Cilt kanserleri Dr. Uğur Anıl BİNGÖL • KATMANLAR Bazal Hücreli Karsinoma • Epidermisin bazal tabakasından kaynaklı • Lokal İnvaziv • Neredeyse hiçbir zaman metastaz yapmaz; risk 0.0028% • En sık cilt kanseri • Orta yaş yada yaşlı , güneş ışığı ile doğrudan ilişkili, açık tenli insanlarda, E:K =2:1 • Lezyonlar genellikle korumasız alanlarda oluşur(75% i baş boyun bölgesinde) • • Gorlin's syndrome. BCC riski çok artmıştır Etyoloji • • • • • • • • UVB Arsenik, zift, kömür, parafin Radyasyon Skar Travma ,Aşı, Dövme İmmunyetmezlik-immunsupresyon Alkol PTCH-P53 MUTASYONLARI, Kseroderma pigmentosum, Gorlin sendromu Bazal Hücreli Karsinoma • Genellikle ağız köşesinden kulak memesine çizilen hattın üzerinde gelişir • Genellikle inci beyazlığında çevresinde telenjektaziler olan lezyonlardır, erken dönemde kanar ülsere olur ve iyileşir • Kırmızı nodülü olanlar genişler kenarında karakteristik kabarık bir kenar oluşturur('rodent ulcer') • 30% çok sayıda lezyon olarak gözlenir, BCC Tipleri Nodüler BCC • • • • • • • • Yüzdeki en sık tip Genelde küçük , parlak, ten renginde yada pembe renkli Kan damarları yüzerinde seyredebilir Merkezinde ülser bulunabilir ve kenarları yüksek görülebilir Genelde spontan kanar ve iyileşmiş görünebilir Rodent ülser açık bir yara gibidir Mikronodular and mikrokistik tipleri derin invazyon yapabilir Yüzeyel BCC • Genelde çok sayıda • Genelde üst gövde ve omuzlarda • Pembe yada kırmızı renkte düzensiz plaklar halinde • Aylar yıllar içinde yavaşça büyür; en iyi prognoz • Kolayca kanar ve ülserleşir Morfeik BCC • Sklerozan BCC olarak ta bilinir • Genelde orta yüz bölgesinde • Ten renginde, yağlı, skar gibi • Tedavi sonrası Nüksetme eğilimi yüksek • Cilt sinirlerini invaze eder, perinöral yayılım yapar Pigmente BCC • Kahverengi mavimsi yada gri renkte • Nodüler yada yüzeyel histoloji • M.M a benzer- karışabilir Bazoskuamöz • Bcc +scc karışımı • Bcc nin diğer tiplerinden daha agresif seyreder Ayırıcı Tanı • • • • • Nodüler BCC . Fibröz papül . nevüs . Seboreik keratoz . Amelanotik melanoma • • • • • • • • • Yüzeyel BCC . egzama . psoriasis . Paget hastalığı . Bowen hastalığı • Morfeoform BCC • . Skar • . Lokalize skleroderma Pigmented BCC . MM . Pigmente seboreik keratoz . nevüs • Yüksek riskli BCC Düşük Riskli BCC • Tedavi sonrası nüksetme olasılığı var. • • Baş boyun alanındakiler. • 2 cmden büyük olanlar. • İmmunsuprese olanlar. • Genetik bozukluğu olanlar Gorlin Syndromu. • 2 cm den küçük olanlar. • Site – gövde ve ekstremitede olanlar GORLİN SENDROMU • ÇOK SAYIDA BCC • Mental retardasyon • Korpus kollosumun Konjenital agenezisi ve medulloblastoma • Odontojenik çene cistleri • Kaburga anomalileri • Pectus ekskavatum • Testis eksikliği yada inmemiş testis • Mesenterik lenf kistleri • Palmar ve plantar pitler • Ektopik kalsifikasyonlar (falks serebri) • Göz ve iskelet anomalileri (eg, hipertelorizm, 4-5. metakarp kısalığı) Tedavi • • • • • • • • Cerrahi Lokal RT Kriyoterapi, Küretaj. Interferon alfa-2b Imiquimod Retinoidler FDT: fotodinamik tedavi Vismodegib • Topikal 5-Fluorourasil krem . • Rekürrens (0.15 - 15%) SCC • • • • • • • • • • • • • EPİDERMİSİN MALİGN TÜMÖRÜ UV ışınları Alkol-sigara Kimyasallar ;arsenik, kurum Premalign lezyonlarBowen's disease, Leukoplakia ,eritroplaki,eritroplazi İmmun suprese hastalar-transplant hastaları Kronik irritasyon-inflamasyon-marjolin ülseri Virüsler;HIV, HPV, EPV Genetik yatkınlık ; Xeroderma Pigmentosum , Albinism İmmun suprese olmayan 60 yaş altı kimselerde nadirdir Erkeklerde genelde saçlı deri ve kulaklar Kadınlarda bacaklarda Her iki cinsiyette: el sırtı ve yüz . SCC AYIRICI TANI • BCC • Keratoakantoma • MM • Solar Keratoz • Pyojenik Granülom KLİNİK • Hızla büyüyen • Ağrısız • Ülsere nodül-karnabahar görüntüsü • Kanama , ülserasyon, eksüdasyon • yaklaşık 55% başboyun bölgesinde • %25 üst ekstremitede • Lenfatik metastaz YÜKSEK RİSKLİ SCC • Tümörün yeri; dudak, dış kulak,anogenital bölge, skar yada kronik yara zemini • Tümör 2 cm den büyükse • Dermisten daha derine inmişse • Az diferensiasyon • Nüks tümör • Perinöral invazyon SCC • 5% i metastaz yapar • Kulak ve dudaktaki SCC metastaz yapmaya daha eğilimlidir; • Geniş, derin invazyonu olan ,sinir invazyonu olan tümörler metastaz yapmaya daha eğilimlidir; • 80% hastada metastaz en yakın lenf noduna olur. • Metastazların tedavisi orijinal tümörün tedavisinden daha zordur. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda bu durum gözlenmektedir • Organ nakli olanlar • KLL • Alkolizm • Çok sayıda cilt kanseri bulunanlarda • Genetik olarak ciltdin kendini onaramamsı durumları; xeroderma pigmentosum • Sadece epidermiste ise SCC in situ ,Intraepidermal SCC yada Bowen Hastalığı olarak adlandırılır . • Mukozal membranların situ SCC ‘si: • Oral lokoplaki • Vulval intraepitelyalneoplazi • Penile intraepitelyalneoplazi • Bowenoid papulosis • Derinin invaziv SCC’leri : • Keratoakantoma (yalancı kanser)– hızlı büyüyen keratinize bir nodül. Tedavi grekmeden yokolabilir • Verrüköz Karsinom, ‘Carcinoma cuniculatum’ ayak tabanında yavaş büyüyen siğile benzeyen bir tümör SCC TEDAVİ – CERRAHİ – CRİYOTERAPİ – KÜRETAJ – 5-FU: premalign lezyonlarda PM – TOPİKAL RETİNOİD PM – SALİSİLİK ASİT PM – IMIQUIMOD PM – RT Şüphe • • • • 1 cm den büyük Palpasyonda sert 2hafta-2 aydır geçmeyen lezyon İmmun süpresyon M.M • • • • Epidermal melanositlerin malign tümörü Lenfatik yada hematojen yolla yayılır. Yüzeyel lezyonlarla yayıldığında «satellite» lezyonlar, derin lenfatiklerle bölgesel lenf düğümlerine , hematojen olarakta akciğer, karaciğer ve beyine yayılır. Sıklıkla ülsere olur, kanar, ağız içinde renkli lezyonlar oluşturabilir. Radial ve vertical olarak büyür. Vertikal invazyon kötü prognostik gösterge. • melanositler kökenli • Melanositler sentezler • • nöral krest melanin epidermisin basal tabakasında bulunurlar; dermis-epidermis birleşim yeri MM TİPLERİ • • • • • Yüzeyel yayılan(48%) Nodüler (23%) Lentigo Malign(15%) Akral Lentijinöz(6%) Amelanotik Melanoma PREKÜRSÖRLER • Edinilmiş nevus • Displastik nevus • Konjenital nevus • Mavi nevus RİSK FAKTÖRLERİ • • • • • UV Güneş Yanığı KKN Çil İmmun Yetmezlik Horizantal büyüme yapan grup • Yüzeyel, yama tarzı • Yüzeyel yayılan tip • Lentigo malign melanoma güneş hasarı ile ilgili yüz, skalp, boyun • Akral lentijinöz melanoma ayaktabanı, avuç içi, tırnak altında ‘subungual melanoma’ • Yavaş büyürler bir süre sonra radial faza girerek kalınlaşmaya başlarlar nodül oluşur. Hızla invazyon yapan grup Noduler melanoma Mukozal melanoma; dudaklar, gözkapakları,vulva, penis ve anüs kaynaklı Desmoplastik melanoma fibröz özellik gösteren ve sinir invazyon eğilimli tümör Kombinasyonlar yüzeyel yayılan MM içinde oluşan nodüler MM • Boyut; çoğu 10 mm ve üzerinde • Çoğu bening tümör 6mm den küçük • Simetri; çoğu malign lezyon asimetriktir Yüzeyel yayılan tip Regrese olan YYT YÜZEYEL YAYILAN TİP • EN SIK TİP %70 • PİGMENTE DİSPALTİK NEVÜSTEN GELİŞİR • VÜCUDUN HER YERİNDE OLUŞABİLİR NODÜLER TİP • %15 • HER YERDE OLABİLİR • SİMETRİK LEZYONLAR • RADİAL BÜYÜME FAZI OLMADAN DOĞRUDAN VERTİKAL FAZ • %5 İ AMELANOTİK • EN TEHLİKELİ TİPLERDEN BİRİ LENTİGO MM • %10-15 • EN SIK GÜNEŞ GÖREN YERLERDE • GENELDE BÜYÜK VE HİPOPİGMENTE ALANLAR İÇERİR AKRAL LENTİJİNÖZ MM • SİYAHLAR VE BEYAZLAR ARASINDA EŞİT SIKLIKTA • AYAKTABANI AVUÇ İÇİVE TIRNAK YATAĞINDA • ÇOK AGRESİF NODÜLER MM A BENZER MUKOZAL MM • %3 SIKLIK • CİLT MM LARINDAN DAHA AGRESİF Konjiktiva, oral kavite, ösofagus, vajina,üretra,penis ve anüste • • • • • CİLT DIŞI TUTULUM Göz Mukoza Gis Beyin zarları Primeri bilinmeyen MM LAP Amelanotik MM Lentigo ve nodüler mm Tedavi • Cerrahi lezyonun yerine ve vertikal derinliğine bağlıdır • Derin ve geniş olanlar için geniş eksizyon ve SLN gerekebilir prognoz • Lezyonun derinliği • Ülserin varlığı yada yokluğu • Lenf nodu tutulumu • Yaş • Metastaz • • • • INF ALFA 2B GM-CSF Vemurafenib Dacarbazine, Carboplatin, paclitaxel • IL-2 • TİMOSİN ALFA1 • AŞI • RT: BEYİN METASTAZLARINDA ABCD CLARK LEVEL • LEVEL 1 EPİDERMİS • LEVEL2 PAPİLLER DERMİS • LEVEL3 PAPİLLERRETİKÜLER DERMİS SINIRI • LEVEL4 RETİKÜLER DERMİS • LEVEL 5 SUBKUTİS • • • • • Clark Evreleme Sistemi: level I – Tümör hücreleri bazal membranı aşmamışlardır (in situ) level II - Tümor papiller dermiste level III – Tümör pipiller ve retiküler dermis sınırında level IV – Tümör retiküler dermiste level V – Tümör ciltaltı dokuya invaze CLARK VS BRESLOW • • • • • Breslow Sınıflama Sistemi: Clark 2 < 0.75 mm eşit Clark 3 0.76-1.5 mm Clark 4 1.51-4 mm Clark 5 > 4 mm eşit