Slayt 1

Çiçekli bitkiler; kök, gövde, yaprak ve
çiçek kısımlarından oluşur.
KÖK
Kök bitkinin toprak altında kalan
kısmıdır.Bitki kökleri farklı şekil ve görünüşte
olabilir. Bazı kökler besin olarek tüketilebilir.
Kökün bitkide çok önemli görevleri
vardır.kökün görevlerini şöyle özetleyebiiliriz:
Bitkinin topreğa tutunmasını sağlar.Kök
bitikinin derinliklerine doğrukök salıp, yayılarak
rüzgar ve sel gibi etkenlere karşı toprağ
tutunmasını sağlar. Aynı zamanda kök
sayesinde bitki, toprağın derinlikletindeki suya
ulaşır.Kök topraktan aldığı su ve
minarellerinbitkinin diğer kısımlarına
ulaşmasında rol oynar.
 Topraktaki su ve çözünmüş minarelleri almayı
sağlar. Bitkiler için su ve minarel maddeler çok
önemlidir.Bitkinin besin üretmesi ve canlılığını
sürdürebilmesi su ve çözünmüş maddeleri
almasına bağlıdır.


Bitkiler ürettikleri besinlerin fazlasını bazı
kısımlarında depo eder.Besinin depo
edildiğibu kısımlardan biri de köktür.Havuç,
turp ve şeker pencarı bikilerinin kökleri besin
yönünden çok zengindir.Bu bitkilerin kökleri
insanlar ve hayvanlar tarafından tüketilir.
GÖVDE
Bazı bitkilerde gövde yumuşak, ince ve
yeşildir. Bu tür gövdelere otsu gövde adı
verilir.
Bazı bitkilerin gövdeleri kalın, dayanıklı ve
serttir.Bu tür gövdelere odunsu gövde adı
verilir.
Bitkide gövdenin görevleri şunlardır:
 Kökün topraktan aldığı suyu ve suda çözünmüş
maddeleri, bitkinin diğer kısımlarına taşımak.Su
ve mineral maddeler bitkinin yapraklarında ve
diğer bazı kısımlarında kullanılır.Suyun bu
kısımlara ulaşması için gövde tarafından
iletilmesi gerekir.
 Bitkide besin yapraklarda üretilir.Ancak besin
bitkinin bütün kısımlarında kullanılır.Bitki
tarafından üretilen besinin, bitkinin farklı
kısımlarına taşınması yine gövde tarafından
gerçekleştirilir.
Bitkinin toprak üsütünde bulunan çiçek,
yaprak ve meyve gibi kısımları gövde
tarafından taşınır.
 Gövde, bitkinin dik durmasını sağlar.Bazı
otsu bitki türlerinde bitki dik durmak
yerine yerde sürünebilir ya da duvar gibi
yüzeylere tutunabilir.

YAPRAK
Yaprak, bitkinin en önemli kısımlarından
biridir.Yapraklar genelde yeşil renklidir.Şekil
bakımından birbirinden çok farklılık
gösterebilir.
Bitkilerde yaprakların ççok önemli görevleri
vardır:
 Besin yapmak.Bitkiler, topraktan aldığı suyu,
havadan aldığı karbondioksiti ve güneş
enerjisini kullanarak besin üretir.bu olaya
fotosentez adı verilir.Fotosentez sonucunda
basit şeker ve oksijen oluşur.Besin ve
oksijen, hayvanlar ve insanların hayatını
devam ettirmesi için çok önemli ve
gereklidir.
Solunum yapar.Bitkilerin solunum organı
yapraklardır diyebiliriz.Bitklileri gündüz
ürettikleri oksijeni yapraklardan atar ve
ihtiyaç duydukları karbondioksiti alır.Gece
ise oksijen alır ve karbondioksiti atar.
 Terleme yapar.Bitkiler topraklardan aldıkları
suyun tamamını kullanamaz.Bir kısmını
yapraklardan dışarı atar.Bu olay terleme
olarak adlandırılır.Terleme ve gaz alışverişi,
yapraklardaki gözenekler aracılığı ile
gerçekleşir.Terlemede hava sıcaklığı, rüzgar
ve güneş alma gibi durumların etkisi vardır.

ÇİÇEK
Bitkinin kısımlarından biri de çiçektir.Çiçekler
rengarenk görünümleri ve hoş kokuları ile
doğaya güzellik katar.Çiçek bitkinin üreme
yapısıdır.Çiçekte üretilen tohumlar bitkinin
çoğalmasını sağlar.Çiçeğin kısımları
şunlardır:
 Taç yaprak: Çiçeğin renkli kısmıdır.Çiçeğe
ve etrafa güzel görüntü verir.Böcekleri
çiçeğe çekerek, çiçek tozlarının çevreye
ve diğer çiçeklere dağılmasına yardımcı
olur.
Çanak yaprak: Çiçeğin yeşil renkli
bölümüdür.Çiçeği dışarıdan
çevreler.Çiçeğin özellikle tomurcuk
durumunda iken korunmasını sağlar.
 Erkek üreme organı: Çiçek tozlarının
üretildiği yapılardır.Çoğunlukla dişi organın
etrafında yer alır.
 Dişi üreme organı: Tohumun oluştuğu
kısımdır.Genellikle çiçeğin ortasında
bulunur
 Çiçek sapı: Çiçeği dala bağlayan kısımdır.






Hayvanlarda da birbirine benzer farklı özellikler
bulunur.Hayvanlların sınıflandırılmasında bu
benzer ve farklı özellikler bulunur.genellikle onlara
ait şu özellikleri inceleriz:
Beslenme şekli
Yaşama alanı
Üreme şekli
Vücut örtüsü
Omurgası
OMURGALI HAYVANLAR
İnek
 Aslan
 Papağan
 Zürafa
 Timsah
 Balık
 Yılan

Omurgalı hayvanlar beş gruba ayrılır:
 Balıklar
 Kurbağalar
 Sürüngenler
 Kuşlar
 Memeliler
 Balıklar:
 Suda yaşarlar.
 Yumurtayla çoğalırlar.
 Çoğunlukla vücutları pulllarla kaplıdır.
Kurbağalar:
 Derileri kaygan ve nemlidir.
 Akciğer ve deri solunumu yaparlar.
 Yumurtayla çoğalırlar.Yumurtadan
çıkmış yavru larva olarak adlandırılır.
 Sürüngenler:
 Vücutları sert pullarla kaplıdır.
 Yumurtayla çoğalırlar.
 Akciğer solunumu yaparlar.

Kuşlar:
 Akciğer solunumu yaparlar.
 Yumurtayla çoğalırlar.
 Vücutları tüylerle kaplıdır.Kanatları
sayesinde uçabilirler.
 Memeliler:
 Akciğer solunumu yaparlar.
 Doğurarak çoğalırlar.
 Vücutları kıllarla kaplıdır.

OMURGASIZ HAYVANLAR
Vücutlarında kemiklerden oluşan iskelet ve
omurga bulunmayan hayvanlara omurgasız
hayvanlar denir.
 Kelebek
 Arı
 Solucan
 Böcek
 Kırkayak
 Örümcek
MANTARLAR
Şapkalı mantar: Mantarlar arsında yenilebilen
çeşşitleri olan mantarlardır.Şapkalı mantarların
yenilebilen çeşşitlerinin besin değeri
yüksektir.Ancak şapkalı mantarların zehirli
türleri de vardır.
Küf mantarı:Besin maddelerinin bozulmasına
sebep olan mantar çeşididir.Bazı maddelerin
açıkte bekletilmesi sonucende üzerlerinde
yeşil ya da beyaz bir örtü oluşur.Bu örtüye küf
denir.
Antibiyotikler zararlı mikropları öldüren
maddelerdir.Penisilin ilk kez peynir
küfünden üretilen bir antibiyotiktir.
Maya mantarları:Gözle görülemeyecek
kadar küçük mantarlardır.Maya
mantarlarının çeşitli peynirlerin
oluşmasında ve hamurun kabarmasında
rolü vardır.
Hastalık yapan mantarlar:
 El ve ayak derisinde, parmak aralarında
kaşıntıya ve derinin tahriş olmasına,
 Saçların dökülmesine,
 Bebeklerin ağızlarında görülen
pamukçuk hastalığına,
sebep olur.
Buna göre mantarların yarar ve
zararlarını şöyle özetleyebiliriz.
Şapkalı mantarların besleyici değeri
yüksektir.
 Bazı peynirlerin üretilmesinde kullanılır.
 Hamurun mayalanmasını sağlar.Ekmek
pasta, hamur işi besinlerin yapımında
kullanılır.
 Penisilin gibi antibiyotiklerin üretilmesinde
kullanılır.İlaç sanayi için önemlidir.

Zehirli türlerinin yenilmesi önemli
rahatsızlıklara hatta ölümlere yol açar.
 Besinlerin küflenip bozulmasına sebep olur.
 Saçkıran hastalığına dolayısıyla kelliğe
sebep olur.El ve ayaklarda kaşıntıya derinin
zarar görmesine sebep olur.
 Bazı tarım ürünlerinde hastalığa sebep
olur.Buğday, mısır, çavdar gibi ürünlerdeki
mantar hastalıkları çiftçiler için önemli
sorunlara yol açar.

MİKROSKOBİK CANLILAR
Mikroskobik canlılar çok küçük olduğu için bir
araç olmadan gözle görmek mümkün
değildir.Mikroskobik canlılar mikroskopla
gözlemlenebilmektedir.Mikroskobik canlılıların
da mantarlar gibi yararlı ve zararlı türleri
vardır.Yararlı mikroskobik canlılar sütten peynir
ve yoğurt oluşmasına, üzüm suyundan sirke
oluşmasını sağlar.Ayrıca topraktaki atık
maddelerin çürüyerek toprağa karışmasını
sağlar. Toprağa düşen ağaç yaprakları ve
atıklar çürümeseydi; zamanla birikir dünya
yaşanmaz bir hale gelirdi.Zararlı mikroplar ; tifo,
kolera, dizanteri, verem, tetanoz ve boğaz
hastalıklarına sebep olur.
Mikroskobik canlılar yiyecek ve içeceklerin
bozulmasına sebep olur.Buzdolabına
konmayıp açıkta bırakılmış besinler uygun
ortam şartlarında bozulur.Normal oda
sıcaklığı mikroskobik canlıların çoğalması
için uygun bir sıcaklıktır.Pastörize etmek
gıdaları saklamada kullanılan yöntemlerden
biridir. Pastörize edilen sütteki mikroplar
öldürülür, daha sonra hava almayacak
şekilde ambalajlanır.Böylece en çabuk
bozulan besinlerden olan sütü uzun süre
saklamak mümkün olur.