Hücre Kültürü

DersinAmacı
• 
• 
• 
Hücredokukültürü,
Hücredokukültürüteknikleri,
Hücredokukültürüuygulamaları,
hakkındabilgivermek8r.
HeLaHücreleri
Henrie:aLacks
GeorgeGey
Kanser
AIDS
RadyasyonunEtkileri
ToksikMaddelerin
İncelenmesi
•  GenHaritalaması
•  Kozme8kÇalışmaları
• 
• 
• 
• 
HücreKültürüTemelBilgilerve
HücreKültürüEkipmanları
Doku Kültürü
•  In vitro ortamda organ, doku veya hücrelerin belirli bir sıcaklıkta,
uygun koşulların sağlanması amacıyla bir inkübatör içerisinde,
gerekli besin ve büyüme faktörlerini içeren besi yeri kullanılarak
kültür edilmesine doku kültürü denir.
•  Fibroblast, iskelet kas dokusu, kardiyak doku, epitel doku
(karaciğer, meme, deri, böbrek) ve çeşitli kanser hücreleri…
HücreKültürü
•  Hücrekültürü,prokaryo8k,ökaryo8kveyabitkihücrelerinin
kontrollükoşullaralLndabüyümesürecineverilenisimdir.
İlkÖnemliAdımlar
İlkçalışma1885
yılındaRoux
taraRndanyapılmış
veembriyonikcivciv
hücrelerininvücut
dışındaserum
çözel8siiçindecanlı
kaldıklarını
gösterilmiş8r.
1907yılındaRoss
Harrisonbirlenf
düğümünde
sürüngenomuriliğini
yaşatarakaksonların
teksinir
hücresindentüreyen
uzanLlarolduğunu
göstermiş8r.
1910yılındaRous
tavuktümör
hücrelerindenelde
eXğiözütü
kullanaraktümör
oluşturmuştur.Daha
sonrabuözütünbir
RNAvirüsü(Rous
SarkomVirüs)
içerdiğianlaşılmışLr.
1913yılındaCarrel
hücrelerinasep8k
koşullardadüzgün
beslendikleri
tak8rdekültürde
uzunsüre
çoğaldıklarını
göstermiş8r.
1948yılındaEarleve
arkadaşlarıLhücre
haandantektek
hücrelerayrışLrarak
bunlarındoku
kültüründehücre
klonları
oluşturduklarını
göstermiş8r.
1952yılındaGeyve
arkadaşlarıinsan
servikskanser
hücrelerindenbir
hücrehaaelde
eXler.Buhatdaha
sonraHeLaadıyla
tanınmışLr.
Önemli Gelişmeler
ü  Kontaminasyon kaynaklarını elimine eden antibiyotiklerin
geliştirilmesi
ü  Hücreleri tutundukları yüzeyden uzaklaştıracak tripsin
enziminin kullanılmaya başlanması
ü  Kimyasal olarak tanımlanmış içeriğe sahip besi yerlerinin
oluşturulması
Neden Hücre Kültürü Yapılır?
ü  Model sistemdir;
– 
– 
– 
– 
Temel hücre biyolojisi
Hastalığa neden olan ajanlar ve hücreler arasındaki etkileşim
İlaçların hücreler üzerindeki etkisi
Yaşlanma ile ilgili çalışmalar
ü  Toksisite çalışmaları
–  Yeni geliştirilen ilaçların test edilmesi
ü  Kanser araştırmaları
–  Normal bir hücrenin kanserleşmesi sürecinin aydınlatılması
Neden Hücre Kültürü Yapılır?
ü  Viroloji
–  Aşı geliştirilmesi
ü  Genetik Mühendisliği
–  Ticari protein üretimi
–  Yüksek miktarda aşı üretimi
ü  Gen Terapisi
–  Fonksiyonel olmayan bir genin fonksiyonel olan versiyonuyla
değiştirilmesi
SonluveSonsuzHücreHaB
Sonlu(Finite)HücreHaB
•  Normalhücrelerproliferasyonyeteneklerinikaybetmeden
öncegenelliklesınırlısayıdabölünebilmektedir.Bunedenle
hücrehatlarısonludur(finite).
Sonsuz(ConHnuous)HücreHaB
•  Eğerhücrehaakimyasalveyaviralolarakinvitrokoşullarda
transformeedilirsedevamlı(conHnuous)hücrehaBadını
almaktadır.
•  BudurumhücrehatlarınınölümsüzleşHrilmesiolarakda
bilinmektedir.
Primer Kültür
•  Cerrahimüdahalesonrasındaalınan,fizikselveenzima8k
parçalamane8cesindedokuyuoluşturanhücrelerintektek
hücrehalinege8rilerekuygunbesiyeriveçevreselkoşullarda
biryüzeyetutunmasıveçoğalLlmasıişlemineprimerkültür
denilir.
Primer Kültür
•  Primerkültürhücrelerininyaşamlarısınırlıdır.
•  Heterojenbirhücrepopülasyonundanoluşur.
•  Primerhücrekültürlerikullanılarakhücrehatlarıoluşturulur.
Sonsuz Hücre Hatları
•  Çoğuhücrehatlarısınırlısayıdabölünmegerçekleş8rdikten
sonraölür.
•  Hücrehatlarıkendiliğindenoluşabileceğigibikimyasalyada
viralyöntemlerledeoluşturulabilir.
•  Sonsuzhücrehatlarınınkarakteris8közellikleri
–  Dahaküçük,dahayuvarlakLrlarvedetutunduklarıyüzeyeçoksıkı
bağlanmazlar.
–  Hızlıbölünürler,dolayısıylaanormalkromozomsayısıgörülür.
–  Birsüresonraorijindokununözelliklerinikaybetmeyebaşlarlar.
SonluveSonsuzHücreHaB
Pasaj(Subculture):
•  Adherent hücreler üredikleri yüzeyde belli bir yoğunluğa
ulaşLklarında (confluency) buradan alınarak başka bir kültür
kabınaaktarılmalarıgerekmektedir.
•  Buaktarmaişleminepasajveyaalt-kültüradıverilmektedir.
HücreHaa(CellLine):
•  Primer kültür bir kez pasajlandığında hücre haB olarak
tanımlanmaktadır.
HücreSoyu(CellStrain):
•  Klonlama,fizikselhücreayrımıyadadiğerbirseçilimtekniğiile
eğer bir hücre haa seçilecekse hücre haa, hücre soyu olarak
tanımlanmaktadır.
AdherentHücreler
•  Genellikle solid dokulardan elde edilen hücreler kültür
ortam yüzeyine tutunarak gelişir ve çoğalırlar. Bu şekilde
tutunma (adhezyon) molekülleri ile bir zemine tunarak
çoğalanhücrelereadherenthücredenir.
SüspanseHücreler
•  Kan ve kemik iliği hücreleri üreyip çoğalmaları için
genelliklebiryüzeyeih8yaçduymazlarveyaçokazih8yaç
duyarlar.Bu8pkültürleresüspansiyonkültürlerdenir.
HücreMorfolojisi
•  Hücrelerşekillerinevegörünüşlerinegöreüçşekilde
sınıflandırılırlar;
1.FibroblasHk (Fibroblast benzeri): Bipolar veya
mul8polar, uzamış forma sahip. Yüzeye tutunarak
büyürler.
HücreMorfolojisi
•  Hücrelerşekillerinevegörünüşlerinegöreüçşekilde
sınıflandırılırlar;
2.Epiteliyal benzeri : Poligonal şekilde ve daha düzenli
ebat.Yüzeyetutunarakbüyürler.
HücreMorfolojisi
•  Hücrelerşekillerinevegörünüşlerinegöreüçşekilde
sınıflandırılırlar;
3.Lenfoblastbenzeri:Küreşeklindevesüspansiyoniçinde
büyürler.Yüzeyetutunmazlar.