THY A.O. SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN PERSONELİMİZİ SARS KONUSUNDA BİLGİLENDİRMEK AMACIYLA HAZIRLANMIŞTIR Sağlık Müdürlüğü 1 SARS - AASS GENEL BİLGİLENDİRME VE KORUNMA YÖNTEMLERİ Sağlık Müdürlüğü 2 SARS - AASS (Severe Acute Respiratory Sendrome) ( Ağır Akut Solunum Sendromu ) • SARS , bir virus enfeksiyonudur. • Bu hastalığa neden olan virusun “ CORONA VİRUS ” olduğu düşünülmektedir. • Bu enfeksiyon her yaş grubunu etkilemektedir. • Kronik hastalığı olan kişilerde ölüm oranı yüksektir. Sağlık Müdürlüğü 3 SARS NASIL BULAŞIR ? Bulaşıcı etkenin bir insandan diğerine bulaşması için virusu taşıyan kişi ile yakın temasta bulunulması gerekir. Sağlık Müdürlüğü 4 BULAŞMA ŞEKLİ • En sık “DAMLACIK ŞEKLİNDE ” havayolu ile bulaşır. • Hasta kişinin öksürmesi ve hapşırması ile virus içeren tükrük damlacıklarının çevredeki kişilere bulaşması ile hastalık yayılır. Sağlık Müdürlüğü 5 HAVAYOLU İLE BULAŞMA “CORONA VİRÜS “ türlerinin kuru havada 3 saat süre ile canlı kalma özellikleri vardır. Bu nedenle ; virüs kristalize olarak soluduğumuz havada toz partikülü şeklinde bulunabilir . SARS hastalığına neden olan virüsün de bu şekilde yayıldığı düşünülmektedir Sağlık Müdürlüğü 6 HASTALIK BELİRTİLERİ GÖSTERENLER DIŞINDA TAŞIYICI DURUMDA OLANLARDAN BULAŞMA TEHLİKESİ OLMADIĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. Sağlık Müdürlüğü 7 BULAŞMA TEHLİKESİ ; ANCAK BELİRTİLER GÖSTEREN KİŞİLERLE YAKIN TEMAS SONUCUNDA ORTAYA ÇIKMAKTADIR Sağlık Müdürlüğü 8 BU ZAMANA KADAR VAKALARIN ÇOĞUNLUĞU SARS HASTALARI İLE İLGİLENEN HASTANE ÇALIŞANLARI İLE BU HASTALARIN YAKIN AKRABALARINDA ORTAYA ÇIKMIŞTIR. Sağlık Müdürlüğü 9 HASTALIĞIN ; OKUL , HUZUREVİ , BAKIMEVİ GİBİ TOPLU GRUPLARIN BULUNDUĞU YERLERDE VEYA TOPLU TAŞIMA ARAÇLARINDA KISA TEMAS SONUCU BULAŞTIĞI KONUSUNDA YAYIN YOKTUR. Sağlık Müdürlüğü 10 ENFEKSİYÖZİTE • Enfeksiyözite , virüsün kişiden kişiye bulaşma kabiliyetidir. • Virüsün hastalık meydana getirebilmesi için yeterli sayıda virüsün kişiye bulaşması gerekir. • WHO ( Dünya Sağlık Örgütü ) raporlarına göre SARS virüsü enfeksiyözitesi düşüktür ( hastalığın ortaya çıkması için kişiye bulaşan virüs sayısının yüksek olması gerekir). Sağlık Müdürlüğü 11 Bu mikrobun hastalık yapma kabiliyeti kişiden kişiye bulaştıkça azalmaktadır. Sağlık Müdürlüğü 12 KULUÇKA SÜRESİ • Virüsün vücuda girmesinden sonra hastalığın ortaya çıkması için 3- 10 günlük bir sürenin geçmesi gerekir . • Kuluçka süresi içinde bulunan kişiler hastalığı bulaştırmazlar. • Öksürük , hapşırık gibi hastalığın ilk belirtilerinin ortaya çıkması ile kişiler virus içeren tükrük damlacıkları ile hastalığı bulaştırmaya başlarlar. Sağlık Müdürlüğü 13 HASTALIĞIN BELİRTİLERİ • Yüksek ateş ( 38C ); kesinlikle olması gereken bulgudur, • Kuru ( balgamsız ) öksürük , • Solunum zorluğu, nefes darlığı, nefes alırken devamlı artan ağrı, • Üşüme – titreme, • Boğazda yanma , burun akıntısı, • Kas ve eklem ağrıları, • Halsizlik, yorgunluk, başağrısı, iştahsızlık. Sağlık Müdürlüğü 14 SARS’A YAKALANDIĞINIZI DÜŞÜNÜYORSANIZ Sağlık Müdürlüğü 15 Yüksek ateş , öksürük , solunum zorluğu ve kas ağrıları ortaya çıktığında ; Derhal doktora başvurunuz , Sağlık Müdürlüğü 16 Kendilerinde SARS hastalığı olduğundan endişelenen kişilerin, hastane veya doktora giderken maske takmaları topluma karşı sorumluluklarıdır. Sağlık Müdürlüğü 17 GENEL KORUNMA YÖNTEMLERİ Sağlık Müdürlüğü 18 SAĞLIK OTORİTELERİ TARAFINDAN KARANTİNAYA ALINDIYSANIZ • İşyerinizi bilgilendirin , • Son 3 gün içinde kimlerle temas ettiğinizin listesini ilgili sağlık birimlerine bildirin , • Hiçbir nedenle evinizden çıkmayın , ziyaretçi kabul etmeyin . Sağlık Müdürlüğü 19 Şüpheli Vakalarda Koruyucu Tedbirlere Uyulması (1) • Eller , temiz su ve sabunla sık sık yıkanmalı , el temizliği bu şekilde sağlanamıyorsa alkollu mendil ya da solusyonlarla dezenfekte edilmelidir. Sağlık Müdürlüğü 20 Şüpheli Vakalarda Koruyucu Tedbirlere Uyulması (2) • Hasta ile yakın temas durumunda, maske , önlük ve eldiven kullanılmalıdır. Sağlık Müdürlüğü 21 Şüpheli Vakalarda Koruyucu Tedbirlere Uyulması (3) • Hava yolu ile bulaşma riskinden korunmak için ; kalabalık ve havasız ortamlarda bulunulmamalıdır. Sağlık Müdürlüğü 22 VÜCUDUNUZUN BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİN • • • • • Düzenli ve yeterli beslenin , Düzenli egzersiz yapın , Uykusuz kalmayın , Stresinizi azaltın , Sigaradan kaçının Sağlık Müdürlüğü 23 TEDAVİ ( 1 ) • Hastalığın nedeni, henüz tam olarak bilinmediği için kesin bir tedavi metodu yoktur. Buna rağmen etkili bir tedavi mümkündür. • Tedaviye ne kadar erken başlanılırsa o kadar iyi sonuç alınır. • Şimdiye kadar SARS ‘a yakalanmış hastaların % 95 ‘i tam olarak iyileşmiştir. Sağlık Müdürlüğü 24 TEDAVİ ( 2 ) • Nedeni bilinemeyen her zatürre (pnömoni) vakasında olduğu gibi tedavi amacıyla geniş spektrumlu ilaçlar kullanılmaktadır. • İlaçların seçiminde enfeksiyon hastalıkları uzmanı ile konsultasyon yapılmalıdır. Sağlık Müdürlüğü 25 Türkiye’de SARS vakası var mı ? 17 Nisan 2003 tarihi itibarı ile herhangi bir sağlık kuruluşundan SARS bildirimi yapılmamıştır. Sağlık Müdürlüğü 26 TÜM DÜNYADA , BİLDİRİLEN OLASI SARS VAKALARININ GÖRÜLDÜĞÜ BÖLGELERE AİT DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ ‘ NÜN ( WHO ) HAZIRLAMIŞ OLDUĞU RAPOR Sağlık Müdürlüğü 27 Sağlık Müdürlüğü 28 KOKPİT VE KABİN GÖREVLİLERİNE ÖNERİLER Sağlık Müdürlüğü 29 • Yakın zamanda hastalığın görüldüğü ülkelere gitmişseniz, dönüşte en az 10 gün ( 14 güne kadar ) süresince sağlğınızı gözlemlemelisiniz. • Eğer ateşe eşlik eden öksürüğünüz veya solunum güçlüğü varsa öncelikle THY Sağlık Müdürlüğü ‘ ne başvurmalısınız Sağlık Müdürlüğü 30 TÜRKİYE ‘DE SARS İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİ ALINABİLECEK MERKEZ HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK DENETLEME MERKEZLERİDİR Sağlık Müdürlüğü 31 24 SAAT AÇIK OLAN MERKEZLER • Atatürk Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi Tabipliği Tel :(0212) 663 07 06 • Karaköy Sahil Sağlık Denetleme Merkezi Tabipliği Tel :(0212) 244 25 94 • Sağlık Müdürlüğü 32