Dosyalar

İnanmanın Çeşitli Biçimleri
Değişik inanç biçimleri nasıl ortaya çıkmıştır?
Yeryüzünde farklı uluslar olduğu gibi, farklı inanç biçimleri de vardır. Kur'an'a göre Yüce
Allah, yeryüzünde halife kıldığı insanı, fıtratında Allah'ı arama ve bulma eğilimi ile yani din
duygusuyla birlikte yaratmıştır. Bu duyguyu ifade etmekteki farklılıklar, değişik inanç
biçimlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
İnsanın doğru yolu bulabilmesi için tarih boyunca Allah peygamberler göndermek suretiyle
insanlara sürekli yardımda bulunmuştur. Peygamberler Allah'tan aldıkları buyrukları insanlara
ulaştırmışlardır. İnsanların iyiyi, doğruyu, güzeli ve gerçeği bulmalarına örnek davranışlarıyla
yardımcı olmuşlardır. İnsanlardan bazıları aklını ve yeteneklerini kullanarak peygamberlerin
davetine kulak vererek, inanma ihtiyacına cevap vermişlerdir. Ancak bazıları da yaratılışından
getirdiği inanma ihtiyacına cevap vermemiş, değişik sosyal ve kültürel şartların etkisiyle
farklı inanç biçimlerine sahip olmuşlardır.
Dini bilimlerle uğraşan bilim adamları inanç biçimlerini "Tanrı" kavramı açısından ele alarak
sınıflandırmışlardır. Buna göre farklı şekilde ortaya çıkan inanç biçimleri şunlardır: Tek
tanrıcılık (monoteizm), Çok tanrıcılık(politeizm), gizemcilik (gnostisizm), bilinemezcilik
(agnostisizm) ve tanrı tanımazlık (ateizm)
İnanmanın Çeşitli Biçimleri
Tek Tanrıcılık
(Monoteizm
Çok Tanrıcılık
(Politeizm)
Gizemcilik
(Gnostisizm)
Bilinemezcilik
(Agnostisizm)
Tanrı
Tanımazlık
(Ateizm)
4.1.Tek Tanrıcılık (Monoteizm)
Monoteizm ne demektir?
Monoteizm; Tanrının varlığını ve birliğini savunup eşi ve benzeri bulunmadığına inanma
biçimine denir. Monoteizm daha çok vahye dayanan ilahi dinlerdeki bir ve tek Allah
anlayışını (tevhid) ifade için kullanılmaktadır. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamiyet tek
tanrıcılık inancına sahip dinlerdir.
Tevhit inancında Allah anlayışı nasıldır?
Tevhit inancına göre evreni ve içindeki varlıkları yaratan ve yaşatan Allah'tır. Allah mutlak
güç ve kudret sahibidir. Onun eşi ve benzeri yoktur. O, sonsuz güç ve bilgisiyle evrendeki her
şeye hükmeden, her şeyi işiten, bilen ve görendir. Sadece ona ibadet edilir.
Allah'ın gönderdiği bütün peygamberler insanlara tek tanrı inancını benimsemeye
çağırmışlardır. Diğer dinler ile mukayese edildiğinde ise, İslamiyet bir ve tek tanrı anlayışını
en mükemmel bir şekilde hiçbir değişikliğe ve bozulmaya uğramadan korumuştur. Kur'an'da
İhlas suresinde tevhit inancı en özlü bir şekilde ifade edilmiştir: "Ey Muhammed! De ki, O
Allah birdir. Allah hiçbir şeye muhtaç değildir ve her şey ona muhtaçtır. O, doğurmamış ve
doğmamıştır. Hiçbir şey ona denk değildir."
4.2. Çok Tanrıcılık (Politeizm)
Politeizm ne demektir?
Birden çok tanrının varlığına inanma; tanrısal gerçekliğin özü itibariyle bir değil de çok
olduğunu savunan anlayıştır.
Politeizmde(Putperestlik) Allah anlayışı nasıldır?
Politeizme göre birden çok tanrı vardır ve tanrıların sayısı belirsizdir. Ayrıca çok tanrıcılık
inancında tanrıların farklı görevleri bulunur ve her tanrının belirli bir görevi vardır.
Bu inancı benimseyenler Allah'ın yaratıcı ve güçlü olduğunu kabul ederler. Ancak bunun
yanında Allah'tan başkalarına olağanüstü güçler atfederek, onlardan yardım beklerler. Doğa
güçlerini, ölüleri, bir takım hayvanları, ay, güneş, yıldız gibi gök cisimlerini tanrılaştırırlar.
Eski Yunan mitolojilerinde oldukça yaygın olan inanç biçimidir.
Çok tanrıcılık nasıl ortaya çıkmıştır?
İnsanlar başlangıçta yüce bir yaratıcıya inanırken, zamanla değişik sosyal ve kültürel şartların
etkisiyle tek tanrı inancından uzaklaşmışlardır. Bu durum onların başka bazı varlıklara yüce
yaratıcıya ortak koşmalarına neden olmuş, böylece çok tanrıcılık veya putperestlik ortaya
çıkmıştır.
İslam dininin çok tanrıcılığa bakışı nasıldır?
İslam dini çok tanrıcılığı Allah'a şirk koşmak (ortak koşmak) değerlendirmiştir ve şirkin her
türlüsüne şiddetle karşı çıkmıştır. Allah'ın zatında, sıfatlarında ve fiillerinde eş ve ortak
koşmaya, Allah'ın yanında başka ilahlar edinmeye "şirk", bu şekilde inanan kimseye de
"müşrik" denir. Allah Kur'an'da "Allah kendisine ortak koşmayı elbette bağışlamaz" (Nisa
suresi, 48) buyurarak, şirkin bağışlanmayacağını haber vermektedir.
Çok tanrıcılık hangi dinlerde görülür?
Çok tanrıcılık, eski Yunan, Mısır, Roma ve İslamiyet'ten önce Arap Yarımadası'nda çok
yangındı. Günümüz dünya dinlerinden olan, Şintoizm ve Hinduizmde çok tanrıcılık inancı
vardır.