostium atrioventriculare dextrum • Trabeculae carneae: • I. Tip: tüm uzunluğunca ventrikül duvarına yapışırlar. • Her iki uç ventrikül duvarında kaybolur. • II. Tip: Köprü şeklide olup uçları ventrikül duvarına yapışır. • III. Tip: M. papillaris M. papillaris anterior M. papillaris posterior •Trabecula septomarginalis: • Septal dalı: • Moderator band: • Kalbin iletim yollarından crus Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings dextrum’un terminal dallarından en kalın olanı burdan geçer. • Ventriculus dexter’in genişlemesini önler. Ventriculus Dexter Ostium trunci pulmonalis • Conus arteriosus’un tepesinde yer alır. •Sistol esnasında bu deliği valva trunci pulmonalis kapatır. • Endocardium’un bir duplikasyonudur ve anulus fibrosus’a tutunan 3 kapakçıktan oluşur. Bunlar: • • • Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Valva semilunaris anterior Valva semilunaris dextra Valva semilunaris sinistra Ventriculus Dexter Ostium trunci pulmonalis • Noduli valvularum semilunarum (corpora Arantii) • Lunulae valvularum semilunarum • Sinus trunci pulmonalis Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Atrium Sinistrum Dış görünüşü Auricula sinistra • • Asıl atrium boşluğu •Sinus obliquus’un ön duvarını oluşturur. Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Atrium Sinistrum Asıl atrium boşluğu • Septum interatriale • Ostia venarum pulmonalium • Mm. pectinati • Ostium atrioventriculare sinistrum • Valva mitralis (bicuspidalis) • Foramina venarum minimarum Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Sinister Komşulukları ve dış yüzü • Sol plevra ve sol akciğer • Diafragma • Ventriculus dextra • Sol n. phrenicus • A. ve v. pericardiacophrenica • Duvarı sağ vetriküle göre 3 kat daha kalındır. Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Sinister İç yüzü • Ostium atrioventriculare sinistrum • Valva bicuspidalis (mitralis) Cuspis anterior Cuspis posterior • Trabeculae carnea m. papillaris anterior m. papillaris posterior • Chordae tendineae Mitre: piskoposluk tacı Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Sinister İç yüzü •Ostium aorta • Vestibulum aortae • Valva aorta • • Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Valva semilunaris posterior Valva semilunaris dextra Valva semilunaris sinistra Ventriculus Sinister Valva aorta • Valva aorta • Valva semilunaris dextra • Valva semilunaris sinistra • Valva semilunaris posterior Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Ventriculus Sinister Valva aortae • Noduli valvularum semilunarum (corpora Arantii) • Lunulae valvularum semilunarum • Sinus aortae (Sinus Valsalvae) Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Kalp Çalışırken valva pulmonalis valva aortae valva mitralis valva tricuspidalis DIASTOLE SYSTOLE KALBİN ARTERLERİ Kalbi besleyen arterler.....>koroner arterler Koroner dolaşım vücuttaki en kısa dolaşımdır. Koroner arterler aorta’nın en geniş kısmı olan bulbus bölümünden, semilunar valvüllerin biraz üzerinden çıkarlar. Kanı diastol fazında alırlar. Arteria coronaria dextra Valvula semilunaris dextranın hemen üzerinden çıkar Arteria coronaria dextra Ramus marginalis dexter Ramus inerventricularis posterior Arteria coronaria sinistra Valvula semilunaris sinistra’nın hemen üzerinden başlar. Arteria coronaria sinistra Ramus circumflexus Ramus interventricularisanter ant. Kalbin venleri Kalbin büyük venleri ve küçük venleri olmak üzere iki grup veni vardır. Büyük venleri:sinus coronarius Küçük venleri:kalp boşluklarına Dökülür. Kalbin büyük venleri V.cardiaca manga (V.interventricularis anterior) V.coronaria sinistra: V.interventricularis anterior’un devamı olup sulcus coronarius’un sol yarımında uzanır ve sinus coronarius’un sol ucu ile birleşir. V.cardiaca media (V. interventricularis posterior) V. coronaria dextra (V.cardiaca parva): Sulcus coronarius’un sağ yarımında uzanarak sinus coronarius’un sağ ucuna açılır. Kalbin sağ kenarında tepeden tabana doğru uzanan v. marginalis dextra’da bu vene açılır. Sinus coronarius Kalbin küçük venleri Vv.cardiaca anteriores Vv.cardiaca minimae Vv.atriales Vv.ventriculares Vv.obliqua atrii sinistri V.marginalis dextra Kalbin lenfa damarları Yüzeyel lenf damarları…. Epicardiumun altında Derin lenf damarları…… Endocardiumun altında Her iki grupta birleşerek… Nodii lymphatici tracheobronchialis’e KALBİN SİNİRLERİ Kalbin sinirleri Kalbin özel iletim sistemi Otonom sisteme ait sinirler Systema conducens cordis Nodus sinoatrialis Nodus atrioventricularis Fasciculus atrioventricularis Kalbin İletim Sistemi • Nodus sinuatrialis •Nodus atrioventriculais • Fasciculus atrioventricularis • Crus dextrum & sinistrum •Purkinje lifleri •Sinir dokusu içermez. •Regülasyonu otonom sinir sistemi tarafından yapılır. Kalbin İletim Sistemi • Fasciculus atrioventricularis (A-V bandı) • Başladığı yer: • Crus dextrum • Rr. subendocardiales • Purkinje lifleri • Moderator bant •Crus sinistrum •His huzmesi Kalbin İletim Sistemi • Nodus sinu-atrialis (S-A nodülü, Keith Flack nodülü) • Bulunduğu yer: • Modifiye bir kalp kası kitlesidir. • Kalbin kontraksiyonunu başladır (70 defa/dk.) • Nodus atrioventricularis (A-V nodülü, Aschoff-Tawara nodülü) • Bulunduğu yer: Kalbin İletim Sistemi Atrium dexter Nodus sinoatrialis Nodus atrioventricularis Ventriculus dexter Atrium sinister Fasciculus atrioventricularis Crus dextrum ve sinistrum Ventriculus sinister Purkinje lifleri M. papillaris Nodus sinoatrialis Keith-Flack Düğümü 70 uyarı/dakika V.cava superior’un önünde Nodus atriventricularis AschofTawara Düğümü 40 uyarı/dakika Trigunum fibrosum dextrum’un üzerinde Fasciculus atrioventricularis His hüzmesi Crus dextrum ve Crus sinistrum Uç dallar Purkinje lifleri Otonom sisteme ait sinirler Sempatik sinirler – – – Truncus symphaticus’un Cervical ganglionları Thorakal 1-5 ganglionlar Kalbin Sinirleri • Parasempatikler T1 T4 • N. vagus ile gelir. • Sempatikler • Truncus sympathicus ile gelir. • Plexus cardiacus • Sempatik ve parasempatik lifler tarafından oluşturulur. Otonom sisteme ait sinirler Parsempatikler – N. Vagus (sağ ve soldan 3’er lif) Otonom sisteme ait sinirler Sempatik ve para sempatik lifler kalp dokusuna ulaşmadan önce kalp tabanı çevresinde iki adet sinir plexusu oluştururlar. – Plexus cardiacus superficialis – Arcus aorta……..Bifucatio trunci pulmonalis Sol n.vagus ve sol truncus symphaticus Plexus cardiacus profundus Arcus aorta……Bifucatio trachea Sağ n.vagus ve sağ truncus symphaticus Otonom sisteme ait sinirler Bu her iki plexus’tan çıkan lifler: – – Plexus coronarius dexter Plexus coronarius sinister Koroner damarlar çevresinde kalp dokusunda dağılırlar. Otonom sisteme ait sinirler Sinus düğümü Atrio ventricular düğüm Atrium kası(az miktarda) Sinus düğümü Atrio ventricular düğüm Atrium kası Ventrikül kası Parasempatikler Sempatikler Kalbin Sinirleri • Parasempatik etki • Kalp atışı yavaşlar. • Kan pompalama gücü azalır. • Koroner damarlar daralır. • Sempatik etki • Kalp atışı hızlanır. • Kan pompalama gücü artar. • Koroner damarlar genişler. Sempatik ve Parasempatik Sinir Sistemi Parasempatik – “dinlenme ve sindirim” – Enerji depolama ile ilgili fonksiyonları düzenler. Sempatik – Kavga, kaçma, veya korku (3K) “fight, flight, or fright” – Zor durumlarda aktive olur. Antreman (Exercise) Heyecan (Excitement) Acil durumlar (Emergencies) Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Kalbin Dinleme (İz ve Oskültasyon) Odakları 1 Valva aortae (sağ-2.İKA)Osk. (S*S 3.İKA)İZ Valva tricuspidalis (sağ-6.KK)(Osk) 4 5 (İz) 56 2 3 4 5 6 Valva trunci pulmonalis (sol-2.İKA)Osk (S 3.KK sternum Kıyısı) İz Valva mitralis (sol-5.İKA-MCH)Osk (S 4 KK.Sternum kıyısı(iz) Kalbin Dinleme (Oskültasyon) Odakları Valva aortae’nin sesi 2. İKA’ta sternum’un sağ kenarında dinlenir. Valva trunci pulmonalis’in sesi 2. İKA’ta sternum’un sol kenarında dinlenir. Valva mitralis’in sesi MKH üzerinde 5.İKA’ta apex cordis üzerinde dinlenir. Valva tricusbidalis’in sesi 6.KK ve sternumun sağ kenarında dinlenir. (sternum üzerinde veya 5. spatium intercostale’de sternum’un sağ kenarın da da dinlenebilir. Pericardium • Bulunduğu yer: • 2-6. KK’ın arkasında, T5-9 omurların ön tarafında ve mediastinum mediuas’da bulunur. • Toplam iç hacmi: 500-800cm3 • Yapısı: • Pericardium fibrosum • Pericardium serosum Lamina parietalis Lamina visceralis (epicardium) Pericardium Fibrosum • Yapıştığı yerler •V. cava inferior hariç kalp ve kalbegelen/çıkan damarlara • Angulus sterni hizasında damarların adventia’sı ile kaynaşır. • Sternum, diaphragma, ve kalp hareketlerinden etkilenir. • Alt kısmı centrum tendineum’a yapışır. • Bağları: • Ligg. sternopericardiaca • Ligg. Pericardiacovertebrales • Pericardium Serosum • Yapısı • Lamina parietalis • Lamina visceralis • Cavitas pericardialis • Liquor pericardii (normalde: 2030cm3 sıvı) •Pericarditis (250-500cm3 sıvı) •Kardiak tamponad Pericardium Serosum Pericardium serosum Lamina visceralis (epicardium) Lamina parietalis Cavitas pericardialis Pericardium fibrosum Pericardium Serosum • Vagina serosum arteriorum • Lamina visceralis , kalp kasını örtükten sonra aortae truncus pulmonalis’i saran bir kılıf oluşturur. Pericardium • Sinus transversus pericardii • •Aorta ve truncus pulmonalis’in arkasından, vena cava superior’un önünden geçen boşluktur. • Sinus obliquus pericardii (Haller çıkmazı) • Bu sinüsü çevreleyen yapılar: Pericardium • Sinus transversus pericardii • Aorta ve truncus pulmonalis’in arkasından, vena cava superior’un önünden geçen boşluktur. • Sinus obliquus pericardii (Haller çıkmazı) Bu sinüsü çevreleyen yapılar: Pericardium • Damarları • A. thoracica interna’nın dalları olan • A. pericardiacophrenica ve • A. musculuphrenica • Ek olarak, aa. oesophageales, aa. bronchiales’lerden gelir. Pericardium • SinirleriN. phrenicus: pericardium fibrosum ve lamina parietalis’i innerve eder. •Lamina visceralis: sinir içermez. • Pericardium’un ağrısı: • Parietal yapraktan kaynaklanır • N. phrenicus tarafından iletilir. • Sternum’un arkasında hissedilir. Pericardium’a, n. vagus, ve sempatik sistemden lifler gelir. • Kalp ağrısı (angina), kas yada damardan kaynaklanır ve afferent sempatiklerle taşınır. Pericardium • Sinirleri • Kalp ağrısı (angina), kas yada damardan kaynaklanır ve afferent sempatiklerle taşınır. • Kalp kesmeye, sıcağa, soğuğa, ve dokunmaya karşı duyarlı değildir. • Kalp kasındaki ağrı reseptörleri kasın beslenemediği, ve metabolik artıkların biriktiği durumlarda uyarılır. Kalbin Büyük Damarları • Kalpten çıkanlar (arterler): • Truncus pulmonalis • Aorta • Kalbe gelenler (venler): • V. cava superior V. cava inferior • Vv. pulmonales Truncus Pulmonalis • Conus arteriosus’un tabanından başlar (5cm) Başlangıçta aorta’nın ön sağ tarafında bulunur. • • Yukarıya, arkaya, ve sola doğru seyrederek arcus aorta’nın altına girer. • Burada a. pulmonalis dextra ve sinistra dallarına ayrılır. • Bifurcatio trunci pulmonalis (T5-6) Truncus Pulmonalis • Komşulukları • Tamamı pericardium içerisinde bulunur. • Vagina serosum arteriorum • Önde: pleura, sol akciğer, • Arkada: aorta ascendens, a. coronaria sinistra, atrium sinistrum • Başlangıç kısmında: Truncus Pulmonalis • A. pulmonalis dextra • Seyri: • Hilum pulmonis’te iki ana dala ayrılır. • Üst dal: lobus superior’e gider ve burada verdiği dallara rr. lobi superioris denir. • Alt dal: lobus medius ve inferior’e gider ve burada verdiği dallara rr. lobi medii ve inferiores denir. • A. pulmonalis’in dalları, bronşları takip eder. Truncus Pulmonalis • A. pulmonalis sinistra • Seyri: • Lig. arteriosum ile arcus aorta’ya bağlanır. • Hilum pulmonis’te bronchus principalis sinistri’nin üzerinden geçer ve iki dala ayrılır. • Üst dal: lobus superior’e gider ve burada verdiği dallara rr. lobi superioris denir. • Alt dal: lobus inferior’e gider ve burada verdiği dallara rr. Lobi inferiores denir. Aorta • Başlama yeri • 3.KK hizasında sol ventrikül • Sol akciğer kökü üzerinde sola ve arkaya yön değiştirir. • Bölümleri • Pars ascendens aorta (5cm) • Arcus aorta Pars descendens aorta Pars Ascendens Aorta • Pars ascendens aorta (5cm) • 3.KK hizasında sol ventrikülden başlar • Vagina serosum arteriorum ile sarılıdır. • Ostium aorta • Bulbus aorta • Sinus aorta (sinus Valsalvae) • Yukarı, öne ve sağa doğru uzanarak 2KK üst kenarına gelir • Dalları • A. coronaria dextra • A. coronaria sinistra Arcus Aorta • Başlama ve sonlanma yeri: • Sağda 2. art. sternocostalis’in arka tarafından başlar. • Solda 2.KK’nın sternum’a tutuntuğu yerde (T4) sonlanır. • Dalları • Truncus brachiocephalicus a. subclavia dextra a. carotis communis dextra • A. carotis communis sinistra • A. subclavia sinistra V. Cava Superior • Oluşumu (5cm) • V. brachiocephalica dextra ve sinistra’nın birleşmesiyle oluşur. • 7cm olup 1.-3. KK’ın alt kenarları arasına uzanır. • 2.KK hizasında pericardium’u delerek içine girer. • Sonlanma yeri: V. Cava İnferior • Oluşumu (L5-T9-10) • V. iliaca communis v. iliaca externa v. iliaca interna • Dalları (L5-T9-10) • Vv. lumbales • • • • V. testicularis (ovarica) dexter Vv. renales Vv. suprarenalis dextra Vv. phrenica inferiores V. Cava İnferior • Cavitas thoracis’e girişi: • For. venae cavae’de geçerek girer. • Pericardium’u deler. • Ostium venae cavae inferior • Valva venae cavae inferior Hepatik Portal Sistem Sindirim sistemi kılcal damarları karaciğer kılcal damarları Dalları: V. splenica V. mesenterica superior V. gastrica dextra V. gastrica sinistra Vv. paraumblicales V. cystica v. porta’nın sağ yarısının kanı sol yarısının kanıyla karışmaz. v. porta’nın sağ yarısının kanı sağ karaciğere sol yarısının kanı sol karaciğere gider Ders kolaylaştırılarak Öğrencilere sunulur: –Pericardium’un yapısını, –Küçük dolaşımı, – Büyük dolaşımı, –Portal dolaşımı (kısaca) öğrenmesi beklenir Copyright © 2005 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Dolaşım, Genel Olarak • Circulus arteriosus •Arterielize kan • Circulus venosus • Venöz kan Akciğer Dolaşımı • Küçük dolaşım (pulmoner) •Atrium dexter Ventriculus dexter a. pulmonalis akçiğerler v. pulmonalis Atrium sinister Kanın Kalp İçindeki Dolaşımı A. Pulmonalis sin. V. cava superior V. pulmonalis dexter Atrium dexter Valva tricuspidalis Ventriculus dexster V. cava inferior T. pulmonalis V. pulmonalis sin. Atrium sinister Valva aortae Valva bicuspidalis Ventriculus sinister