Slayt 1
advertisement
SEVERE ACUTE RESPIRATORY SYNDROME SARS Şiddetli akut solunum yolu sendromu Şiddetli akut solunum yolu sendromu • Corana virüs ailesinden yeni mutant olduğu düşünülmektedir • Solunum yolu hastalığıdır • Kasım 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri arasında Hong Kong'da başlayan SARS salgını neredeyse pandemik hale gelmiş ve dünya çapında 8422 vaka ve 916 ölüm görülmüştür. • Damlacık enfeksiyonu ve yakın temas ile bulaştığı bildirilmiştir • Nefes darlığı • Göğüs ağrısı • Diyare • Pnomöni • Ülkemizde SARS tanısı konmuş vaka yoktur AVIAN INFLUENZA KUŞ GRİBİ • Viruslar • göçmen kuşların sindirim sisteminde izole edilmektedir • Ve evcil kanatlılarda hastalığa neden olmaktadır • Göçmen kuşların yaban ördeği ve yaban kazı gibi göçmen su kuşlarının hastalığı yaymadaki rolleri önemli • Göçmen kuşlar bu hastalıktan etkilenmez • Virüsü sindirim sisteminde taşırlar • Virüsü taşıyan kuşların salya, burun akıntısı, boğaz akıntısı ve dışkılarıyla doğrudan veya bu salgılarla kirletilen yerlere özellikle su kaynakları temas eden evcil kanatlı hayvanlar hastalığa yakalanabilir • Hastalık hayvanlar arasında hızla yayılır ve bütün hayvanların ölümüyle sonuçlanabilir • Kuş gribinin kanatlı hayvanlardaki kuluçka süresi ortalama 3-5 gündür. KUŞ GRİBİ İNSANLARA BULAŞIR MI? • Hayvanlarla korunmasız olarak yakın temas • Hasta veya hastalıktan ölmüş hayvanlara temasla • Hasta veya ölmüş hayvanların dışkısına, gözyaşına, burun ve boğaz akıntısına temasla • Veya bu dışkı ve salgılarla kirlenmiş yüzeylere sulara ve eşyalara temasla • Hastalık etkeninin karıştığı havanın solunmasıyla bulaşmaktadır Kuş Gribi Kanatlı Hayvan Ürünlerinin Tüketilmesiyle Bulaşır mı? • Bugüne kadar, kanatlı etiyle veya yumurtalarıyla bulaşma olduğu bildirilmemekle birlikte, bu ürünlerin, iyice pişirilmeden yenmelerinin riskli olabileceği unutulmamalıdır • Tüm hayvanlara ait bütün ürünlerin iyice pişirildikten sonra tüketilmesi gerekmektedir. • Orthomyxoviridae • Bu grubun tek üyesi influenza virüstür • İnsanlarda ve hayvanlarda hastalık yapan influenza virüsleri ayrıdır • Ancak bazen insan ve tavuk influenza virüslerinin genomlarının birleşmesiyle ortaya çıkan avian influenza virüs insanda kuş gribine neden olabilir. • Orthomyxovirusleri 8 segmentli RNA genomu içermektedir ve bu SAYEDE YENİDEN SIRALANMA (REASSORTMENT) SONUCU GENOMDA ÇOK SIK REKOMBİNASYONLAR OLUŞMASINA NEDEN OLUR • Bu rekombinasyonlar da hemaglutinin ve nöraminidase proteinlerinin değişmesiyle dolayısıyla yeni antijenik tiplerin ortaya çıkmasına neden olur • Antijen kayması (Antigenic Shift) • Antijen kayması durumunda virüsün antijenik yapısı tamamen değişir.Bu durum pandemilere neden olur. • Antijen sapması (Antigen Drift) • Antijen sapması durumunda virüsün antijenik yapısında küçük değişiklikler olur bu durum epidemilere neden olur. • Avian Influenza virüsü yüzey proteinlerine göre alt tiplere ayrılır • İnsanlarda patojenik olan subtipler • H5N1 • H7N2 • H7N3 • H7N7 • H9N2 VİRÜSLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER • Kuş gribi virüsü, genel olarak dış ortama dayanıklı değildir • Çamaşır suyu dâhil birçok dezenfektan virüsü öldürmektedir • Bilinen iki formu var (yüksek ve düşük patojenik) • 56 derecede 3 saat • 60 derecede 30 dakikada ölüyor • Dezenfeksiyon malzemeleri (iodine ve formalin) ile ölüyor VİRÜSLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER • 22 Ϲ⁰ de 4 güne kadar yaşıyor • Suda yaşayabiliyor (O Ϲ⁰ de yüksek patojenik grup 30 gün yaşayabiliyor) • Soğukta daha çok ürüyor • Kontamine gübrede düşük ısılarda en az 3 ay canlı kalabiliyor • Hayvanlar için aşı formu bulunmakta fakat insanlar için henüz geliştirilmiş bir aşı yok • Kanatlı hayvanlarla yakın temasta bulunan kişilerin mutlaka eğitilmesi ve maske, eldiven kullanmaları gerekmekte ÖNEMLİ • İnfluenza A virüsü ve Avian influenza virüsüyle aynı anda infekte olunması sonucu reassortment (yeniden sıralanma) gelişebilir • ve bunun sonucunda yeni bir subtip ortaya çıkabilme ve pandemilere neden olma riski vardır • Dolayısıyla özellikle kuşlarla ilgili meslek gruplarına mutlaka o yıla ait influenza A aşısının yapılması önerilmektedir. BULAŞMA ŞEKLİ • 1.İnhalasyon • 2.Direkt kontakt İNKÜBASYON • Vakaların çoğunda inkubasyon periyodu 2-5 gün arasında olup bazı vakalarda 8-17 güne kadar uzadığı bildirilmiştir. KUŞ GRİBİNİN İNSANLARDAKİ BELİRTİLERİ NELERDİR • Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, • yaygın kas ağrısı ve solunum güçlüğü gibi grip belirtilerinin yanı sıra • kuş gribinde karın ağrısı ve ishal de görülebilmektedir. KUŞ GRİBİ İÇİN RİSK GRUPLARI • Korunma önlemlerini almadan kanatlı hayvan yetiştirenler ve bu hayvanlarla yakın teması olanlar • Genel temizlik kurallarına dikkat etmeyenlerde risk daha fazladır • Türkiye Göçmen kuşların GÖÇ YOLU üzerinde olan bir ülkedir • İnsandan insana bulaş yoktur TANI • Elisa • PCR (altın standart) HASTA HAYVANDA BELİRTİLER • • • • • • • Vücut ısısı yükselir Tüyler kabarık, İştahsızlık Depresyon İshal,Gözkapakları kapanır Konjunktiva şişmiş ,kırmızı halde Sakal,ibik çevresi ödemli ve siyanoz Burun deliklerinden grimsi, kanlı eksuda gelir • Kuş Gribinin Tedavisi Var mıdır? • Kuş gribinin tedavisi amacıyla kullanılan antiviral ilâçlar bulunmaktadır KUŞ GRİBİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR? • Kümeslerde çalışanlar eldiven, maske, gözlük takarak ve koruyucu elbiseler giyerek çalışmalıdırlar • Başta kanatlı yetiştiriciliğinde çalışanlar olmak üzere, herkes temizlik kurallarına uymalı; hayvanlarla temastan sonra eller sık sık bol suyla ve sabunla iyice yıkanmalıdır • Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir • Etlerin pişirme öncesi hazırlanması sırasında kullanılan bıçak ve kesme tahtası gibi malzemeler deterjanla yıkanmalıdır. Ayrıca, eller de etlerin hazırlanmasından önce ve sonra, yine bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır • Kuş gribinden ölen hayvanların ortadan kaldırılması veya kuş gribi şüphesiyle itlaf edilen hayvanların gerek itlafı gerekse bertaraf edilmeleri sırasında koruyucu önlemler (maske, eldiven, koruyucu elbise, gözlük) alınmalıdır • Hasta veya ölmüş hayvanlara korunmasız temastan kaçınılmalıdır • Kanatlı hayvanların salyasına, burun akıntısına, boğaz akıntısına, gözyaşına ve dışkısına veya bunlarla kirlenen yüzeylere ve eşyalara temas edilmemelidir • Ölen ve itlaf edilen kanatlı hayvanlar yakılarak veya derince açılan çukurlara gömülüp üzerlerine sönmemiş kireç dökülmek suretiyle bertaraf edilmelidir • Çocukların kanatlı hayvanlarla oynamalarına müsaade edilmemelidir • Hasta veya ölen kanatlı hayvanlarla, koruyucu önlem almadan temas eden kişiler hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır SWINE INFLUENZA VIRUS SWINE FLU DOMUZ GRİBİ • Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) • ya da Influenza virus C (ender) tipindedir • Aşısı bulunmaktadır. • 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1'dir. • Kümes hayvanları ve domuzlar ile yakın temasta çalışan kişiler, özellikle korumasız bir şekilde temasta bulunanlar • eğer hayvan insana bulaşabilen bir virüs taşıyorsa enfeksiyon kapma riski altındadır • Buna karşılık, hastalıklı bir hayvanın eti uygun bir şekilde pişirildiği zaman herhangi bir risk arz etmemektedir • SIV, insandan insana bulaşabilecek şekilde yapısını değiştirebilmektedir. • 2009 yılındaki domuz gribi vakalarının bu tip bir virüs tarafından oluştuğu belirtilmektedir. PANDEMİLER • • • • 1918 H1N1 1957 H2N2 1968 H3N2 2009 H1N1 İspanyol gribi Asya gribi Hong hong gribi Amerika ,Meksika DOMUZ GRİBİ NEDİR? • Domuz gribi ( A / H1N1 virüsü ) • domuzlar arasında yaygın olan bir grip türüdür • Domuz gribi influenza A tipi bir grip virüsünün yol açtığı salgınlar yapan, bulaşıcı bir hastalıktır • Çok hafif grip belirtileriyle de seyredebilir bazen de ağır zatürreeye kadar giden ve ölümle sonuçlanabilen tabloya dönüşebilir. DOMUZ GRİBİ NASIL BULAŞIR • Domuz gribi virüsü geçirdiği değişim sonucu artık domuzdan insana ve insandan insana bulaşabiliyor • Bulaşma yolu ise solunum olarak belirtiliyor • Halen devam eden salgın insandan insana bulaşma şeklinde yayılmaktadır. BULAŞMA YOLU • Kişiden kişiye genellikle öksürme, aksırma esnasında ortama yayılan ve virüs içeren damlacıklarla bulaşmaktadır • Bu damlacıklar, direkt solunum yolu ile alınabileceği gibi • ortamdaki kapı kolu, masa, sandalye gibi cansız yüzeylerden eller vasıtasıyla da alınabilinmektedir • El sıkışma ile de bulaşabilmektedir. • İNKÜBASYON • Hasta kişiler hastalık belirtileri başlamadan 1 gün önce ve hastalık esnasında 7 gün süreyle bulaştırıcıdırlar Hastalık Domuz Eti Yemekle Bulaşır mı? • Domuz gribi virüsünün 70 ºC pişirme ısısında öldüğü bilinmektedir ki bu etlerin genel pişirilme ısısıdır • Uygun şartlarda elde edilen ve uygun şekilde pişirilen domuz etinin insana domuz gribi virüsü bulaştırmadığı düşünülmektedir. Hastalığın Belirtileri Nelerdir? • Belirtiler normal grip belirtileri gibidir • Yüksek ateş (koltuk altından ölçülen 38 ºC derece ve üzeri), • Öksürük, • Boğaz ağrısı, • Burun akıntısı, • Vücut ağrıları, • Baş ağrısı, • Titreme, halsizlik, • Nadiren kusma ve ishal. Grip Geçiriyorsunuz; Normal Grip mi, Domuz Gribi mi? • Son yedi içinde domuz gribi A(H1N1) virüsü enfeksiyonu olan bir kişi ile yakın temasta bulunmak ya da, • Son yedi gün içinde insandan insana geçtiği saptanan domuz gribi A(H1N1) vakasının olduğu bir ülkede bulunmuş olmak domuz gribi yönünden riskin yüksek olduğunu gösterir • Bu şartlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir TANI • Elisa • PCR (altın standart) • Domuz Gribinin Tedavisi Var mıdır? • Domuz gribinin tedavisi amacıyla kullanılan antiviral ilâçlar bulunmaktadır • Destekleyici tedavilerde yapılmaktadır Domuz gribinden korunabilmek için neler yapabiliriz? • Hijyen kurallarına dikkat etmeliyiz. Sık sık sabunla ellerimizi yıkamalıyız. (Alkol bazlı el dezenfektanları kullanılabilir) • Vücut direncimizi yüksek tutmalıyız. Bunun içinde düzenli uyumalı, dengeli beslenmeli ve bol sıvı tüketmeliyiz • Ellerimizi yıkayamadığımız durumlarda, ağzımıza, burnumuza ve gözlerimize ellerimizle dokunmaktan kaçınmalıyız • Grip şikâyetleri olan kişilerle yakın temastan kaçınmalıyız • Öksürürken ya da hapşırırken ağız ve burnumuzu tek kullanımlık mendil ile mendilimiz yoksa ceketimizin iç kısmı ile ağız ve burnumuzu kapatmalıyız • Kapalı, kalabalık ve havasız ortamlarda bulunmamaya dikkat etmeliyiz. Bulunduğumuz kapalı ortamları sık sık havalandırmalıyız • Hastalığın bulunduğu ülkelere zorunlu kalmadıkça seyahat etmemeliyiz • EL YIKAMA • EL YIKAMA • EL YIKAMA
