İLAÇ TÜRLERİ - Ankara İl Sağlık Müdürlüğü

T. C.
ANKARA VALİLİĞİ
İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
Eğitim Şube Müdürlüğü
www.asm.gov.tr
BİLİNÇLİ İLAÇ
KULLANIMI
AMAÇ:İlaç, ilaçla tedavi ve doğru ilaç
kullanımı konularında bilgi kazandırmak
Öğrenim Hedefleri:




İlaçların kullanım amaçlarını sayabilme
İlaçların kullanım yollarını sayabilme
İlaçla tedavide dikkat edilecek kuralları sayabilme
İlaçların saklanma kurallarını söyleyebilme
İLAÇ:
İlaç; hastalıkların tanısı, önlenmesi,
azaltılması ve tedavisi amacıyla kullanılan
kimyasal maddelerdir.
İlaçlar,
1. Bitki
2. Hayvan
3. Mineral
4. Sentetik
olarak üretilirler
İLAÇ TÜRLERİ:
SIVI
KATI
Toz
Tablet
Draje
Kapsül
Pilül
Pastil
Supozituvar
Ovül
Ampul ve viyal
Şurup
Magma
Lavman
Tentür
Süspansiyon
Losyon
Solüsyonlar
İnhalasyon Preparatları
Nazal Preparatlar
Oftalmik Preparatlar
Flasterler, Şampuanlar
İmplantlar,
FLASTERLER
İMPLANTLAR
İLAÇ TÜRLERİ
SUPOZİTUVAR
İNHALASYON PREPARATLARI
OVÜL
İLAÇLARIN UYGULANMA
YOLLARI
 Ağız yoluyla (Oral) Uygulama
 Enjeksiyonla Uygulama
 Dilaltı (sublingual) Uygulama
 Rektuma Uygulama
 İnhalasyon Yoluyla Uygulama
 Lokal Uygulama
İlaçları alırken / kullanırken dikkat
edilecek kurallar
İlaçların dertlerimize deva olabilmesi, her şeyden
önce
doğru
kullanılmalarına
bağlıdır.
Bu
sorumluluk hekim ve eczacıların yanı sıra, büyük
oranda tüketicilere de düşmektedir.
Yanlış ilaç kullanımı, istenen sonuçların elde
edilmemesine, dahası bazı ciddi istenmeyen
sonuçların ortaya çıkmasına yol açabilir.
AĞIZDAN İLAÇ KULLANIMI
Ağızdan
alınan katı ilaçlar bir su bardağı
dolusu sıvı ile yutulmalı
Bütünlüğü bozulmadan alınmalı, kırılmamalı,
parçalanmamalı veya çiğnenmeme
Sıvı şeklindeki ilaçlarda ilaç kutusundaki ölçek
kullanılmalı
AĞIZDAN İLAÇ KULLANIMI


Ambalajındaki veya
prospektüsündeki
hazırlama talimatı
dikkatlice okunmalı
Sıvı veya yarı katı ilaçlar
kullanılmadan önce, etken
maddenin eşit miktarda
dağılımı için mutlaka iyice
çalkalanmalıdır.
GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI
Damlalar
 Eller yıkanmalıdır.
 Hastanın başı arkaya ve yukarıya doğru
yöneltilerek uygulanmalıdır. Elmacık kemiğinin
hemen üstünden, gözün altındaki deri aşağı doğru
çekilmeli
 İlaç gözyaşı kanallarından uzağa (gözün dış
kenarına doğru), alt göz kapağı ile göz küresinin
arasına damlatılmalıdır.
GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI
Damlalar
İlaç damlatıldıktan sonra göz ovuşturulmamalı,
ancak birkaç kez kırpıştırılmalıdır.
!
Damlalığın ucunu göze veya göz kapağına
dokundurmamalıdır.
Süspansiyon şeklindeki göz damlaları önce iyice
çalkalanmalıdır.
!
GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI
Merhemler
Eller yıkanmalıdır.
 Hastanın başı
arkaya
yukarıya
doğru
üstünden,
gözün
ve
yöneltilerek uygulanmalıdır.
 Elmacık
kemiğinin
hemen
altındaki deri aşağı doğru çekilmeli
 Merhemden
ince bir tabaka alt göz kapağı ile göz
küresinin arası boyunca sürülmelidir. İlacın göze
dağılması için, hasta kısa bir süre gözlerini kapalı
tutmalıdır.
GÖZ İLAÇLARININ KULLANIMI
Merhemler
!
Göze hafif bir şekilde uygulanacak masaj,
merhemin dağılmasına yardımcı olacaktır.
Kirlenmeden
sakınmak
için,
merhem
tüpünün ucunu göze dokundurmamalı ve
kapağı hemen kapatılmalıdır.
BURUN İLAÇLARININ KULLANIMI
Sıvı İlaçlar
 Burun önceden temizlenir,
 Ayakta veya oturarak veya sırtüstü yatarak baş
arkaya doğru eğik pozisyonda tutulur.
 Her bir burun deliğine ilaç uygulandıktan sonra,
buruna dağılmasını sağlamak için baş arkaya doğru
eğik pozisyonda birkaç dakika tutulur.
BURUN İLAÇLARININ KULLANIMI
solüsyonları kirlenmeye açıktır. İlaç
kullanıldıktan
sonra
damlalığın
veya
sprey
şeklindeki şişenin ucu sıcak su ile yıkanmalı ve
temiz bir kağıtla kurulanmalıdır
 Ancak sprey şeklindeki şişenin ucu yıkanırken
şişenin içine su kaçmamasına dikkat edilmelidir.
Kullanımdan ve temizlik işleminden sonra ilaç şişesi
kapatılmalıdır.
 Enfeksiyondan sakınmak için, ilaç birden fazla
kişi tarafından kullanılmamalıdır.
 Burun
BURUN İLAÇLARININ KULLANIMI
Merhemler
Burun
merhemleri
temizliğinden
sonra,
kullanılırken,
parmakla
küçük
burun
miktarda
merhem her iki burun deliğine yerleştirilir. Burun
gerisine doğru ilaç iyice çekilir. Kullanımdan sonra
tüpün ucu, temiz ve nemli bir kağıtla silinir ve kapağı
kapatılır.
SUPOZİTUVAR (FİTİL) KULLANIMI
 Önce eller yıkanır.
 Kutudan çıkan iç ambalaj açılır
 Supozituvar su ile ıslatılır.
 Uzanır
pozisyondaki
hastanın
(makadına) yerleştirilir.
rektumuna
Supozituvar uygulanamayacak kadar yumuşak ise,
30 dakika kadar süreyle buzdolabında tutularak
sertleşmesi sağlanmalıdır.
 Uyguladıktan sonra eller tekrar yıkanmalıdır.
GEBELİK ve
EMZİKLİLİK
DÖNEMİNİNDE
İLAÇ KULLANIMI
Gebelik ve Emziklilik süresinde ilaç
kullanılması-1
sırasında kullanılan ilaçların doğacak
bebeğe geçişi söz konusudur. Gebelik boyunca ve
emzirme döneminde ilaç kullanılması, hassas bir
dengenin korunarak devam ettirilmesini gerektirir.
! Gebelik
! İlaçların
hemen tamamı anne sütüne geçebileceği
için, emzirme döneminde ilaç kullanan annelerin
bebeklerinde bazı istenmeyen etkiler ortaya çıkabilir.
Gebelik ve Emziklilik süresinde ilaç
kullanılması-1
!
Eğer annenin ilaç kullanması gerekiyorsa,
ilacı, emzirmeden hemen önce ya da hemen
sonra alması en doğrusudur. Böylece ilacın
anne sütüyle bebeğe geçişi büyük ölçüde
engellenmiş olur.
Eğer gebe iseniz yada böyle bir ihtimal
söz konusu ise:
Bir
çok ilacın gebelikte kullanımının güvenli olup
olmadığı konusunda kesin kanıtların olmadığını,
Bazı
ilaçların
doğacak
bebekte
çeşitli
üzücü
sonuçlara neden olabileceğini,
Gebeliğin özellikle ilk üç aylık döneminde hekim
önerisi
dışında
kesinlikle
ilaç
kullanılmaması
gerektiğini,
ASLA UNUTMAYINIZ.
Bebek ve Çocuklar;

Dikkat edilmesi gereken özel
gruplarlardan oldukları
için,hekim tarafından önerilen
doz ve zaman aralığına
önemle uyulmalıdır.
Yaşlılar;
Yaşlılıkla birlikte vücut sıvıları azalır, böbrek
ve karaciğer fonksiyonları geriler. Bu nedenle
yaşlılıkta doz ayarlamasına dikkatle
uyulmalıdır.
“İlaçların istenmeyen etkileri olabilir mi?”
• İlacın yanlış dozda (gereken dozun üstünde veya
altında) kullanılması,
• İlacın yanlış biçimde kullanılması,
• İlacın yanlış zamanda, yanlış sıklıkta, yanlış süreyle
kullanılması,
• Yanlış ilaç kullanılması ya da ilacın yanlış amaçla
kullanılması,
• Yaşa, cinsiyete, kalıtsal faktörlere, ırka, kiloya ilişkin
faktörler.
Bebekler ve çocuklarda
istenmeyen etkiler, genç ve
yetişkinlere oranla daha
yüksektir.
UNUTMAYALIM
İstenmeyen etkileri
şiddetlendirebileceği için,
ilaç kullanırken kesinlikle
alkol almayınız.
(!)
İlaçları Satın Alırken Nelere Dikkat
Etmeliyiz?
İlaçları eczanelerden satın almalıyız.
Son kullanma tarihine bakmalıyız.
İlaçları nerede ve nasıl saklamalıyız?
İlaçlar asla nemli ortamlarda bulundurulmamalı
Isı ve şıktan korunmalı
Oda ısısı en fazla 25 derece olmalı
Ig, aşı, Ovül, spozituar, tetanoz vs serumları soğuk
zincire uyularak buzdolabında saklanmalı
Üzerinde belirtilen saklama koşullarına
uyulmalıdır