REKLAMLAR

REKLAMLAR
Tüketicinin bilgilendirilmesini sağlayan başlıca araçlardan
biri reklamlardır. Mal ve hizmetleri tanıtmak ve satışlarını
arttırmak amacıyla üretici veya satıcı tarafından bir bedel
ödenerek herhangi bir vasıta ile yayınlanan her türlü mesaja
reklam denir.
Türk Dil Kurumu’nun sözlüğünde reklam; bir şeyi halka
tanıtmak, beğendirmek ve böylelikle sürümünü sağlamak için
denenen her türlü yol olarak tanımlanmaktadır.
Bir şampuan reklamı için, oldukça fazla
hayal gücü kullanılmış ve ortaya herkesi
gülümsetmeyi başaran bir çalışma çıkmış.
Dünyanın en büyük açık hava
reklamı
Bu tanımlardan yola çıkarak reklama özgü temel
özellikler
gibi sıralanabilir;
• Reklamaşağıdaki
para karşılığında
yapılmaktadır.
Reklamı veren kişi ya da kuruluş karşılığında
bir bedel ödemek zorundadır.
• Reklam kişisel bir sunuş değildir, kişisel
olmayan bir satış çabası, bir pazarlama iletişim
yöntemidir.
• Reklam mesajlarında mallar,
hizmetler veya düşünceler vardır.
Tüketiciler reklamı düşündüklerinde
genellikle fiziksel bir mal veya gözle
görülür bir nesne için yapılan reklamı
algılarlar.
• Reklamı yapan kişi ya da kurum
bellidir.
• Reklam, reklam verenden tüketiciye
doğru akan bir iletiler bütünüdür.
• Reklam ile tüketici bilgilendirilmeye
ve ikna edilmeye çalışılır.
Reklamın günümüzde büyük önem kazanmasında ve
yaygınlaşmasında rol oynayan başlıca faktörler şöyle
sıralanabilir:
• Üreticilerle tüketiciler arasındaki fiziksel
mesafelerin artması ve böylece üreticilerin
müşterileriyle direk temasının kesilmesi.
• Nüfus artışı sonucu tüketici sayısının artması.
• Gelir artışı sonucu pazarların büyümesi.
• İkame malların çoğalmasıyla rekabetin artması.
• Aracı kuruluşların artması ve dağıtım kanallarının genişlemesi.
• Yine gelirin artmasıyla, tüketici arzu ve ihtiyaçlarının değişmesi,
tüketicinin farklılık, üstün kalite, estetik görünüm gibi nitelikler
araması
Reklamlar pek çok fonksiyonu
yerine getirirler. Başlıca
fonksiyonları, bilgilendirme, ikna
etme, hatırlatma, değer katmadır ve
örgütün diğer fonksiyonlarına
yardımcı olmadır.
Bilgilendirme Fonksiyonu
Reklamın en önemli fonksiyonu
reklamı yapılan ürün veya hizmetle
ilgili bilgiler içermesidir. Reklamcılığın
ilk dönemlerinde de reklamların asıl
misyonu olarak tanıtımı yapılan ürün
hakkında tüketicileri bilgilendirmek ve
eğitmek ön plana çıkmıştır.
• Reklam tüketicileri, var olan veya
yeni çıkan ürünlerden haberdar
eder ve özellikle de bunların
nitelik ve yararları hakkında
potansiyel kullanıcıları eğitir.
Ayrıca daha önce pazarda mevcut olan
bir ürünün değişik kullanım
şekillerinin gösterilmesi, fiyat
değişikliklerinin açıklanması, ürünle
ilgili servislerin tanıtımı, ürünün nasıl
çalıştığının gösterilmesi ve
tüketicilerin kaygılarını giderme gibi
konularda reklamın bilgilendirme
fonksiyonuna girer.
İkna Etme Fonksiyonu
Reklamdan bir satış tekniği olarak beklenen, bir mal veya
hizmetin satışını kolaylaştırmak veya bir düşüncenin toplum
tarafından benimsenmesine yardımcı olmaktır.
İnsanlar temel ihtiyaçlarını
karşıladıktan sonra tembelleşme
eğilimindedirler. Yaşamlarını
zenginleştirmek ve dileklerini
gerçekleştirebilmek için ikna
edilmeleri zorunludur.Bu da ikna
edebilme olayı reklamlarla
sağlanabilir
Bu fonksiyon birincil talebi yaratmaya
yönelik olabileceği gibi rekabetin fazla
olduğu ortamlarda çoğunlukla seçici
talep yaratmaya çalışır. Marka tercihi
geliştirme, marka değiştirmeye teşvik,
tüketicinin ürünü algılamasını
değiştirme, ürün ve hizmetleri denemeyi
sağlama, satış ziyaretlerinin kabul
edilmesini sağlama gibi etkinlikleri içerir.
Hatırlatma Fonksiyonu
Reklam, firmanın, ürünün ya da markanın tüketicilerin
hafızasında taze olarak kalmasını sağlamak için de kullanılır.
Reklamın hatırlatma fonksiyonu özellikle ürünün olgunluk ve
gerileme dönemlerinde kullanılan bir fonksiyondur. Kışın
yapılan dondurma reklamları bu ürünleri hafızalarda tutmaya
yöneliktir.
Değer Katma Fonksiyonu
Bu fonksiyonda esas önemli olan nokta tüketicilerin ürünü
algılamalarını etkilemektir. Etkili bir reklamda, ürünün getirdiği
yenilikler, kalitesi gibi çeşitli nitelikler vurgulanarak markanın daha
kişilikli ve prestijli görünmesine ve böylece rakip ürünlere göre daha
üstün olarak algılanmasına çalışılır.
Diğer Pazarlama Faaliyetlerine Yardımcı Olma
Fonksiyonu
Reklam sayesinde kupon, çekiliş gibi çeşitli satış
promosyonları geniş kitlelere rahatça duyurulur. Ayrıca
kişisel satış çabaları büyük ölçüde desteklenebilir. Bunun
dışında tüketiciler, ürünlerin değerini daha iyi takdir
edebilirler ve fiyata olan duyarlılık azalır.
Bazı reklamlar bilinçli olarak veya farkında olmadan tüketiciyi yanlış
bilgilendiriyor. Bu tür reklamlar eğer Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na
bağlı Reklam Kurulu’na şikayet edilirse reklam yayınını durdurma
veya ilgili firma para cezası alabiliyor. Reklam Kurulu sadece
televizyondaki reklamları incelemiyor. Kurul, web sitelerinde,
radyolarda, ambalajlardaki vb. reklamları da inceliyor. Bilinçli bir
tüketici olmak için bu kararları takip etmekte fayda vardır.
Tüketicinin yanlış ve eksik
bilgilendirilmemesi için
reklamların hazırlanması ve
yayınlanması sırasında bir takım
ilke ve esaslara uyulması gerekir.
Bu ilke ve esaslar;
• Reklamlar yasalara, genel ahlaka ve geleneklere aykırı
olmamalıdır.
• Reklamlar gerçeğe uygun olmalı, hiçbir şekilde yalan, yanlış,
eksik, abartılı, belirsiz bilgi içermemelidir.
• Reklamlarda, önceden izin almak kaydıyla uzman ve/veya bağlı
olduğu kuruluştan görüş alınabilir.
• Reklamlarda, tüketiciyi yanıltacak benzetmeler yapılmamalıdır.
• Reklamlarda insan sağlığını, can ve mal güvenliğini tehlikeye
sokacak mesajlara yer verilmemelidir.
• Reklamlarda çocuk ve gençlerin ruh ve beden sağlığını
tehlikeye sokacak mesajlara yer verilmemelidir.
Toplum sağlığını ve güvenliğini
ilgilendiren bazı mal ve hizmetler için
yapılacak reklamlarda sınırlayıcı özel
düzenlemeler gereklidir. İlaç, alkollü
içecekler, sigara, tehlikeli maddeler gibi
ürünler ile parti propagandası amacıyla
yapılan reklamlar buna örnek
gösterilebilir.
Reklamın sunuluş biçimi
nasıl olursa olsun, bunun
bir reklam olduğu açıkça
belirtilmelidir.
Reklamın sosyal sorumluluğu
var mıdır?
Değişen dünyada yükselen değerlerden biri olan sosyal sorumluluk
kavramı şirketlerin pazarlama stratejilerinde de önemli bir yer
tutmaktadır. Sosyal sorumluluk kavramı herkesin içinde yaşadığı
dünyayla ve içinde bulunduğu toplumla ilgili yapılması gereken bir
şeyler olduğunun bilincine varılması anlamını taşımaktadır.
Etki alanındaki hedef kitlenin genişliğinden dolayı reklamın
sosyal sorumluluk taşıma gerekliliği söz konusudur. Çünkü,
reklamlar günümüzde yaşantımızı şekillendiren önemli kültürel
olgulardandır ve toplum üzerinde pazarlama amacının dışında
farklı etkilere sahiptir.
Kişilerin doğru olanı
benimsemelerini ve
gerçekleştirmelerini sağlayacak
doğrultuda onları eğitmek ve
bilinçlendirmek reklamların
çekirdek toplumsal görevidir.
Sosyal reklamlar; öncelikli olarak
içinde yaşadığımız evrende oluşan
çevresel ve sosyal sorunların
çözümüne yönelik kamuoyu
oluşturmak, sorunun varlığını ve
önemini belirlemek, oluşturulan
çözüm önerilerini geniş kitlelere
aktarmak amacıyla yapılmış
filmlerdir.
Doğuş Otomotiv trafik
bilincini artırmak için
“Trafik Hayattır” projesi
başlatmıştır. “Arka
Koltuk Benim”
sloganıyla trafik
kurallarına dikkat çeken
Doğuş Otomotiv eğitici
reklam filmiyle
toplumsal bilinci
artırmayı
amaçlamaktadır.
Bir diğer projede Ecobella Home
firması “Hayatınızda bir gün kadın
olmanın ne demek olduğunu
düşündünüz mü?” sloganı ile kadın
sorunsalına dikkat çekmektedir.
Sonuç olarak sosyal sorumluluk
bilinci ile reklamlar;
• Tüketiciyi korumalıdır: Reklamcı tüketicinin ilgili ürün hakkında
yanıltıcı, aldatıcı ve yanılgılara neden olacak abartılardan uzak
mesaj almasını sağlarken, toplumu bilinçlendirmeye ve
toplumda var olan olumlu değerleri de korumaya özen
göstermelidir.
• Sosyal Farklılıkları Dikkate Almalıdır: Toplumda farklı sosyal ve
ekonomik özelliklerde insanların bulunması reklamın sosyal
sorumluluğunu ve etik davranma zorunluluğunu artırır.
• Dilin yapısını bozmayarak gelişimine katkıda bulunmalıdır.
• Çevreyi kirletmemeli ve tüketicilerde çevre bilinci oluşturmaya
özen göstermelidir.