İŞİTME KAYIPLARI İşitme İki Şekilde Gerçekleşir? 1. Hava Yolu (Air Conduction) 2. Kemik Yolu (Bone Conduction) Hava yolu: DKY, TM, kemikcik zinciri ve oval pencere ile iletim Kemik yolu: Kokleanın çevresindeki kemik yapının iletmiş olduğu ses enerjisi ile iletimdir. İşitme Kaybı Üç Şekilde Ortaya Çıkar 1. İletim Tipi İşitme Kaybı (Hava yolu problemi) 2. Sensorinöral Tip İşitme Kaybı (Kemik yolu problemi) 3. Mikst Tip İşitme Kaybı (Her iki tip) İletim Tipi İşitme Kaybı Etyolojisi 1. Konjenital-Herediter 2. Enflammatuar-Enfeksiyöz 3. İatrojenik (Cerrahi-Dış kulak yolu temizliği) 4. Travma 5. Neoplaziler 6. Metabolik ve sistemik bozukluklar 7. Diğerleri (DKY osteomu, ekzositozu) Konjenital-Herediter Nedenler 1. Anotia/Mikrotia 2. DKY Atrezisi 3. Treacher Collins sendromu 4. Pierre-Robin sendromu 5. Goldenhar sendromu 6. Otoskleroz 7. Paget hastalığı 8. Marfan sendromu 9. Mukopolisakkaridoz 10. Turner sendromu Treacher-Collins Sendromu: Otozomal dominant bir sendrom olup mandibulofasyal disostozis, auriküler malformasyonlar, meatal atrezi ve işitme kaybı ile karakterlidir. Pierre-Robin Sendromu: 1/ 8500 oranında görülen, heterojen etyolojili, mikrognati,yarık damak, glossoptozis, solunum ve beslenme güçlüğü ile karakterlidir. Goldenhar Sendromu: Epibulbar dermoid, auriküler malformasyonlar, fasyal asimetri,kolobomlar, vertebral anomalilerle karakterlidir. Otoskleroz: Otik kapsülün kemik rezorbsiyon ve formasyonu ile ortaya çıkan oval ve yuvarlak pencere bölgesini daha çok tutan ve iletim tipi işitme kaybı ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Stapesin tabanında yerleşir. Etyolojisi belirsiz, %0.5-2 oranında görülebilen, sıklıkla beyaz ırkta izlenen, K/E=2/1 olan, genetik geçiş gösteren ve 2030 yaşlarda ortaya çıkan bir tablodur. %15’i unilateraldir. Gebelik ve menapozda hastalık ilerleme gösterir. Koklear formu SNİK’na neden olur. İşitme kaybı ve tinnitus başlıca semptomlardır. Nadiren vertigo izlenir. Willis parakuzisi vardır. Tanı: Otoskopik muayenede genelde TM normalken, bazen Schwartze belirtisi pozitiftir. Diapozon testlerinde Rinne negatif, Weber hasta tarafa lateralizedir Odyolojik testlerde, saf ses odyometrede iletim tipi işitme kaybı saptanır, Carhart çentiği vardır. Timpanometride stapes refleksi yoktur, kompliyans düşüktür Ayırıcı tanı: SOM, timpanoskleroz, Paget hastalığı Tedavi: Tıbbi tedavi (Sodyum florür) Cerrahi tedavi (Stapedektomi-stapedotomi) İşitme cihazı Kızamık aşısı? 1. 2. 3. 4. Travma: Künt ve delici travmalar olabilir. Künt travmalarda, petröz kemiğin eksenine göre temporal kemik fraktürleri ortaya çıkar. Longitudinal fraktür (İletim tipi İ.K.) Transvers fraktür (SNİK) Mikst tip Mikrofraktürler Temporal kemik paraganglionları (Glomus tümörleri): Nöral krest kökenli tümörlerdir. Orta kulak alt duvarına komşu juguler ven etrafında ve orta kulaktaki timpanik pleksusta (glomus jugulare ve g.timpanikum) bulunurlar. Orta kulakta küçük polip şeklinde olabilecekleri gibi juguler foramenden başlayarak karotid arter ve kranyal sinirleri sararak kafa içine ilerleyebilirler. Klinik olarak pulzatil tinnitus, iletim tipi işitme kaybı, fasyal paralizi görülebilir. Herediter olabilir, aile araştırılmalıdır. Tanıda FM, BT, MRG ve Anjiografi kullanılır.Tedavide cerrahi ve radyoterapi uygulanır. Sensorinöral İşitme Kayıpları: 1. Gelişimsel ve Herediter Hastalıklar 2. Enfeksiyöz Hastalıklar 3. Farmakolojik Toksisite 4. Renal Hastalıklar 5. Travma 6. Nörolojik Hastalıklar 7. Vasküler ve Hematolojik Hastalıklar 8. İmmünite Bozuklukları 9. Kemik Hastalıkları 10. Neoplazmlar 11. Endokrin ve Metabolik Hastalıklar (DM, Tiroid h.) 12. Presbiakuzi 13. Meniere Hastalığı, Endolenfatik Hidrops 14. Ani işitme kayıpları Gelişimsel ve Herediter Hastalıklar: 1. Yetişkin başlangıçlı herediter hastalıklar Non sendromik herediter işitme kaybı Waardenburg sendromu Alport sendromu Usher sendromu 2. İç kulak anomalileri Michel anomalisi Koklear aplazisi Mondini displazisi Ortak kavite deformitesi Geniş vestibuler akuadukt sendromu Waardenburg Sendromu: Otozomal dominant geçişli olan,Distopia kantorum (medial kantusların lateralizasyonu),burun kökünde genişleme, kaşların medial bölümünün birleşmesi heterokromia iridis, alında beyaz perçem ve SNİK ile (%30-90) Karakterlidir. Alport Sendromu: X geçişli otozomal resesif veya dominant olup, herediter nefropatili (interstisyel nefrit:hematüri ve HT) SNİK ve göz bozukluklarıyla karakterlidir, kadınlarda daha sıktır. Usher Sendromu: Otozomal resesif geçişli, retinitis pigmentoza SNİK ve vestibüler semptomlarla karakterli bir sendromdur. İç Kulak Anomalileri: Michel anomalisi: Membranöz ve osseöz labirentin tam aplazisi ile karakterlidir. Mondini displazisi: 1.5 kıvrımla karakterli, en sık görülen (%50) koklear malformasyondur. Geniş vestibüler akuadukt sendromu: İç kulağın radyolojik olarak en sık saptanan malformasyonudur. %40 oranlarında SNİK izlenir. Stapes cerrahisi gibi oval pencereye yönelik cerrahi girişimlerde perilenfatik gusher ve BOS otore ortaya çıkabilir. Enfeksiyöz Hastalıklar 1.Labirentit 2. Otitis media 3. Viral enfeksiyonlar Herpes simpleks otikus Kızamık Kabakulak Sitomegalovirüs 4. Sifiliz 5. Rocky mountain fever 6. Lyme hastalığı Farmakolojik Toksisite 1.Aminoglikozidler 2. Loop diüretikleri 3. Sıtma ilaçları 4. Salisilatlar 5. Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar 6. Vankomisin 7. Eritromisin 8. Cisplatin 9. Nitrojen mustard 10. Vinka alkoloidleri 11. Lipid azaltan ilaçlar Renal Hastalıklar: 1. Alport sendromu 2. Kronik böbrek yetmezliği 3. Hemodiyaliz 4. Kullanılan ilaçlar Travma: 1. Kafa travması 2. Gürültüye bağlı işitme kaybı 3. Barotravma ve perilenfatik fistül 4. Radyasyon Nörolojik Hastalıklar: 1. Multiple skleroz 2. Benign intrakranyal hipertansiyon Vasküler ve Hematolojik Hastalıklar: 1.Migren 2. Vertebrobaziler arteryel oklüzyon 3. Waldenström makroglobülinemisi 4. Kriyoglobulinemi 5. Sickle cell anemi 6. Lösemi, lenfoma 7. Kardiopulmoner bypass 8. Vasküler loops Sistemik Otoimmün Hastalıklar 1. Poliarteritis nodoza 2. Cogan sendromu: Akut nonspesifik interstisyel keratit, SNİK, vertigo, bulantı, kusma ile karakterlidir 3. SLE 4. RA 5. Wegener granülomatozisi 6. Relapsing polikondriti 7. Temporal arterit 8. Dermatomyozit 9. Polimyozit 10. Skleroderma Kemik Hastalıkları 1.Otoskleroz 2. Paget hastalığı Endolenfatik Hidrops 1.Renal yetmezlik 2. Diabetes Mellitus 3. Hipotiroidizm Retrokoklear ve SSS Nedenleri 1. Menenjit 2. Sarkoidozis 3. Multiple sklerozis 4. Amyotrofik lateral skleroz 5. Friedreich ataksisi 6. Guillain Barre sendromu 7. Vogt-Koyanagi-Harada sendromu 8. Kseroderma pigmentozum 9. Tümörler Santral Sağırlık 1. Wallenberg sendromu 2. Kortikal ensefalit 3. Alzheimer hastalığı Wallenburg sendromu, PİCA’nın trombozu nedeniyle beslediği medulla lateral bölümünün enfarktüsü sonrası ortaya çıkan bir sendromdur. Vertigo, diplopi, dizartri, bulantı, kusma, ataksi nistagmus, kord paralizisi, ipsilateral ağrı ve Horner sendromu ile karakteridir Neoplazmlar Vestibüler schwannoma Menenjioma Primer kolesteatom Fasiyal schwannoma Glomus tümörleri Araknoid kistler Akustik Nörinoma Serebellopontin köşe lezyonları, posterior fossayı tutan en belirgin kafa tabanı neoplazmlarıdır. Bu tümörlerin %90’ınını akustik nörinomlar oluşturur.Menenjiomlar %3, primer kolesteatomlar %2.5, fasiyal schwannomlar %1.5 oranındadır. AN, 100.000’de 1 görülme insidansına sahiptir. NF-2 insidansı ise 40.000’de 1’dir. AN sekizinci sinirin vestibüler dalından köken alan benign schwannomudur. Bilateral herediter AN, otozomal dominant geçiş gösteren Nörofibromatozis tip 2’de izlenir. 22. kromozomda yerleşmiş bir gen sorumludur. Tek taraflı ve progresif SNİK, tinnitus, dengesizlik, fasyal hipestesi, trigeminal sinir disfonksiyonu başlıca klinik bulgulardır Odyometride, en sık yüksek frekanslarda işitme kaybı izlenir. Speech discrimination (Konuşmayı ayırma skoru) normale göre düşüktür. BERA ve MRG tanıda altın standarttır. Tedavide: Gözlem ve takip, Stereotaktik radyocerrahi (Gama knife) Cerrahi girişim uygulanır. Pediatrik İşitme Kaybına Yaklaşım İşitme kaybının erken tanınıp rehabilite edilmesi şarttır. Konuşma, lisan ve psikososyal gelişim, mental gelişme ve eğitim için erken tanı önemlidir. Doğum veya erken çocukluk dönemindeki işitme kaybı oranı 1000’de 1-2’dir.Doğumdan sonraki ilk 6 ay içinde saptanarak rehabilite edilmesi önerilmiştir. Türkiye’de konjenital İK tanınma yaşı ortalama 2.5 yaştır. Tarama testleriyle daha erken yaşta saptanmaya başlamıştır: Otoakustik emisyon testi ve Beyin sapı işitsel cevapları İşitme Kaybının Derecesi Lokalizasyonu, İletim tipi/Sensorinöral tip Etyolojisi Tedavi ve rehabilitasyon olanakları incelenmelidir. SNİK’nın koklear veya retrokoklear oluşu araştırılmalıdır. İşitme kaybı prelingual (İlk 2 yaş) ve postlingual (6 yaş sonrası) olarak da değerlendirilir Klinik Değerlendirme 1. Hikaye (Öykü) 2. Fizik muayene (Sistemik/Lokal) 3. Odyometrik testler 4. Vestibüler testler 5. Laboratuar testleri 6. Radyolojik testler Tedavi 1. İletim tipi işitme kayıplarında cerrahi tedavi: Timpanotomi, kemikçik rekonstrüksiyonu Timpanoplasti, Stapedektomi/Stapedotomi 2. Sensorinöral İK’da tedavi-rehabilitasyon: İşitme cihazları Orta kulak protezleri Koklear implant Beyin sapı implantı İşitme Cihazı Konvansiyonel cihazda mikrofon akustik sinyali alır. amplifiye elektrik sinyale çevirir; daha sonra bir verici ile tekrar akustik sinyale döndürür:Vücut, gözlük, kulak arkası, kanal içi olabilir. Ayrıca orta kulağa ve kemiğe implante cihazlar da vardır. Koklear implant, işitme cihazından çok az ya da hiç yarar sağlamayan ileri ve çok ileri derecedeki işitme kaybı olanlara yardımcı olmak için tasarlanmış elektronik bir aygıttır. Koklear implant, iç ve dış bileşenlerden oluşur: Dış Bileşenler: Mikrofon, ses işlemcisi ve verici bobinden oluşur. İç Bileşenler: Alıcı bobini ve elektrot dizininden oluşur. 90 dB eşikli çocuklarda endikedir