Antisosyal Kişilik Bozukluğu Dramatik
advertisement
Dramatik/ Değişken Küme Dramatik\Değişken kümedeki tanılar çok geniş bir yelpazede değişkenlik gösteren belirtilere sahip hastaları içerir. Bu kümede şu bozukluklar yer alır: Antisosyal kişilik bozukluğu Histriyonik kişilik bozukluğu Sınır (borderline) kişilik Bozukluğu Narsistik kişilik bozukluğu Antisosyal Kişilik Bozukluğu Çocuklukta ya da ergenlik döneminin ilk yıllarında başlayan ve erişkinlik dönemine doğru süregiden, başkalarının haklarına saldırma ile giden yaygın bir örüntü vardır. Antisosyal kişilik bozukluğu tanısı konabilmesi için kişi en az 18 yaşında olmalı ve 15 yaşından önce birtakım davranım bozukluğu belirtileri gösterdiğine dair öykü alınması gereklidir. Bu bağlamda sadece ergenlik dönemine sınırlı davranım bozukluklarını ömür boyu devam edecek antisosyal davranışlardan ayırt etmek gerekir. Davranım bozukluğu: insanlara ya da hayvanlara saldırganlık, mala zarar verme, sahtekarlık, hırsızlık, kuralları ciddi biçimde bozma. Antisosyal kişilik bozukluğunun yerleşik düşünceleri •Kendime dikkat etmeliyim •Ancak güçlü ve kurnaz olanlar ayakta kalacaktır •Ben insanları ele geçirmezsem insanlar beni ele geçirir •Yakalanmadığım sürece her şeyi yapabilirim •Yakalanmadan atlatabiliyorum dolayısıyla olası kötü sonuçlar için üzülmeye değmez •Başkalarının benim hakkımda ne düşündüğü beni hiç ilgilendirmez •Bir şeyi elde etmek için ne gerekiyorsa yaparım •İnsanlar acımasızdır bunun için onlar üstünde egemenlik kurmalı ve onları yenmeliyim (nasıl davrandıklarını belirleyen gerçek de budur). •Başka insanların çok büyük zayıflıkları var ve kandırılmayı hak ediyorlar. GENEL GÖRÜNÜM Dürtüseldirler,planlı davranamazlar. Başkalarının ve kendilerinin güvenliğini umursamazlar. Yalanlarının ve suçlarının farkındadırlar ancak pişmanlık duymazlar. Saldırgandırlar. İstedikleri yolunda giderse canayakın neşeli ve sırnaşıktırlar ancak engellendiklerinde gözleri döner. İlk tepkileri karşılarındakini alçaltmaya çalışmak ve onlar üzerinde egemenlik kurmaya kalkışmak olur. Bilişsel yetileri düzgün ve mantıklıdır ancak içgörü ve öngörüden yoksundurlar. Sadece kendilerine güvendikleri için başkalarına bağlılık duyguları yoktur. Kendilik değerleri,kendine güvenleri çoktur.İleri derecede sabit fikirlidirler En ayırt edici özelliklerinden biri otoriteye ve kurallara karşı gelme eğilimleridir. Duygusal açıdan sığ ve yüzeyseldirler. Engellenme eşikleri düşüktür. Olası zarar verici sonuçları görmeksizin doyum sağlayan bir serüvene atlayabilirler Yetersiz kalma, aldatılma, küçük duruma düşürülme düşünceleri onları çok korkutur. Onlara göre insanlar bu konuda acımasızdırlar ve diğerleri “harekete geçmeden” kendilerinin onları yenmeleri gerektiğini düşünürler. İşleri, aileleri konusunda aşırı derecede sorumsuzdurlar. Bundan rahatsızlık ya da vicdan azabı çekmezler. Antisosyal kişilik biçimi ve kişilik bozukluğu •Biçim: Bir yere bağlı olmadan çalışmayı yeğlerler çünkü varolan yetenekleriyle oldukça iyi yaşarlar. Bozukluk: Belirli bir işi sürdürmekte zorluk çekerler. •Biçim: Kendi değer yargılarına göre yaşamaya eğilimlidirler.Bozukluk: yasalara aykırı davranma eğilimindedirler. •Biçim: Ergenlik döneminde yaramazlıkları olmuştur. Bozukluk: kavga, dövüşe yatkındırlar, çabuk kızarlar. •Biçim: Parasal konularda cömerttirler. Bozukluk: parasal yükümlülüklerini yerine getirmezler. •Biçim: Günübirlik yaşamayı severler ancak kısa süreli de olsa tasarıları vardır. Bozukluk:Geleceği tasarlamazlar. Ellerindekini de çabuk gözden çıkarırlar. NEDEN? •Ailedeki akıl hastalıkları yani genetik etkenler. Biyolojik anne babaları antisosyal kişilik gösterenlerde farklı aile ortamında yetişmiş olsalar bile, antisosyal kişiliğe sahip olma riski normal nüfusa göre 5-10 kat fazla. •Doğum sırasındaki beyin hasarı, komplikasyonlar, gebelikte toksinlere maruz kalma •Anababanın terk etmesi ya da sömürüsü, çocukluk döneminde kötüye kullanım ya da ihmal edilme •Ebeveynin keyfi ve tutarsız olarak cezalandırmaları, ebeveynin çocuğa yanlış model olması •Ailenin şiddetli reddi, parçalanmış aileler •Psikodinamik yorum : Tasarlama ve yargılamayla ilgili ego yetersizlikleri vardır. Dolayısıyla dürtüsel davranırlar. Süperegoları tam gelişmemiştir. Nesne ilişkilerinde zorluk yaşarlar; empati, temel güven duyguları yoktur. Tedavi ve sağaltım Bu kişilik bozukluklarının yol açtığı hasarları engellemede ve sağaltımda başarılı olunamamaktadır. Çünkü antisosyal bireylerde iç görüsüzlük nedeniyle yardım istememe, terapistle güven ilişkisi kuramama, “düzelme” konusunda motivasyonsuzluk, uydurma ve yalan söyleme hakimdir Bilişsel-davranışçı terapilerle saldırganlığa yönelik ilaçlar birlikte kullanılabilir. Ancak yine de sonuçlar genellikle olumsuz ve tartışmalıdır. Tedavinin başarısızlığının bir nedeni de antisosyallerin suça karışmaktan dolayı kaldığı hapishanelerin rehabilitasyon olarak görülmesidir Antisosyallerin ilginç bir şekilde orta yaş ve sonrasında duruldukları görülmüştür. Biyolojik değişiklikler ya da sonradan kazandıkları içgörü gibi nedenlerle 40 yaşına yaklaştıkça daha az yıkıcı olmaya başlarlar. Bu nedenle antisosyallerin bu yaş dönemine girdiklerinde hapishaneden salınmalarının doğru olacağı dikkate alınmalıdır.
