EKONOMİK BİRİM OLARAK İŞLETME İşletme başkalarının istek ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere mal ve hizmet üreten ve sahibine kar sağlayan ekonomik bir birimdir. A)İŞLETMENİN ÖZELLİKLERİ Piyasa ortamında ve pazar içi faaliyet gösterme Başkalarının ihtiyaçlarını karşılarken sahibine kar sağlama Varlığını sürdürmek ve büyümek için dinamik bir yapı Karmaşık bir yapı B)İŞLETMENİN AMAÇLARI Kar sağlamak Satış geliri sağlamak Varlığını devam ettirme Sosyal sorumluluk Kar = Toplam Gelir-Toplam Maliyet SOSYAL SORUMLULUK İşletmeler rekabetin yoğunlaşması sebebi ekonomik amaçlarından önemli ölçüde fedakarlık etme noktasına gelmişlerdir. Diğer bir ifade ile ilişki içinde oldukları kişi ve kuruluşlara yönelik ilişkilerini sosyal sorumluluk anlayışına uygun hale getirmişlerdir. İŞLETMENİN İLİŞKİ İÇİNDE OLDUĞU BAZI KİŞİ VE KURULUŞLAR Ortaklar: Adil ve uygun kar dağıtmak zorunda Çalışanlar: Uygun ücret,Güvenli iş ortamı ve örgütlenme Tüketici: Kaliteli ve uygun fiyatlı ürün Tedarikçiler: Ham madde v.b girdi sağlayan kaynaklar Çevre Devlet C)İŞLETMENİN KAYNAKLARI İşletmenin sahip olduğu imkanlar onun kaynakları olarak ifade edilebilir.Bu kaynaklar üretimin gerçekleşmesi için gerekli olan üretim faktörleridir. Q=f(G,S,D,Y) işletmenin üretimi bu faktörlere bağlı olara değişir. G → Emek S → Sermaye D → Doğal kaynaklar Y → Girişimci(müteşebbis) Üretim faktörleri doğru şekilde değerlendirilmezse üretimle ilgili problemler yaşanabilir.Bunların miktarı,kalitesi ve üretim için bir araya getirilme tarzları üretim seviyesini ve kalitesini belirler. İşletmenin kaynakları maddi ve beşeri kaynaklar olarak ikiye ayrılarak da ele alınabilmektedirler. D)İŞLETMENİN ÇEVRESİ VE EKONOMİK YAPI İÇİNDEKİ YERİ 1)İŞLETMENİN ÇEVRESİ ÇEVRE:Kişileri ve toplumu etkileyen fiziksel ve sosyal şartların bütünüdür. İşletmeler bir yandan çevreyi etkilemekte diğer yandan da ondan etkilenmektedirler. işletme çevresini oluşturan faktörleri şöyle sıralamak mümkündür İşletmenin kaynakları maddi ve beşeri kaynaklar olarak ikiye ayrılabilmektedirler. işletme→maddi(S,DK) →beşeri(E,G ) işletme→maddi →nakdi(para) →beşeri Doğal Çevre(faktörler) İşletmeler faaliyetlerini sürdürürken doğal kaynaklardan yararlanırlar. Toprak,yer altı zenginlikleri vb unsurlar üretimi bazen doğrudan bazen de dolaylı etkilerler.işletmelerin tabiyatta kıt olarak bulunan bu maddeleri kullanırken duyarlı davranmaları gerekir. Bu unsurların miktar ve kalite itibari ile bulundukları düzey üretilen ürünün miktar ve kalitesini belirler. Sos yo-Kültürel Çevre(faktörler) İşletmeler sosyal yönden işsizliğin önlenmesi engellilere iş imkanı mal ve hizmet kalitesini arttırma ve yanıltıcı reklam yapmama konuların da duyarlı davranmalıdırlar. Kültürel açıdan da sanat galerileri eğlence eğitim ve spor gibi faaliyetleri desteklemelidirler. Politik-Hukuki Çevre(faktörler) İşletmeler belirlenen yasal çerçevede faaliyet göstermek zorundadırlar. Kanunlar ve onların uygulamaları hakkın da gerekli ve yeterli bilgiye sahip olunmalıdır. Bu konudaki bilgi eksikliği önemli fırsatların kaçırılmasına sebep olabildiği gibi ekonomik anlamda da bir takım sıkıntıların yaşanmasına da yol açabiilir. 2)EKONOMİK YAPI İÇİNDEKİ YERİ Mal ve hizmetler piyasası halk 2)Nasıl 3)Nasıl üretilecek 1)Ne işletme 4)Ne miktarda Üretim Fak. Piyasayı mallar para E)İŞLETMENİN FONKSİYONLARI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Bir işletmede yerine getirilen faaliyetler işletme fonksiyonları olarak ifade edilebilir. Bir işletmede görülen faktörleri de şöyle sıralamak mümkündür: Yönetim Üretim Pazarlama Finansman İnsan kaynakları yönetimi Muhasebe Halkla ilişkiler AR-GE(araştırma –geliştirme) 1.YÖNETİM Başkaları aracılığı ile iş görme veya başkalarına iş gördürme faaliyetidir. Bu fonksiyon aracılığı ile işletmeler faaliyetlerini daha etkili şekilde planlama imkanı elde ederler. İşletmenin organizasyon yapısının belirlenmesi ve faaliyetlerinin yürütülmesinde yönetim faaliyetleri kapsamında ele alınırlar. Zaman zaman birimler ve sorumluları arasında farklı anlayış ve algılamalar sebebi ile problemler yaşanabilir. Bunların çözümü için gerçekleştirilen koordinasyon (eş güdüm) ve kontrol faaliyetleri de yerine getirilecek diğer fonksiyonlardır. Yönetim fonksiyonları Yönetim de başarılı olabilmek insan faktörüne bağlıdır. İşletmede yönetenler talimat aracılığı ile iş görenleri yönlendirirler. Burada başarılı olabilmek için yöneticinin bazı özelliklere sahip olması gerekir. Bu özelliklerin bir kısmı kişisel bir kısmı da mesleki konular ile ilgilidir. Kişisel Açıdan Yöneticinin Sempatik İyi giyimli Yönettiklerini empati yaparak yönlendirme özelliğine sahip olması gerekir. Mesleki Açıdan Yöneticinin Kendilerini,işletmelerini, ürünlerini Faaliyet gösterdikleri sektörü Dünyadaki ekonomik ve sosyal gelişmeleri ve yasal düzenlemeleri tanımaları ve bilmeleri gerekir Başarı=KİŞİSEL ÖZELLİKLER+MESLEKİ ÖZELLİKLER 2.ÜRETİM Bir pazarda nelerin üretileceğine karar vermek için pazar ve taleple ilgili detaylı araştırmalar yapılmalıdır.Bu araştırmalarla elde edilen bilgiler tüketicilerin arzu ettiği özellikleri ürünlere yansıtmada kullanılır. Üretimin kalitesi üreticiler için değer yaratırken işletmeye de rekabetçi üstünlük sağlar. Günümüzde makineleşme ve otomasyon üretimin vazgeçilmezlerindendir.bunlar arcılığı ile seri üretimi gerçekleştirmek ve kaliteyi arttırmak mümkündür. İşbölümü ve uzmanlaşma sağlanarak çalışanların işlerini daha şevkle yapmaları sağlanır. Aynı zamanda işletme kaynaklarının daha ekonomik kullanımları da sağlanmış olur. Rekabetin yoğunlaşması ve alıcı istek ve ihtiyaçlarının farlılaşması üretimin çeşitlendirilmesine yol aşmıştır. Çeşitlendirme ile rakiplere göre fark yaratılmaya çalışılır. Üretimde standartlaştırma sağlanarak taşıma ve satış işlemleri kolaylaştırılır. Ayrıca bu uygulama ile alıcıların ürüne ve işletmeye güven duymaları sağlanır. Kişi ve kuruluşların yetenek ve uzmanlıklarının farlı oluşu üretim faaliyetlerin de entegrasyona yönelmeyi sağlar.böylece işlerin daha nitelikli ve daha kısa süre de yapılması sağlanır. Değişen ekonomik ve sosyal şartlar nedeni ile alıcı istek ve ihtiyaçlarına uyum sağlamak güçleşmiştir. Bu nedenle üretim de esnekliğe yönelerek değişen şartlara uyum sağlanmaya çalışılır. Yenilik önemli bir farklılaşma davranışıdır. Bu nedenle işletmeler yeniliği sağlaya bilmek için AR-GE faaliyetlerine önem verirler. 3.PAZARLAMA Pazarlama malların hizmetlerin ve fikirlerin ortaya çıkarılmasını dağıtılmasının tutundurulmasının planlanması yürütülmesi kontrolü faaliyetleridir. Pazarlama ile bir değişim sağlanmaktadır.(ürünler ile para yer değiştirmektedir).Bugünkü anlayışa gelinceye kadar çeşitli evrelerden geçmiştir. Üretim,ürün ve satış aşamaları eski pazarlama anlayışını yansıtmaktadırlar. Burada üretim; maliyete ve karlar üzerinde odaklanılarak amaca ulaşılacağı düşünülüyordur. Zamanla değişen şartlar ilginin ürüne yönelmesini sağlamıştır. Burada ürün kalitesini çeşitlendirme ve farklılaştırmak üzerinde durularak beklentilerin karşılanabileceği düşünülmekte idi. Arzu edilen sonuçların sağlanamaması nedeni ile satışa yönelmiştir. Burada ne pahasına olursa olsun satış sağlanarak kar elde edilmeye çalışıldı. Alıcı istek ve ihtiyaçları göz ardı edildiği için bu anlayışla da başarı sağlanamadı. Pazarlama anlayışında tüketiciler faaliyetlerin odağı olarak kabul edildiler. Bütün çabalar onların istek ve ihtiyaçlarına göre şekillenmeye başladı. Günümüzde daha da ileriye gidilerek sosyal pazarlama ve çevreci yaklaşımlar gündeme getirildi. 4.FİNANSMAN İşletmelerin ihtiyaç duyduğu fonların tespiti ve sağlanması ile ilgili faaliyetleri kapsar. Ayrıca sağlanan fonların işletmelerin önceliklerine göre dağıtılması ve yönetimi de bu faaliyetlerin bazılarıdır. İşletmeler ihtiyaç duydukları fonları işletme içi ve işletme dışı kaynaklardan sağlayabilirler. Her bir hareket tarzının avantaj ve dezavantajları vardır. İç kaynaklardan sağlanan paranın; Maliyeti düşüktür. Daha kısa sürede para temin edilir Daha güvenli bir yoldur Ancak istenen miktarda para sağlanamama riski taşır Dış kaynaklar ise; Miktar bakımından sıkıntı yaratmaya bilirler Ancak işletmeye maliyeti daha fazladır(faiz sebebi ile) Sağlanan fonlar işletmenin amaçları ve bölümlerin ihtiyaçları gözetilerek belli bir bütçe dahilin de dağıtılmalıdır. Finansman fonksiyonu işletmenin finanssal analizlere de dikkat çekilmesini sağlar. Bu analizler işletmenin sermaye yapısını finanssal gücünü ve borçlarını ödeyebilme yeteneğini ölçmede yöneticilere yardımcı olurlar 5.İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İşletmelerin ihtiyaç duyduğu elemanların sağlanması eğitilmesi ve işe uyum sağlamaları ile ilgili faaliyetleri kapsar. Bu bölümden sorumlu olan yöneticiler işletmede görülen faaliyetler göre hangi özellikteki insana ihtiyaçların olduğunu belirler. Bu tespitten sonra çeşitli yollarla bu elemanların teminine çalışır. İlan yolu ile iş-kur aracılığı ile üniversitede ihtiyaç duyulan elemanlar sağlanabilir. Ayrıca referans yolu ile veya kendiliğinden başvurma ile de ihtiyaç duyulan elemanlar sağlanabilir. 5.MUHASEBE Parayla ifade edilebilen işlemlerin tespiti, kaydedilmesi ve amaca uygun bir biçimde özetlenerek ilgililerin kullanılmasına hazır hale getirilmesi ile ilgili faaliyetlerdir.Buradan belli amaçlara ulaşabilmek için bazı faaliyetler yerine getirilir. Yerine getirilen bu faaliyetler; Muhasebe kayıtları tutulur Mali durum tabloları hazırlanır Mal ve hizmetlerin maliyetleri hazırlanır İşletme bütçesi hazırlanır Muhasebe denetimi yapılır Bu işlemler: İşletmede yöneticilere alacakları kararlarda yol göstermek İlgililere işletme hakkında bilgi vermek İşletme çalışanlarının amaç ,plan ve programlar çerçevesinde çalışmalarını sağlamak amacıyla yerine getirilir 6.HALKLA İLİŞKİLER Halkla ilişkiler bir işletmeyi paydaşlarına benimsetme ve işletme ürünlerine yönelmelerini sağlama konusunda yürütülen faaliyetlerden oluşur. Amaç işletmeyi ilişki içerisinde bulunan kişi ve kuruluşlara sevdirmektir. Halkla ilişkiler iletişim temeline dayanır. Burada tarafların tarafların herhangi bir konuda aynı anlayışa ulaşmaları sağlanır. İşletme hakkın da herhangi bir olumsuz düşünceyi ortadan kaldırmak ve yanlış anlaşılmalara vermemek için halkla ilişkiler faaliyeti yürütülür. İşletme bir taraftan kendisini tanıtmaya çalışırken diğer yandan da karşı taraftakileri tanımaya çalışır. Medyadan yararlanmak sureti ile amaç doğrultusun da kamuoyu oluşturulmaya çalışılır. Çeşitli toplantılar düzenlenerek toplumsal etkinliklerde yer alarak işletme sürekli gündem de tutulmaya çalışılır. Toplum için yararlı olan etkinliklerde rol almak işletmenin kabul görmesini kolaylaştırır. Gürültü(parazit) Kaynak mesaj Mesaj verici Geri bildirim Kanal alıcı 7.ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME Bilimsel ve teknik bilgilerin yeni uygulamalarda kullanılması olarak ifade edilir. Her işletme alacağı kararlara temel teşkil edecek bilgilere ihtiyaç duyar. Bilgiler de yapılacak araştırmalarla sağlanır. Sadece araştırma yapmak işletmeler için çok şey ifade etmez. Araştırmaların somut sonuçlara dönüştürülmesi gerekir. Yani icat anlamın da yenilikler sağlayan araştırmalar işletme için farkındalık yaratır. Araştırmalar davranışlara ve süreçlere yön verip tüketiciler için bir değer yaratmıyorsa bir anlam ifade etmez. İşletmeler şu nedenlerle ar-ge ye önem verirler: 1. 2. 3. 4. Pazarla ilgili nedenler Örgütsel nedenler Sosyal nedenler Personelle ilgili nedenler hazırlayanlar 05090039010 Güllü ÖZDEMİR 05090039036 Büşra SEMİZ