dış ticaret işlemleri yönetimi

advertisement
5. KONU
DIŞ TİCARETTE DEVLET YARDIMLARI
ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
5. DIŞ TİCARET İŞLEMLERİNDE DEVLET YARDIMLARI
1. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararının Amacı
2. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kapsamında Yer Alan Başlıca Tanımlar
3. Başlıca Devlet Yardımları
3. 1. Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi
3. 2. Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi
3. 3. Araştırma- Geliştirme (Ar-Ge) Yardımı
3. 4. İstihdam Yardımı
3. 5. Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi
3. 6. Yurt Dışında Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin
Desteklenmesi
3. 7. Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi Türk Ürünlerinin Yurtdışında
Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turqualıty®’nin Desteklenmesi
3. 8. Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği
3. 9. Eğitim ve Danışmanlık Yardımı
İhracatın teşviki, Türkiye’nin ihracat pazarlarının geliştirilmesi,
dünya ihracatındaki payının artırılması ve uluslararası
piyasalara açılan firmaların rekabet güçlerinin artırılması
açısından önem taşımaktadır.
İhracatın geliştirilmesi, ihraç edilen ürün ve hizmetlerin
çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması,
ihracatçıların uluslar arası ticarette paylarının arttırılması
girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurt
dışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslar
arası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurt
dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat veya döviz kazandırma
maksadına yönelik yatırım mallarının üretim ve satışının teşvik
edilmesi amacıyla Dış Ticaret Müsteşarlığı onayı ile devlet
yardımları yapılabilir.
Türkiye’de, uyguladığı 1980’den bu yana
ihracata yönelik teşvik sisteminde, günün
koşullarına uygun düzenlemeler yapılmaktadır.
Halen, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası
anlaşmalara uyumlu bir teşvik sistemi oluşturmakla
görevlendirilen kurum Dış Ticaret Müsteşarlığı’dır.
İhracata Yönelik Devlet Yardımları 11 Ocak 1995
Tarih ve 22168 numaralı Resmi Gazetede
yayımlanan
94/6401
karar
doğrultuşunda
yürütülmektedir.
Bu Karar'ın yürütülmesine ilişkin her türlü düzenlemeyi
yapmaya, Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu yetkilidir. ParaKredi ve Koordinasyon Kurulunca belirlenecek devlet
yardımlarının uygulanması ve takibi Dış Ticaret Müsteşarlığı
tarafından yürütülür. Tüm devlet yardımlarının uygulanmasında
nihai onay mercii ise Dış Ticaret Müsteşarlığı’dır. Bu Karar
kapsamında sağlanacak devlet yardımları için gerekli olan
kaynak; Genel Bütçe içerisinde yer alan Destekleme ve Fiyat
İstikrar Fonu ve bu Fon'a transfer edilecek ödeneklerdir.
Uluslararası pazarlara giriş sürecinde, pazar ile ilgili bilgileri
elde etmenin faydası finansal destekten çok daha fazla
olabilmektedir. İhracatı destekleyen ve teşvik uygulayan
kuruluşların bazıları tabloda listelenmiştir.
TÜRKİYE’DE UYGULANAN İHRACATA YÖNELİK DEVLET DESTEKLİ TEŞVİK ARAÇLARI
Kuruluşun Adı / Adresi
Devlet Yardımı
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
İnönü Bulvarı, 06510 Emek – ANKARA
Internet: http://www.foreigntrade.gov.tr
Çevre
İHRACATI GELİŞTİRME ETÜD MERKEZİ (İGEME)
Mithat Paşa Cad. No:60, 06420 Kızılay - ANKARA
Internet: http://www.igeme.org.tr
Pazar
İHRACATÇI BİRLİKLERİ (TİM)
Firmalar, Türkiye'de bulunan toplam 12 adet ihracatçı birliğinden, bağlı
oldukları birliğe müracaat edeceklerdir.
Yurt
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI (İKV)
Rumeli Cad. No: 85/7, 80220 Osmanbey – İSTANBUL
Internet: http://www.ikv.org.tr
Pazar
TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜNecatibey Caddesi No:49 06440 ANKARA
Internet: http://www.turkpatent.gov.tr
Fikri
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMU (TÜBİTAK)
http://www.tubitak.gov.tr
Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanlığı (TİDEB)
Atatürk Bulvarı No: 221, 06100 Kavaklıdere – ANKARA
AR-GE
TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI (TTGV)
Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere – ANKARA
Internet: http://www.ttgv.org.tr
AR-GE
MALİYE BAKANLIĞI
İhracatta
TÜRK EXİMBANK
Eximbank
TC GÜMRÜK MÜSTESARLIĞI
Dahilde
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME
İDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB)
Eğitim
Maliyetleri
Dışı Ofis-Mağaza
(SDŞ'lerin işlemleri)
Marka-Tanıtım
İstihdam Yardımı
Pazar Araştırma Desteği
Yurt
Araştırması (Pazar
araştırması projelerinin
desteklenmesi)
Eğitim
Dışı Fuar / Sergi
İçi İhtisaslaşmış Fuar
Yurt Dışı Ofis-Mağaza
Tarımsal Ürünlerde İhracat
İadesi
Yurt
Araştırması (KOBİ'ler arasında
uluslararası işbirliği faaliyetlerinin
desteklenmesi)
ve Sınai Mülkiyet
Haklarının Korunması
Patent, Faydalı Model Belgesi
ve Endüstriyel Tasarım Tescil
Yardımı
KDV İstisna ve İadesi
Tarafından
Uygulanan Kredi, Sigorta ve
Garanti Programları
İşleme Rejimi
1. İHRACATA YÖNELİK DEVLET YARDIMLARI KARARININ AMACI
KOBİ niteliğindeki firmalar başta olmak üzere, ihracatçı
firmaların ihracata yönelik faaliyetlerini gerek üretim, gerekse
pazarlama aşamalarında destekleyerek, uluslararası pazarlarda
karşılaştıkları sorunların giderilmesine yardımcı olmak ve
rekabet gücü kazanmalarına olanak sağlamaktır.
İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kapsamında Yer Alan Tanımlar
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ)
 Bir ila iki yüz arasında işçi istihdam ettiği, bağlı olduğu meslek kuruluşunca tevsik edilen,
 Gerçek usulde defter tutan,
 İmalat sanayi sektöründe faaliyette bulunan,
 Arsa ve bina hariç, mevcut sabit sermaye tutarı, bilânço net değeri itibariyle 2 milyon ABD
Doları karşılığı TL’yi aşmayan firmalardır.
Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ): Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından SDŞ statüsü
verilen şirketlerdir.
Üretici Dernekleri (ÜD): Aynı imalat dalında faaliyette bulunan üretici şirketlerin kurdukları
derneklerdir.
Dış Ticaret Sermaye Şirketi (DTSŞ): DTM tarafından DTSŞ statüsü verilmiş şirketler,
Üretici Birliği: Aynı imalat dalında faaliyette bulunan üretici şirketlerin kurduğu birliklerdir.
KÖY: Kalkınmada öncelikli yöreler,
Büyük Ölçekli Firmalar: KOBİ’ler dışında kalan firmalar
Sanayi Kuruluşları: Tüm sanayi kuruluşları ile yazılım geliştirmeye yönelik üretken hizmet
alanında faaliyet gösteren kuruluşlardır.
Marka: 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca,
bir teşebbüsün mal ve hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi
sağlaması koşuluyla, kişi adları dâhil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi
veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı
yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretlerdir.
3. BAŞLICA DEVLET YARDIMLARI
İhracatı destekleyici başlıca faaliyetler arasında kredi ve sigorta desteği, dış pazarlara ilişkin
bilgi sunumu, ticari sergi ve fuarlar düzenleme, ticari faaliyetlere sponsorluk yapma ve aktif
olarak yer alma, işletmelere özgü ticari raporlar hazırlama, ticari bir anlaşmaya taraf ya da
arabulucu olma gibi destek ve teşvikler yer almaktadır.
Türkiye’de devlet desteği uygulamaları, 27.12.1994 tarihli ve 94/6401 sayılı İhracata Yönelik
Devlet Yardımları Kararı kapsamında, prensip olarak gelişmiş ve batılı ülkelerin
uygulamalarına paralel bir şekilde ve “bir faaliyetin yapılması” şartına bağlı olarak
gerçekleştirilmektedir. İhracata yönelik devlet yardımları kapsamında uygulanmakta olan
destekler şu şekilde özetlenebilir:
TEBLİĞ ADI
1
Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ
2
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ[1]
3
Araştırma-Geliştirme (AR-GE) Yardımına İlişkin Tebliğ[2]
4
İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ
5
Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ[3],
6
Yurtdışında Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin
Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
7
Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve
TURQUALITY®’nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
8
Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği Hakkında Tebliğ
9
Eğitim ve Danışmanlık Yardımı Hakkında Tebliğ
İhracatı Destekleyici Faaliyetler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Dış Ticaret Müsteşarlığı
Gümrük Müsteşarlığı
Türk Eximbank
İGEME - (İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi)
İhracatçı Birlikleri
Ticaret ve Sanayi Odaları
KOSGEB–Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı
TÜBİTAK – (Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu)
Türkiye Patent Enstitüsü
İKV- İktisadi Kalkınma Vakfı
39. Uygulama: GAMA AŞ Sektörel Dış Ticaret (SDT) statüsüne haizdir. 01.02.2011 tarihinde Dış Ticaret Müsteşarlığının
istihdam yardımından yararlanmak ve dış ticaret ilişkilerini yürütmek amacıyla konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli 1
Pazarlama yöneticisi ve 2 tane uzman istihdam etmiştir. Bu çalışanlara ödediği ücretler şöyledir;
Pazarlama yöneticisine yıllık 18.000.- Dolar (Brüt)
Uzmanların her birine yıllık
8.000.- Dolar (Brüt)
Gama AŞ devlet teşvikinden yaralanmak için Dış Ticaret Müsteşarlığına belgeleri ile beraber 31.02.2011 tarihinde
başvurmuştur.
İstenilenler:
1) Gama AŞ’nin teşvikli iş gücü ücretini gider kaydediniz. (1 Dolar= 1.75 TL)
2) İstihdama yönelik devlet teşvikinin Gama AŞ’nin T. İş bankasındaki hesabına aktarılması kaydını düzenleyiniz.
Not: Gelir Vergisi Oranı %20, Damga Vergisi: 32 TL
GAMA AŞ
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi:
Fiş Sıra No:
Kaynak Program:
Yevmiye Fiş No:
Hesap Adı
Hesap Kodu
Detay
Borç
GENEL YÖNETİM GİDELERİ
770
Muhasebe
Alacak
63.000.-
İşçi Ücret ve Giderleri
Burut ücretler
770.01
770.01.01
360
18.000.-x1.75=31.500.18.000.-x1.75=31.500.ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
360.02
360.03
361
Ödenecek Gel. Ver. %20
Ödenecek Damga Ver.
361.01
12.632.-
12.600.32.-
9.450.-
ÖDENECEK SOS. GÜV.KES.
Öd. SSK Primi
335
9.450.-
40.918.-
PERSONELE BORÇLAR
TOPLAM
Açıklama
Mahsup Fişi
PERSONELE BORÇLAR HS
KASA HS
40.918.40.918.TOPLAM
Açıklama
40.918.-
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi
Fiş Sıra No
Kaynak Program
Yevmiye Fiş No
Hesap Adı
Detay
ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS
360
360.02
360.03
Alacak
Öd. SSK Primi
100
22.082.-
KASA HS
TOPLAM
Açıklama
Borç
9.450.-
ÖDENECEK SOS. GÜV.KES.
361.01
Muhasebe
12.632.-
Ödenecek Gel. Ver. %20
Ödenecek Damga Ver.
361
40.918.-
Tahakkuk eden ücretlerin ödenmesi kaydı.
GAMA AŞ
Hesap Kodu
63.000.-
Personele ücret, vergi ve kesintilerin tahakkuk ettirilmesi kaydı
GAMA AŞ
335
100
63.000.-
Tahakkuk eden, vergi ve kesintilerin ödenmesi kaydı.
22.082.-
22.082.-
2.
1 Pazarlama yöneticisi:
1 Uzman:
1 Uzman:
18.000.- Doların %75 =13.500.8.000.- Doların %75 = 6.000.8.000.- Doların %75 = 6.000.25.500.- $
25.500.-$ x 1.75 TL=44.625 TL’si devlet teşviki kapsamındadır. Bu teşvik Gama AŞ’nin İş Bankasında bulunan
hesaplarına geçtiğinde şu şekilde kayıt yapılır.
GAMA AŞ
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi
Fiş Sıra No
Hesap Kodu
102
102.01
602
602.04
Kaynak Program
Yevmiye Fiş No
Hesap Adı
Detay
BANKALAR HS
T.İş Bankası
DİĞER GELİRLER HS
İstihdam Teşviki
Borç
Alacak
44.625.44.625.TOPLAM
Açıklama
Muhasebe
44.625.-
44.625.-
Sektörel Dış Ticaret şirketi kapsamında bulunan Gama AŞ’nin istihdam teşvikinin banka
hesaplarında görüldüğü andaki yevmiye kaydı.
Uygulama: TEMEL AŞ CE işaretini[1] kullanabilme yetkisi almıştır. Bu belge sırasında 15.000.-TL belgeli gider
oluşmuştur.
Temel AŞ Resmi Gazete’de yayımlanan 97/5 ve 98/13 nolu tebliğindeki çevre maliyetlerinin desteklenmesi
kapsamındaki devlet yardımlarından faydalanmak üzere Dış Ticaret Müsteşarlığına başvurmuştur. Müsteşarlık belge
incelemesinden sonra Temel AŞ’ye oluşan 15.000 TL giderin %50’sini karşılamıştır. 01.12.2006 tarihinde Dış Ticaret
Müsteşarlığı 7.500 TL’yi İşletmenin T. İş Bankasında bulunan mevduat hesabına aktarmıştır.
İstenilen: Temel AŞ’nin yevmiye kayıtlarını düzenleyiniz.
Bilgilendirme: Resmi Gazete’de yayımlanan 97/5 ve 98/13 nolu tebliğler ile Türk Standartları Enstitüsü ile akredite
edilmiş kuruluşlarından alınacak olan;




ISO 9000 serisi kalite güvence sistemi belgeleri için,
ISO 14000 serisi çevre yönetim sistemi belgeleri için
CE işareti için
Uluslar arası nitelikteki diğer kalite ve çevre belgeleri alınması için her ürün bir kez %50 oranında desteklenmektedir.
Bu devlet teşvikinden yararlanmak isteyen KOBİ’ler, belgeyi alışlarından sonraki 6 ay içinde ilgili belgeler ile Dış Ticaret
Müsteşarlığına başvurmak zorundadırlar.
GAMA AŞ
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi
Fiş Sıra No
01/12/2006
Kaynak Program
Yevmiye Fiş No
Hesap Kodu
Hesap Adı
Detay
102
BANKALAR HS
T.İş Bankası
DİĞER GELİRLER HS
102.01
602
602.03
Çevre maliyetlerin Desteklenmesi Yardımı
Muhasebe
Borç
Alaca
k
7.500.7.500.
-
CE İşareti: Bir ürünün, Avrupa Topluluğu tarafından hazırlanan; ortak özellikleri itibariyle sınıflandırılmış ürün gruplarının uyması gereken asgari sağlık, emniyet, çevre ve tüketicinin korunması koşullarını
düzenleyen bağlayıcı mevzuata uygunluğunu gösteren işaret.
[1]
Uygulama: Global AŞ Fransa’da yerleşik Max firması ile 100.000.-Euro tutarında takım elbise ihracatı
konusunda anlaşmışlardır.
1.
Takım elbiselerin faturası 01.11.2006 tarihinde (1 Euro=2.30 TL kurundan) düzenlenmiş ve gümrük
çıkış beyannamesi Haydarpaşa gümrüğünde tescil ettirilmiştir.
2.
İhracat bedelinin 75.000.- Euro’luk kısmı 05.11.2006 tarihinde Global AŞ’nin Vakıflar Bankasında
bulunan hesabına gönderildiği anlaşılmıştır. Bankaya verilen talimat üzerine (1 Euro = 2.40 TL kuru üzerinden)
TL’ye çevrilerek vadesiz mevduat hesabına yatırılmıştır.
Not: 25.000.- Dolarlık bakiyenin Fransa’ da şube açabilmesi olanaklarının araştırılabilmesi için yapılacak
giderlerde kullanılmak üzere Max firmasında bırakılması kararlaştırılmıştır.
3.
Global AŞ’nin satış müdürü 15.11.2006 tarihinde Fransa’ya gitmiş ve Max AŞ’den olan ihracat
bedelini tahsil ederek yabancı bir banka’da hesap açtırmıştır. 24.000.- Euro’yu (1 Euro=2.40 TL kuru
üzerinden) bu yabancı bankaya yatırmıştır. 1000.- Euro’luk kısmı ise personele avans bırakılmıştır
4.
Satış müdürü 1.000.- Euro’yu Fransa’da kasım ayı içinde yaptığı çalışmalarda kullanılmıştır. Bu
giderlerin belgelerini, tercüme ettirmiş ve Türk temsilciliklerine onaylatmıştır. Kasım ayı sonunda Global AŞ’ye
bu belgeler ulaşmıştır. (1 Euro=2.40 TL)
1
İstenilen: Glabol AŞ’nin yevmiye kayıtlarını düzenleyiniz.
GLOBAL AŞ
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi:
Fiş Sıra No:
01/11/2006
Kaynak Program
Yevmiye Fiş No
Hesap Kodu
Hesap Adı
Detay
120
120.02
120.02.02
120.02.02.01
601
601.05
ALICILAR HS
Yurt Dışı Alıcılar
Fransa
Max Firması
YURT DIŞI SATIŞLAR HS
0786. Nolu Dosya
Muhasebe
Borç
230.000.-
230.000.
TOPLAM
Açıklama
Takım elbise ihraç kaydı.
Alacak
230.000.
230.000.
2.
GLOBAL AŞ
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi:
Fiş Sıra No:
05/11/2006
Kaynak Program
Yevmiye Fiş No
Hesap Kodu
Hesap Adı
Detay
102
102.03
102.03.01
120
120.02
120.02.02
120.02.02.01
601
601.03
Muhasebe
Borç
BANKALAR HS
Vakıflar Bankası
Vadesiz Tevdiat Hesabı
Alacak
180.000.-
ALICILAR HS
Yurt Dışı Alıcılar
Fransa
Max Firması
YURT DIŞI SATIŞLAR HS
Kur Farkı Geliri
172.500.-
7.500.TOPLAM
180.000.-
180.000.-
Global AŞ takım elbiselerin bedelinin 75.000.- Euro’luk kısmını Vakıflar Bankası aracılığı ile aktifine dahil etmiştir. Kalan 25.000
Euro’luk bakiyeni Max firmasında bırakılması kaydı.
2.40 TL x 75.000.- Euro = 180.000.- TL
2.40 TL x 25.000 Euro = 60.000.-TL
(2.40 x 100.000) – (2.30 x 100.000)= 10.000.-TL
3.
GLOBAL AŞ
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi:
Fiş Sıra No:
15/11/2006
Kaynak Program:
Yevmiye Fiş No:
Hesap Kodu
Hesap Adı
Detay
102
102.07
102.07.03
196
196.30
120
120.03
BANKALAR HS
……Bankası
Döviz Tevdiat Hesabı
PERSONELE AVANSLAR HS.
Diğer Personel Avansları
ALICILAR HS
601
Borç
Alacak
57.600.-
2.400.57.500.2.500.-
Yurt dışında bırakılan ihracat bedeli
YURT DIŞI SATIŞLAR HS
TOPLAM
Açıklama
Muhasebe
60.000.-
60.000.-
Yurt dışında bırakılan ihracat bedeli Max firmasından tahsil edilmiş ve 24.000.- Euro’luk kısmı bankaya
yatırılmış 1000.- Euro’luk kısmı personele avans bırakılmıştır.
4.
GLOBAL AŞ
Mahsup Fişi
Fiş Tarihi
Fiş Sıra No
30/11/2006
Kaynak Program
Yevmiye Fiş No
Hesap Kodu
Hesap Adı
Detay
760
760.06
196
196.90
PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ
Borç
Alacak
2.400
Yolluk ve Seyahat Giderleri
PERSONELE AVANSLAR HS
1.
Diğer Personel Avansları
2.400
TOPLAM
Açıklama
Muhasebe
2.400
2.400
Satış müdüründe bırakılan 1.000 Euro’nun, yasalarda tanımlanmış harcamaların belgelendirilmesi sonucu
giderleştirilmesi kaydı.
Teşekkürler...
Download