proteinler

proteinler
• Organik bileşiklerin büyük bir grubu protein
molekülleridir.
• Proteinler oldukça büyük ve kompleks yapılı
organik bileşiklerdir.
• Proteinlerin bir kısmı hücrenin yapısına
katılır.
• . Diğerleri hücrede düzenleyici ve hücre
işlevlerini kontrol edici olarak görev yapar.
• Proteinler, amino asit denilen birimlerin
birbirine bağlanması ile oluşur.
• Doğada bugün bilinen 20 farklı amino asit
çeşidi olmasına rağmen temel yapıları
aynıdır.
1.Proteinlerin Kimyasal Yapıları
• Organik bileşiklerde bulunan karbon, hidrojen,
oksijen atomları proteinlerin yapısında da bulunur.
• Bundan başka proteinlerin yapısında azot da
vardır. Ayrıca kükürt ve fosfor elementleri de
bulunabilir.
• Proteinlerin yapı taşları aminoasitlerdir. Her
aminoasidin bir temel karbon atomu , bir karboksil
(-COOH)grubu, bir amino (NH2) grubu, bir R(radikal)
grubu vardır.
•
R1 O
' ''
H R2
'
'
O
''
H---N----C---C-----(OH +H)----------N----C----C---OH
‘
H
‘
H

Dipeptid
+ H2O (1 MOL)
'
H
YANİ ÖZET OLARAK=
Amino asit + amino asit+…………………+amino asit 
protein + n-1 su
n( amino asit) in birleşmesiyle proteinler oluşur burda n
sayısı 1000 lerce olur.
• Soru: 2000 a.a. in birleşmesi sonucu
sentez edilen 1 protein molekünün
oluşumunda kaç mol su açığa çıkar??
• Cevap:
• proteinlerde su formülü n-1= su dur.
Burda n yerine kaç tane a.a. varsa
onun sayısı yazılır.
Yani 2000-1= 1999 mol açığa çıkar.
2.Proteinlerin Görevleri ve
İnsan Vücudu İçin Önemi
•
•
•
•
Proteinler vücudumuzun tuğlaları gibidir.
Vücudu ayakta tutan besin öğesidir.
Vücut organlarının temelidir.
Hücrelerin yapılmasında ve yenilenmesinde
büyük rol oynarlar.
• Bebeğin anne karnında bütün organları
tamamlanmış bir vücut haline gelmesi, annenin
aldığı proteinin bebeğin vücut organlarına
dönüşmesi ile mümkün olmaktadır.
•
Proteinler başka neler yaparlar?
Gerek çocuklarda, gerek yetişkinlerde büyüme ve gelişme
için çok önemlidir.
-Bir kısım doku ve organlarını yapar ve onarırlar.
-Yeterli karbonhidrat ve yağ bulunmadığında enerji
üretiminde kullanılırlar.
-Vücudun savunma mekanizmasında önemli ölçüde rol
oynarlar. Vücudun mikroplara karşı koruyucu öğelerini yani
antikorları meydana getirirler.
-Vücudun sıvı dengesini sağlarlar.
-Vücudun düzenli çalışmasını sağlayan bir kısım
hormonları proteinler meydana getirir.
Protein yetersizliğinde meydana
gelen hastalıklar:
protein yetersizliğin ilk belirtisi büyümenin yavaşlaması
ve zamanla durmasıdır.
özellikle çocuklarda kuvaşiorkor hastalığının ortaya
çıkması görülür.
Kuvaşiorkor hastalığı; vücutta su toplanması(ödem),
karaciğer yağlanması, dalak büyümesi, cilt yaraları ve
saçlarda renk değişikliği belirtileriyle kendini gösterir.
Protein yetersizliğinde vücut çok kolay hastalanır.
Ayrıca karaciğer çalışamadığı için siroz hastalığı fazla
görülür.
4.Protein Bakımından Zengin
Besinler
• Üstün kalite olanlar hayvansal ürünlerde olan
proteinlerdir. Düşük kalite olanlar ise bitkisel
yiyeceklerde olan proteinlerdir. Proteinlerin
bulunduğu yiyecekler şunlardır:
• Hayvansal kaynaklı proteinler: süt ve süt
ürünleri, her çeşit et, balık, sakatat, yumurta
gibi besinlerde bulunur.
• Bitkisel kaynaklı proteinler:kuru
baklagiller, tahıllar, kuruyemişler gibi
besinlerde bulunurlar.