Hücre Karakterizasyonu

advertisement
HücreKarakterizasyonu
Karakterizasyon
•  Chacteriza*on:Hücrenitelendirmesiveyahücretanımlanması
diyedeTürkçe’yeçevrilebilir.
•  Ama Türkçe’de kullanımı olarak bakıldığında «Hücre
karakterizasyonu»şeklindekullanıldığıgörülmektedir.
NedenKarakterizasyonaİh6yaç
Duyulur?
ü  Hücre haFnda her hangi bir çapraz kontaminasyon olup olmadığının
anlaşılmasıveyatanımlanmanınyanlışyapılıpyapılmadığınındoğrulanması
ü  Türünorjinininkonfirmeedilmesi
ü  Doku orjinin belirlenmesi (hangi hücre soyuna ait olduğu ve bu soyda hangi
durumdabulunduğu-kököncüyadafarklılaşmışmıgibi-)
ü  Transforme olup olmadığını belirlenmesi (sonlu mu sonsuz mu, malignant
özelliktaşıyıptaşımadığı)
ü  Hücre haFnın gene*k instabilite eğilimi ve feno*pik varyasyonlarının
belirlenmesi
ü  BuseçilmişhücrehaFnıngerekenbütünözelliklerigösteripgöstermediğinin
kontroledilmesiiçinönemlidir.
HücreKarakteris6ğininBilinmesinin
NeGibiFaydalarıVardır?
Hücre haFnın kimliğinin ve özelliklerinin belirlenmesi tasarlanan
deneysüresinceyapılacakgözlemlersonucunda,
ü  Hücrenin geno*pinde veya feno*pinde görülecek değişiklerin
belirlenmesi,
ü  Kontaminasyonolupolmadığınıntakibi,
ü  Hücrelerinhücrekültürüortamındagelişiminintakibi,
ü  Hücrelerin yaşamsal gereksinimlerinin belirlenmesi için önemi çok
büyüktür.
KarakterizasyonİçinKullanılan
BelirteçlerveYöntemleri
ü Hücremorfolojisi
ü KromozomAnalizi
ü DNAAnalizi
ü An*jenikİşaretçiler
ü Intermediatefilamentproteinler
ü EnzimAk*vitesi
ü 
İzoenzimAk*vitesi
KayıtTutulmasıveKöken
•  Yeni bir hücre haF geldiğinde yada primer kültürden hücre haF
elde edildiğinde, bütün bilgilerin kayıt alWna alınması
karakterizasyonuntamyapılmasıgerekmektedir.
•  B u h ü c r e h a F n ı n d e v a m ı n d a o l u ş a c a k d e ğ i ş i m l e r i
değerlendirebilmekiçinönemlidir.
KarakterizasyonParametreleri
MorfolojikDeğerlendirme;
•  Hücrelerinkarakterizasyonundamorfolojininizlenmesive
değerlendirilmesienbasitvedirekyöntemdir.
•  Hücrelerinşekli,yapısıvebüyüklüğününincelenmesi.
•  Çoğuhücremorfolojiolarak3temelkategoridedeğerlendirilir;
• 
• 
• 
Fibroblas*k
Epitelyal
Lenfoblas*k
KarakterizasyonParametreleri
MorfolojikDeğerlendirme;
•  Morfolojikdeğerlendirmeninbirkısımeksikliklerivardır.
•  Farklı kültür koşullarına hücrelerin morfolojik tepkisi ile
ilgilidir. Besi yeri ortamında görülen bir kısım değişiklikler
hücre morfolojisini etkileyebilir. Hücrelerin sağlığı açısından
süreklimorfolojitakibiyapmakönemlidir.
•  HücrelerkarşılaşWrmalıolaraktakipedilerekmorfolojik
değişimlergözlemlenebilir.
KarakterizasyonParametreleri
TürBelirlenmesi;
•  Karyo6plemeengelenekselmeto^ur.
•  Karyo6p;kromozomlarınökaryo*khücreçekirdekleri
içerisindekisayıvegörüntüsüdür.Karyo*plemede
kromozomlarçi_lerhalinde,boyutvesentromerlerinin
pozisyonunagöresıralanırlar.
KarakterizasyonParametreleri
KarakterizasyonParametreleri
Karyo6plemeyapılırken;
•  Kromozomsayılarınıntespitedilmesi
•  Kromozomboylarınıntespitedilmesi
•  Sentromerpozisyonlarınıntespitedilmesi
•  Heterokroma*kbölgelerinanalizi
KarakterizasyonParametreleri
•  Fareveinsanhücrelerininortakkullanıldığılaboratuvarlarda
çaprazkontaminasyonunbelirlenmesindeönemlidir.
•  Limitlidir.Farklıinsanhücrehatlarınınkullanıldığı
laboratuvarlardaoluşabilecekçaprazkontaminasyonların
belirlenmesindeyetersizkalır.
KarakterizasyonParametreleri
•  Karyo*panaliziilegenomstabiliteside
değerlendirilebilmektedir.
KarakterizasyonParametreleri
•  Spectralkaryotyping(SKY)
KarakterizasyonParametreleri
HücrelerinOrijinininBelirlenmesi;
DNAmiktaranalizi
ü  DNAiçeriğiPI(propidiumiodide),Hoechst33258,DAPIgibiDNA’yı
boyayanboyalaryardımıylaözellikletransformeolmuşhücreleritespit
etmekiçinkullanılır.
ü  Transformeolanhücreleranöploidveyaheteröploidolduklarıiçin
kolaylıklaayırtedilebilirler.
ü  Buyönteminkullanılabilmesiiçinpopülasyondakiçoğunlukhücrenin
transformeolmuşolmasıgereklidir.
KarakterizasyonParametreleri
HücrelerinOrijinininBelirlenmesi;
DNAhibridizasyonu
ü  Çeşitliproblarkullanılırvebuproblarınhedefdizilerinehibridizeolması
ileanalizyapılır.
–  Türeözgüdizilerebağlananproblarkullanılabilir
–  HücrehaFnaözgübazveyabazdizisinihedefleyenproblarkullanılabilir
–  Amplifiyeolmuşbölgelereözgüproblarkullanılabilir
KarakterizasyonParametreleri
HücrelerinOrijinininBelirlenmesi;
DNAfingerprintanalizi
ü  DNAüzerindekişiyeözgüparmakiziözelliğigösterenvaryantbölgelerin
analizi
–  TekNükleo*tPolimofizmi(SNP)
–  RestriksiyonFragmanBoyuPolimorfizmi(RFLP)
–  KısaTandemTekrarlar(STR)
KarakterizasyonParametreleri
HücrelerinOrijinininBelirlenmesi;
KarakterizasyonParametreleri
HücrelerinOrijinininBelirlenmesi;
HücreKökeniDokuİşaretçileri
Hücreyüzeyan6jenleri;
•  Bumarkerlarhometopoe*khücrelerveepitelyumiçinkısmen
kullanışlıdır.
Intermediatefilamentproteinler;
•  GFAPàastrositler
•  Desminàkaslaraspesifik
•  Sitokera*nàepitelhücrelervemezotelyum,
•  Nörofilamentlerànöronlarvenöroendokrinhücreleri
•  Vimen*nàmezodermalkökenlihücrelerde(invivo)invitroda
isediğerhücre*plerindedegörülebilir.
HücreKökeniDokuİşaretçileri
Enzimler
•  Dokuyaspesifikenzimlervardır.
•  Enzimkarakterizasyonunda2parametrevardır.
1. 
2. 
Esasseviye(uyaranolmadığıdurum)
Uyarılmışyadaadap*fseviye(uyaranolduğudurumlarda)
HücreKökeniDokuİşaretçileri
Enzimler
HücreKökeniDokuİşaretçileri
İzoenzimler
•  Enzimak*vitelerikarşılaşWrılırkenenzimprotein
polimorfizmleri,bazenhızlarıgözönünealınarakda
belirlenebilir.İştedokudandokuyadeğişenbuenzimlere
izoenzimlerdenir.
•  Kromotografik,yadaelektrofore*kolarakkarşılaşWrılabilirler.
•  Örneğin,Krea6nkinazCKMMizoenzimikaslardabulunurken,
CKBBisenöronalvenöroendokrinhücrelerdekarakterizedir.
HücreKökeniDokuİşaretçileri
İzoenzimler
1. 
2. 
3. 
4. 
Fare
İnsan
İnsan
Çinhamsterı
Glucoz-6-fosfatdehidrogenazLaktaddehidrogenaz
HücreKökeniDokuİşaretçileri
İzoenzimler
– 
– 
– 
– 
– 
– 
– 
Nucleosidephosphorylase
Glucose-6-phosphatedehydrogenase(G6PD)
Malatedehydrogenase(MD)
Lactatedehydrogenase(LD)
Aspartateaminotransferase(AST)
Mannose-6-phosphateisomerase(MPI)
Pep*daseB(PepB)
Cellline
Organism
Origin6ssue
Morphology
BEAS-2B
Human
Lung
Epithelial
BHK-21
Hamster
Kidney
Fibroblas*c
HL-60
Human
Myeloblast
Bloodcells
MDCKII
Dog
Kidney
Epithelium
CHO
Hamster
Ovary
Fibroblast
Download