Uploaded by DoğukanTorlak

Üretim Yönetimi Temel Kavramları

advertisement
ÜRETIM
YÖNETIMI
TEMEL
KAVRAMLARI
IÇINDEKILER
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1) Üretim ve Üretim Yöntemi İle Temel Bilgil
2) Üretim Sistemleri Ve Sınıflandırılması
3) Üretim Yöntemleri
4) Verimlilik
5) Mamul Dizayn
6) Talep Tahminleri
7) Kuruluş Seçimi
8) İş Yeri Düzenleme
9) Lojistik Yönetim
10) Kapasite Planlaması
11) Tamir Bakım
12) Stok Yönetim
13) Üretim Planlaması Ve Kontrolü
14) Kalite Yönetimi
ÜRETIM NEDIR
• Üretim mal ve hizmet yaratma işlemidir. Biraz daha açılırsa
üretim, insanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere üretim
faktörlerinin uygun ortamda bir araya getirilerek mal ve
hizmetlerin meydana getirilmesidir.
MAL VE HİZMET
PARA
SISTEMIN YAPISI
• Mekan Faydası
• Zaman Faydası
• Sermaye
• İş Gücü
MEKAN FAYDASI
• Üretimden önce malın nerede üretileceği üretimin
yapılmasından sonra sunum yapılacağa yere aktarımı ve
sunumu.
ZAMAN FAYDASI
• Bir malın ona ihtiyaç duyulan zamanda ortaya
sürülmesidir.
Sermaye
• İşletmenin hayat bulabilmesi için en başta makine, bina,
gerekli araç gereçlerin alınabilmesi için gerekli olan
para.
© 1995 Corel Corp.
İŞ GÜCÜ
• İşletmenin üretim yapıcağı zaman içerinde
üretim,idare,kontrol,teknik servis ve diğer bütün
departmanlarda yer alıcak olan vasıflı vasıfsız eleman
sayısı
• Üretim Sistemleri
• Amaçları
• İşletme yönetiminin temel fonksiyonlarından biri, işletmede
var olan kaynakların önceden saptanmış amaçlar
doğrultusunda en verimli şekilde kullanılmasını sağlayacak
yöntemleri geliştirmek ve uygulamaktır.
Üretim sistemleri, aşağıdaki unsurları, işletme politikaları
doğrultusunda
en
uygun
biçimde
gerçekleştirmeyi
amaçlamaktadırlar.
1) Çıktı miktarı
2) Maliyetler ( malzeme, emek, dağıtım, stok , vs. )
3) Kullanım ( malzeme, mevcut ekipman, işgücü )
4) Kalite ve mamul güvenirliği
5) Zamanında teslim etme
6) Yatırımlar ( varlıkların dönüşümü )
7) Ürün değişimine uyum kabiliyeti, esnekliği
8) Miktar değişimine uyum kabiliyeti, esnekliği
ÜRETIM SISTEMLERIN
SINIFLANDIRILMASI
( a ) Birincil Üretim: Doğada mevcut hammaddelerin işlenmek
veya kullanılmak üzere çıkarılmasıdır. Demir, bakır ve diğer
madenler ile kömür ve petrol üretimi vs. bu üretim sınıfına girer.
• ( b ) Analitik Üretim :
• Temel hammaddelerin bazıları
daha sonra ayırıcı işlemlerle
parçalanıp işlenerek çeşitli
mamullere dönüştürülür. Şeker
pancarından şeker, ham
petrolden benzin, boksitten
alüminyum vs. analitik üretim
sınıfına girer.
( c ) Sentetik Üretim :
Doğadan elde edilen temel
hammaddelerin bazıları da
birleştirici işlemlerle yeni
mamullere dönüştürülür.
Sentetik kauçuk, alaşımlı çelik,
plastik, cam vb. mamuller
sentetik üretim grubuna girerler.
Polipropilen, Polietilen, Polyester, Poliamid, Poligliserin, Poli Vinil
Clorür (PVC) vb.
petrokimya ürünlerinin polimerizasyonlarını sağlayan reaktör
örnekleri
( d ) Fabrikasyon Üretim : Temel veya diğer hammaddelerin şekil
verme yolu ile yeni mamuller edilmesidir. Döküm , tornalama, pres
kesme vb. yöntemlerle şekil vererek mal üreten sistemler bu gruba
girerler.
( e ) Montaj Üretim : Çeşitli hammadde, yarı mamul ve parçaları
sistematik biçimde bir araya getirerek karmaşık bir mamul üretmektir.
Otomobil, televizyon, traktör, buzdolabı montaj yolu ile üretilen
mamullerdir.
ÜRETIM MIKTARINA GÖRE
ÜRETIM
Siparişe Göre Üretim : Tüketicinin veya müşteri firmanın
zaman, miktar ve kalite bakımından özel olarak
belirlediği bir mamulün üretilmesidir.Gemi , büyük buhar
kazanı, büyük takım tezgahları, proses makineleri, özel
elektronik cihazlar vs. nin üretimi bu gruba girer.
• - Parti Üretimi
Bir mamulün özel bir siparişi veya sürekli bir talebi
karşılamak amacı ile belirli miktarlardan oluşan partiler
halinde üretilmesidir. Parti üretiminde iki temel problem
vardır. Bunlardan biri en uygun parti büyüklüğünün
saptanması, diğeri minimum kapasite kaybına yol açan
üretim programlarının hazırlanmasıdır. Parti üretimi
endüstride ağırlığı
en fazla olan ve sık rastlanılan bir üretim tipidir. Ev
eşyası, konfeksiyon, gıda, otomobil gibi her çeşit tüketim
malı parti üretimi grubunda yer alır.
ÜRETIM SIRASINDA İZLENEN
YOLA GÖRE ÜRETIMIN
SINIFLANDIRILMASI
• Yapım Yerinde Üretim
• İşletmede Üretim
• Atölye Tipi Üretim
• Akış Tipi Üretim
YAPIM YERINDE ÜRETIM
Üretimi yapılacak malın(baraj ,gemi,fabrika vs.
gibi)üretim sırasındaki ttüm ekipmanlarının oraya
taşınmasıdır .
İŞLETMEDE ÜRETIM
Atölye Tipi
Üretim
Akış Tipi
Üretim
MODERN ÜRETIM
SISTEMLERI
• Yalın Üretim – YÜ (Lean Productıon - LP)
• Tam Zamanında Üretim Sistemi – TZÜ (Just In Tıme - JIT)
• Bilgisayar Destekli Tasarım – BDT (Computer Aıded
Design - CAD
• Bilgisayar Destekli Üretim – BDÜ (Computer Aıded
Manufacturıng - CAM)
• Bilgisayar Tümleşik Üretim – BTÜ (Computer Integrated
Manufacturing - CIM)
• Esnek İmalat Sistemleri – EİS (Flexıble Manufacturıng
Systems - FMS)
• Hücresel Üretim Sistemleri - HÜS (Cellular
Manufacturıng Systems - CMS)
• Grup Teknolojisi (Group Technology- GT)
• Endüstriyel Robot Sistemleri (Endustrıal Robot Systems ERS)
Üretim Yönteminin Amaçları
Müşteri taleplerine karşılık
verebilmek
Stok miktarını
minimum düzeyde
tutmak
İşletmedeki iş gücünü
ve makine verimini
maximum düzeyde
tutmak
Planlama
Organizasyon
Yürütme
Kontrol
ÜRETİM YÖNETİMİ
GÖREVLERİ
GİRDİ
İŞLEM
ÜRETİM SÜRECİ
ÇIKTI
4 ANA BAŞLIK VARDIR;
• Planlama
• Organizasyon
• Yürütme
• Kontrol
ÜRÜN ÜRETIMINE BAŞLAMADAN ÖNCE
PLANLAMA KONUSUNDA SORULMASI
GEREKEN BELLI BAŞLI SORULAR VARDIR
Stratejik karar soruları
Planlama
Sorusu
Üretim Yönetimi firma başarısına nasıl katkıda bulunacak?
Strateji
Planlamadaki kriterler nelerdir?
Ne kadar satış yapılması bekleniyor?
Tahmin
Kaliteden kim sorumlu?
Kalite yönetimi
Ürünlerimizden veya hizmetlerimizden istediğimiz kaliteyi nasıl
açıklayabiliriz?
Ürün veya hizmetlerimizde ne sunmalıyız?
Ürünümüzü veya servisimizi nasıl tasarlayabiliriz?
Ürün ve
tasarımı
hizmet
Stratejik karar soruları
Planlama
Sorusu
Stoklarda hangi parçadan ne kadar olması gerekir?
Yeniden sipariş ne zaman vermemiz gerekir?
Stok Yönetimi,
malzeme ihtiyaç
planlaması
Bu parçayı almamız mı, yoksa yapmamız mı
gerekir?Ürün sağlayıcılarımız kimlerdir ve elimizde ne
kadar malımız var?
Tam zamanında
üretim ve tedarik
zinciri yönetimi
Fason üretim yapmak iyi bir fikir mi?
İşlerin durgun olduğu zaman neler yapılabilir?
Kısa dönem
planlama ve proje
yönetimi
Bakım ve onarımdan kim sorumlu?
Bakım planlaması
ÜRETIM YÖNETIMININ
GÖREVLERI
• Talep tahminlerine uygun olarak;
•
•
•
•
•
•
•
•
•
üretim planlaması,
işgücü planlaması,
malzeme ihtiyaç planlaması,
kapasite planlaması,
stok planlaması,
üretim metotları araştırması ve planlaması,
personel planlaması,
finansal planlama,
üretim sistemlerinin planlanması
PRODÜKTİVİTE (VERİMLİLİK)
VERIMLILIK KAVRAMI VE TANIMI
Verimlilik kavramı, yeryüzünde kurulan ilk üretim
işletmeleri kadar eski olmakla beraber, ekonomik
düşünce tarihinin ilk kayıtlarında verimlilik kavramına
hemen hemen rastlanmamaktadır. Bunun yerine, klasik
ekonomistler üretim ve üretim oranından
bahsetmektedirler ki, bu iki kavram da düşüncenin
doğuşu ile başlamış ve İkinci Dünyan Savaşı’nı izleyen
yıllarda bir hayli artmıştır. Savaştan yenik ve tahrip
edilmiş olarak çıkan ülkelerin girişmiş oldukları yoğun
faaliyetlerde verimlilik artışlarının önemli bir rolü olmuştur
VERIMLILIĞIN ÖNEMI
• Ulusal ya da uluslararası pazarlarda satmak amacıyla üretim
yapan her işletme, belirli bir noktadan sonra yalnızca
üretimde kullandığı her türlü kaynağı diğer işletmelerden
daha verimli kullanma seçeneğine sahiptir. Ancak böylelikle
varlığını sürdürebilir, giderek kendini genişleterek yeniden
üretebilir. Aynı şekilde, toplumların refah düzeylerinin daha
da yükseltilmesi, ülkelerin ekonomik, dolayısıyla da siyasal
bağımsızlığını koruyabilmesinin güvencesi, ancak o
toplumun ve ülkenin sahip olduğu kaynakları öteki toplum ve
ülkelerden daha verimli kullanmasıyla mümkündür.
İŞLETME YÖNETIMI AÇISINDAN VERIMLILIĞIN
AYNI KALMASI, ARTMASI VEYA AZALMASININ
SONUÇLARI ŞUNLARDIR
• Verimliliğin sabit kalmasının sonuçları;
1.
Aynı üretim = aynı üretim faktörleri,
2.
Üretimde artış = üretim faktörlerinde aynı oranda artış,
3.
Üretimde azalış =üretim faktörlerinde aynı oranda
azalış,
İŞLETME YÖNETIMI AÇISINDAN VERIMLILIĞIN
AYNI KALMASI, ARTMASI VEYA AZALMASININ
SONUÇLARI ŞUNLARDIR
• Verimliliğin arttığını gösteren sonuçlar şunlardır;
1.
Aynı üretim = daha az üretim,
2.
Üretimde artış = aynı üretim faktörü,
3.
Üretimde azalış= üretim faktörlerinde daha çok azalış,
4.
Üretimde artış= üretim faktörlerinde daha az artış
İŞLETME YÖNETIMI AÇISINDAN
VERIMLILIĞIN AYNI KALMASI,
ARTMASI VEYA AZALMASININ
SONUÇLARI ŞUNLARDIR
• Verimliliğin azaldığını gösteren sonuçlar ise şunlardır;
1.
Aynı üretim= daha çok üretim faktörü
2.
Üretimde artış = üretim faktörlerinde daha çok artış
3.
Üretimde azalış = aynı üretim faktörü
4.
Üretimde azalış = üretim faktörlerinde daha az azalış
VERIMLILIK YÖNTEMLERI
• İşletmelerin verimlilik analizlerinin yapılması , verimlilik
alanındaki işletmenin güçlü ve zayıf yönlerinin
belirlenmesi, efektif üretim akışının
gerçekleştirilmesindeki problemlerin belirlenmesi, katma
değer yaratan ve yaratmayan faaliyetlerin belirlenmesi
ve düzeltici önlemlerin alınması temel amaç olmalıdır.
MAMUL DIZAYN ( TASARIM )
MAMUL DIZAYNI NEDIR?
• Mamul dizaynı, işletmenin üreteceği mamul’un
fiziksel özelliklerini (boyutları, performansı, biçim) ve
fonksiyonlarını açık-seçik belirleme amacına
yönelmiş bir faaliyettir
MAMUL DIZAYNININ AMAÇLARI
• Tüketici ihtiyaçlarını karşılamak
• Pazardaki rekabet gücünü artırmak
• Üştün nitelikli yeni ürünler üretebilmek
• Teknolojik gelişmelere ayak uydurabilmek
MAMUL DIZAYNINI ETKILEYEN FAKTÖRLER
• İşletme Politikaları
• Pazarlama Olanakları
• Mamul karakteristikleri
• Ekonomik Faktörler
• Üretim Olanakları
TALEP TAHMİNLERİ
Talep Tahminlerinin Önemi
• Talep tahmini, stratejik düzeyden operasyonel
seviyeye kadar alınacak çoğu kararın temelini
oluşturur. Talep tahminine göre şekillenen bazı
stratejik kararlar söyle örneklenebilir.
1.
Üretim planlaması: Çizelgeleme, stok kontrolü, toplu
planlama, satın alma
2.
Pazarlama planlaması: Promosyonlar, yeni ürün tanıtımları
3.
Finansal Planlama: Fabrika-ekipman yatırımları, bütçeleme
4.
İnsan Kaynakları Planlaması: İşgücü planlama
Talep Tahmini Araştırma Süreci
• Talep araştırmaları başlıca dört aşamada gerçekleşir;
1. Bilgi toplama süreci
2. Talep tahmin periyodunun belirlenmesi
3. Tahmin yönteminin seçilmesi ve hata
Hesaplamaları
4. Tahmin sonuçlarının geçerliliğinin araştırılması
Talep Tahminlerinde Duyarlılık
• Bir tahmin yönteminin duyarlılığı yapılan tahminlerle
gerçek değerler arasındaki sapmaların analizi
sonucunda hesaplanır. Tahminlemede, başlıca hata
kaynakları şunlardır ;
1.
Tahmin yönteminde önemli bir değişkenin hesaba katılmaması
2.
Değişken niteliklerinde çevre koşulları nedeniyle önemli
değişmeler olması
3.
Aniden ortaya çıkan trend değişimleri
4.
Varlığı herhangi bir nedenle açıklanamayan tesadüfi olaylar.
•Üretim Yöneticisinde
Kuruluş Yeri Seçimi
• Kuruluş yeri: işletmenin üzerinde kurulacağı,
yaşamı boyunca çalışmalarını sürdüreceği
yerdir.
• İşletme stratejisi saptanırken, firma ne tür bir mal
veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde
rekabet edeceğini belirlemiştir.
• Ürün ve süreç tasarımı kararlarından sonra sıra
kuruluş yerinin seçimine gelir.
• Kuruluş yeri seçimi uzun dönemli, stratejik
kararlardandır. Uzun dönemli bir yatırım kararı
olduğundan değiştirilmesi güç ve maliyetlidir.
Ancak yine de dinamik bir karardır.
• Kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler:
• 1 Ekonomik Faktörler
• 2.Doğal Faktörler
• 3.Sosyal Faktörler
• 4. Psikolojik, Fizyolojik ve Politik
Faktörler
• 1. Ekonomik Faktörler
Hammadde, enerji, işçilik v.b. gibi faktörler
bu grupta ele alınmaktadırlar. Ulaştırma
olanakları, arazi ve inşaat maliyetleri, pazara
yakınlık, işgören sağlama kolaylıkları, altyapı
ve hizmetlerin varlığı.
• 2.Doğal Faktörler
İklim ve arazinin durumu kuruluş yeri seçimini
etkileyebilir. Arazi yapısı, yüksekliği, ısı farklılıkları,
yerin deprem kuşağında olup olmaması, nemlilik
derecesi, hatta rüzgar durumu, karar vermede
etkindir.
• 3.Sosyal Faktörler
Gürültü, hava kirliliği veya suya zarar
vereceği gerekçesi ile toplumun
direnişi, işletmenin yerinin seçimini
etkileyebilir. Toplumun sağlığını,
şehirlerin kuruluşunu ve gelişmelerini
göz önüne tutmak gerekir
• 4. Psikolojik, Fizyolojik
ve Politik Faktörler
Girişimcinin, bir ülkenin belirli bir bölgesine
duyduğu yakınlığın da kuruluş yerinin seçiminde
rolü olabilir Devlet, iktisadi ve sosyal yararlar
sağlayacağı düşüncesiyle, işletmelerin belirli
yerlerde kurulmasını öngörebilir veya
işletmecilik
bakımından kurulmaması gereken yerlerde
işletmelerde kurulabilir.
ÜRETİM YÖNTEMLERİNDE
İŞYERİ DÜZENLEME TÜRLERİ
Temel üretim sistemi dikkate alınarak
oluşturulan temel 4 tip işyeri düzenleme
türü vardır:
1. Sürece göre yerleştirme
2. Ürüne göre yerleştirme
3. Sabit konumlu ürüne göre yerleştirme
4. Hücresel yerleştirme
1. Sürece göre yerleştirme
Bu yöntem, aynı özelliğe sahip yani aynı işi
yapan makinelerin bir arada yerleştirilmesi
prensibine dayanmaktadır.
2. Ürüne göre yerleştirme
Bu yöntem, üretim araçlarının bir ürünün
hammadde halinden son haline ulaşıncaya kadar
takip edeceği sırayı dikkate alarak yerleştirilmesi
prensibine dayanmaktadır
3. Sabit konumlu ürüne göre
yerleştirme
Bu yöntem, üretim araçlarının taşınması güç, büyük ve ağır ürünlerin
yanına taşınması prensibine dayanmaktadır.
4. Hücresel yerleştirme
Bu yöntem, üretim araçlarının belirli bir
üretim süreci oluşturan gruplar halinde
yerleştirilmesi prensibine dayanmaktadır.
Lojistik Yönetimi Nedir?
Lojistik Yönetimi, Müşteri gereksinimlerini karşılamak
üzere, üretim noktası ve tüketim noktaları arasındaki
mal, hizmet ve ilgili bilgilerin ileri ve geri yöndeki
akışları ile depolanmalarının etkin ve verimli bir
şekilde planlanması, uygulanması ve kontrolünü
içeren tedarik zinciri süreci aşaması.
KAPASİTE PLANLAMASI VE TESPİTİ
İşletmeler mevcut kapasiteleri ölçüsünde üretim
faaliyetinde bulunurlar. İşletmenin kapasitesi
verimliliğinin ve işletme kazancının sağlanması
açısından son derece önemlidir. Bu sebeple
kapasite kavramı ve kapasite türleri, kapasite
seçimine etki eden faktörler, kapasite seçiminde
kullanılan ölçütler ve kapasite planlama aşamaları
verilmiştir.
İşletmeler açısından kapasite planlaması son derece
önemli bir kavramdır. İşletmelerin üretim ve satışları
ancak kapasiteleri ölçüsünde gerçekleşerek kar elde
etmektedirler. Bu sebeple işletmeler kapasitelerini
etkin kullanmak zorundadır. Atıl veya eksik kapasite
kullanımı işletme verimliliğinin ve işletme karlılığının
sağlanmasında son derce olumsuz etki yapmaktadır.
Bu durumda kapasite planlaması ve tespiti bir
zorunluluk olmaktadır. Kapasite planlaması mevcut
kapasite ile işletmenin gelecekte muhtemel
olabilecek beklenen satış miktarını da içermesi
bakımından son derece kapsamlı bir çalışmayı
gerektirmektedir.
TAMIR - BAKIM
TAMIR- BAKIM FAALIYETLERININ
ÜRETIME ETKISI
• Tamir Bakım faaliyetlerindeki aksaklıkların üretim
akışı,verimlilik ve dolayısıyla maliyetler üzerindeki
etkilerini şöyle özetleyebiliriz.
• Makinelerin ve onları çalıştıran işçilerin boş kalmaları.
• Dolaylı işçilik ve imalat genel masraflarının artması.
• Müşteri taleplerinin karşılanamaması,satışlarda
düşmeler.
• Iskarta oranının artması , kalitenin düşmesi.
• Siparişlerin zamanında teslim edilememesi yüzünden
müşteriyi kaybetme veya tazminat ödeme.
• Tamir Bakım Planlaması başlıca iki tip
faaliyetten oluşur ;
1-) Tamir: Üretim sistemindeki makine ve teçhizat
herhangi bir nedenle kısmen veya tamamen çalışamaz
duruma geldiğinde tekrar çalışır duruma getirmek için
uygulanan işlemdir.
2-) Koruyucu Bakım: Makine ve Techizat ,arıza meydana
gelmesi beklenmeden ,önceden tespit edilmiş süreler
sonunda gözden geçirilir,gerekli parçalar değiştirilir ve
ayarlamalar yapılır.
• Bir İşletmede planlı Tamir Bakım için elde
bulundurulması gereken bilgiler şunlardır;
•
•
•
•
•
Geçmişe ait Tamir Bakım kayıtları.
Arızaların meydana geliş süreleri.
Makinaların kritik parçaları ve ortalama ömürleri.
Ortalama Tamir Bakım süreleri.
Makinaların durması sonucunda ortaya çıkan
kayıplar.Üretim kapasitesi,işçilik,genel masraflar.
• Yedek parça ve malzeme fiyatları.
• Tamir Bakım işçilik maliyetleri.
STOK KONTROLÜ
ÜRETİM SİSTEMLERİNDE
STOK KAVRAMI
• Bir üretim sisteminde üretilen mamule dolaysız veya dolaylı
olarak katılan tüm fiziksel varlıklar ve mamulün kendisi stok
kavramı içinde düşünülür
• Stok kontrolünün amacı,olumsuz ve olumlu maliyet unsurları
arasında işletme açısından en uygun denge noktasının
bulunmasıdır
STOKLARIN
SINIFLANDIRILMASI
• Stok edilen varlıklar arasında,cins,değer,kullanılma yeri ve
stoklama biçimi gibi faktörler açısından farklılıklar vardır .
• Maliyet muhasebesi açısından stokları şu şekilde
sınıflandırabiliriz :
• Hammaddeler, işletmede imalata giren ve üzerinde işlem
yapılarak değer kazandırılan tüm varlıklar hammaddedir.
• Yarı mamuller; üzerlerinde yapılması gereken işlemler
henüz tamamlanmamış bulunan ve iş istasyonları
arasındaki ara depolarda biriktirilen varlıklardır.
• Mamuller; fabrika içinde yapılması düşünülen
işlemlerin tümü tamamlandıktan sonra müşteriye teslim
edilmek üzere ambara konulan varlıklardır.
• Hazır parçalar; mamulün bir kısmını oluşturan ve
genellikle dışarıdan tedarik edilen varlıklardır.
• Yardımcı malzemeler , mamulde doğrudan
kullanılmayan veya yer almayan tamir parçaları ,
makine yağı vb. malzemelerdir.
ÜRETİM PLANLAMA
VE KONTROLÜ
ÜRETİM PLANLAMA VE
KONTROLÜ
• Üretim faaliyetlerini sorunsuz ve verimli bir şekilde
gerçekleştirmek için önemli bir yönetim faaliyeti olan
“planlama” yapmak gerekmektedir. Etkin bir plan, uygun
hedeflere, hedeflerin başarılması için yerine getirilmesi
gereken faaliyetlere ve her faaliyetin düzgün ve etkin
biçimde başarılması için yeterli ön sürelere bağlı olarak
yürütülür.
• Başka bir ifadeyle, üretim planlamanın temel işlevi;
önceden belirlenmiş zaman, kalite ve bütçe hedeflerine
uygun olarak ürünlerin müşteri veya stoklara sevkinin
sağlanmasıdır. Bu amaca ulaşmak için üretim
aşamalarındaki tüm faaliyetler planlanarak koordine
edilir.
ÜRETİM PLANLARIÜRETİM PROGRAMLARI
• Her ne kadar üretim planları ve üretim programları
birbirlerine benzer faaliyetler gibi gözükse de;
aralarında bazı farklar bulunmaktadır. Örneğin
üretim planlarında ayrıntılara fazla inilmez ve
gerektiği zaman değiştirilebilir. Mecbur kalmadıkça
değiştirilmeyen üretim programları, üretim planlarına
göre daha bağlayıcı olmakla birlikte, hangi mamulün
ne zaman ve hangi iş istasyonlarında işlem görerek
üretileceği üretim planlarında değil, üretim
programlarında belirlenmektedir.
ÜRETİM PLANLARININ
HAZIRLANMASI
Üretim planlarının hazırlanmasında izlenecek adımlar:
• Üretim planının kapsayacağı zaman aralığı tespit edilir:
İşletmenin özelliklerine göre kısa veya uzun dönem olarak farklılık
gösterse de, genellikle birer aylık dilimler halinde bir yıllık dönem
alınır.
• Talep tahminleri yapılır: Plan dönemi içinde talebin aylara veya
uygun bir zaman aralığına göre değişimi ve minimum-maksimum
düzeyleri belirlenir.
• Ekonomik stok düzeyi hesaplanır: Stok politikalarına ve talep
değişim özelliklerine göre maliyeti minimum yapan miktarlara
emniyet stokları (güvenlik stoku) eklenerek bulunur.
• Plan dönemi başındaki ve sonundaki stok düzeyi belirlenir: Dönem
başında ambarda bulunan ve henüz ambara gönderilmemiş ürünler ve
dönem sonunda emniyet stokuna ek olarak bulundurulması istenen
ürünlerdir.
• Başlangıç ve bitiş stokları arasındaki fark bulunur.
• Planlama dönemi içinde üretilmesi gereken miktar bulunur: Dönem
içindeki satış tahmini ile önceki maddede elde edilen değerde istenen
değişme miktarının toplamından oluşur.
• Üretilmesi istenen miktar dönem dilimlerine dağıtılır: Dağıtım; stok
düzeyleri, üretim hızının değişkenliği, tatil kayıpları, tamir-bakım
süreleri ve kapasite olanakları göz önüne alınarak yapılır.
KALİTE KONTROLÜ
KALITE NEDIR
• Kalite, üretim yönetiminde en önemli ve anlamı
bireyden bireye değişkenlik gösteren bir kavramdır.
Kimine göre kalite, ürünün fiyatını yükselten bir öğe
iken, kimine göre sağlamlığı ifade etmektedir.
Ancak kalite, pek çok kişinin tanımlamaya çalıştığı
gibi en iyiyi ifade etmez çünkü kalite; ancak ürünün
hizmet ettiği amaca yönelik bir anlam taşımaktadır.
Daha basit bir ifadeyle kalite, “amaca uygunluk
derecesi” olarak tanımlanabilir.
KALITEYI OLUŞTURAN
TEMEL UNSURLAR
Bir malın kalitesi iki unsurun bileşimi olarak ortaya
çıkar:
• Dizayn Kalitesi: Ürünün fiziksel yapısı ve özellikleri
(boyut, ağırlık, hacim vs.) ile tasarlanır. Dizayn kalitesinin
saptanmasında biri kalitenin tüketici açısından değerini,
öbürü üretici açısından maliyetini oluşturan iki parasal
faktör arasında en uygun noktanın bulunmasına çalışılır.
• Uygunluk Kalitesi: Dizayn kalitesi ile belirlenen
spesifikasyonlara üretim sürecinde uyma derecesidir. Belli
bir düzeyde uygunluk kalitesini gerçekleştirmek için
gereken değişimler ile maliyetler arasında belli bir denge
kurulmasına çalışılır. Kalite kontrolünün etkinliği arttıkça
yani kalite spesifikasyonlarına uygunluk derecesi
yükseldikçe bozuk ürün sayısı azalır.
GÜVENILIRLIK
• Güvenilirlik kaliteyi etkileyen en önemli faktörlerden
biridir. Kavram; bir ürünün kendisinden beklenen işi,
önceden belirlenmiş bir süre içinde aksatmadan yapma
olasılığı şeklinde tanımlanmaktadır.
Bir ürünün güvenilirlik derecesini azaltan faktörler;
• Yetersiz ve hatalı ürün dizaynı
• Yanlış kalite spesifikasyonları
• Yanlış üretim yöntemleri
• Yetersiz işçilik
• Eksik üretim ve kalite kontrolü
TOPLAM KALITE KONTROLÜ
• Kalite kontrolünü sadece muayene veya fabrikanın bir
bölümünde sürdürülen faaliyetler olarak düşünmemek
gerekir. Bu nedenle kalite kontrolü daha bütüncül ve
kapsamlı bir kavram olan “Toplam Kalite Kontrolü” ile
ifade edilmektedir.
• TKK; tüketici isteklerini en ekonomik düzeyde
karşılamak amacı ile işletme içindeki çeşitli ünitelerin
kalitenin yaratılması, yaşatılması ve geliştirilmesi
yolundaki çabalarını birleştirip koordine eden etkili bir
sistemdir.
Bu sistemin işe yarayacak biçimde dizaynı ve etkin
kullanılabilmesi için;
• Tüketici isteklerinin titizlikle incelenerek değerlendirilmesi,
• Gerekli teknolojik olanakların sağlanması,
• İşletme organizasyonu içinde olumlu beşeri ilişkilerin
sürdürülmesi ve
• Kalite ve onunla ilgili kavramların tüm personel tarafından
eksiksiz ve doğru anlaşılması gerekmektedir.
EMEĞI GEÇENLER
• + Serap AKDEMİR
• + Sefa ÜĞÜDEN
• + Göktürk KINIK
• + Mert TUZCUOĞLU
• + Doğukan TORLAK
KAYNAKÇA
• http://fulyayuksel.com/wp-content/uploads/2016/09/UretimYonetimi-Mamul-Dizayn%C4%B1.pdf
• http://yondes.com/userfiles/files/Verimlilik_Kavrami_ve_Tanimi
.pdf
• http://sbmyod.selcuk.edu.tr/sumbtd/article/view/14
• https://slideplayer.biz.tr/slide/2990790/
• https://slideplayer.biz.tr/slide/11706990/
BIZI DINLEDIĞINIZ IÇIN
TEŞEKKÜR EDERIZ
Download