A - WikiLeaks
advertisement
A. Kurulus Tarihi Ve Amaci Kaynakların verimli kullanılması ve kalkındırılmanın hızlandırılması amacıyla ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel planlama hizmetlerinin bir bütünlük içerisinde etkin, düzenli ve süratli olarak görüle bilmesidir. B. Statüsü Devlet Planlama Teşkilatı;Yüksek Planlama Kurulu, Para-Kredi ve koordinasyon Kurulu ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından oluşur. Müsteşarlık, Başbakana bağlı,genel bütçe içinde yer alan bir kurulustur. C. Görevleri Ülkenin doğal, beşeri ve ekonomik her türlü kaynak ve olanaklarını saptayarak izlenecek ekonomik sosyal ve kültürel politikayı ve hedefleri belirlemekte Hükümete danışmanlık yapmak; Hükümetçe belirlenen amaçlar doğrultusunda kalkınma planları ile yıllık programlan hazırlamak; Bakanlıkların ve kamu kurum ve kuruluşlarının ekonomik, sosyal ve kültürel politikayı ilgilendiren faaliyetlerinde koordinasyonu sağlamak, uygulamayı etkin bir biçimde yönlendirmek ve bu konularda hükümete danışmanlık yapmak; uluslararası kuruluşlarla iletişim içerisinde çalışarak ileriye dönük stratejiler geliştirmek ve topluma perspektif sağlayan politika önerilerini katılımcı yaklaşımla belirleyerek özel kesim için orta ve uzun dönemde belirsizlikleri giderici genel bir yönlendirme görevini yerine getirmek; kalkınma planlarının ve yıllık programların basarı ile uygulanabilmesi için ilgili kurum ve kuruluşların ve yerel yönetimlerin kuruluş ve işleyişlerinin iyileştirilmesi konusunda görüş ve tekliflerde bulunmak; kalkınma planlarının ve yıllık programların uygulanmasını izlemek ve koordine etmek, değerlendirmek ve gerektiğinde kalkınma planlarında yıllık programlarda usulüne uygun değişiklikler yapmak; maliye, para, dış ticaret ve kambiyo politikalarının kalkınma planı ve yıllık programların hederlerine uyum içinde uygulanması konusunda hükümete danışmanlık yapmak; özel sektör ve yabancı sermaye faaliyetlerinin plan hedef ve amaçlarına uygun bir şekilde yürütülmesini düzenleyecek teşvik ve yönlendirme politikalarının genel çerçevesini hazırlamak ve hükümete teklif etmek; kalkınmada öncelikli yörelerin hızlı bir şekilde gelişmesini sağlayacak önlemleri saptamak ve önermek, uygulamayı izlemek ve koordine etmek; kalkınma planı ve yıllık programlardaki ilke ve hedeflere uygun olarak, uluslararası ekonomik kuruluşlarla ilişkilerin geliştirilmesinde, ilişki ve görüşmelerin yürütülmesinde gerekli görüş ve öneriler bildirmek; bölgesel ya da sektöre bazda gelişme programları hazırlamaktır. Mali Piyasalar İçinde Düzenleme ve Denetleme Fonksiyonu Bakimindan DPT Mali piyasaları düzenleyen ve denetleyen kurumların bu fonksiyonlarını ana başlıklar halinde tanımlamamız gerekirse şu 5 fonksiyonundan bahsedebiliriz: a. Mali piyasaların yapılandırılması b. Mevzuatın belirlenmesi c. Mekanizmanın işlem kural ve esaslarının belirlenmesi d. İzleme-gözetim denetim e. Mali piyasalarda istikrarın sağlanması Mali piyasaları düzenleyen ve denetleyen kurumlardan birisi olarak DPT’yi bu 5 tane fonksiyon açısından kısaca değerlendirelim. a. Mali piyasanın yapılandırması: 19/06/1994 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlenen DPT’nin fonksiyonlarına ilişkin 2. maddenin g) fıkrasına göre DPT Maliye, para, dış ticaret ve kambiyo politikalarının kalkınma planı ve yıllık programların hedefleriyle uyum içinde uygulanması konusunda Hükümete müşavirlik yapmak ile görevlendirilmiştir. Devlet Planlama Teşkilatı Başbakana bağlı olup, Başbakan bu Teşkilatın yönetimi ile ilgili yetkilerini gerekli gördüğü takdirde bir Devlet Bakanı vasıtasıyla kullanabilir.DPT Başbakana bağlı olan bir kurum olarak mali piyasaların yapılandırılmasına ilişkin bir fonksiyon verilmemiştir. Doğrudan DPT’ye verilmiş mali piyasa yapılmasına ilişkin bir görev yerine yürütme organı olan hükümete mali piyasaların yapılandırılmasına ilişkin müşavirlik yapma, yönlendirme yetkisi verilmiştir. b. Mevzuatın belirlenmesi: 19/06/1994 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlenen DPT’nin fonksiyonlarına ilişkin 2. maddenin b) fıkrasına göre Hükümetçe belirlenen amaçlar doğrultusunda kalkınma planları ile yıllık programları hazırlamak görevi DPT’ye verilmiştir DPT’ye verilen bu fonksiyon mevzuatın belirlenmesi anlamında değildir. Belirli olan mevzuatın uygulanışı anlamında görüş öneri veya plan hazırlıkla sınırlandırılmıştır yetkileri. c. Mekanizmanın işlem kural ve esaslarının belirlenmesi: 19/06/1994 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlenen DPT’nin fonksiyonlarına ilişkin 2. maddenin h) fıkrasına göre Özel sektör ve yabancı sermaye faaliyetlerinin plan hedef ve amaçlarına uygun bir şekilde yürütülmesini düzenleyecek teşvik ve yönlendirme politikalarının genel çerçevesini hazırlamak ve Hükümete teklif etmek görevi verilmiştir.H fıkrasında da belirtildiği üzere mekanizmanın işleyişine yönelik görüş belirtmek ile görevlendirilmiştir.Ancak bu teklifin değerlendirilmesi ve kabul edilip onaylanması aşaması yürütmeyi ilgilendiren bir konu olması nedeniyle DPT’nin belirttiği görüşler ile ilgili yaptırımı yoktur. Yapılan görüş öneri ve teklifler bilirkişi raporu şeklinde değerlendirilebilir. d. İzleme-gözetim denetim: 19/06/1994 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlenen DPT’nin fonksiyonlarına ilişkin 2. maddenin f) fıkrasına göre kalkınma planlarının ve yıllık programların uygulanmasını izlemek ve koordine etmek, değerlendirmek ve gerektiğinde kalkınma planlarında ve yıllık programlarda usulüne uygun değişiklikler yapmak görevi verilmiştir. DPT kurumu yürütme organının üstünde bir kurum olmaması nedeniyle uygulanan politikalara ilişkin izleme, gözetim ve denetim fonksiyonu yaptırımı olmayan belirli şeyler ile sınırlı kalmıştır. e. Mali piyasalarda istikarın sağlanması: 19/06/1994 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlenen DPT’nin fonksiyonlarına ilişkin 2. maddenin mali piyasaların istikrarına ilişkin bir görev verilmemiştir. DPT’nin mali piyasalar içindeki düzenleme ve denetleme fonksiyonları incelendiğinde görülen şu ki DPT’ye kalkınma planı hazırlamak ve hükümete danışmanlık yapmak gibi fonksiyonlar verilmiştir. Devlet Planlama Teşkilatı, Başbakana bağlı olup, Başbakan bu Teşkilatın yönetimi ile ilgili yetkilerini gerekli gördüğü takdirde bir Devlet Bakanı vasıtasıyla kullanabilir denmiştir. DPT’nin yürütme organının üstünde bir kurum olmaması nedeniyle yaptığı düzenleme ve denetleme işlemleri tavsiye niteliğinde olmaktan öteye geçememektedir. Bu bağlamda DPT’nin hazırladığı programların başarısı ya da uygulanabilirliği tartışılır niteliktedir.
