Uploaded by cylnemre01

İSG Eğitimi Ders Notları

advertisement
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
&
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
Dilek AKS
B Sı
İş Güvenliği Uzm
GENEL AMACIMIZ…
Katılımcıların iş
sağlığı ve
güvenliğinin temel
prensiplerini ve
güvenlik kültürünün
önemini
kavramalarına
yardımcı olmaktır
İSG’nin temel prensiplerini öğrenmek
Güvenlik kültürünü anlamak ve işletmeye faydalarını öğrenmek
Güvenlik kültürünün oluşturulmasını ve sürdürülmesi sağlamak
Öğrenim hedefleri
İnsan Hakları
Bildirgesi
Madde 3:
Yaşamak, özgürlük ve kişi
güvenliği herkesin hakkıdır.
Madde 23:
Herkes, çalışma, işini özgürce
seçme, adil ve uygun
çalışma şartlarının
sağlanması ve işsizlikten
korunma haklarına sahiptir.
6331 Sayılı
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
20/06/2012 Tarihinde TBMM’nde Kabul edilmiş
30/06/2012 tarihinde
Resmi Gazetede Yayımlanarak
(Kademeli olarak)
Yürürlüğe Girmiştir
İşyerlerinde İSG; İş Sağlığı ve Güvenliğinin
sağlanması ile mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının
iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki,
sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.
Kanunun Amacı
ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği
Yönetim Sistemi
ISO 45001 Standardı iş kazalarının ve meslek
hastalıklarının önlenmesi, güvenli ve sağlıklı çalışma
ortamlarının sağlanması için tasarlanmıştır.
Temel hak ve özgürlükler ışığında bazı tanımlamalar
yapacak olursak;
İş Sağlığı:
“Tüm mesleklerde çalışanların bedensel, ruhsal ve sosyal
yönden iyilik hallerinin en üstün düzeyde tutulması,
sürdürülmesi ve geliştirilmesi çalışmalarıdır.” (WHO 1950)
İş Sağlığı ve Güvenliği:
İşin yapılması sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan
sağlığa ve güvenliğe zarar verebilecek koşullardan korunmak
amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır.
Amacımız:
• Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak,
• Çalışanları çalışma ortamından kaynaklanan sağlık ve
güvenlik risklerine karşı korumak,
• Çalışanların sağlık, güvenlik ve refahını sağlamak ve
geliştirmek,
• Üretimin devamlılığını sağlamak,
• Verimliliği artırmak olarak sayılabilir.
Neden İş Güvenliği?
Dünyada her 3 dakikada bir iş
kazası gerçekleşiyor.
Her 90 dakikada bir kişi sakat
kalıyor,
Her 4 saatte bir kişi hayatını
kaybediyor.
Türkiye ölümü iş kazalarında
Avrupa’da 1. / Dünya’da 3.
sırada.
• Dünyadaki işgücü
2.8 Milyar
• İşle ilgili ölümler
2.2 milyon
• İş kazaları
270 milyon
• Meslek hastalıkları
160 milyon
• Dünya GSMH
30 trilyon $
• İSG kaynaklı kayıp
%4
•
ILO Tahminleri
ÖNLEMEK
ÖDEMEKTEN
DAHA UCUZ ve
KOLAYDIR.
İş Kazası:
Önceden planlanmamış, çoğu kez kişisel
yaralanmalara, makinelerin, araç ve gereçlerin zarara
uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir
olaylara iş kazası denir.
Prensip 1
• İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin asıl çalışma alanı tehlikeli
durum ve tehlikeli davranışın ortadan kaldırılmasına yönelik
olmalıdır.
Kaza zinciri
• İnsan bünyesinin tabiat şartları karşısında zayıf olması
• Şahsi özürler (Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık,
önemsemezlik, ihmalkarlık vs.)
• Tehlikeli hareket tehlikeli şartlar
• Kaza olayı,
• Ölüm, Yaralanma (Zarar, hasar)
Prensip 2
Kazalar ağırlıklı olarak
%88 i tehlikeli davranışlardan
%10 u tehlikeli durumlardan
%2 si kaçınılmaz durumlardan
kaynaklanmaktadır.
Prensip 3
Kaza sonucu meydana gelecek zararın
büyüklüğü önceden kestirilemez.
Prensip 4
Ağır yaralanma veya ölümle neticelenen
her kazanın temelinde
29 hafif yaralanma
300 yaralanmasız olay vardır
Prensip 5
Tehlikeli davranışların nedenleri:
1-Şahsi kusurlar:
Dikkatsizlik, laubalilik, umursamazlık gibi
2-Eğitim yetersizliği :
Bilgi, ustalık, alışkanlık
3-Fiziki yetersizlik :
Bünyenin yapılan işe uygun olmaması
4-Uygunsuz mekanik şartlar ve fiziki çevre
Prensip 6
Kazalardan korunmak için:
1-Mühendislik ve revizyon
2-Eğitim
3-Ergonomi kurallarından yararlanma,
4-Teşvik tedbirleri uygulama
5-Disiplin tedbirlerini uygulama
çalışmalarının yapılması
Prensip 7
Kazalardan korunma yöntemleri ile
üretim, maliyet, kalite kontrolü metotları benzerlik ve paralellik
arz eder.
Prensip 8
İş Güvenliği çalışmalarına işletmenin üst düzey yöneticileri de
katılmalı ve sorumluluğa ortak olmalıdır.
Prensip 9
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği konusunda formen ve ustabaşı gibi
ilk kademe yöneticileri
çok önemlidir.
Prensip 10
İş güvenliği çalışmalarına birinci derecede insani duygular yön
vermelidir.
Ancak iş güvenliği tedbirlerinin
1- Üretimin artması,
2- Masrafların azalması sonucu maliyetlerin düşmesine yardımcı
olduğu unutulmamalıdır.
İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARI
SİZİN İÇİN KONMUŞTUR!
Amaan neymiş iş güvenliği yaa
eskiden iş güvenliği mi vardı.
Canım sıkkın zaten akşam olsa
da eve gitsem.
İş güvenliği kurallarının hepsine
uyacağım çünkü onlar benim sağ
salim eve geri dönebilmem için
konulmuş kurallardır.
İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARI
SİZİN İÇİN KONMUŞTUR!
Ooff ayağım!! KEŞKE
uysaydım iş güvenliği
kurallarına
Bütün iş güvenliği kurallarına uydum ve sağ
salim evime geri dönebildim
Belli istisnalar dışında kamu ve özel sektöre ait bütün işlere
ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren
vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm
çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
KANUN KAPSAMI
a)Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı
kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte
olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak
işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini
yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna
süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı
yere gidiş gelişi sırasında olan kazalar iş kazasından sayılır.
Bu sözler sizlere tanıdık geliyor mu?
Öyle yaparsam iş
yetişmez.
Bana bir şey olmaz!
Bizde büyük kaza
olmaz.
Baret baş ağrısı yapıyor,
kulaklık mantar yapıyor,
gözlük buhar yapıyor,
maskeyle daralıyorum…
20 senedir böyle
yapıyorum, daha
başıma bir şey
gelmedi.
kök neden
İş kazalarının %98’lik kısmı alınacak tedbirlerle önlenebilir
kazalardır.
Yaşanan her 10 kazadan 9’u emniyetsiz davranışlardan,
yani çalışan kaynaklı problemlerden meydana gelmektedir.
Kalan kısım ise emniyetsiz durumlar yüzünden
oluşmaktadır.
Eğer emniyetsiz durum ve davranışların önüne geçebilirsek,
iş kazalarını da engellemiş oluruz.
Güvenlik kültürü, güvenliği veya emniyeti tehdit
edebilecek davranış veya uygulamalarla, bunların yer
aldığı ortak kullanım ya da etki alanında bulunan
canlıların veya araç gereç gibi nesnelerin zararını en aza
indirmeyi amaçlayan, güvenlik ve emniyete öncelik
veren, algı, inanç ,tutum, kural, roller, sosyal, teknik ve
politik uygulamalarla yetkinlik ve sorumluk hislerinin
bütünüdür.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
NEGATİF KÜLTÜR
Negatif güvenlik kültürü, insanların var olan riskleri “risk” olarak
görmediği, görse bile önemsemediği, boş verdiği veya riskler karşısında
kendine aşırı güven duyduğu bir kültüre karşılık gelir.
POZİTİF KÜLTÜR
Pozitif (olumlu) güvenlik kültürünün, karşılıklı güven üzerine kurulmuş
iletişim, iş güvenliğinin önemine yönelik paylaşılan algılamalar ve
önleyici tedbirlerin etkinliğine duyulan güven ile nitelendirilir.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ (Hedef)
“GÜVENLİK KÜLTÜRÜ”
sağlıklı ve güvenli davranışın bir alışkanlık
haline getirilmesidir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE HEDEF;
çalışma hayatında ve toplumda
ortak bir “Güvenlik Kültürü” kavramının
oluşturulmasıdır.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ
➢Güvenlik kültürü, ortak amaç olan iş güvenliğini ve
yüksek kalitede hizmet sağlamayı ekip çalışması ile
gerçekleştirmeyi hedefleyen bir yapıya sahiptir.
➢Güvenlik kültürü, çalışma ortamının güvenliğini
sağlamak amacıyla yönetimin ve işçilerin
gerçekleştirdiği ortak taahhüttür.
➢Eğitim ve güvenlik kültürü, çalışma yaşamında kalite
ve verimliliğin sağlanması ve sürdürülmesinde en
temel öğedir.
İSG Kültürü Nasıl Oluşturulabilir?
Ulusal düzeyde
●
●
●
●
●
●
●
Ulusal İSG Politikası,
Uluslararası sözleşmelerin kabulü, AB Standartları
Ulusal İSG Mevzuatı,
Ulusal ve sektörel düzeyde sosyal diyalog,
İSG eğitimi,
Tanıtım,
Farkındalık ve bilinç artırma.
İşletme Düzeyinde
• İSG Hizmetleri;
– İSG Profesyonelleri
– İSG Temsilcileri
– Çalışanların Sürece Katılımı
• İSG Eğitimi,
• Tanıtım,
• Farkındalık ve Bilinç Artırma
İSG Kültürü Nasıl Oluşturulabilir?
İSG Kültürü Nasıl Oluşturulabilir?
DEVLET
İŞVEREN
ÜNİVERSİTE
ÇALIŞAN
DİĞER ( İSG
UZMANLARI VB.)
✓ İSG uygulamalarında sosyal partnerlerle (STK’lar, MEB, İşçi ve
İşveren Örgütleri, Üniversiteler v.b.) işbirliği sağlanmalı,
✓ İyi uygulama örnekleri ve deneyimlerin paylaşılması,
✓ Ulusal bir bilgi ağı oluşturulmalı,
✓ Erken çocukluktan başlayarak yaşam boyu eğitim sağlanmalı,
✓ Okulda İSG risklerinin farkına varma sağlanmalı,
✓ Duyarlılık ve bilinçlendirme eğitim kampanyaları
düzenlenmelidir.
İSG Kültürü Nasıl Oluşturulabilir?
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ (Yaşamdaki Önemi)
EVİMİZDEKİ TEHLİKELER
İŞYERİMİZDEKİ TEHLİKELER
Emniyetsiz Davranışlar
İnsanın Doğal Yapısı:
Acelecilik
İhmalkarlık
Dalgınlık, Dikkatsizlik
Aşırı Hız
Şakalaşma
Tehlikeli Çalışma
Yapısal Uyumsuzluk:
Fiziksel Yetersizlik
Eğitim Noksanlığı:
Yetersiz Bilgi
Yetersiz Tecrübe
Emniyetsiz Davranışlar
Emniyetsiz Durumlar
Ekipmanlar:
Bakımı Yapılmamış Ekipman
Hasarlı Ekipman
Ekipmanın Yanlış Kullanımı
Yetersiz Koruyucu Ekipman
Uygun Olmayan Ekipman Kullanımı
Uygun Olmayan Muhafazalar
Yetersiz Uyarı Sistemi
İşyeri Düzensizliği:
Zemin Kirliliği
Dağınık Ve Düzensiz Çalışma Ortamı
Denetim Noksanlığı
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için herkese
bir takım sorumluklar düşer.
DEVLET
•
•
•
Yasalar Çıkarmak
Denetlemek
Alt yapı oluşturmak
İŞVEREN
ÇALIŞAN
•
•
•
İşçiler de iş sağlığı ve güvenliği
konusunda alınan her türlü önleme
uymakla yükümlüdürler.
•
•
Gerekli her türlü önlemi almak,
Araç ve gereçleri noksansız
bulundurmak,
İsg önlemlerine uyulup uyulmadığını
denetlemek,
İşçileri karşı karşıya bulundukları
mesleki riskler, alınması gerekli
tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları
konusunda bilgilendirmek,
Gerekli iş sağlığı ve güvenliği
eğitimini vermek zorundadırlar.
• İşverenler, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini
sağlamakla yükümlüdür.
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim dahil her türlü
tedbirin alınması,
• Organizasyon, araç ve gereçlerin sağlanması
• Denetim ve gözetim
• Risk değerlendirmesi
• Çalışanlara görev verirken işe uygunluk
• Hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girişlerin
engellenmesi
İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ
• İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet
alınması işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz,
• Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki
yükümlülükleri işverenin sorumluluklarını etkilemez,
• İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini
çalışanlara yansıtamaz.
• Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel
bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir
kısmını;
• OSGB Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden hizmet
alarak yerine getirebilir.
• Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip
olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate
alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi de
üstlenebilir.
İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ
• Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim
ve işverenin bu konudaki talimatlarına uymak,
• Verilen KKM Kişisel Koruyucu Malzemeleri kullanmak,
• Kendisinin hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen
diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye
düşürmemekle yükümlüdür.
ÇALIŞANIN YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar
doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:
a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde,
taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara
uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru
olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru
kullanmak ve korumak.
Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun
bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini
ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.
Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu
tutanakla tespit eder.
Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.
Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci
fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi
terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden
dolayı hakları kısıtlanamaz
İşçilerin Çalışmaktan
Kaçınma Hakkı
İş Kanunu Madde 25:
H- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine
hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
I- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin
güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı
olmayıp eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka
eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla
ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması halinde
usulüne uygun olarak (yazılı olarak 2 kez uyarıdan sonra),
İŞVEREN VEYA VEKİLİ TARAFINDAN
İŞ AKİDLERİNİ
TAZMİNATSIZ OLARAK FESHEDEBİLİR.
Sosyal Sigortalar Kanunu
Madde 110:
Kasdi bir hareketi yüzünden iş
kazasına uğrayan, meslek
hastalığına tutulan veya hastalanan
sigortalıya geçici iş göremezlik
ödeneği ve sürekli iş
göremezlik geliri verilmez.
Sigortalıya yalnız gerekli sağlık
yardımları yapılır.
• Kişilerde, tesislerde, makinelerde, maddelerde, ve iş
örgütlenmesinin diğer unsurlarında yaralanmaya, kayba,
hasara veya zarara yol açma potansiyeli olan her şey
TEHLİKE dir. Tehlikenin yol açacağı zararın
gerçekleşebileceği ya da gerçekleşme ihtimali olduğu
durumlara RİSK denir.
Tehlike ve Risk
Sınıflar NACE koduna göre belirlenir.
Az Tehlikeli (C)
Tehlikeli
(B)
Çok Tehlikeli (A)
2019 sonuna kadar B sınıfı iş güvenliği uzmanı, A Sınıfı
yerine bakabilir.
Tehlike sınıflandırması
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları;
görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle
ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak
bildirir;
Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin
işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu
Bakanlığın yetkili birimine bildirir.
İhbar !!!
• Risk değerlendirmesi iş güvenliği uzmanı önderliğinde
risk değerlendirme ekibi ile yapılır.
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri
ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya
büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk
değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş
durdurulur
Risk Değerlendirmesi
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi
yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.
Risk değerlendirmesi yapılırken dikkate alınacak hususlar:
a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu.
b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve
müstahzarların seçimi.
c) İşyerinin tertip ve düzeni.
ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel
politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.
Risk değerlendirmesi
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına
ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin
belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve
araştırmaların yapılmasını sağlar.
Risk değerlendirmesi
Tehlikeleri yok etmek için aşağıdaki yöntemeler sırası ile
uygulanır.
1-Kaynağında yok etmek
2-Tehlikeli madde ile az tehlikeli maddeyi değiştirme
3- Tecrit etmek
4- Kişisel Koruyucu Ekipman kullanmak
1) Tüm yaralanmalar ve ucuz atlatmalar anında
kısım amirine bildirilecek ve yaralanmalara ilk
müdahale revirde yapılacaktır.
Ucuz Atlatma (Ramak Kala): Yaralanmaya,
hastalığa veya hasara yol açmayan olaylara denir.
Ucuz atlatmalar kazaların habercisidir.
Örneğin:
• Yürürken yukarıdan tam yanınıza bir parça
düşerse,
• Yerde duran bir parçalara takılıp
tökezlerseniz,
• Kaygan zeminde kayıp yere düşmezseniz,
Hemen Haber Verin!!!
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
2) Her türlü yasak, zorunluluk ve ikaz
işaretlerine uyulacaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
3) Çalışma sırasında iş elbisesi, iş ayakkabıları,
işin gerektirdiği kişisel koruyucu ekipman ve
uygun el aletleri kullanılacaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
4) Çalışma sırasında sarkan giysi, kolye, künye,
yüzük, saat ve güneş gözlüğü takılmayacaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
5) Alkol ya da başka bir uyuşturucu tesirinde
olan ya da bunları taşıyan kimseler tesise
giremez.
6) Depo ve üretim alanlarında uyumak yasaktır.
7) İşyerlerine ateşli silah ve bıçak sokmak
yasaktır.
8) Belirtilen yerler haricinde yiyip içmek ve sigara
kullanmak yasaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
9) Vücut ve giysi
temizlemek
amacı ile basınçlı
hava kullanmak
yasaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
10) İşyeri sahası içerisinde koşmak, bağırmak,
birşey fırlatmak, boğuşmakve fiziksel şakalar
yapmak yasaktır.
11) Çalışma yerleri ve yollar her zaman temiz ve
düzenli tutulacaktır.
12) Yetkili olmayan kişinin herhangi bir makine
veya ekipman üzerinde tamir/bakım yapması ve
kullanması yasaktır. (video2)
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
13) Bir emniyet sisteminin
(örn: makine muhafazalarının)
herhangi bir şekilde görev
yapamaz hale getirilmesi
yasaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
14) Herhangi bir nedenle sökülen muhafazalar
makine çalıştırılmadan önce yerine takılmalıdır.
15) Makine başından ayrılan operatör makinesini
çalışır durumda bırakmamalıdır.
16) Tüm elektrik kutu ve panel kapakları kapalı
bulundurulacak, bunların içerisine yabancı
cisimler konulmayacaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
17) İşyerlerine ne amaçla olursa olsun kullanımı
onaylanmamış bir kimyasal madde sokulması
yasaktır.(MSDS yada MGBF olmalı)
18) Tüm kimyasal
maddeler mümkün ise
orjinal ambalajı
içerisinde, değilse uygun
kaplar içerisinde ve
mutlaka etiketli şekilde
bulundurulmalıdır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
19) Tüm kimyasal maddelerle
göz teması ve aşırı
kullanımdan kaçınılacak, yeterli
havalandırma ile kullanılacaktır.
20) Temizlik amacı ile benzin,
teksin, alkol ve aseton gibi
parlayıcı maddeler
kullanılmayacaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
21) En yakın yangın söndürücüsü,
alarm düğmesi ve acil çıkış kapısının
yeri herkes tarafından bilinecek,
yangın ekipmanlarının önü
kapatılmayacaktır. (video3)
22) Herhangi bir asılı ağırlığın altında
ya da açılan bir makinanın önünde
durmak yasaktır.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
23) Ağır nesneleri kaldırma kurallarına uyulmalıdır.
24) İstif kurallarına uyulmalıdır.
25) Yüksek yerlerden atlanmamalıdır. (Araç, rampa
vb.)
26) Hayatınızı tehdit eden bir durumla
karşılaştığınızda yaptığınız işi derhal bırakarak
amirinize bilgi veriniz.
Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarını ihlal
edenler hakkında gerekli yasal yaptırımlar
uygulanacaktır.
Not : İşçi ücretinden ceza olarak kesilen paralar işçilerin eğitimi ve
sosyal işleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı hesabında toplanır.
İş Hijyeni
GİYSİLER
o
İş üniforması sadece
çalışıldığı zaman giyilmelidir
o
Çalışırken üniforma temiz tutulmalı,
eller giysilere silinmemelidir
o Kimyasal ile kirlenen iş elbisesi derhal uygun
temizleyici ile temizlenmelidir.
SÜRDÜR =DİSİPLİN
5 S ADIMLARI
•
•
•
•
•
Sınıfla: Tertip-yapılanma
Sistemleştir: Düzen
Süpür: Temizlik
Standardlaştır: Sebat-süreklilik
Sürdür: Disiplin-özen
Güvenlik
verimlilik
• İşyeri ortamının iyileştirilmesinde
birincil öneme sahiptir.
• İşletmede yapılan diğer iyileştirme
çalışmalarına temel oluşturur.
5S’İN ÖNEMİ
82
BİR HİKAYE
• Bir grup TOYOTA mühendisi, kendilerine kablo
donanımları yapmak için başvuran bir işletmeyi ziyarete
giderler. Toplantı başlamadan önce Japon
mühendislerden biri ellerini yıkamak için tuvalete gider
ve döndüğünde toplantı yöneticisine sorar:
- “ Tuvalette kırık bir cam vardı. O camın kırık olması mı
gerekiyor?”
Fabrika Yöneticisi;
- “Tabii ki kırık olması gerekmiyor, ancak tamir fırsatı
bulamadık. ” diye yanıtlar.
Bunun üzerine Japon mühendisler bir taraftan toplantıyı
terk etmek üzere çantalarını toplarken, biri şöyle der:
- Siz kırık bir camı tamir etmek için gerekli basit
kuralları bile takip edemiyorsunuz, bize kablo donanımları
üretmek için gerekli bir çok zor kuralı nasıl takip
edeceksiniz?
Ve o işyerini terk ederler.
83
Telefonu
nereye
koymuştum
Tertipli işyerinde
• Verimlilik artar
• Kusurlar azalır
• Termine uyulur
• İş güvenliği sağlanır.
DAĞINIKLIK VERİMLİLİK KAYBIDIR
TEMİZLİK STRESİ VE GERİLİMİ ALIR
Ohh…Ne kadar rahat
ettim. Bir de çevrem
böyle temiz olsa.
İş yerleri insanlar
gibi temizliğe
ihtiyaç duyarlar.
Temizlik ruh
sağlığı için
gereklidir.
A 27
Eğer yeri varsa
tezgahın üzerinde
bırakmayacağım
Eğer koşullar tekrar
yığınlaşma, dağınıklık
ve kirliliğe dönecekse
tertip, düzen ve
temizliğin faydası
kalmaz.
DİSİPLİN ALIŞKANLIK HALİNE
GETİRMEK DEMEKTİR
Yerlerinize
marş marş..
87
Meslek Hastalıkları
Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden
dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları
yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya
ruhsal özürlülük halleridir. İşten ayrıldıktan sonrada ortaya
çıkabilir.
Meslek Hastalıkları Etkenleri
Kimyasal Etkenler
Tozlar
Kimyasallar
Sıvı, katı veya gaz haldekiler
Ağır Metaller
Fizikler Etkenler
Gürültü
Soğuk Çalışma Koşulları
Yüksek Basınç (Hiperbarik Basınç)
Sıcak Çalışma Koşulları
Olağanüstü İklim Koşullarında ve
Diğer Sağlık Riskleri Altında Çalışma
Ekranlı Araçlarla Çalışmalar (Görsel Ekran Üniteli İşyerleri)
Kullanma, Kontrol Etme ve Ekran İzleme İşleri
Düşme Tehlikesi Taşıyan İşler
Biyolojik Etkenler
Hastalıklar
Enfeksiyon
Meslek Hastalığının Ortaya Çıkması İçin Belli Bir
Süreye İhtiyaç Vardır!!!
Hastalık Yükümlülük Süresi Başlıca İşler(Birkaç Örnek)
• Öksürük,akciğer ödem, dispne, siyanoz… 3 gün Kaynak İşleri, Dinamit Atımı
• Silikoz ………………………………5 yıl………….Silis ihtiva eden tozlarla
• Asbestos……………………………..5 yıl………….Benzen,toluen,ksilen vb.
• Lökozlar…………………………….30 gün.………..Kullanma işleri ile X ışını
• Berilyoz………………………………1 yıl………….radyoaktif mad.çalışma
• Gürültüden meydana gelen arızalarda……………………….3 ay………….
(Gürültülü işte 2 yıl ve 85 desibel üstünde çalışma şartıyla )
• Kurşun Bileşik ve Alaşımları……….1-3 yıl………
• Romatizmal Arızalar………………….1 yıl……….Yeraltı,yerüstü rutubet,buhar ve fazla
hava cereyanından
İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının
Kayıt ve Bildirimi
İşveren, bütün iş kazaları ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri
yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.
İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK’ya)
bildirimde bulunur;
a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde.
b) Meslek hastalıkları, tespit edildiği tarihten itibaren üç iş günü içerisinde bildirilir.
Çalışma Bakanlığı/Bölge/Çalışma ve İşkur İl Müdürlüklerine yapılan bildirimler
2013 yılından itibaren kaldırılmıştır.
İşveren;
Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak
zorundadır:
1) İşe girişlerinde,
2) İş değişikliğinde,
3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten
uzaklaşmalardan sonra işe dönüşlerinde işçinin talep etmesi hâlinde,
4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike
sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları
işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.
Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları, işyeri sağlık ve
güvenlik biriminde veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde
görevli olan işyeri hekiminden alınır.
Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere
yapılır, verilen kararlar kesindir.
ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ
• İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve
sürdürülebilmesi amacıyla işveren, çalışanları
ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de
dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirir:
a) İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik
riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler.
b) Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.
c) İlk yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla
mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen
kişiler.
Bu eğitim özellikle;
işe
başlamadan
önce,
çalışma
yeri
veya
iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya
yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir.
Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun
olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla
tekrarlanır.
MESLEKİ EĞİTİM
ZORUNLULUĞU
Mesleki eğitim alma zorunluluğu
bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli
işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki
eğitim aldığını belgelemeyenler
çalıştırılamaz.
ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ
(1) İşveren; riskleri göz önünde
bulundurarak, seçim veya atama
yoluyla, çalışan temsilcisini
görevlendirir:
(2) Baş temsilci seçimle belirlenir.
(3) Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının
yok edilmesi için, işverenden gerekli
tedbirlerin alınmasını isteme hakkına
sahiptir.
(4) Çalışan temsilcileri ve destek
elemanlarının hakları kısıtlanamaz.
2-50
1
51-100
2
101-500
3
501-1000
4
1001-2000 5
2001 ve
üzr.
6
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu
• Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu Altı aydan
fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde
işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur.
• İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun
kurul kararlarını uygulamak zorundadır.
Kurul aşağıdaki kişilerden
oluşur;
1-) İşveren Vekili
2-) İş Güvenliği Uzmanı
3-) İşyeri hekimi
4-) İnsan kaynakları, personel,
sosyal işler veya idari ve mali
işleri yürütmekle görevli bir
kişi,
5-) Formen, Usta veya Ustabaşı
6-) Çalışan Temsilcileri (Birisi
seçimle gelmiş iki işçi)
7-) Varsa sivil savunma uzmanı,
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Koordinasyonu
➢ Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş
hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, iş
sağlığı ve güvenliği konusundaki koordinasyon
yönetim tarafından sağlanır. (Sincan, Ostim, İvedik
OSB, Siteler …)
➢ Yönetim, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden
diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda
gerekli tedbirleri almaları için işverenleri uyarır.
➢ Bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.
Her İşin Kendine Özgü
Koruyucuları Vardır!!!
Kişisel Koruyucu
Donanımlar
İş Güvenliği Kanunu Madde 19 b) Kendilerine sağlanan
kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
BİLİNEN KKD ÖRNEKLERİ
Kafa Korunması
Ayak Korunması
Solunum Korunması
İşitmenin Korunması
Göz ve Yüz Korunması
El Korunması
Koruyucu giysiler
Eğitim
İşveren çalışanlara dağıttıkları KKD’ler ile ilgili çalışanlara aşağıdaki konularda
eğitim vermesi gerekmektedir.
➢ Kullanım Kuralları, Hangi risklere karşı kullanılacağı, yeri, şekli
➢ Fayda ve zararları,
➢ Vücuda nasıl uyarlanacağı
➢ Nasıl takılıp söküleceği
➢ Hangi periyotlarla nasıl temizleyeceği, bakım yapılacağı konularında
➢ KKD’leri dağıttıkları tüm kişilere (Çalışan, Alt işveren çalışanları, Geçici çalışanlar,
ziyaretçiler vb.) eğitim vermesi gerekmektedir.
Uygunluk
İşveren KKD’lerin aşağıdaki konularda uygunluklarını kontrol etmesi gerekmektedir..
➢ KKD yönetmeliği ve standartlara
➢ Yapılan işe,
➢ Çalışanların vücut ölçülerine
➢ Çalışanların Bünyesine
➢ Hijyenik ve alerjik şartlara uygunluk
sağlanacaktır.
Örnekleme
İşveren aşağıdaki kişiler üzerinde örnekleme yaparak KKD kullanımını
yaygınlaştırması gerektirmektedir.
➢İdareciler ile
➢İş güvenliği personeli ile,
➢Üst düzey yöneticiler ile
➢Dış görevliler ve misafirler ile
➢ Alt işveren elemanları ile .
GÜVENLİK VE SAĞLIK
İŞARETLERİ
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden levha, renk, sesli
ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el-kol işareti yoluyla iş
sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya
da talimat veren işaretleri,
1) Yasak işareti: Tehlikeye neden olacak veya
tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı
yasaklayan işareti,
Yasaklayıcı İşaretler
Sigara içilmez
Yaya giremez
Sigara içmek ve açık alev
kullanmak yasaktır
Suyla
söndürmek
yasaktır
2) Uyarı işareti: Bir tehlikeye neden olabilecek
veya zarar verecek durum hakkında uyarıda
bulunan işareti gösterir.
Uyarı İşaretleri
Parlayıcı madde veya
yüksek ısı
Toksik (Zehirli) madde
Patlayıcı madde
Aşındırıcı madde
3) Emredici işaret: Uyulması zorunlu bir
davranışı belirleyen işarettir.
Emredici İşaretler
Gözlük kullan
Eldiven giy
Baret giy
Maske kullan
4) Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri: Acil çıkış
yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi
veren işaretleri gösterir.
Acil Çıkış ve İlkyardım
İşaretleri
Sedye
Göz duşu
Güvenlik duşu
Acil yardım ve ilk
yardım telefonu
Anlamı ve Amacı
Tehlikeli Hareket ve Davranış
Yasak İşareti
Tehlikeli hareket veya davranış
Tehlike Alarmı
Dur, kapat, düzeneği acil durdur,
tahliye et
Yangınla Mücadele
Elemanı
Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve
ne olduğu
Sarı
Uyarı İşareti
Dikkatli ol, önlem al, kontrol et
Mavi
Zorunluluk İşareti
Özel bir davranış ya da eylem
Kişisel koruyucu donanım kullan
Yeşil
Acil kaçış, ilk yardım
işareti
Kapılar, çıkış yerleri ve
yolları, ekipman, tesisler
Tehlike yok
Normale dön
Renk
Kırmızı
(1)
(2)
Mavi
Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi
olarak kabul edilir.
Fluoresan
Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir.Özellikle zayıf
turuncu
doğal görüş şartlarında bu renk çok dikkat
çekicidir.
5) Engeller ve tehlikeli yerlerde kullanılan
işaretler
Engellere çarpma, düşme ya da nesnelerin düşme tehlikesinin
bulunduğu yerler; işletme tesisleri içinde işçilerin çalışmaları
esnasında dolaştıkları bölgelerde, birbirini takip eden sarı ve
siyah ya da kırmızı ve beyaz renk şeritleriyle işaretlenecektir.
Acil Durum
Doğal Afet
Deprem, toprak kayması, heyelan, sel,
su taşkını, fırtına, yıldırım, çığ düşmesi
vb.
yıkıma
neden
olan
insan
kontrolünün dışında oluşan doğal
kaynaklı olaylardır.
Endüstriyel Kaza
İnsan nedenli kaynaklardan meydana
gelmiş petrol/yakıt sızıntıları, yangınlar,
patlamalar,
kimyasal
maddelerin
salınması, çevre kirliliği, nükleer kazalar,
sanayi ve maden kazaları vb. kazalardır.
Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre
şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumları
önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini
etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve
bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı
tedbirleri alır.
Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım
Ne Yapılmalı???
Olayların çıkmaması, büyümemesi veya büyüdüğü taktirde, yapılacak
olan tüm çalışmaların tesiste görev yapan personelin “GÖREV,
YETKİ ve SORUMLULUKLARINI” belirleyen bir “ACİL
DURUM PLAN ve EYLEM PLANI” hazırlanması gerekir.
• Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi
durumunda işveren;
• Çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp
güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli
düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları verir.
• Durumun devam etmesi hâlinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli
donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki
çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez.
TAHLİYE
Acil Durum Planı
•
Kapsam
•
Acil durum organizasyonu
•
Sorumluluk ve yürütme
•
Araç, gereç, ekipman, teçhizat ve malzeme
•
Acil durum planı “Acil’’ durumun geçirdiği aşamalar ve personelin
hareket tarzı
Acil Durum Planı
•Acil durum ekipleri ve eğitimleri
•Acil kaçış planı ve toplanma yerleri
•Önemli telefonlar
•Kriz masası ve yönetimi
•Alınması gereken diğer eğitimler (Yangın, yangın söndürme, deprem vb.)
•Tatbikat yapılması
•Video4
İLK YARDIM
İLK YARDIM
Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren
durumda,sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya
kadar,hayatın kurtarılması ya da durumun daha
kötüye gitmesini önlemek amacıyla,ilaçsız olarak
yapılan uygulamalara ilkyardım denir.
Her vardiya da en az bir
çalışan ilk yardım
sertifikasına sahip birisi
olmalıdır!!!
Eğer bir şey bilinmiyorsa en iyi
ilk yardım dokunmamak ve
derhal yetkiliye haber
vermektedir.
HER MÜDAHALE
HAYAT KURTARMAZ!!!
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM
Download