öğrenme güçlüğü

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
DİSKALKULİ
ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ nedir?
• Ülkemizde henüz az tanınmış bir bozukluk olan
“özgül öğrenme güçlüğü” zihinsel gelişim
devam etmesine karşın, okuma yazma, aritmetik
ve diğer akademik işlevlerde ortaya çıkan yapısal
ve gelişimsel bir sorundur.
• Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, zeka
seviyeleri normal ve normalin üstünde olmasına
rağmen öğrenme güçlüğü gösteren çocuklardır.
• Öğrenme güçlüğü olan çocukları, zihinsel
yetersiz
ve
davranış
bozukluğu
olan
çocuklardan ayırmak gerekir.
• Bu bozukluk okul çağı çocuklarının %1020’sinde görülmektedir.
• Özgül öğrenme bozukluğu olan çocukların
%20-25’inde dikkat eksikliği ve hiperaktivite
bozukluğu (DEHB) görülmektedir.
• Öğrenme süreci:
• Girdi →bütünleme→ bellek → çıktı
süreçlerini oluşturmaktadır.
Öğrenme sürecinde belirtilen bu aşamalardan
bir veya birkaçında sorun yaşanırsa öğrenme
güçlüğü ortaya çıkabilir.
Şimdi Bu Sorunları İnceleyelim
• 1- GİRDİ SORUNU
•
a) Görsel algı
•
b) Dokunsal algı
•
c) İşitsel algı
• 2- BÜTÜNLEME SORUNLARI: Bir konunun
ana fikrini söyleyemez, yaşamını
programlayamaz, çevresini düzenleyemez,
ayları, günleri sırayla yazamaz.
• 3- BELLEK SORUNU: Aldığı bilgiyi kısa süreli
bellekten uzun süreli belleğe kaydetmede sorun
yaşar. (örneğin; akşam ezberlediği şiiri sabah
unutur.
• 4- ÇIKTI SORUNU: Kazanılmış bilgi ve
becerileri kullanmada sorun yaşar.
NEDENLERİ
• Doğum Öncesi: Yetersiz beslenme, annenin
geçirdiği enfeksiyonlar, ilaç kullanma, vitamin
eksikliği, alerjiler.
• Doğum Sırasında: Uzun ve zor doğum,
plasenta ve göbek kordonu anormallikleri,
doğum aletlerinin verdiği zararlar, beyin hasarı.
• Doğum Sonrasında: Doğumdan sonra nefes
almaya başlayıncaya kadar geçen sürenin
uzunluğu, erken yaşta ateşli hastalık, başa hızlı
darbe, tümör.
• Kalıtsal bozukluklar: Ailelerde özel öğrenme
bozukluğu olan başka kişilerinde olması, kan
uyuşmazlığı şeklinde özetlenebilir.
DİSKALKULİ NEDİR?
• Sayısal ilişkileri kavramada, hesaplamada,
sayısal sembolleri tanıma, kullanma ve yazmada
açığa çıkan bozukluk ve yetersizliktir.
• Matematik bozukluğu farklı şekillerde
çeşitlendirilebilir. Araştırmalara göre 4 farklı
bölüme ayrılır;
• 1) Anlamlı şekilde saymayı öğrenmede bozukluk;
Bu öğrenme bozukluğu çeşidinde çocuk ‘sayı nedir?’
sorunun karşılığını bulamamıştır, bu çocuklara
sayılar soyut, kağıt üzerinde yazılan semboller gibi
gelir.
• 2) Asıl ve sıra gösterme sistemleri öğrenmede
güçlük;
Kardinal ve ordinal sistemleri öğrenmede güçlük
yaşayan bir çocuk tek, çift saymada, sıralama
yapmada dolayısıyla da gruplandırmada problem
yaşarlar.
• 3) Aritmetik işlemleri yapmada zorluk;
Çocuk işlem yapmanın ne olduğunu, toplama
işlemenin aslında ilave etme, eklemek olduğunu
kavrayamaz.
• 4) Nesneleri gruplar halinde kümelemeyi
imgelemede güçlük;
Bu öğrenme bozukluğu çeşidinde çocuk
gruplandırma ne demek, aynı, farklı nedir gibi
terimlerde problem yaşarlar.
DİSKALKULİ BOZUKLUĞU YAŞAYAN
ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
• Geometrik şekiller arasındaki ilişkileri
kavramada zorlanır.
• Geometrik şekilleri çizmede güçlük yaşar
• Sayıları öğrenmekte zorlanır.
• Sayıları bozuk yazar.
• Çarpım tablosunu öğrenemez.
• Şekiller semboller ve işaretleri tersten algılar (x,
+)
• Rakam sıralarını değiştirir.
• Aritmetik işaretleri karıştırır (+,-, x,/ ).
• Aritmetik sembolleri tanımada güçlük çeker.
• Sayılarını yerini değiştirir( ters döndürme 9, 6).
• 3 ü E, 12 yi 21 olarak algılama vardır.
• Sayıları eksik ya da fazla yazar ( 324 sayısını
30020, 286 sayısını 200806 olarak yazar).
• Basit işlemleri bile yazmada zorluk yaşar.
• Çok basamaklı soruları okuma ve yazmada
zorlanır.
• İşlemlerin sırasını karıştırır, işlem hataları
yapar.
• Çarpma, bölme gibi işlemlerde sayıları alt alta
yazmada zorlanır.
• Sayıları atlarlar sağlama yapamazlar.
• Dikkat süreleri kısadır.
• Öğrenme bozukluğu olan çocuklar, okul
başarısızlığı, okul reddi, okul fobisi,
davranış sorunları, aşırı hareketlilik,
altını ıslatma, depresyon vb. duygusal ve
sosyal uyum sorunları yaşar.
Tedavi Edilebilir Mi?
• Erken teşhis ve uygun tedavi çok önemlidir.
Ailelerin durumu kabullenmesi ve soruna akılcı
yaklaşmaları nedeniyle öğrenme güçlüğü sıklıkla
atlatılır.
• Öğrenme bozukluğu yaşam boyu süren bir
bozukluktur. Ancak uygun müdahale ve destek
ile zayıf olunan alanların üstesinden gelinebilir.
Tedavi edilmediği takdirde:
• Akademik başarıda düşme
• Kendine güvensizlik
• Düşük motivasyon
• Hayal kırıklığı ve üzüntü
• Yetersiz sosyal ilişkiler
• Davranış bozuklukları görülebilir.
Öğrenme Güçlüğü Çeken Çocuklar İçin
Ailelere Öneriler
• Çocuğunuzun bu güçlüğünü olduğu gibi kabul
edin
• Bu güçlüğün üstesinden gelmesi için yardım,
psikolojik destek ve eğitim yöntemlerinden
yararlanmasına olanak sağlayınız.
• Öğretmeni ile iş birliği yaparak evde derslerini
kavramasına yardımcı olun.
• Çocuğunuzun küçük başarılarını bile
destekleyiniz
• Sadece başarılarını değil harcadığı çabayı da
destekleyiniz.
• Kardeşleriyle yada arkadaşlarıyla kıyaslamayınız
• Özel eğitim uzmanından evde
uygulayabileceğiniz teknikler hakkında bilgi
alınız.
• Çocuğun zayıf yönleri eleştirilmemeli aksine
kuvvetli yönleri bulunup desteklenmeli.
• Anne ve baba aile sorunlarını çocuğun yanında
tartışmamalıdır
• Çocukta akademik başarıdan çok spor, müzik,
sanat gibi becerilerin gelişmesini sağlayınız.
• Uzun vadeli tehditlerde bulunmayınız.
• Çocuğunuza gerçekten yapabileceğiniz
konularda söz veriniz.
• Çocuğunuza okulla ilgili çok fazla soru
sormayınız.
• Yapamadığı işler konusunda onu
yüreklendiriniz.
• Daha iyi öğreneceği alanı tespit ediniz.
• Çocuktan yapmasını istediğiniz iş üzerinde
ısrarlı olunuz.
• Çocuğunuza kullandığınız yönergeler kısa, basit
ve kesin olsun.
• Çocuğunuza uzman yardımıyla plan hazırlayınız.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ ÇEKEN
ÇOCUKLARIN ÖĞRETMENLERİNE
ÖNERİLER
• Çocuğun bireysel özelliklerini, kapasitelerini,
sınırlılıklarını bilin.
• Aileyle diyalog hâlinde olun.
• Sınıfta öğrenme etkinliklerine katılmalarını
sağlayıcı sorumluluklar, görevler verin.
• Kullandığınız komutların basit, kısa ve net olmasına
dikkat edin.
• Hafızaları zayıf olduğundan öğrendiklerinin bellekte
kalıcı olmasını sağlamak amacıyla birden fazla
duyuya hitap edin(görsel, işitsel, drama vb.).
• Güven verici ve teşvik edici olun.
• Tedirginlik ve güvensizlik öğrenmeyi her durumda
ve yerde olumsuz etkiler.
• Ön sıralara oturtun sık sık jest ve mimiklerle
katılımını sağlayın.
• Aşırı hareketliliği varsa sınıf ortamında farklı
düzenlemeler yapın.
• Başaramayacağı ödevler, sorular ve
sorumluluklar vermeyin.
• Kendisinin başarabileceğine inandırın.
• Kendisini olumlu değerlendirmesini ve iyi
hissetmesini sağlayın.
• Sosyal aktivitelere katılmasını sağlayın, iş yapma
becerisi kazandırın.
• Gruplama, ayırt etme vb. ödevler verin.
• Görsel algı becerilerinin gelişimine yönelik
etkinlikler yapın.
• İçinde bulunduğu gelişim döneminin
özelliklerini iyi bilin.
• Olumsuz etiketlemelerden kaçının(yaramaz,
tembel, dikkatsiz vb.).
• Öğrenme güçlüğü gösteren öğrencinizi diğer
öğrencilerinizle kıyaslamayın ve onu olduğu gibi
kabullenin