KOKLEANIN İŞLEVSEL ANATOMİSİ Gazi Üniversitesi Odyoloji ve Konuşma Ses Bozuklukları Melike DURGUN Kokleanın İşlevsel Anatomisi • Koklea yanyana gelmiş 3 tüpten oluşur: *Scala vestibuli *Scala media *Scala timpani • Reissner ve baziler membranla birbirlerinden ayrılmıştır. • Perilenf sodyumdan,endolenf potasyumdan zengindir • Baziler zar yüzeyinde Corti organı yerleşmiştir. • Korti organi,bazal turdan apikal tura doğru değişikliklere uğrayarak yerleşmiştir. • Örnek:iç ve dış tüylü hücrelerin büyükleri ile sterosiliaların uzunlukları,apikale doğru artar. • Tüy hücreleri alıcı son organlardır. • OHC’lerin boyları apekse doğru artar.(14 mikrometreden 45 mikrometreye ulaşır.) • OHC’ler amplifikatör gibi çalışır.Özellikle düşük şiddetteki sesleri amplifiye ederler. • OHC’ler bazal membran hareketlerine yardımcıdır. • IHC’ler yapı,sayı,inervasyon ve fonksiyon bakımından OHC’lerden oldukça farklıdır. • IHC’ler farklı frekanstaki seslerin ayrımını yapar. • Bazal membran ve IHC’ler “best frequency”açısından uyum gösterirler. Bazal Membran ve Kokleada Rezonans • Bağ dokusundan yapılmıştır. • 31,5 mm uzunluğundadır. • Genişliği bazalden apikale doğru artar. • Uzunluğu boyunca farklılık gösterir ve bunun sayesinde ‘frekans analizi’ yapılabilir. Farklılıklar: • 20-30.000 arası farklı lif içerir. • Alt uçları sabit,distal uçları hareketlidir. • Liflerin sert,bir uçlarının ise hareketli olması titreşim yapmasını sağlar. • Bazalde sert ve kısa lifler yüksek frekansta en iyi titreşirken;apekse yakın uzun ve esnek lifler düşük frekanslarda en iyi titreşirler. Koklear Mekanik Transdüksiyon • A)Ses Dalgalarının Perilenfe İletimi:’İlerleyen Dalga’ • B)Baziler Zarın Farklı Ses Frekansları İçin Titreşim Kalıbı • BM amplitüdleri her yerde aynı değildir. • Amplitüd sesin frekansına göre değişir. • Dalga,BM’ın eşit rezonans frekansına sahip noktalarında güçlenir.Bu noktada bazal membran,dalga sönünceye kadar titreşir. • Dalga bazal membranın geri kalan kısmında yol almaz,söner. • C)Bazal Membranda Titreşimin Amplitüd Kalıbı a)Stapes içe yönelik iken b)Stapes nötral bir noktaya geri döndüğünde c)Stapes tümüyle dışarı yönelikken d)Stapes nötral noktaya geri dönmüş içeriye hareket ederken • Taralı alan belirli bir ses frekansı için tam bir titreşim döngüsü sırasında BM’ın sınırlarını gösterir.’Titreşim Genlik Kalıbı’ denir. Farklı Frekanslar İçin Titreşimin Genlik Kalıpları • D)Korti Organının İşlevi Titreşimlere karşılık sinir uyarılarını üreten reseptör organdır. • İç Titrek Tüylü Hücreler(3500) • Dış Titrek Tüylü Hücreler(12.000) • Tip 1 ve Tip 2 nöronlar • Toplam 40-50 bin lif,Tip1 nöronlar %95’ini,tip2 nöronlar %5-10’unu oluşturur. • 1800 kadar OHC’lerle sinaps yapan SOC’ten gelen efferent sinirler de vardır. • E)Tüy Hücrelerinin Uyarılması: • Sterosilyaların tektorial zar üzerindeki hareketleri • BM yönüne göre açılır ve kapanır. • Amplitüd değişimi OHC’lerin aktivitelerini etkiler. • Titrek tüylü hücreleri ve bazal membran karakteristik frekanslara sahiptirler. • F)İşitme sinyalleri temel olarak iç tüy hücreleri tarafından iletilir. • OHC’lerin retrograd sinirsel bir mekanizma ile IHC’lerin farklı ses tonlarına olan duyarlılığını denetlediği düşünülmektedir. • G)Tüy Hücre Reseptör Potansiyeli ve İşitme Sinir Liflerinin Uyarılması: • Kokleadaki ekstraselüler elektrik potansiyelleri: 1-Endolenfatik Potansiyel 2-Koklear Mikrotonik 3-Sümasyon Potansiyeli 4-Tüm Sinir Aksiyon Potansiyeli(BAP)) • Transdüksiyon-Titrek tüy ve sterosilia kompleksi • Sterosilia *Aktinden yapılmış borudur. *Kutikular plate içindedir. *Tepelerinde spesifik olmayan iyon kanalları vardır. *BM hareketlerine göre açılır veya kapanır. • H)İşitme Sinirinin Spontan Aktivitesi Sinir lifleri resting potansiyele sahiptir: =Yüksek Deşarj:18-20 pik/sn =Orta Deşarj:0,5-18 pik/sn =Alçak Deşarj:0-0,5 pik/sn Yüksek Deşarjlı Sinirler • En hassas liflerdir. • En düşük şiddetteki ses uyaranlarına cevap verirler. • Kalın dendritlere sahiptirler. • SSS’de değişik sonlanırlar. Ses Frekanslarının Saptanması ve Yer İlkesi • Beyinde sinir lifleri özgün ses frekanslarına göre aktivasyon gösterirler. • Farklı ses frekanslarının belirlenmesinde başlangıç noktası bazal membran üzerindeki karakteristik sahalar olarak düzenlenmiştir. Frekans İlkesi • Baziler membranın helikotremaya yakın ucu 200 döngü/sns altındaki ses frekanslarının tümü tarafından uyarılır.Bu durum yer ilkesiyle ifade edilemez. • 20-2000 döngü/sn’lik frekanslar aynı impuls dizeleriyle koklear çekirdeklere iletilir.Koklear çekirdeklerden daha sonra farklı frekansların ayırt edilerek iletildiği düşünülür. TEŞEKKÜR EDERİM...