Uluslar arası İşletmecilik İlk Bakış Neden Uluslar arası İşletmecilik? Uluslar arası işletmeciliğin yayılmacı doğası Yurtdışında daha iyi yöneticiler ihtiyacı Yurtiçinde daha iyi yöneticiler ihtiyacı Uluslar arası İşletmeciliğin Yayılmacı Doğası Uluslar arası İşletmeciliğin Yayılmacı Doğası Yurtdışında daha iyi yöneticiler ihtiyacı Yurtdışı görevini tamamlayan Expat yöneticilerin sadece % 25 – 50 örgütleri tarafından en üst düzeyde başarılı olarak değerlendiriliyor. Yurtiçinde daha iyi yöneticiler ihtiyacı Büyüklüğünü dikkate almadan, Tüm işletmeler yerel piyasada yabancı işletmelerle mücadele içindedir Tüm işletmeler kaynakların yurtdışından teminini düşünmek zorundadır Tüm işletmeler offshore üretimi düşünmek zorundadırlar Tüm işletmeler yurtdışındaki aktif/büyüyen pazarları değerlendirmek zorundadırlar. Dolayısıyla evsahibi ülkede (home country) çalışıyor olsalar da, uluslar arası işletmecilik dinamiklerini anlayan yöneticilere ihtiyaç vardır. Gelecekte Yönetim Eğitimi Tahmin: Tüm derslerin uluslar arası bir boyutu olacaktır. Örneğin, expatriate yöneticileriyle ilgili konulara bakmadan İKY çalışılamayacaktır. Uluslar arası İşletmecilik Tanımı İki ya da daha fazla ülkeyi ilgilendiren -özel veya kamu- tüm iş ilişkileridir (kaynak, mal, hizmet ve benzeri hareketler). İşletmeler tarafından ulusal sınırların dışında yürütülen faaliyetlerin bütünü uluslararası iş tanımına girer. Kapsamı Uluslar arası işletmecilik alanı, özel sektörün veya devletin, imalat, petrol, tarım, madencilik, ticaret vb. sektörlerdeki faaliyetlerini ve ayrıca pazarlama, hukuk, finansman, sigorta, ulaşım, muhasebe, yönetim danışmanlığı gibi konularda hizmet sunma faaliyetlerini kapsar. Neden Girişilir? Satışları genişletmek ( kârlar ) Kaynaklara ulaşmak (ürün/hizmet/yedek parça) Yabancı sermaye ve/veya teknoloji getirmek Satış ve tedarik kaynaklarını çeşitlendirmek Rekabetçi riski azaltmak Gelişme Nedenleri-1 TALEP Talep uluslararası ticaret üzerinde büyük etki yaptı. Vatandasların daha ucuz ve daha çeşitli mal ve hizmet talebi hükümetler üzerinde baskı yarattı Gelişme Nedenleri-2 LİBERALLEŞME Ticaret ve kaynakların sınır ötesi hareketlerine ilişkin hükümet politikalarında liberalleşme Neden hükümetler liberalleşti? Vatandasların daha ucuz ve daha çeşitli mal ve hizmet talebi Yerli üreticilerin daha verimli olacağı inancı Diğer ülkelerin de uluslararası hareketlere engelleri azaltmaya yöneltilebileceği umudu. Gelişme Nedenleri-3 TEKNOLOJİDEKİ GELİŞMELER Ulaşım, bankacılık, sigortacılık, posta hizmetleri ve haberleşme teknolojilerindeki hızlı gelişme Bugün elde ettiğimiz şeylerin çoğu son yüzyılın ürünü (1970’e kadar okyanus aşırı telefon (direkt) bağlantısı, faks, süpersonik uçak vb. yoktu.) Gelişme Nedenleri-4 KÜRESELLEŞME Yeni ürünler hızla küresel olduğu için, Firmalar değişik ülkelerde üretim yapabileceği için (küresel rekabet güçlendi), Yerli firmaların rakipleri, satıcı firmalar ve müşterileri uluslararasılaştığı için firmalar uluslararası işletmeciliğe yönelmektedir. Gelişme Nedenleri-5 DESTEKLEYİCİ KURUMSAL DÜZENLEMELERİN ÇOĞALMASI Kurumsal düzenlemeler; * işletmeler ve hükümetler tarafından yapılır * mal ve hizmetin hareketini kolaylaştırır * riski azaltır Uluslar arası İşletmecilik Yolları-1 İHRACAT (DIŞSATIM) VE İTHALAT (DIŞALIM) (i) Mal ihracatı ve ithalatı (ii) Hizmet ihracat ve ithalatı Seyahat, turizm ve ulaşım Hizmetler - bankacılık, sigortacılık, kiralama, mühendislik ve yönetim hizmetleri (Anahtar teslim inşaat projeleri - yönetim sözleşmeleri gibi) Bazı varlıkların kullandırılması (ticari marka, patent, telif veya lisans anlaşmaları, franchising) Uluslar arası İşletmecilik Yolları-2 YATIRIMLAR Doğrudan yatırımlar (FDI): yatırımcıya etkin kontrol ve yönetime katılma imkanı veren yatırımlardır. Doğrudan Yabancı Yatırım Ortak Girişimi -Foreign Direct Investment Joint Venture - - iki ya da daha fazla firmanın yeni bir firma kurup, mülkiyetini paylaşmalarıdır. Firmaya hissedar olarak devlet de katılırsa, ortak girişimin (joint venture) bir türü olan (mixed venture) karma girişim söz konusu olur. Uluslar arası İşletmecilik Yolları-3 PORTFÖY YATIRIMLARI Yabancı bir ülkede çıkarılan hisse senedi ve tahvillerin uluslararası sermaye piyasalarından satın alınması ile gerçekleşir Yönetime katılmadan sahiplik sağlar. Firmanın sermaye birikimini değerlendirirken riskin, çeşitli portföy yatırımları arasında dengeli dağılımıyla, uluslar arası düzeyde minumum riskle kar elde edilebilir. Uluslar arası İşletmecilik Yolları-4 SÖZLEŞMEYE DAYALI İTTİFAKLAR Firmalar arasında birinin ya da her ikisinin rekabet gücü açısından stratejik önem taşıyan sözleşmelerdir. Ortak girişim, lisanslama, yönetim sözleşmesi, sözleşmeli üretim, montaj operasyonları, karşılıklı firmalardan ayrıcalıklı hisse satın alma ya da uzun dönemli sözleşmeler şeklinde olabilir. Uluslar arası İşletmecilik Yolları-5 ÇOKULUSLU İŞLETME (MNE-Multinational Enterprise): Dış pazarlar ve üretime küresel bir yaklaşımda bulunan, dünyanın herhangi bir yerinde üretim ve pazarlamaya girişebilecek bir firmaya çokuluslu işletme denir. Yukarıda sözü geçen faaliyet şekillerinden hepsini kullanır. MNC - Multinational Corporation – Çokuluslu şirket anonim şirket şeklinde kurulmuş çokuluslu işletmedir. Ancak hepsinin hukuki şekli bu olmayabilir. Uluslararası İşletmecilik faaliyetlerinin geleneksel işletmecilik faaliyetlerinden farkı nedir? Uluslar arası risk finansal, politik risk ve hukuki sistem farklılıkları Uluslar arası çatışmalar işletme içinde çalışanlar arası işletme ile işletme dışındaki kişi, kurum ve devlet arasında Çok değişkenli çevre Uluslar arası işletmecilik ve kalkınma ilişkisi ALACAĞINIZ HER ÇIKTI BİR AĞAÇ YAPRAĞI!