VİTİLİGO (ALA HASTALIĞI)

VĠTĠLĠGO (ALA HASTALIĞI)
Vitiligo, herhangi bir yaşta ortaya çıkabilen, değişik büyüklük ve sayıda, iyi sınırlı, süt beyazı
renginde lekeler şeklinde görülen bir deri hastalığıdır. Herhangi bir şikayete ya da deri dışında
sistemik problemlere yol açmamakla birlikte hastalarda ciddi kozmetik kaygılara neden
olabilir.
Ala hastalığı ne kadar sıklıkta görülür?
Ülkemizdeki sıklığı %0,15-0,32 olarak bildirilmektedir.
Ala hastalığı bulaşıcı mıdır?
Vitiligo bulaşıcı bir hastalık değildir. Hastaların %30’unda, başka aile üyelerinde de aynı
hastalığa rastlanmaktadır. Bu nedenle genetik faktörlerin vitiligo gelişiminde önemli rolü
olduğu öne sürülmüştür.
Ala hastalığının nedeni nedir?
Vitiligoda, melanosit dediğimiz, deriye normal rengini veren hücreler yok olur. Hangi
faktörlerin bu hücrelerde hasarlanmaya yol açtığı henüz kesin olarak bilinmemektedir. Stres,
travma gibi faktörlerin hastalığı başlattığı veya tetiklediği bilinmektedir. Vitiligonun
bağışıklık sisteminde gelişen düzensizlikler sonucunda ortaya çıkabileceği düşünülmektedir.
Otoimmun hastalıklar denilen bağışıklık sistemindeki dengesizlikle ilgili bazı hastalıklarla
birlikte görülmesi bu görüşü desteklemektedir. Genetik yatkınlık üzerinde de durulmaktadır.
Ala hastalığı hangi hastalıklarla birlikte görülür?
Vitiligo, şeker hastalığı, bazı kansızlıklar, tiroid bezi hastalıkları ve Addison hastalığı
(böbreküstü bezi yetersizliği) ve alopesi areata (saçkıran) ile birlikte görülebilir. Bazı genetik
hastalıkların bulgularından biri olabilir.
Ala hastalığı en sık hangi vücut bölgelerinde görülür?
Vitiligo, ağız ve göz çevresi, parmak uçları, koltuk altları, genital bölge, diz ve dirsekler başta
olmak üzere herhangi bir yerde görülebilir. Saçlar ve vücut kılları da vitiligodan etkilenip
beyazlaşabilir.
Ala hastalığının tanısı nasıl konulur?
Tanı çoğunlukla klinik görünüm ile konur. Özellikle açık tenlilerde, fazla belirgin olmayan
lekelerin ortaya çıkarılmasında Wood ışığı (mor ışık) ndan yararlanılır. Vitiligonun lekeleri
karanlık odada, Wood ışığı altında belirginleşir, parlak, porselen beyazı renkte görülür.
Hastalıkla ilgili herhangi bir laboratuar testi yoktur ancak birlikte görülebildiği diğer
hastalıklar açısından bazı biyokimyasal tetkikler yapılabilir.
Ala hastalığı nasıl tedavi edilir?
Vitiligoda çok çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur. Melanosit hücrelerinin yapımını uyaran
yerel kremler, fototerapiler (ışık tedavileri), bağışıklık sistemini düzenleyen sistemik ilaçlar,
laserler ve cerrahi tedaviler (greftleme) denenebilir. Yaygın hastalığı olanların, dudaklar,
genital bölge, el ve ayak parmaklarındaki lekelerin tedaviye az ve geç yanıt verdiği hatta
bazen yanıt vermediği unutulmamalıdır. Uzun süredir olan hastalıkta tedavinin başarı oranı
düşüktür. Tam iyileşme nadir rastlanan bir durumdur.
Vitiligo vücudun büyük kısmını etkilemişse, renk soldurucu ajanlarla deri rengi açılarak
kozmetik iyilik sağlanabilir. Yine kozmetik çözüm olarak kamuflaj ve makyaj önerilebilir.
Özellikle çocuklarda beslenme ve genel sağlık durumunun düzeltilmesi gerekir. Hastalara
psikiatrik destek de sağlanmalıdır.
Ala hastalığı olanlar nelere dikkat etmelidir?
Vitiligo hastaları beslenmelerine dikkat etmeli, yeterli vitamin, element ve proteinleri
almalıdırlar. Melanosit içermeyen bölgeler güneşe daha duyarlı olacağından güneş yanıklarına
karşı dikkatli olunmalıdır. Özellikle yaz aylarında güneşten koruyucular önerilmektedir.