Hocanın okumadığı yer yok denecek kadar az Geçtigi slayt yok KARINDA DİSTANSİYON VE KİTLE DOÇ.DR.CEMAL NURİ ERÇİN GASTROENTEROLOJİ BD Şişkinlik demiyoruz distansiyon diyoruz TANIM • KARINDA ŞİŞKİNLİK • BİR HASTALIK DEĞİL !!!! • SEMPTOM s TANIM • YAYGIN (distansiyon) • LOKAL (distansiyon) * BİR ORGANIN BÜYÜMESİ * KİTLE 5F • • • • • FAT (OBEZİTE) FAECES (KONSTİPASYON) FETUS (GEBELİK) FLATUS (GAZ-GİS) FLUİD (ASSİT) Distansiyonda 5f bulgusu ETYOLOJİ- YAYGIN • NONOBSTRÜKTİF (GIS kanalda herhangi bir obst. Olmayan tipler) * Obezite * Gebelik * Gaz (GİS kaynaklı) * Assit * Lenfadenopati (ozellikle lenfomalarda karın içierisinde yaygın büyük lenf nodları görebiliyoruz tanısı o skilde konulabiliyor) * İntraabdominal kanama (ör: aort anevrizma rüptürü) ETYOLOJİ- YAYGIN • Mekanik barsak obstrüksiyonu * Tümörler: intraluminal, ekstraluminal * İnfeksiyonlar: divertikül hastalığı, intraabdominal abseler, parazitik enfestasyonlar * Yabancı cisimler: bezoar gibi * Nadir nedenler: adezyonlar, endomteriozis, herniler, volvulus, intusepsiyon, safra taşları, fekalit/mekonyum ileusu, Crohn hastalığı gibi Terimler,maddelerin açıklanması bir sonraki slaytda ordan başlayın sonra dönun isterseniz • Lümen içerisinde bir tümör olabilir ve distansiyonu yol açabilir.(intraluminal tumor) • Lümen dışında lümene bası yapabilir ve distansiyona yol açabilir.pasajı engelleyerek(extraluminal) • K.B da ozellikle divertiküller vardır kolonoskopi yaptığımız zaman lümenden dışarıya doğru extraluminel uzanmış divert. Olabilir. Bu divertiküler hst.lıklar divertikülit dediğimiz infalammasyona yol açarak bazı yapışıklıklara yol açıp pasajı bozup yine distansiyona yol açabilir. • Bezoar cisimleri lümeni tıkayarak pasajı bozarak yine dist. Yol açabilir. • Nadir olarakda batın içerisindeki adezyonlar yapışıklıklar genellikle batın içi ameliyat geçirmiş kişilerde ameliyat sonrası donemde yapsııklıklar olabilir.yine pasajı bozarak dist. Yol açabilir. • Volvulus ise bağırsağın dönmesi genelde ince b. Da goruruz • İntusepsiyon ise barsagın içe geçerek obstrüksiyona yol açması • Crohn hastalığındada bir obstrüksiyon nedenli pasajın buzulması ve distansiyona yol açması ETYOLOJİ- YAYGIN • Mekanik olmayan barsak obstrüksiyonu * Vasküler yetmezlik: tromboz, emboli * Metabolik/toksik: hipokalemi, üremi, kurşun zehirlenmesi * Kimyasal irritasyon: peptik ülser perforasyonu, pankreatit, biliyer peritonit Bir sonraki slayt.. • Barsakları besleyen damarların tromboz gibi yada o bölgeye atılmış emboli gibi iskemik bir tablo oluşturarak barsak persitaltizmini bozup yine mekanik olmayan bir obtstrüksiyona neden olablilir. • Metabolikde ise yine barsak hareketlerini bozup dist. Yol açabilir. • Peptik ülser pankreadit gibi intraabdominal enfexler barsak hareketlerini durdurmak suretiyle yine obst. Yol açıp dist. E yol açabilir. ETYOLOJİ- LOKAL Hepatoma:hepatoselüler karsinomun diğer adıdır. • Sağ üst kadran * Hepatomegali, hepatoma, diğer karaciğer kanserleri * Safra kesesi - ampiyem, pankreas kanserine sekonder * Sağ kolon - kolon kanseri, feçes, çekal valvulus, intususepsiyon Safra kesesi kese genelde * sağ böbrek - polikistik ampiyeme(Ampiyem bir vücut kavitesinde irin böbrek, hidronefroz, kist, renal (ölü hücreler ve enfekte sıvı) birikmesidir.) olduğunda o bölgede dist.e yol tümör acabilr.yada pankreas başında bir kansere sekonder olarak kese boşalamayacağı için o bölgede bir distans oluşabilir. ETYOLOJİ- LOKAL • Sol üst kadran * Splenomegali * Mide – kanser, gastrik distansiyon (pilor stenozu) * Pankreas – psödokist, kanser * Sol böbrek - polikistik böbrek, hidronefroz, kist, renal tümör(sağ kadrandakiler le aynı) * Kolon – kanser, feçes, divertiküler kitle(sağ kadrandakiler le aynı) ETYOLOJİ- LOKAL • Epigastrium * Batın duvarı - lipom, herni * Mide – kanser, pilor stenozuna bağlı distansiyon * Pankreas – psödokist, kanser * Transvers kolon – kanser, feçes, divertiküler kitle * Hepatomegali * Retroperiton – aort anevrizması, lenfadenopati K.C sirozunda k.c sol lobu sağ lobdan daha fazla büyüyebilir ve epigastrik bölgede ele kitle seklinde gelebilir. ETYOLOJİ- LOKAL • Umblikal * Herni - paraumblikal veya umblikal * Mide – kanser * Transvers kolon - kanser, feçes, divertiküler kitle * İnce barsak – Crohn hastalığı Sirozun Aasitin intraabdominal * Retroperiton – aort basıncı artırması sonucu herniler anevrizması, lenfadenopati meydana gelebilir. ETYOLOJİ- LOKAL • Sol ve sağ alt kadran * Batın duvarı - lipom, herni * Kolon – kanser, feçes, volvulus, intussusepsiyon (sağ alt kadran), apandiks (sağ alt kadran) * İnce barsak - Crohn hastalığı, lenfoma * Jinekolojik – over kisti, over karsinom, ektopik gebelik Crohn hastalığının en sık tuttuğu * Böbrek – polikistik böbrek yer terminal ileumdur. hastalığı, hidronefroz, kist, tümör Alt kadranlarda jinekolojik tablolarda ortaya çıkmaya baslar ETYOLOJİ- LOKAL • Suprapubik * Büyümüş mesane – akut veya kronik retansiyon, mesane kanseri * Uterus – gebelik, uterus kanseri * Barsak – Crohn hastalığı, kolorektal karsinom Gebelikle büyümüş mesaneyi en sık bu bölgede goruruz distansiyonu İNTESTİNAL GAZ İntestinal obstrüksiyon Çöliak hastalığı Adezyonlar Pankreatik yetmezlik Malinite Enfeksiyöz Motilite bozuklukları Giardiazis Malabsorption (Laktoz ve fruktoz intoleransı) DM Anksiete (Aerofaji) İlaçlar İrritabl barsak sendromu Diyet İnce barsak bakteri aşırı çoğalması • İntestinal gazı biraz detaylandırıcaz en sık neden intestinal bir obstrüksiyon varsa bu gaz olabilir. • Adhezyonlar geçirilmiş batın ameliyatları ozellikle adezyonlara neden olur veya intraabdominal enfexlerdede ona sekonder olarak adezyonlar olup yapışıklıklar olup barsak pasajını bozabilir. • Aeorofaji çok sık olanlardandır hastanın hava yutması sonucunda bu tablo oluşabilir. • Crohn hastalığı dediğimiz inflam. Barsak hastalığı veya fonksiyonel barsak hastalığının önemli bir komponenti olan irrtabl barsak sendromundada aslında organik bir patoloji olmamasına rağmen barsakların fonksiyon bozukluklarındada yine motilitenin bozukluğu ve arkasından gaz birikimi ortaya çıkabilir. • İnce barsak bakteri aşırı çoğalması dedğimiz ağızdan anüse kadar butun GIS lumenınde bakteriler var bu bakterilerin gaz uretmesinden dolayı intestinal gaz olabilir. • DM ozellikle motilite bozukluklarına yol açarak intestinal gaza yol açabilir İntestinal obstrüksiyon Adezyonlar Herni (konjenital, kazanılmış) Volvulus İntraabdominal abse Ekstrinsik lezyonlar Peritoneal karsinomatozis Endometriozis Sklerozan mezenterit Dezmoid tümör/diğer yumuşak doku sarkomu (nadir) Süperior mezenterik arter sendromu İntesinal obst. Tekrar edecek olursak extrinsik lezyonlardan adezyon, herni volvulus ya da tüm iskemi dahil olmak üzere dıştan barsağa bası yaparak intestinal obs.a yol açabilir. İntestinal obstrüksiyon Konjenital malformasyonlar, atrezi, duplikasyon Kolon neoplazmları Adenokarsinom Dezmoid Karsinoid Nöroendokrin tümör Lenfoma İnce barsak neoplazmları Adenokarsinom İntrinsik lezyonlar Leiomyosarkom Paragangliom Schwannoma Metastatik hastalıklar Gastrointestinal stromal tümör Nöroendokrin tümör Lenfoma Benign lezyonlar Anastomotik darlıklar İnflamatuar darlıklar İskemik darlıklar Radyasyon enteriti/darlıklar İntrinksik lezyonlarda , ince b. Kalın b. Tümorleri , bazen de ince-kalın b. Rezeksiyon sonrası anostomozlarda darlıklar oluşabilir.bunlar intestinal obstrüksiyona neden olabilir. İntestinal obstrüksiyon İntussepsiyon Safra taşları Konjenital web Feçes veya mekonyum Normal barsakta intralüminal obstrüksiyon Bezoar (phytobezoar, pharmacobezoar) İntramural hematoma Travmatik Spontan Yabancı cisim Yiyecek Medikal malzeme migrasyonu Parazitler Normal bie barsak ama intraluminal obs. Safra taşları Bezoar gibi yabancı cisimler bu tabloya yol açabilir. İntestinal obstrüksiyon • SEMPTOM(hastalar karşımıza) * BULANTI * KUSMA * KARIN AĞRISI * OBSTİPASYON (GAZ, GAİTA ÇIKARAMAMA) ile gelirler • FM * ABDOMİNAL DİSTANSİYON * HIZLANMIŞ BARSAK SESLERİ---BARSAK SESLERİ KAYBOLMUŞ * ELE GELEN KİTLE Gecenlerde klinikde yatan bir crohn hastası vardı ileum yoğun tutulmuştu bir kac atak geçiriyordu tamamen obstrükte etmiş crohn hastalığı nedeniyle hasta ise gaz gaita çıkaramama bulantı kusmayla geldi o bölgeye yoğun immunsupresif tedavi verildiğinde inflammasyon çözülünce hasta rahatladı.eğer medikal tedavi olmuyorsa yapılacak işlem cerrahidir. Aerofaji • AĞRI • TESTLER NEGATİF • TANI * HAVA YUTMA * ABDOMİNAL DİSTANSİYON * TEKRARLAYAN GEĞİRME VE FLATUS Tüm tedaviyi yaparız negatiftir temel neden hava yutmadır.birçok nedeni olmakla birlikte hızlı yemek yeme en sık nedenlerden birtanesidir.abdominal distansiyona yol açar. Tekrarlayan geğirme ve rektal yoldan gaz çıkarma dediğimiz flatus tarif eder hastalar. DİYET • Meyveler: Şeftali, kayısı, erik, elma, armut, portakal, muz • Sebzeler: Lahana, brokoli, enginar, biber, salatalık, havuç, turp, karnabahar, kereviz, kuşkonmaz, soğan. • Bakliyat: Fasulye, nohut, mercimek • Yüksek Lifli Nişastalı Yiyecekler: Patates, mısır, yulaf kepeği, buğday, arpa Toplumda gaz şikayeti çok sık.eskiden liste yapıyorduk onu ye bunu yeme diye. Şimdi ise ne yedinde seni rahatsız ettiyse ondan uzak dur diyoruz.ozellikle elmanın gaz yaptığı söylenir ayrıca bu kişilerde früktoz(meyve şekeri) intoleransıda olduğundan yediği früktozun emilimin oluşan problemler gaz şikayetine neden olabilir. LAKTOZ İNTOLERANSI • Sütte bulunan laktoz şekerinin sindirilememesi • İnce bağırsakta salgılanan laktaz enziminin eksikliği • Bu enzim, süt şekeri olarak adlandırılan laktozu parçalayarak glikoz ve galaktoza ayırıyor, daha sonra Laktoz intoleransını çok sık goruruz.laktoz bir bağırsaktan emilim disakkarittir.sütte bulunur süt şekeri diye ifade edilir.ince barsakda salınan laktaz enzimi gerçekleşiyor. tarafından glukoz ve galaktoza parçalanır.laktaz eksikliğinde laktoz parçalanamayacağı için barsak içinde kalır su tutar.onkotik bir basınç oluşturur. Hastada gaz şikayeti yanında yoğun ishal şikayeti ile de gelebilir süt içimi sonrası. • • • • KLİNİK Öykü alma ve fizik muayene önemli Kilo kaybı eşlik ediyorsa malinite düşün Konstipasyon iyi değerlendirilmeli Obesite fizik muayeneyi zorlaştırabilir (görüntüleme yöntemleri) • Şişkinlik, karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, nefes darlığı Oykude geçirmiş amliyetlar Laktoz intoleransını sorgulamak lazım gaza bağlı distansiyonlarla gelen hastalarda.laktoz tolerans testi yapılabilir. Gıdaları hatırlatmak lazım hangi besinlerde gaz oluyor Her kilo kaybı anlamlı değil 6 ayda %10 kilo kaybıyla alakalı distansiyon varsa akla malinite gelmeli. Nefes darlığı sık gordugumuz bir şey hastalar distansiyonda karsımıza nefes darlığı ile gelebilir. LABORATUVAR • Tam kan: anemi (kanama, malinite), lökositoz (enfeksiyon, malinite) • Hipokalemi ve üremi: renal problemler, mekanik olmayan barsak obstrüksiyonu • Karaciğer fonksiyon testleri: * hipoalbuminemi: assit veya karaciğer S * hiperbilirubinemi: pankreas başı ca Anemi önemli. Kanama ve malinite anemiye yol açabilir ozellikle intraluminal kolon kanseriinceb . Kanseri bu hastaların ilk bulgularıdistansiyon veya obst. olmadan anemiyle gelebilir. İleri yasta anemi olanlarda erkeklerde anemiyi ve post menapozal donemdeki anemileri hep dikkate alırız çünkü bu dınemlerdeki kayıplar cunku cogunlukla GİS ten olmaktadır. LABORATUVAR • Tam idrarda hematüri: renal veya mesane tümörleri • ADBG: intestinal obstrüksiyon • Gebelik testi • İleri görüntüleme testleri