PERİODONTAL HASTALIKLARIN SINIFLANDIRILMASI PROF DR ADNAN TEZEL PERİODONTOLOJİ ANABİLİM DALI Periodontal hastalıkların sınıflandırma nedenleri 1. Periodontal hastalıkları epidemiyolojik yönden değerlendirmek insidansı, prevelansı 2. Periodontitisin etyolojisi veya tedavinin etkinliğini değerlendirmek 3. Hastalığın tedavisi şekli ve meslektaşlar arasında konsunsusu oluşturmak Periodontal hastalıkların sınıflandırılmasının tarihçesi 1.) Biyoloji hakkında az bilgi sadece gözlenem ve tecrübe (18701930) 1876 Koch postulatı ( Patojen bakteri varlığı , enfeksiyon yerinden patojen bakterinin izolasyonu, kültür ortamında Patojen bakterinin çogalması, deney hayvanlarında hastalık yapması 1890 Miller pyoerrhea alveolaris te 3 temel faktör(uygun ortam, İrritasyon,bakteri) Üç temel düşünce 1.Az veya hiç iltihap olmadan gingivitis 2. kalkulus sonrası periodontitis 3. Dişeti etkilenmeden alveolar kemik kaybı 2.) klasik patoloji kavramlarına dayalı görüşler iltihaplanma iltihap olmadan dejenerasyon (Periodontozis) Distrofiler Neoplazmik değişimler Okluzal travma 3.) Hastalığın enfeksiyoz etiyolojisi M.O hakkındaki çalışmaların yetersizliği 1960 yıllara kadar 1968 Löe deneysel gingivitis çalışmaları 1977 sistemik mikroflora spesifik ve non sperifik plak teorileri Konak - bakteri ilişkileri PMNL defekler 1923 Gottlieb Alveolaer kemik diffuz atrofisi 1938 Wannenmavher Paradontitis marginalis progressive 1940 Thomas ve Goldman Paradontitis 1941 Miller Yaş ve erken dönemde başlayan ileri alveolar kemik kaybı ORBAN 1942 1.İltihabi periodontal hastalıklar -Gingivitisler -Periodontitisler -Basit periodontitis -İlerlemiş periodontitis 2. Dejeneratif Periodontal hastalıklar -Gingivosiz( Desquamatif gingivitis) -Periodontosiz( Alveol kemik atrofisi) ORBAN 1942 4. Atravmatik periodontal hastalıklar 5. Travmatilk periodontal hastalıklar 6. Gingival hiperplaziler PAGE VE SCHRODER 1982 1. Erken yaşta görülen periodontal hastalıklar (Early-Onset) * Prepubertal periodontitis -Lokalize prepubertal periodontitis -Generalize prepubertal periodontitis * Juvenil periodontitis -Lokalize juvenil periodontitis -Generalize juvenil periodontitis * Hızlı ilerleyen periodontitis PAGE VE SCHRODER 1982 2. İleri yaşta görülen periodontal hastalıklar -Erişkin ( Adult) periodontitis -Tekrarlayan (Recurrent) periodontitis -ANÜP (Akut Nekrotizan Ülseratif Periodontitis) 1977 AAP Juvenil Periodontitis Kronik Enflamatuar Periodontitis 1986 AAP Juvenil periodontitis Prepubertal periodontitis (Lokalize ve Generalize) Erişkin periodontitis Nekrotizan Ülseratif Periodontitis Tekrarlayan Periodontitis PAGE GENCO STERN LİSGARTEN SUZUKİ GRANT 1985 1986 1988 1988 1988 1988 WORKSHOP 1989 1.Adult (Erişkin ) Periodontitis 2.Erken Yaşta Görülen periodontitis * Prepubertal periodontitis -Lokalize prepubertal periodontitis -Generalize prepubertal periodontitis * Juvenil periodontitis -Lokalize juvenil periodontitis -Generalize juvenil periodontitis * Hızlı ilerleyen periodontitis WORKSHOP 1989 3.Sistemik hastalıklarla ilişkili periodontitis Dawn Sendromu Diabetes mellitus Papillon Le Fevre AİDS v.s WORKSHOP 1989 4. Nekrotizan Ülseratif Periodontitis 5. Tekrarlayan erişkin periodontitis Avrupa Periodontoloji Workshop Erişkin Periodontitis Erken başlayan periodontitis prepubertal Juvenil hızlı ilerleyen periodontitis NÜP GENCO RANNY 1990 1993 WORKSHOP 1996 TOPLANTISI YENİ BİR SINIFLAMAYA İHTİHAÇ OLDUĞUNU BİLDİRDİ ARMİTAGE 1999 Neden yeni bir sınıflamaya ihtiyaç duyuldu ? Epidemiyolojistler Klinisyenler Araştırmacılar Tarafından her dönemde yeni bir sınıflama yapılıp kaos yaşandı Yeni sınıflandırmada yapılan değişiklikler nelerdi ? 1. 2. 3. Gingival hastalıklar sınıflamaya dahil edildi Adult periodontitis kronik periodontitis adını aldı tekraralayan periodontitisler tek başlarına katagoriden çıkarıldı Erken yaşta görülen periodontitisler Agressive periodontitis adı altında toplandı yaşa bağlı geçersiz sınıflandırma kaldırıldı 4. Sistemik hastalıklarla ilişkili periodontitisler sınıflamaya dahil edildi 5. Nekrotizan ülseratif hastalıklar yeni sınıflamada yerini aldı 6. Periodontal apseler ayrı bir sınıf olarak ele alındı 7. Periodontal endodontik lezyonlar ilave edildi 8. Gelişimsel-Kazanılmış deformiteler ilave edildi. ARMİTAGE 1999 1. Gingival Hastalıklar a. Dental plağa bağlı olan gingivitisler I. Dental plakla ilişkili gingivitisler ♠ Lokal faktörler olmaksızın ♠ Lokal faktörlerle birlikte - Diş anatomisi - Restorasyonlar - Kök fraktürleri - Mine incileri - v.b ARMİTAGE 1999 II. Sistemik faktörlerle ilişkili gingivitisler Endokrin sistem ♠ Puberta gingivitisi ♠ Hamilelik gingivitisi - Gingivitis -Hamilelik tümörü(Pyojenik granuloma) ♠ Menstruasyonel gingivitis ♠ Diabetes mellutis ARMİTAGE 1999 Kan hastalıkları ile ilişkili gingivitisler - Lösemi - Anemi - Hemofili - Nötropeni - Trombastopeni - v.b ARMİTAGE 1999 III. İlaçlarla ilişkili gingivitisler ♠ Dişeti büyümeleri (siklosporin, fenitoin v.b) ♠ Oral kontraseptifler IV. Beslenme yetersizliği ile ilişkili gingivitisler ♠ Protein eksikliği ♠ Vitamin eksikliği ♠ v.b ARMİTAGE 1999 a. Dental plakla ilişkili olmayan gingivitisler I. Spesifik bakteriler -Neisseria gonorrhea -Tropenema pallidum - Streptococus gingivalis II. Spesifik virüsler - Herpetic gingivostomatitis - Recurrent afthöz stomatitis - Varicella-zoster ARMİTAGE 1999 III. Spesifik Mantarlar -Candida albicans -Gingival eritemler -Histoplazmosis IV. Genetik -Gingival fibromatosis ARMİTAGE 1999 V. Sistemik hastalıkların gingival lezyonları ♦ Muco-cutanöz lezyonlar -Liken planus -Pemphigoid -Pemphigus vulgaris -Eritema multiforme -İlaçlara bağlı eritem ♦ Allerjik reaksiyonlar -Dental materyallere -Diğer materyallera VI. Travmatik lezyonlar ( Kimyasal, Fiziksel, termal) VII. Yabancı cisim reaksiyonları ARMİTAGE 1999 2. Periodontal Hastalıklar (Periodontitisler) I.Kronik periodontitis -Lokalize kronik periodontitis -Generalize kronik periodontitis II. Agressive periodontitis -Lokalize kronik periodontitis -Generalize kronik periodontitis Kronik ve agressif periodontitisler Şiddetlerine göre Hafif (1-2 mm klinik ataşman kaybı) Orta (3-4 mm KAK) ileri ( ≥5 mm KAK) Yaygınlığına göre Lokalize (<%30 etkilenen diş sayısı) Generalize( ≥%30 etkilenen diş sayısı) ARMİTAGE 1999 III. Sistemik hastalıklarla ilişkili periodontitisler -Kan hastalıkları ile ilişkili -Genetik hastalıklarla ilişkili -Dawn sendromu -Nötropeni -Chediak-Higashi -Cohen v.b ARMİTAGE 1999 IV.Nekrotizan ülseratif periodontitis -ANÜP, ANÜG V. Periodontal apseler VI. Endodontik lezyonlarla ilişkili periodontitisler VII. Gelişimsel veya kazanılmış deformiteler - Predispozan faktörler -Diş anatomisi -Dental restorasyonlar -Kök Fraktürleri -Okluzal travma -Primer okluzal travma -Sekonder okluzal travma ARMİTAGE 1999 -Muco-gingival deformiteler -Dişeti çekilmeleri -Sığ vestibül -Anormal frenilum -Dişeti büyümeleri -Yapışık dişeti eksikliği