HücreKarakterizasyonu Karakterizasyon • Chacteriza*on:Hücrenitelendirmesiveyahücretanımlanması diyedeTürkçe’yeçevrilebilir. • Ama Türkçe’de kullanımı olarak bakıldığında «Hücre karakterizasyonu»şeklindekullanıldığıgörülmektedir. NedenKarakterizasyonaİh6yaç Duyulur? ü Hücre haFnda her hangi bir çapraz kontaminasyon olup olmadığının anlaşılmasıveyatanımlanmanınyanlışyapılıpyapılmadığınındoğrulanması ü Türünorjinininkonfirmeedilmesi ü Doku orjinin belirlenmesi (hangi hücre soyuna ait olduğu ve bu soyda hangi durumdabulunduğu-kököncüyadafarklılaşmışmıgibi-) ü Transforme olup olmadığını belirlenmesi (sonlu mu sonsuz mu, malignant özelliktaşıyıptaşımadığı) ü Hücre haFnın gene*k instabilite eğilimi ve feno*pik varyasyonlarının belirlenmesi ü BuseçilmişhücrehaFnıngerekenbütünözelliklerigösteripgöstermediğinin kontroledilmesiiçinönemlidir. HücreKarakteris6ğininBilinmesinin NeGibiFaydalarıVardır? Hücre haFnın kimliğinin ve özelliklerinin belirlenmesi tasarlanan deneysüresinceyapılacakgözlemlersonucunda, ü Hücrenin geno*pinde veya feno*pinde görülecek değişiklerin belirlenmesi, ü Kontaminasyonolupolmadığınıntakibi, ü Hücrelerinhücrekültürüortamındagelişiminintakibi, ü Hücrelerin yaşamsal gereksinimlerinin belirlenmesi için önemi çok büyüktür. KarakterizasyonİçinKullanılan BelirteçlerveYöntemleri ü Hücremorfolojisi ü KromozomAnalizi ü DNAAnalizi ü An*jenikİşaretçiler ü Intermediatefilamentproteinler ü EnzimAk*vitesi ü İzoenzimAk*vitesi KayıtTutulmasıveKöken • Yeni bir hücre haF geldiğinde yada primer kültürden hücre haF elde edildiğinde, bütün bilgilerin kayıt alWna alınması karakterizasyonuntamyapılmasıgerekmektedir. • B u h ü c r e h a F n ı n d e v a m ı n d a o l u ş a c a k d e ğ i ş i m l e r i değerlendirebilmekiçinönemlidir. KarakterizasyonParametreleri MorfolojikDeğerlendirme; • Hücrelerinkarakterizasyonundamorfolojininizlenmesive değerlendirilmesienbasitvedirekyöntemdir. • Hücrelerinşekli,yapısıvebüyüklüğününincelenmesi. • Çoğuhücremorfolojiolarak3temelkategoridedeğerlendirilir; • • • Fibroblas*k Epitelyal Lenfoblas*k KarakterizasyonParametreleri MorfolojikDeğerlendirme; • Morfolojikdeğerlendirmeninbirkısımeksikliklerivardır. • Farklı kültür koşullarına hücrelerin morfolojik tepkisi ile ilgilidir. Besi yeri ortamında görülen bir kısım değişiklikler hücre morfolojisini etkileyebilir. Hücrelerin sağlığı açısından süreklimorfolojitakibiyapmakönemlidir. • HücrelerkarşılaşWrmalıolaraktakipedilerekmorfolojik değişimlergözlemlenebilir. KarakterizasyonParametreleri TürBelirlenmesi; • Karyo6plemeengelenekselmeto^ur. • Karyo6p;kromozomlarınökaryo*khücreçekirdekleri içerisindekisayıvegörüntüsüdür.Karyo*plemede kromozomlarçi_lerhalinde,boyutvesentromerlerinin pozisyonunagöresıralanırlar. KarakterizasyonParametreleri KarakterizasyonParametreleri Karyo6plemeyapılırken; • Kromozomsayılarınıntespitedilmesi • Kromozomboylarınıntespitedilmesi • Sentromerpozisyonlarınıntespitedilmesi • Heterokroma*kbölgelerinanalizi KarakterizasyonParametreleri • Fareveinsanhücrelerininortakkullanıldığılaboratuvarlarda çaprazkontaminasyonunbelirlenmesindeönemlidir. • Limitlidir.Farklıinsanhücrehatlarınınkullanıldığı laboratuvarlardaoluşabilecekçaprazkontaminasyonların belirlenmesindeyetersizkalır. KarakterizasyonParametreleri • Karyo*panaliziilegenomstabiliteside değerlendirilebilmektedir. KarakterizasyonParametreleri • Spectralkaryotyping(SKY) KarakterizasyonParametreleri HücrelerinOrijinininBelirlenmesi; DNAmiktaranalizi ü DNAiçeriğiPI(propidiumiodide),Hoechst33258,DAPIgibiDNA’yı boyayanboyalaryardımıylaözellikletransformeolmuşhücreleritespit etmekiçinkullanılır. ü Transformeolanhücreleranöploidveyaheteröploidolduklarıiçin kolaylıklaayırtedilebilirler. ü Buyönteminkullanılabilmesiiçinpopülasyondakiçoğunlukhücrenin transformeolmuşolmasıgereklidir. KarakterizasyonParametreleri HücrelerinOrijinininBelirlenmesi; DNAhibridizasyonu ü Çeşitliproblarkullanılırvebuproblarınhedefdizilerinehibridizeolması ileanalizyapılır. – Türeözgüdizilerebağlananproblarkullanılabilir – HücrehaFnaözgübazveyabazdizisinihedefleyenproblarkullanılabilir – Amplifiyeolmuşbölgelereözgüproblarkullanılabilir KarakterizasyonParametreleri HücrelerinOrijinininBelirlenmesi; DNAfingerprintanalizi ü DNAüzerindekişiyeözgüparmakiziözelliğigösterenvaryantbölgelerin analizi – TekNükleo*tPolimofizmi(SNP) – RestriksiyonFragmanBoyuPolimorfizmi(RFLP) – KısaTandemTekrarlar(STR) KarakterizasyonParametreleri HücrelerinOrijinininBelirlenmesi; KarakterizasyonParametreleri HücrelerinOrijinininBelirlenmesi; HücreKökeniDokuİşaretçileri Hücreyüzeyan6jenleri; • Bumarkerlarhometopoe*khücrelerveepitelyumiçinkısmen kullanışlıdır. Intermediatefilamentproteinler; • GFAPàastrositler • Desminàkaslaraspesifik • Sitokera*nàepitelhücrelervemezotelyum, • Nörofilamentlerànöronlarvenöroendokrinhücreleri • Vimen*nàmezodermalkökenlihücrelerde(invivo)invitroda isediğerhücre*plerindedegörülebilir. HücreKökeniDokuİşaretçileri Enzimler • Dokuyaspesifikenzimlervardır. • Enzimkarakterizasyonunda2parametrevardır. 1. 2. Esasseviye(uyaranolmadığıdurum) Uyarılmışyadaadap*fseviye(uyaranolduğudurumlarda) HücreKökeniDokuİşaretçileri Enzimler HücreKökeniDokuİşaretçileri İzoenzimler • Enzimak*vitelerikarşılaşWrılırkenenzimprotein polimorfizmleri,bazenhızlarıgözönünealınarakda belirlenebilir.İştedokudandokuyadeğişenbuenzimlere izoenzimlerdenir. • Kromotografik,yadaelektrofore*kolarakkarşılaşWrılabilirler. • Örneğin,Krea6nkinazCKMMizoenzimikaslardabulunurken, CKBBisenöronalvenöroendokrinhücrelerdekarakterizedir. HücreKökeniDokuİşaretçileri İzoenzimler 1. 2. 3. 4. Fare İnsan İnsan Çinhamsterı Glucoz-6-fosfatdehidrogenazLaktaddehidrogenaz HücreKökeniDokuİşaretçileri İzoenzimler – – – – – – – Nucleosidephosphorylase Glucose-6-phosphatedehydrogenase(G6PD) Malatedehydrogenase(MD) Lactatedehydrogenase(LD) Aspartateaminotransferase(AST) Mannose-6-phosphateisomerase(MPI) Pep*daseB(PepB) Cellline Organism Origin6ssue Morphology BEAS-2B Human Lung Epithelial BHK-21 Hamster Kidney Fibroblas*c HL-60 Human Myeloblast Bloodcells MDCKII Dog Kidney Epithelium CHO Hamster Ovary Fibroblast