PowerPoint Sunusu - Dr. Metin BERBER
advertisement
Monetarist Yeni Klasik Yeni Keynesyen sorular Monetaristlere göre enflasyonun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? (Sayıştay 2007) a) Maliye Politikasının sıklıkla kullanılması b) Toplam arzı etkileyen negatif şoklar c) istikrarsız para talebi d) Dış ticaret fazlaları e) Para arzındaki artışlar Doğru Cevap E Şıkkıdır. Yeni klasiklere göre işsizlik hangi biçimde ortaya çıkabilir? (Kaymakamlık 2009) a) İradi işsizlik b) Gayrı İradi işsizlik c) Yapısal İşsizlik d) Teknolojik işsizlik e) Mevsimsel işsizlik Doğru Cevap A Şıkkıdır. Parasalcı görüşe göre, uzun dönemde, nominal para arzı iki katına çıkarsa fiyatlar genel düzeyi nasıl değişir? 2001 a) İki kat artar. b) iki kattan daha fazla artar. c) İki kattan daha az artar. d) iki kat azalır. e) Değişmez. Doğru Cevap A şıkkıdır. Parasal (Monetarist) görüşe göre, uzun dönemde para arzı iki katına çıkarsa üretim ve istihdam düzeyi değişmemek üzere, fiyatlar da iki katına çıkar, enflasyon oluşur. Faiz oranları arttığı zaman aşağıdakilerden hangisi meydana gelir? 2001 a) Firmalar yatırımlarını azaltır. b) Bireyler daha az tasarruf eder. c) Firmalar daha fazla borçlanır. d) Enflasyon yükselir. e) Toplam talep artar. Cevap... Doğru Cevap A Şıkkıdır. Yatırım fonksiyonu faiz haddinin ters fonksiyonudur. Faiz haddi artınca yatırımlar azalır. Durgun dönem dengesinde para arzındaki artış, hangi durumda enflasyonun artmasına neden olmaz? 2002 a) Para arzının artış hızı ekonominin büyüme hızına eşit veya altında olduğu zaman b) Para arzının artış hızı döviz kuru artış hızına eşit olduğu zaman c) Ekonominin büyüme hızı para arzı artış hızından daha düşük olduğu zaman d) Ekonominin büyüme hızı faiz oranına eşit olduğu zaman e) Ekonominin büyüme hızı döviz kuru artış hızına eşit olduğu zaman Doğru Cevap A Şıkkıdır Lucas arz eğrisinin geçerli olduğu bir ekonomide işsizlik oranının doğal düzeyin altına indirilebilmesi için aşağıdakilerden hangisi gerekir? 2002 a) Para arzının artırılması b) Para arzının azaltılması c) Döviz kurunun önceden açıklanması d) Gerçekleşen enflasyonun beklenen enflasyondan daha düşük olması e) Gerçekleşen enflasyonun beklenen enflasyondan daha yüksek olması Cevap... Lucas arz eğrisi, gerçek fiyat düzeyinin beklenen fiyat düzeyine oranı arttıkça firmaların arz etmek istedikleri çıktı miktarının artacağını gösterir. İşsizlik oranının doğal düzeyinin altına indirilebilmesi için, gerçekleşen enflasyon beklenenden daha yüksek olması gerekir. Böylece emek talebi artar ve işsizlik az olur. Doğru Cevap E Şıkkıdır Hem işverenlerin hem de işçilerin enflasyonu doğru tahmin ettikleri bir durumda, toplam arz eğrisi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 2003 a) Kısa dönemde dikey, uzun dönemde pozitif eğimlidir. b) Toplam arz eğrisi dikeydir. c) Kısa dönemde yataydır. d) Kısa dönemde yatay, uzun dönemde pozitif eğimlidir. e) Kısa dönemde yatay, uzun dönemde dikeydir. Doğru Cevap B Şıkkıdır Lucas arz denkleminin geçerli olduğu bir ekonomide, kısa dönemde işsizliğin azalması aşağıdaki durumların hangisinde ortaya çıkar? 2003 a) Enflasyon düzeyi beklenen enflasyon düzeyinin üzerine çıktığında b) Enflasyon düzeyi beklenen enflasyon düzeyinden daha düşük olduğunda c) Para arzı artış hızı reel büyüme hızından düşük olduğunda d) Para arzı artış hızı reel büyüme hızından yüksek olduğunda e) Para arzı artış hızı reel büyüme hızına eşit olduğunda Doğru Cevap A Şıkkıdır Yeni Keynesyen iktisat kuramının rasyonel beklentiler kuramından ayrıldığı nokta aşağıdakilerden hangisidir? a) Para arzında öngörülmeyen değişikliklerin reel çıktı (hasıla) etkisi yaratması b) İşgücünün artan marjinal verimliliğinin söz konusu olması c) Ücretlilerin sistematik öngörü hataları yapması d) Ücretlerin kısa dönemde sözleşmeler nedeniyle katı olması e) Optimal politikalarda zaman tutarsızlığı problemi olması Cevap... Cevap... Yeni Keynesyen iktisatçılar, temelde rasyonel bekleyişler hipotezini kabul ederler. Ancak bekleyişler rasyonel olsa bile piyasa aksaklıkları nedeniyle ekonomide eksik istihdam dengesi ortaya çıkabilmektedir. Piyasa aksaklıkları nominal ve reel katılıklar olarak ayrıştırılmaktadır. Ücretlerin uzun dönemli sözleşmeler nedeniyle katı olması menü maliyetlerinin varlığı, etkinlik ücretleri, histeri olgusu ve asimetrik bilgi piyasaların kendiliğinden tam istihdamı sağlamasını engellemektedir. Rasyonel bekleyişler okulu ise ücret ve fiyatların esnek olduğunu ileri sürerler. Bunlara göre ekonomide tek dengesizlik kaynağı, kısa dönemli/geçici bilgi eksikliğidir. Aralarındaki temel fark, ücretlerin katılığıdır. (CEVAP D) Para arzında beklenmedik bir defalık artış aşağıdakilerden hangisine neden olmaz? a) Nominal faiz oranlarının artmasına b) Fiyat düzeyinde beklenmedik bir artışa c) Döviz kurunun değer kaybetmesine d) Reel para talebinin değişmemesine e) Reel para arzının değişmemesine Cevap... Para arzında beklenmeyen bir artış, bir talep şoku fiyatlarda beklenmeyen bir artışa neden olur. Faiz oranlarının düşmesine ve ülkeye sermaye girişine yol açarak döviz kurunun değer kaybına, yerli paranın değerlenmesine yol açar. Öte yandan fiyatlardaki artış bir yandan reel para arzı ve reel para talebinin de değişmemesi sonucunu doğurur. Böylece sonuçta nominal faiz oranları artmamış olur. (CEVAP A) Rasyonel beklentileri içeren Yeni Klasik modele göre, para arzında % 5 düzeyinde gerçekleşen bir azalma sonucunda fiyat düzeyi ve çıktı düzeyi nasıl değişir? Fiyat Düzeyi a) Azalır. b) Değişmez. c) Azalır. d) Azalır. e) Değişmez. CEVAP C Çıktı Düzeyi Azalır. Azalır. Değişmez. Artar. Değişmez. Monetaristlere göre devlet harcamalarındaki bir artışın kısa dönemde etkisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? a) Fiyatlar genel düzeyi artar, toplam çıktı değişmez. b) Fiyatlar genel düzeyi artar, toplam çıktı azalır. c) Hem fiyatlar genel düzeyi hem de toplam çıktı artar. d) Fiyatlar genel düzeyi değişmez, toplam çıktı artar. e) Fiyatlar genel düzeyi artar, toplam çıktı üzerindeki etkisi belirsizdir. Çözüm: Monetaristlere göre devlet harcamalarında meydana gelen bir artış etkilerini üç aynı biçimde ifade etmek mümkündür: Devlet harcamalarında meydana gelen artışın borçlanma ile finanse edilmesi durumunda, ödünç verilebilir fon talebinde artış meydana gelir. Ödünç verilebilir fon talebinde meydana gelen artış ise, faizlerin yükselmesine neden olur. Faizlerin yükselmesi, özel kesimin yatırım yapma maliyetini arttırdığı için özel kesim yatırımlarında devlet harcamaları kadarlık bir azalma meydana gelir. Diğer bir ifadeyle, dışlama etkisi meydana gelir. Devlet harcamalarında meydana gelen artışın vergi artışı ile finanse edilmesi durumunda, özel kesimin harcayabileceği fonlar vergi olarak alındığı için vergi miktarındaki artış kadar özel kesim yatırımlarında azalma meydana gelir. Devlet harcamalarında meydana gelen artışın para arzı artışı ile finanse edilmesi durumunda kısa dönemde milli geliri, uzun dönemde fiyatlar genel düzeyini arttırır. Ancak para arzı artışı ile devlet harcamaları finanse edildiğinde kısa dönemde toplam talepte meydana gelen artışa bağlı olarak hem fiyatlar genel düzeyi hem de çıktı düzeyi artabilir. Cevap, C seçeneğidir. Para politikasıyla ilgili olarak Keynesyen ve Monetarist görüşler arasındaki temel fark aşağıdakilerden hangisidir? a) Monetaristlere göre para politikası etkilidir, Keynesyenlere göre ise bu politika ekonomik faaliyet hacmini etkileyemez. b) Keynesyenlere göre para politikası etkilidir, Monetaristlere göre ise bu politika ekonomik faaliyet hacmini etkileyemez. c) Monetaristler ekonomide para politikası yoluyla bir ince ayar yapılması gerektiğini düşünürlerken Keynesyenler bu görüşe destek vermezler. d) Keynesyenler para politikasının enflasyon üzerinde etkili olacağını savunurken Monetaristler bu görüşe destek vermezler. , e) Monetaristler para arzının bir kurala bağlı olarak sabit bir oranda büyümesi gerektiğini düşünürlerken Keynesyenler böyle bir kurala karşı çıkarlar. Çözüm: Monetaristlere göre ekonomideki istikrarsızlıkların temel kaynağı yanlış uygulanan para politikalarıdır. Buna göre, 1929 Krizi'nin nedeni para arzının yeterince ve zamanında arttırılmamasıdır. 1973 Krizi'nin nedeni para arzının gereğinden fazla arttırılmasıdır. Bu yüzden de para politikası son derece önemlidir. Monetaristlere göre, para arzı kurala dayalı olarak sabit bir oranda arttırılmalıdır. Bu sabit oran ise, genellikle reel büyüme oranı kadar olmalıdır. Para arzının reel büyüme oranından fazla arttırılması durumunda enflasyon; düşük artırılması durumunda deflasyon ile karşılaşılacaktır. Keynesyen iktisatçılara göre, para politikası etkisizdir. Çünkü yatırımların faiz esnekliği düşüktür ve ekonomi likidite tuzağında olabilir. Ekonominin amacı tam istihdama ulaşmaktır fakat likidite tuzağı oluğundan ekonomi tam istihdama ulaşamaz. Bu yüzden para politikası etkisizdir. Cevap, E seçeneğidir. Yeni Keynesyen iktisatçılara göre, aşağıdakilerden hangisi nominal ücretlerin yapışkan olmasına yol açar? a) Sistematik beklenti hataları b) Sistematik olmayan beklenti hataları c) Bireylerin yaptığı seçimlerin irrasyonel olması d) İşveren ve işçiler arasındaki zımni kontratlar e) Hükümetin asgari ücret uygulaması Çözüm: Yeni Keynesyenlere göre ücretlerin ve fiyatların yapışkan olmasının nedenleri şunlardır: Etkin ücret teorileri Zımni sözleşmeler teorisi Süre teorileri İçerdekiler - dışarıdakiler modeli Koordinasyon yetersizlikleri Toplam talep dışsallıklar Uzun dönemli sözleşmeler Menü (katalog) maliyetleri Cevap, D seçeneğidir. Yeni Klasik Yaklaşıma göre, para arzındaki beklenmedik bir azalma sonucunda kısa dönemde çıktı düzeyi ve fiyatlar genel düzeyi nasıl değişir? Çıktı Düzeyi a) Azalır b) Azalır c) Değişmez d) Artar e) Değişmez Fiyatlar Genel Düzeyi Düşer Değişmez Düşer Düşer Yükselir Çözüm: Beklenmeyen para politikası çıktı düzeyini kısa dönemde değiştirmektedir. Çünkü beklenmeyen politikalar nedeniyle tahmin hataları ortaya çıkmaktadır. Merkez Bankası tarafından yapılan parasal sürprizler, gerçekleşen fiyat düzeyinin beklenen fiyat düzeyinden farklı olmasına neden olmaktadır. Örneğin, beklenmedik bir biçimde para arzında azalma olursa, fiyatlar genel düzeyinde düşme meydana gelir. Dolayısıyla gerçekleşen fiyat düzeyi, beklenen fiyat düzeyinden daha düşük olur. Bu durum ise, reel ücretlerin yükselme ve maliyetlerinde artış olan firmaların üretimlerini azaltmalarına neden olacağı için gerçekleşen hasıla düzeyi doğal hasıla düzeyinin altına düşecektir. Ancak iktisadi karar birimlerinin tahmin hatası çok uzun süre devam etmemektedir. Rasyonel beklentiler varsayımı gereği iktisadi karar birimleri elde ettikleri yeni bilgilerle bu tahmin hatalarını kısa süre içinde düzelteceklerdir. Parasal sürprizlerin enflasyon oranını düşürdüğünü tahmin ederek, durumlarını revize edeceklerdir. Bu düzeltme ile birlikte çıktı düzeyindeki azalma ortadan kalkacaktır. Cevap, A seçeneğidir. Monetaristlere göre, beklenen enflasyon oranı düştüğünde kısa dönem kısa dönem Philips eğrisi nasıl değişir? Kaymakamlık 2006 a) Dikey hale gelir b) Yatay hale gelir c) Sola doğru kayar d) Sağa doğru kayar e) Etkilenmez Cevap C İşgücü verimliliğini artıran bir teknolojik yenilik sonucu negatif eğimli bir philips eğrisi nasıl değişir? İdari yargı 2006 a. Sağa doğru kayar b. Sola doğru kayar c. Eğri boyunca yukarıdan aşağıya doğru bir hareket ortaya çıkar d.Eğri boyunca aşağıdan yukarıya doğru bir hareket ortaya çıkar e. Eğri dikey eksene paralel hale gelir cevap B şıkkı Monetarist görüşe göre, IS ve LM eğrilerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? Ziraat bankası 2007 a) IS ve LM eğrilerinin her ikisi de oldukça diktir. b) IS eğrisi oldukça dik, LM eğrisi yataydır. c) IS ve LM eğrilerinin her ikisi de oldukça yataydır. d) LM eğrisi oldukça dik, IS eğrisi görece yataydır. e) LM eğrisi dik, IS eğrisi her zaman yataydır. Doğru cevap D Şıkkıdır. İktisadi ajanlar rasyonel beklentilere sahipse, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (kaymakamlık 2006) a) enflasyon ortaya çıkmaz b) işsizlik oranı sıfır olur c) Önceden ilan edilen genişletici bir para politikası ekonomik faaliyet hacmini artırır. d) Önceden ilan edilen genişletici bir para politikası ekonomik faaliyet hacmini etkilemez e) Önceden ilan edilen genişletici bir para politikası ekonomik faaliyet hacmini sadece durgunluk dönemlerinde artırabilir. Doğru Cevap D Şıkkıdır. Lucas arz fonksiyonu yaklaşımına göre, çıktı düzeyini azaltmak için merkez bankasının hangi politikayı uygulaması gerekir? İdari Yargı 2006 a)Para arzında %5’lik bir artış ilan etmeli ve para arzını %5 artırmalıdır. b) Para arzında %5’lik bir azalış ilan etmeli ve para arzını %5 azaltmalıdır. c) Para arzını ilan etmeden beklenmedik biçimde %5 artırmalıdır. d) Para arzını ilan etmeden beklenmedik biçimde %5 azaltmalıdır. e) Para arzını değiştirmeden yatırımları %5 oranında değiştirmelidir. Doğru cevap D şıkkıdır
