Dinamo Teorisi

Yer Manyetik Alanı
Yer Manyetik Alanı

Yerin manyetik alanı, dünyanın sıvı dış çekirdeğindeki
akımları
konveksiyon
ile
oluşur.
Dış
çekirdekteki
konveksiyon hareketleri, zaman içinde manyetik alanı
oluşturur.
Bu
oluşumundan
konveksiyon
beri
meydana
hareketlerinin
geldiği
dünyanın
düşünülmektedir.
Atomların yeterli bir güçle ve düzenli bir şekilde yer
değiştirmesi kalıcı mıknatıslanmaya neden olduğundan
dünyanın kabuğunda kalıcı mıknatıslanma yaratır.
Yer Manyetik Alanı
Dünya manyetik alanı, kuzey ve güney kutupları olan, merkezde yerleşmiş bir dipol
mıknatıs çubuk olarak da tanımlanır. Dünyanın dönüş ekseni ile dipolün ekseni
arasında yaklaşık olarak 11 derece fark vardır.
Bu kuzey ve güney coğrafi kutuplarla, manyetik
kutupların
üst
üste
gelmediğini
gösterir.
Herhangi bir noktadaki yer mıknatıssal alanı,
ölçülen bileşen ve yön ile belirtilir. Yerin
içindeki dev mıknatıs Coğrafi kuzey-güney
doğrultusuyla yaklaşık 11-15 derece lik bir açı
yapacak şekilde konumlandığından pusulanın
gösterdiği yön tam olarak coğrafi kuzey yönü
olmayıp 11-15 derece arasında sapma yapar.
Yer Manyetik Alanı

Laboratuvar
deneyleri,
ısının
manyetizmayı
yokettiğini, ve sıcaklığın 500° aşması ile maddelerin
mıknatıs olma özelliklerinin kalktığını göstermiştir.
Buna göre, 20 ila 30 km derinliklerde malzemeler,
sıcaklığın
bu
seviyeler
ulaşması
nedeni
ile,
mıknatıslanma gösteremez.Bu sebepten mıknatıs
düşüncesi manyetik alanı açıklayamayınca dinamo
teorisi ortaya atılmıştır.
Dinamo Teorisi

Dinamo
teorisi
ilk
defa
1920'de
Larmor tarafından güneşin manyetik
alanı ile ilgili özelliklerini açıklamak
amacı ile önerilmiştir. Yerin manyetik
alan
kaynağı
dinamo
teorisiyle
açıklanır.Bu teori, yerin metalik ve
sıvı olan dış çekirdeğinin “kendi
kendini
işleten
davranmakta
dayanır.
bir
olduğu
dinamo”
gibi
düşüncesine

Teorinin fiziksel yönü ise, mağneto-hidrodinamik bir olay
olarak açıklanmaktadır. Sıvı (ergimiş) halde demir-nikel
karışımından meydana gelmiş olan ve elektrik akımı için
iyi bir iletken durumunda bulunan yerin dış çekirdeği
içinde sürekli olarak meydana gelen termal konveksiyon
hareketi elektrik akımı oluşturmakta ve bu akım yerin asıl
manyetik alanını meydana getirmektedir.
3 Temel Prensip
Dinamo teorisi, bir gök cisminin manyetik alanını gök cisminin içindeki
elektrik alanı ile açıklamaya çalışır. Teorinin 3 temel prensibi vardır.
Nedeni ne olursa olsun başlangıçta zayıf bir manyetik alan varlığı,
 Gök cismi içinde yer alan malzemede bazı hareketlerin varlığı ve
devamlılığı
 Gök cismi içinde elektrik iletkenliği yüksek ve yeterince büyük bir
ortamın varlığıdır.

3 Temel Prensip
Katı iç çekirdeğin dinamo hareketlerine doğrudan katkısı söz konusu
değildir. Başlangıçtaki zayıf dış alan elektriksel iletkenliği yüksek sıvı dış
çekirdekteki hareketli maddede indüksiyon etkisi ile bir elektrik akımı
oluşur. Bu akımdan kaynaklanan manyetik alan yerin manyetik alanını
oluşturur. Yüksek elektriksel iletkenliğe sahip sıvı dış çekirdekteki
hareketlerin gerçekleşmesinin 2 şartı vardır.

Kütle hareketleri uygun olmalı

Kütle hareketleri devamlı olmalıdır.
Yer Manyetik Alanı
Kaynaklar

Fen ve Mühendislik İçin Fizik 2 (Servay Beichner)

http://tr.wikipedia.org/wiki/Manyetik_alan

http://www.ehli-beyt.net/yazilar-goster-62dunyanin_manyetik_alani_nasil_olusuyor_dinamik_cekirdek_teorisi_
nedir.html