XIV. ULUSAL SU ÜRÜNLERİ SEMPOZYUMU POSTER SUNUMLAR BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE KULLANILAN BAZI SENTETİK İMMUNOSTİMULANTLAR VE ÖNEMİ Gülşen ULUKÖY Esin ÖZDEMİR Muğla Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Yetiştiricilik Bölümü, 48000-Muğla ÖZET İmmunostimulant maddeler, canlının bağışıklık sistemini uyararak patojen mikroorganizmalara karşı savunma sistemini harekete geçiren ve canlıyı koruyan biyolojik ve sentetik kökenli bileşiklerdir. Çoğu balık çiftliklerinde ve kuluçkahanelerde kullanılan çeşitli antibiyotikler, aşılar ve kematerapötik ajanların yanı sıra bazı immunostimulantların kullanımı da viral, bakteriyel, parazitik ve fungal hastalıkların aniden ortaya çıkmasını sınırlayan bir faktör haline gelmiştir. Günümüzde pek çok madde immunostimulant olarak kullanılmaktadır. Bu tip maddeler direk belli bir patojene yönelik olmadan, tüm zararlı etkenlere karşı spesifik olmayan bağışıklık sistemini harekete geçirerek, hastalıklara karşı koruma sağlamaktadır. Sentetik kökenli immunostimulant bileşikler verildikleri canlıda, spesifik olmayan immün sistemi uyararak; lenfosit ve nötrofil sayılarında artış, fagositik aktivitede güçlenme, lizozim seviyesinde artış vd. gibi savunma sistemini uyarıcı etkiye sahip oldukları saptanmıştır. Günümüzde su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılan sentetik kökenli immunostimulant maddelerden başlıcaları: Levamisol, FK-565, KLP 602, MDP ve FA’dır. Bu bileşikler arasında balık yetiştiriciliğinde en yaygın kullanılan levamisol’dür. Levamisol bütün canlılarda, parazitlere, helmintlere, mantarlara ve protozoalara karşı uygun bir immunostimulant olarak kullanılmaktadır. Bu derlemede, balık yetiştiriciliğinde kullanılan sentetik kökenli immunostimulantlar ve nasıl kullanıldıkları hakkında bilgi verilecektir. Anahtar kelimeler: immunostimulant, sentetik, Levamisol, balık, spesifik olmayan bağışıklık. 384