KANSERSİZ YAŞAM EĞİTİM ŞUBE 2009 HÜCRE NEDİR? Vücudumuzda tüm organlar hücrelerden oluşur. Hücreler vücudumuzun en küçük yapıtaşlarıdır. HÜCRE NEDİR? Sağlıklı vücut hücreleri bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Her hücrenin hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı vardır. KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak ve sürekli çoğalmaları sonucu oluşan, tedavi edilmediğinde yakındaki ve uzaktaki organlara yayılan bir hastalıktır. KANSER OLUŞUMU Etkenler ile hücrenin anormal çoğalması Normal hücre Tümörün kan dolaşımı sisteminden beslenmesi Tümörün kan dolaşım sistemi ile diğer organlara hücum etmesi KANSERİN NEDENLERİ Bazı Virüsler Sigara Radyasyon Alkol Kimyasal Maddeler Yanlış Beslenme Çevre Kirliliği Hareketsiz Yaşam Aşırı Güneş Işını-Solaryum Genetik ve Yaş Aşırı Röntgen Işını SİGARA Kanserin en önemli nedeni sigara kullanmaktır. Sigara dumanına maruz kalmakta sigara içmek kadar risklidir. SİGARA Akciğer kanseri başta olmak üzere, gibi birçok kansere neden olmaktadır. Sigara ve tütün kullanmamalıyız. Sigara kullanılan yerlerde bulunmamalıyız. ALKOL Alkol tek başına kanser nedeni olmakla birlikte sigara ile alındığında risk daha da artmaktadır. YANLIŞ BESLENME Yanlış beslenme birçok hastalığa neden olmakla birlikte kanserinde başlıca nedenleri arasındadır. YANLIŞ BESLENME Hayvansal besinlerin yanlış hazırlanması kansere neden olmaktadır. Besinleri doğru şekilde pişirmeliyiz. Ör: Kızartılmış et, kömür ateşinde pişirilmiş et yerine fırında pişirme, haşlama tercih edilmelidir. Fazla yağ tüketimi kanser riskini arttırmaktadır. Özellikle; Kızartmaların fazla tüketimi Sıvı yağ yerine katı yağların tüketimi Kanserden koruyucu yağların kullanılmaması (zeytinyağı gibi…) YANLIŞ BESLENME Tuz ve salamura gibi tuzlu gıdaların ve şekerli gıdaların fazla tüketimi kanser riskini arttırmaktadır. Tuzu daha az tüketmeliyiz. Turşu, ketçap, hardal gibi tuzu fazla olan besinlerden uzak durmalıyız. Masada tuz bulundurmamalıyız. YANLIŞ BESLENME Hazır gıdalarda bulunan koruyucu katkı maddeleri kanser oluşumunda önemli bir etkiye sahiptir. Ör: Salam, sosis, cips, hazır meyve suyu, bisküvi gibi… YANLIŞ BESLENME Sebze, meyve tüketiminin az olması, Vitaminden zengin gıdaların tüketilmemesi kanserin oluşumunu arttıran faktörlerdir. Hazır gıda kullanımını azaltmalıyız. Sağlıklı ve dengeli beslenmeliyiz. Beslenmemizde doğal gıdalara yer vermeliyiz Sebze ve meyve tüketimini artırmalıyız. Hazır meyve suları yerine evde hazırlanmış meyve sularını tercih etmeliyiz. YANLIŞ BESLENME Az posalı beslenme özellikle bağırsak kanser riskini arttırır. Posalı gıdalar bağırsaklarımızı çalıştırarak hem şişmanlığı hemde kanseri önlemektedir. Obeziteyi ve kanseri önlemek için posalı gıdaların tüketimini arttırmalıyız. Posalı gıdalarımız; Kurubaklagiller Taze sebze ve meyveler Tam tahıllar (Yulaf gibi...) YANLIŞ BESLENME İyi koşullarda depolanmayan besinlerde oluşan zararlı küfler kansere neden olmaktadır. YANLIŞ BESLENME Besinlerin sağlıksız koşullarda saklanması, özellikle deterjan ve ilaç kutuları, plastik kaplarda saklanması kansere neden olmaktadır. Besinleri saklamak için özel yapılmış kaplarda (boyalı olmayan cam kaplar gibi), küf oluşmayacak koşullarda ve ısıda saklanmalıdır. HAREKETSİZ YAŞAM Hareketsizlik sağlığımızı birçok yönden olumsuz etkilemektedir. Hareketsizlik şişmanlığa neden olur ve şişmanlık kanser risklerini arttırır. Egzersiz ve spor gibi aktivitelere daha fazla zaman ayırmalıyız. AŞIRI GÜNEŞ IŞINI Ozon tabakasının incelmesi ultraviyole ışınlarının zararlı etkilerini artırmıştır. Fazla güneş ışınına maruz kalma cilt kanserine neden olmaktadır. Fazla solaryuma girmekte cilt kanserine neden olmaktadır. Güneşin ultraviyole ışınlarına fazla maruz kalmayınız. Solaryumu tercih etmeyiniz. KANSERDEN KORUNMA Özellikle yaz aylarında 11.00-15.00 arası güneşe çıkmamaya özen göstermeliyiz. Fazla güneş altınta kalacaksak koruyucu kremler sürmeliyiz ve geniş kenarlı şapka takmalıyız. RADYASYON Röntgen gibi radyasyona neden olan etkenlere fazla maruz kalma kanser nedenidir. Fazla cep telefonu kullanmakta kanserin etkenlerindendir. Gerekmedikçe röntgen filmi çektirmeyiniz. Cep telefonunun radyasyon etkisinden uzak durmalıyız. KİMYASAL MADDELER Endüstride kullanılan bir çok kimyasal ajanın, kanser yapıcı özelliği vardır. (Plastik maddeler, temizlik maddeleri, böcek ilaçları gibi...) ÇEVRE KİRLİLİĞİ Hava kirliliğine neden olan etkenler, çöpler, sanayi atıkları, gibi nedenler kanserin oluşum riskini arttırmaktadır. Hava ve çevre kirliliğine neden olan sanayi tesislerinden uzak durunuz. Geleceğimiz için çevremizi korumalıyız. GENETİK VE YAŞ Ailede kanser öyküsü risk faktörüdür. Birinci derece akrabalarında kanser öyküsü olan bireylerde kanser görülme sıklığı diğer insanlara göre daha fazladır. Yaş ilerledikçe kanser riski artmaktadır. Bu nedenler kanser etkenlerinden daha fazla sakınmalıyız. BELİRTİLER Vücudumuzda elle hissedilen şişlikler Siğil ve benlerde belirgin değişiklik BELİRTİLER Beklenmeyen kanama ve akıntılar Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük BELİRTİLER Uzun süren, iyileşmeyen yaralar Yutma güçlüğü veya hazımsızlık BELİRTİLER Tuvalet alışkanlıklarında ani değişiklik Açıklanamayan kilo kaybı BU DEĞİŞİKLİKLER GÖRÜLDÜĞÜNDE BİR HEKİME BAŞVURMAYI İHMAL ETMEYİNİZ. KANSERDEN KORUNMA Sigara, alkol gibi kanser yapıcı etkenlerden uzak durmalıyız. Sigara içilen ortamlardan kaçınmalıyız. KANSERDEN KORUNMA Düzenli egzersiz yapmalıyız İdeal bir kilomuzu korumalıyız. Dengeli ve doğru beslenmeliyiz. Düzenli sağlık kontrollerinizi yaptırmalıyız. ERKEN TANININ AVANTAJLARI Tedavi şansını arttırır Tedaviyi kolaylaştırır Tedavi giderlerini azaltır Doku ve organ kaybını en aza indirir. Kansere neden olan etkenlerin yok edilmesi, Sağlıklı kişilerin düzenli taranması, Erken teşhis ve uygun tedavi Kanser ile savaşın temel ilkeleridir. Erken Tanı Her Zaman Hayat Kurtarıcıdır. Kanserden Değil Geç Kalınmaktan Korkulmalıdır. KANSER KADER DEĞİLDİR KORUNMAK ELİMİZDE!