Meme Kanserinde Risk Faktörleri
advertisement
Meme Kanseri Kendi Kendine Meme Muayenesi Bursa Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şubesi Meme Kanseri Meme Kanseri Meme Kanserinde Korunma Meme Kanserinden Korunma Egzersiz - genç yaşta Genç yaşta radyasyona maruz kalmayı önlemeli İlk çocuk 20 yaşından önce doğurmalı – Gebelik miyadında tamamlanmalı – Çocuk uzun süreli emzirilmeli Meme Kanserinden Korunma HRT ve oral kontraseptif kullanımı engellenmeli Alkol kullanmamalı Postmenapozal dönemde kilo almamalı Yüksek riskli gruplara – Profilaktik mastektomi – Tamoxifen veya Raloxifene – Tek veya çift taraflı ooferektomi Meme Kanserinde Erken Tanı YAŞ 20-40-50 Hassasiyet ? ? ? ? ? Ölüm Doğum Kanser başlar Kanser belirlenebilir Hastalık Semptomları Kanserojenlere maruziyet Önleme Tarama ve Erken Tanı (Primer Korunma) (Sekonder Korunma) Tedavi Miller AB. General principles of early detection of cancer. Oncore Ontaro 13:8-14, 1993. Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) KKMM Ne zaman yapılmalı? • Adet görüyor ise: – En iyi dönem adet bitiminden 5-7 gün sonra • Adet görmüyor ise: – Her ayın belli bir günü KKMM KKMM - Gözlem Gözlem • 3 yönden (ön-yan) – Meme: • • • • Büyüklüğü Şekli Kontür – hatları Simetri – Meme uçları: • Simetri • Yön • Ciltte renk değişikliği • Ciltte çökme/çekilme • Meme ucunda akıntı Belirti ve Bulgular Belirti ve Bulgular KKMM - Palpasyon Basınç • Hafif – alttaki dokuyu hareket ettirmeden cilt üzerine • Orta – o bölgedeki dokuya • Güçlü – kaburgalara doğru KKMM - Palpasyon • Meme • Lenf bezleri • 9/10 kitle kanser değil Bulgular • Hassas, yumrulu meme Menstruasyon sırasında su tutulumuna bağlı memenin şişmesi ve gerilmesinden dolayı normal bir bulgu • Oldukça küçük kitleler Her iki memede meme ucunun etrafında ve memelerin üst dış kadranında yer alıyorlarsa fibrokistik memeyi düşündürür. Bulgular • Oval ve dıştan sert, fakat içi ezilebilen tek bir kitle – – – – – Kist Hareketli Dolgunluk ağırısı Farklı boyut – iğne ucu-nohut 35-50 yaş sık • Kauçuktan yapılmış topa benzeyen ve hareket ettirilebilen tek sert bir kitle – – – – – Fibroadenom Bağ dokusu Ağrısız Boyutu farklı olabilir – bilye – limon 20 y. veya HRT alan sık Bulgular • Hareket etmeyen tek sert bir kitle – – – – – – – Sert, Kenarları düzensiz, Tek memede Adet - boyutu değişmiyor, Ciltte çökme Hareketsiz Meme kanseri olabilir Memede Anormal Bulgular Memenin büyüklüğünde ve şeklinde değişiklik Memede kitle Hekime başvurmalı Meme ucunda akıntı veya hassasiyet Meme dokusunda değişiklikler Klinik Meme Muayenesi (KMM) KMM • 20-39 yaş – 3 yılda bir • > 40 yaş – Yıllık Klinik Meme Muayenesi Mammografi Mammografi > 40 y. Yıllık Mammografi ve KKMM ile belirlenen tümörlerin boyutu Yüksek Riskli Kadınlarda 1. Göğüs ışınlaması almış olanlarda – KMM - her 6-12 ayda bir – Mammografi – yıllık - ilk RT 8-10 yıl sonra veya 40 y. (>25 y.) 2. Güçlü aile hikayesi veya genetik yatkınlık – KMM - her 6-12 ayda bir – Mammografi – tanıdan 5-10 yıl önce (>25 y.) Yüksek Riskli Kadınlarda 3. Özgeçmişinde atipik hiperplazi veya LCIS – KMM - her 6-12 ayda bir – Mammografi – yıllık - tanı yılından itibaren (>25 y.) 4. Özgeçmişinde meme kanseri hikayesi – KMM - her 6-12 ayda bir – Mammografi – yıllık
