bölüm vı gider politikası ve uygulamaları

2 0 1 0
BÖLÜM VI
GİDER POLİTİKASI VE UYGULAMALARI
143
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
144
Gider Politikası ve Uygulamaları
BÖLÜM VI
GøDER POLøTøKASI VE UYGULAMALARI
A. GøDER POLøTøKASI
1. Genel Çerçeve
2010-2012 döneminde izlenecek gider politikasnn hedef ve öncelikleri, Orta Vadeli
Program1 ve Orta Vadeli Mali Planda2 belirlenmiútir. 2010-2012 döneminde, etkin bir kamu
mali
yönetimi
oluúturulmasna
katk
sa÷lamak
üzere
kamu
gider
mevzuatnn
rasyonelleútirilmesine yönelik çalúmalar sürdürülecektir. Mali disiplin anlayúna uygun
olarak kaynak tahsisinde etkinli÷i, kamu harcamalarnn kalitesinin artrlmasn ve bu suretle
halkmzn yaúam standardnn yükseltilmesini sa÷layacak politikalarn uygulanmas
çalúmalarna devam edilecektir.
Bu çerçevede, 2010-2012 döneminde;
xMaliye politikas, kamu kesiminin kaynak kullanmndaki artan payn azaltmak
amacyla, ekonomik krizin de etkisiyle yükselen kamu açklarn tedrici olarak makul
seviyelere indirmek temel hedefi do÷rultusunda uygulanacaktr.
xMali sonuç do÷uracak düzenlemeler ve uygulamalarla ilgili olarak, ksa dönemin
yan sra, orta ve uzun dönemdeki yansmalar da içerecek etki analizleri yaplacaktr.
xMaliye politikasnn yürütülmesinde esas alnacak mali kurallara iliúkin yasal ve
kurumsal altyap oluúturulacaktr.
xKamu idarelerinin, mali yönetim ve kontrol alannda yeni görev ve sorumluluklarn
gere÷ince
yerine
getirebilmelerini
sa÷lamak
amacyla,
yeterli
idari
kapasiteye
kavuúturulmalarna yönelik olarak yürütülen faaliyetler yo÷unlaútrlacak, mali yönetim ve
kontrol ile iç denetim faaliyetlerinin genel yönetim kapsamndaki kamu idarelerinde etkin bir
úekilde uygulanmas için gerekli çalúmalar sürdürülecektir.
xEtkin bir kamu mali yönetimi, giderlerin rasyonel bir úekilde önceliklendirilmesini
ve kaynaklarn bu önceliklere göre tahsisini esas almaldr. Bu çerçevede 2010-2012
döneminde kamu gider mevzuatnn rasyonelleútirilmesine yönelik çalúmalar sürdürülecektir.
Ayrca bu dönemde, çok yll bütçeleme anlayúnn uygulanmasnda elde edilen tecrübeler de
1
2
14/7/2009 tarihli ve 2009/15430 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile kabul edilmiútir.
17/9/2009 tarihli ve 2009/29 Karar no’lu Yüksek Planlama Kurulu Karar ile kabul edilmiútir.
145
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
göz önüne alnarak kaynak tahsisinde etkinli÷in artrlmas hususu, temel önceliklerden birisi
olmaya devam edecektir.
xKamu idareleri tarafndan harcama programlar gözden geçirilecek; önceli÷ini
yitirmiú, verimsiz niteli÷e sahip faaliyet ve projeler tasfiye edilecektir.
xKamu idarelerinin karar verme süreçlerini güçlendirmek, kamu kaynaklarnn
kullanmnda etkililik, verimlilik ve tasarrufu sa÷lamak ve mali saydamlk ile hesap
verilebilirli÷i artrmak amacyla uygulamaya konulan stratejik planlama ve performans esasl
bütçeleme güçlendirilecektir.
xOrta ve uzun vadede ekonominin verimlili÷ini ve üretken yapsn destekleyen
altyap yatrmlarna a÷rlk verilecektir. Kamu yatrmlar; Güneydo÷u Anadolu Projesi,
Do÷u Anadolu Projesi, Konya Ovas Projesi baúta olmak üzere ekonomik ve sosyal altyap
projelerine yo÷unlaútrlacak, AB’ye üyelik yönünde ortaya konulan politika ve önceliklerin
hayata geçirilmesi için gereken yatrmlar hzlandrlacaktr. GAP Eylem Plan ve di÷er
bölgesel programlar kapsamnda yer alan projelerin, sa÷lanan ilave kaynaklar da dikkate
alnarak, hzla tamamlanmasna yönelik tedbirler zamannda alnacaktr.
xE÷itim, sa÷lk ve sosyal nitelikli harcamalar ile bölgesel geliúmiúlik farklarnn
azaltlmasna yönelik harcamalara daha fazla önem verilerek, toplumun yaúam kalitesinin
yükseltilmesi, beúeri sermayenin niteliklerinin geliútirilmesi ve gelir da÷lmnn düzeltilmesi
yönünde politikalar uygulanmaya devam edilecektir.
xMerkezi yönetim bütçe kanunlarnda kamu kurum ve kuruluúlarnda yeni personel
istihdamna yönelik snrlamalara devam edilecektir.
xTarmsal destekler, alan ve ürün temelinde farkllaútrlarak üretimde etkinlik,
verimlilik ve kaliteyi artrmaya yönelik olarak yeniden düzenlenecektir.
xGenel sa÷lk sigortas, getirece÷i mali yüklerin makul düzeyde tutulmas amacyla,
sa÷lkta dönüúüm programyla birlikte uygulanmaya devam edilecektir.
xSa÷lk hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin, yararlanclarn sistemin
maliyetine katlmlarn sa÷layacak düzenlemeleri de içerecek úekilde, ilaç ve tedavi
harcamalarn daha aklc hale getirmeye yönelik tedbirler alnmaya devam edilecektir.
x 2010-2012 döneminde, 5746 sayl Araútrma ve Geliútirme Faaliyetlerinin
Desteklenmesi Hakknda Kanun kapsamnda Ar-Ge harcamalarna önem verilecek ve
teknogiriúim sermayesi deste÷i sa÷lanacaktr.
146
Gider Politikası ve Uygulamaları
xMahalli idarelerin genel bütçe vergi paylarndan kamuya olan borçlarna mahsuben
yaplacak kesintiler düzenli bir úekilde uygulanacak ve kesinti oran, yeni borç do÷masn
engelleyecek ve borç stokunun azalmasna yardmc olacak bir düzeyde tespit edilecektir.
2. Kamu Yatrm Politikas
Kamu yatrmlarnn etkinli÷i artrlacak; yatrmlar öncelikli sosyal ihtiyaçlar
giderecek ve üretken faaliyetleri destekleyecek nitelikteki altyapya yönlendirilecek; sektörel,
bölgesel ve AB’ye uyum yönündeki amaçlarn gerçekleútirilmesinde etkili bir araç olarak
kullanlacaktr. Bu çerçevede;
xKamu yatrmlarnn etkili, verimli ve zamannda gerçekleútirilmesini, mevcut
sermaye stokunun daha etkin kullanlmasn hedefleyen çalúmalara devam edilecektir.
xE÷itim, sa÷lk, teknolojik araútrma, ulaútrma, içme suyu ile bilgi ve iletiúim
teknolojilerinin geliútirilmesine yönelik altyap yatrmlarna öncelik verilecektir.
xKamu yatrmlar, baúta Güneydo÷u Anadolu Projesi olmak üzere, Do÷u Anadolu
Projesi, Konya Ovas Projesi ve di÷er tüm bölgelerdeki bölgesel ekonomik kalknma ve
sosyal geliúme ile bölgeleraras geliúmiúlik farklarnn azaltlmasnda etkili bir araç olarak
kullanlacaktr.
xAB’ye üyelik yönünde ortaya konulan politika ve önceliklerin hayata geçirilmesi
için sürdürülen çalúmalarn gerektirdi÷i yatrmlar hzlandrlacaktr.
xKamu altyap yatrmlarnda özel sektör katlmn artrc modeller uygulamaya
geçirilecektir.
3. Tarm Politikalar
Tarm sektöründe, gda güvenli÷i ve güvenilirli÷inin sa÷lanmas ile do÷al kaynaklarn
sürdürülebilir kullanm gözetilerek, örgütlü ve rekabet gücü yüksek bir yapnn oluúturulmas
temel amaçtr. Bu çerçevede; tarmsal destekler, alan ve ürün temelinde farkllaútrlarak
üretimde etkinlik, verimlilik ve kaliteyi artrmaya yönelik olarak yeniden düzenlenecektir.
Tarm politikalarnn yürütülmesine iliúkin veriler nitelik ve nicelik olarak
iyileútirilecek ve bilgi altyaps geliútirilecektir.
Tarm ve gda iúletmelerinin modernizasyon faaliyetleri, bitki ve hayvan sa÷l÷ ile
gda güvenilirli÷inin öncelikleri çerçevesinde desteklenecektir.
147
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
Tarm ürünleri ihracat desteklerinde, katma de÷eri yüksek, markal ve nihai tüketiciye
yönelik ürünlere a÷rlk verilecektir. Üreticilerin, faaliyetlerinde verimlili÷i ve pazarlama
imkanlarn geliútirmek üzere ticari iúletmelere dönüúümü yönünde örgütlenmeleri
desteklenecektir.
Bitkisel üretimde verimlili÷i artrma amacna yönelik uygulamalar yaygnlaútrlacak,
baúta bitki hastalk ve zararllaryla etkin ve entegre mücadele yöntemlerinin kullanm olmak
üzere bitki sa÷l÷ uygulamalar geliútirilecektir.
Hayvanclkta destekler, yapsal dönüúümü sa÷layacak úekilde düzenlenecek, slah
çalúmalar ile hastalk ve zararllarla mücadele ve kaliteli yem bitkileri üretiminin
artrlmasna öncelik verilecektir.
Su ürünleri sektöründe, kaynak yönetim sistemine yönelik kurumsal kapasite
geliútirilecek
ve
yetiútiricili÷in
çevresel
sürdürülebilirlik
ilkeleri
çerçevesinde
gerçekleútirilmesi sa÷lanacaktr.
E÷itim
ve
yaym
hizmetlerinin
güçlendirilmiú
üretici
örgütleri
tarafndan
yürütülmesine a÷rlk verilecek ve mevcut kamu faaliyetleri iyileútirilecektir.
Toprak ve su kaynaklarnn etkin kullanlmasna yönelik yöntem ve araçlara öncelik
verilecektir. Tarmsal iúletmelerdeki ölçek sorununu gidermek üzere tarm arazilerinin miras
yoluyla parçalanmas önlenecek ve arazi toplulaútrma çalúmalar hzlandrlacaktr. Sulama
yatrmlar yaygnlaútrlrken, GAP, DAP ve KOP uygulamalarna ivme kazandrlacak,
ayrca sulama projelerinin yapm ve/veya iúletme-bakm özel sektör yatrmna açlacaktr.
Ormanlar, toplum sa÷l÷ ve ihtiyaçlar dikkate alnarak sürdürülebilir yönetim anlayú
dahilinde korunarak de÷erlendirilecek; a÷açlandrma, rehabilitasyon ve kent ormancl÷
geliútirilecek;
ekosistem
ve
ergonomik
a÷rlkl
e÷itim
ve
tantm
faaliyetleri
yo÷unlaútrlacaktr.
B.
KAMU
ARTIRILMASINA
HARCAMA
VE
øDARø
SøSTEMøNøN
KAPASøTENøN
ETKøNLøöøNøN
GELøùTøRøLMESøNE
YÖNELøK ÇALIùMALAR
1. Bütçe Sisteminin Geliútirilmesi Amacyla Yaplan Çalúmalar
Bütçenin etkin bir yapya kavuúturulmas amacyla 2004 ylnda konsolide bütçe
kapsamndaki idarelerde uygulanmaya baúlanan analitik bütçe snflandrmas, kapsam ve
uygulama geniúlemesi çalúmalar sonucunda 2006 ylndan itibaren merkezi yönetim, sosyal
148
Gider Politikası ve Uygulamaları
güvenlik kurumlar ve mahalli idarelerde de uygulamaya konulmuú ve böylece tüm kamu
idareleri açsndan analitik bütçe snflandrmasna geçiú süreci tamamlanmútr.
Bu uygulamayla beraber, bugüne kadar farkl hukuki statüleri nedeniyle farkl bütçe
uygulamalar olan bu idarelerin bütçelerinin konsolide edilmesi ve bu bütçeler hakknda
karúlaútrlabilir veriler elde edilmesi mümkün hale gelmiú, kamu mali yönetiminde
saydamlk ve hesap verebilirlik ilkeleri güçlendirilmiú, politikalar ile bütçeler arasnda
ba÷lant kurulmas ve karar alclarn stratejik karar verme yeteneklerinin geliútirilmesi
sa÷lanmútr.
Analitik bütçe snflandrmasna geçilmesiyle aylk merkezi yönetim bütçe uygulama
sonuçlar her ayn ikinci haftas içinde Maliye Bakanl÷ internet sitesinde açklanmakta ve
ayrca bütçe gerçekleúmeleri ile ilgili de÷erlendirme ve açklamalarn yer ald÷ “Aylk Bütçe
Gerçekleúmeleri Raporu” yaynlanmaktadr.
5018 sayl Kanunun 41 inci maddesinde, merkezi yönetim kapsamndaki idareler ile
sosyal güvenlik kurumlarnn bir mali yldaki faaliyet sonuçlarnn, Maliye Bakanl÷
tarafndan hazrlanacak genel faaliyet raporunda gösterilece÷i, bu raporda mahalli idarelerin
mali yaplarna iliúkin genel de÷erlendirmelere de yer verilece÷i, söz konusu raporun Maliye
Bakanl÷nca hazrlanp bir örne÷inin Sayútay’a gönderilece÷i hükme ba÷lanmútr. Söz
konusu hüküm gere÷ince, Maliye Bakanl÷ tarafndan “2008 Yl Genel Faaliyet Raporu”
hazrlanarak 2009 yl Haziran aynda yaynlanmútr.
5018 sayl Kanunun 30 uncu maddesinde, genel yönetim kapsamndaki idarelerin, ilk
alt aylk bütçe uygulama sonuçlar, ikinci alt aya iliúkin beklentiler ve hedefler ile
faaliyetlerini Temmuz ay içinde kamuoyuna açklayacaklar hükme ba÷lanmútr. Söz konusu
düzenlemenin amac, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde ve bütçe uygulamalarnda
saydaml÷n ve hesap verebilirli÷in artrlmas ile kamuoyunun kamu idareleri üzerindeki
genel denetim ve gözetim fonksiyonunun gere÷i úekilde gerçekleútirilmesidir. Bu çerçevede,
genel yönetim kapsamnda yer alan kamu idareleri “2009 Yl Kurumsal Mali Durum ve
Beklentiler Rapor”larn kamuoyuna duyurmuúlardr.
5018 sayl Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan “Maliye Bakanl÷ ise merkezi
yönetim bütçe kanununun ilk alt aylk uygulama sonuçlar, finansman durumu, ikinci alt aya
iliúkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetleri kapsayan mali durumu Temmuz ay içinde
kamuoyuna açklar.” hükmü gere÷ince, Maliye Bakanl÷ tarafndan “2009 Yl Merkezi
Yönetim Bütçe Gerçekleúmeleri ve Beklentiler Raporu” hazrlanarak 2009 yl Eylül aynda
149
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
yaynlanmútr. Böylece, kamuoyuna bütçe performans ve kamu mali yönetimi alannda
yürütülen çalúmalar konusunda sa÷lkl veri ve bilgiler sunulurken ayn zamanda,
kamuoyunun merkezi yönetim bütçe performans konusunda genel gözetim ve denetim
fonksiyonunun etkin bir úekilde gerçekleútirilmesi sa÷lanmútr.
2. Stratejik Planlama ve Performans Esasl Bütçeleme Çalúmalar
Kamu idarelerinin karar verme süreçlerini güçlendirmek, kaynaklarn öncelikli kamu
hizmetlerine tahsisini, bu kaynaklarn etkin, etkili ve ekonomik bir úekilde kullanlmasn
sa÷lamak ve mali saydamlk ile hesap verebilirli÷i artrmak amacyla 5018 sayl Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanunu çerçevesinde kamu idarelerinde stratejik planlama ve
performans esasl bütçelemeye yönelik çalúmalar devam etmektedir. Uygulama, Kamu
ødarelerinde Stratejik Planlamaya øliúkin Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelikte belirlenen
2010 ylna kadar sürecek olan geçiú program dahilinde yaygnlaútrlmaktadr. Bu çerçevede,
merkezi yönetim kapsamnda 2009 yl Eylül ay itibaryla stratejik plan ve performans
program hazrlamas gereken 145 kamu idaresinden 135’inde stratejik plan çalúmas
tamamlanmútr. Bu idarelerde 2010 yl performans program çalúmalar devam etmektedir.
Stratejik planlamann daha iúlevsel hale getirilmesi için gerek stratejik plan yapmakla
yükümlü kamu idareleri gerek Devlet Planlama Teúkilat Müsteúarl÷nca elde edilen
deneyimler ú÷nda Kamu ødarelerinde Stratejik Planlamaya øliúkin Usul ve Esaslar Hakknda
Yönetmeli÷in güncellenmesine yönelik çalúmalar yürütülmektedir. Bu çerçevede, söz konusu
Yönetmeli÷in yaymlanmasndan sonra kurulan ve stratejik plan yapmakla yükümlü olan
kamu idareleri de sisteme dahil edilecektir.
Yerel yönetimlerde de stratejik planlama ve performans esasl bütçeleme uygulamas
devam etmektedir. øl özel idareleri, büyükúehir belediyeleri ile nüfusu 50 binin üzerindeki
belediyelerin ilgili kanunlar gere÷i, 2009 yl Mart aynda yaplan mahalli idareler genel
seçimlerinden itibaren alt ay içinde stratejik planlarn yenilemeleri gerekmektedir. Yerel
yönetimlerin stratejik planlarna yönelik çalúmalar bu çerçevede sürdürülmektedir.
Kamu iktisadi teúebbüslerinin (KøT) stratejik plan hazrlamalar 2008 ve 2009 yllarna
ait Genel Yatrm ve Finansman Programlarnda Bakanlar Kurulu kararlaryla hükme
ba÷lanmútr. Bu kapsamda 2009 yl Ekim ay itibaryla 19 adet KøT’ten 2’si stratejik
planlarn tamamlamú, 17’si ise tamamlama aúamasndadr.
Di÷er taraftan Kamu ødarelerince Hazrlanacak Stratejik Planlamaya øliúkin
Yönetmeli÷in “Plann De÷erlendirilmesi” baúlkl 13 üncü maddesine göre, mahalli idareler
150
Gider Politikası ve Uygulamaları
dúndaki kamu idarelerinin stratejik planlar Devlet Planlama Teúkilat Müsteúarl÷
tarafndan de÷erlendirilmektedir. Buna göre anlan Müsteúarlk 2009 ylnda stratejik planlar;
x Kalknma plan, orta vadeli program ve faaliyet alan ile ilgili di÷er ulusal,
bölgesel ve sektörel plan ve programlara uygunluk,
x Yönetmelikte, Klavuzda ve stratejik planlamaya iliúkin di÷er rehberlerde
belirtilen usul ve esaslara uygunluk,
x Stratejik planda yer alan misyon, vizyon, amaç ve hedeflerin birbirleri ile
ba÷lantlar ve kavramsal tutarllk,
x Di÷er idarelerin stratejik planlar ile uyum ve tutarllk
hususlar açsndan inceleyerek de÷erlendirme raporlar aracl÷yla kamu idarelerine
geri bildirimde bulunmuútur. Ekim 2009 itibaryla, geri bildirimde bulunulan kamu
idarelerinden 107’si stratejik planlarn nihai hale getirerek Devlet Planlama Teúkilat
Müsteúarl÷na göndermiútir.
Stratejik planlar ile bütçeler arasnda ba÷ kuran temel doküman olan performans
programlarna iliúkin olarak, 5018 sayl Kanunda yer alan düzenlemeler uyarnca, esas ve
usulleri belirlemek üzere Maliye Bakanl÷ tarafndan hazrlanan “Kamu ødarelerince
Hazrlanacak Performans Programlar Hakknda Yönetmelik” 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayl
Resmi Gazetede yaymlanarak yürürlü÷e girmiútir. Kamu idarelerinin bu alandaki
hazrlklarna
rehberlik
etmek
üzere
“Performans
Program
Hazrlama
Rehberi”
yaymlanmútr.
Ayrca, kamu idareleri tarafndan hazrlanacak performans programlarna iliúkin
olarak; performans programnn parametreleri ile maliyet tablolarnn oluúturulmas, bütçe
ba÷lantsnn kurulmasnda idarelere altyap sa÷lanmas ve verilerin merkezi bir düzeyde
toplanmas ve raporlanmas amacyla Maliye Bakanl÷ Bütçe ve Mali Kontrol Genel
Müdürlü÷ü tarafndan geliútirilen e-bütçe sistemi içerisinde “Performans Bütçe Modülü”
tasarlanarak kamu idarelerinin kullanmna sunulmuútur.
Bu do÷rultuda, 2009 yl bütçesine iliúkin olarak 78 adet kamu idaresince performans
program hazrlanmú ve idare bütçe tasarlaryla birlikte Plan ve Bütçe Komisyonuna
sunulmuútur.
Kamu idarelerince hazrlanan 2009 yl performans programlarnn Maliye Bakanl÷
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü÷ünce incelenmesi, söz konusu idarelerin iletti÷i
151
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
sorunlarn de÷erlendirilmesi neticesinde, “Kamu ødarelerince Hazrlanacak Performans
Programlar Hakknda Yönetmelik”te sürecin daha etkin yürütülebilmesini sa÷lamak amacyla
de÷iúiklik yaplmútr. Bu kapsamda, performans programlarnn idare düzeyinde hazrlanmas
ve uygulanmas prensibi getirilmiútir.
Anlan Yönetmelikteki de÷iúiklik 15/7/2009 tarihli ve 27289 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yürürlü÷e girmiú ve “Performans Program Hazrlama Rehberi” bu do÷rultuda
güncellenmiútir.
Performans program hazrlamakla yükümlü olan ve daha önce performans program
hazrlama e÷itimi verilmeyen 40 adet kamu idaresine ve daha önce e÷itim verilen kurumlar ile
2008 ylnda kurulan 9 yeni üniversiteye Yönetmelikteki de÷iúiklik çerçevesinde performans
program hazrlama e÷itimi verilmiútir. Gerçekleútirilen söz konusu e÷itimlere kamu
idarelerinden 505 personelin katlm sa÷lanmútr. Böylece, performans program
hazrlamakla yükümlü genel bütçe kapsamndaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerde
performans program hazrlama e÷itim faaliyetleri tamamlanmútr.
DPT Müsteúarl÷ tarafndan de÷erlendirilerek stratejik planlarna nihai hali verilen
kamu idareleri, 2010 yl bütçesine iliúkin olarak hazrladklar performans programlarn,
2010 Yl Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasars çerçevesinde revize ederek idare bütçe
tasarlarnn Plan ve Bütçe Komisyonunda görüúülme tarihinden 3 gün önce anlan
Komisyona sunacaklardr.
2010 ylndan itibaren performans ölçümü ve de÷erlendirmesine yönelik çalúmalarn
yaplmas planlanmaktadr. Kamu idarelerine, performans esasl bütçeleme uygulamalar
konusunda rehberlik hizmeti sunulmasna ise devam edilecektir.
Takip eden dönemde, kamu idarelerinin stratejik planlarnda ve performans
programlarnda yer alan amaç ve hedeflerine ne derece ulaútklarnn tespitine, performans
ölçümü ve de÷erlendirilmesine yönelik olarak hazrlanan faaliyet raporlarna iliúkin
çalúmalarda koordinasyon sa÷lanacak; yaplacak düzenlemeler çerçevesinde, uygulama,
izleme ve de÷erlendirme bölümleri de “Performans Bütçe Modülüne” eklenecektir. Ayrca,
kurumlarn uygulamalar Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü÷ünce de÷erlendirilerek iyi
uygulama örnekleri çeúitli araçlarla kamu idarelerinin bilgisine sunulacaktr.
152
Gider Politikası ve Uygulamaları
3. Yüksekö÷retim Kurumlar Bütçelerinin Yeniden Yaplandrlmas
Projesi
Üniversitelerin mevcut bütçeleme yaps, ödeneklerin harcama birimleri itibaryla
tahsis edildi÷i detayl bir bütçelemeyi ihtiva etmektedir. Bu uygulama, idarelerin bütçeleri
üzerindeki inisiyatiflerini azaltmakta, ödeneklerin etkin ve verimli kullanmn olumsuz yönde
etkilemekte, bürokratik iúlemleri artrmakta ve bütçe hazrlk ve uygulama sürecinde önemli
düzeyde iú yüküne neden olmaktadr. Belirtilen nedenlerle, Maliye Bakanl÷ tarafndan
yürütülen “Yüksekö÷retim Kurumlar Bütçelerinin Yeniden Yaplandrlmas Projesi”
çalúmalar sonucunda, 2010 ylndan itibaren üniversitelerin bütçeleme yapsnda de÷iúikli÷e
gidilerek üniversite bütçeleri yeniden yaplandrlmaktadr.
Yaplan de÷iúiklikle, ödeneklerin harcama birimleri itibaryla tahsis edildi÷i detayl
bütçeleme yapsndan kurumsal düzeyde (Üst Yönetim, Akademik ve ødari Birimler) tek bir
birim altnda tahsis edildi÷i bir yönteme geçilmektedir. Proje ile üniversite bütçelerinin daha
esnek ve sade bir yapya kavuúmalar sa÷lanmaktadr. Böylece, bütçe ödeneklerinin daha
etkin ve verimli kullanm sa÷lanacak; üniversitelerin snrl kaynaklar üzerindeki
önceliklendirme inisiyatifleri artacaktr.
4. Mali Yönetim ve Kontrol Sistemi øle ølgili Çalúmalar
Kamu idarelerinde iç kontrol sisteminin oluúturulmas, uygulanmas, izlenmesi ve
geliútirilmesine yönelik temel yönetim kurallarn içeren “Kamu øç Kontrol Standartlar
Tebli÷i” Maliye Bakanl÷ tarafndan hazrlanmú ve 26/12/2007 tarih ve 26738 sayl Resmi
Gazetede yaymlanarak yürürlü÷e girmiútir. Söz konusu Tebli÷le (18) standart ve bu
standartlar için gerekli (79) genel úart belirlenmiútir.
Kamu idarelerine iç kontrole iliúkin çalúmalarnda rehberlik yapmak amacyla Maliye
Bakanl÷ tarafndan 4/2/2009 tarihinde Kamu øç Kontrol Standartlarna Uyum Eylem Plan
Rehberi yaynlanmútr. Rehber çerçevesinde kamu idarelerinin bir Eylem Plan hazrlamalar
ve Maliye Bakanl÷na göndermeleri öngörülmüútür.
ødari kapasitenin arttrlmas ve iç kontrol sisteminin sa÷lkl bir úekilde iúleyiúinin
sa÷lanmas amacyla, kamu idarelerinin strateji geliútirme birimlerinin Mali Hizmetler
Uzman kadrolarna, ilgili mevzuatna istinaden açlan geçiú snavlar sonucu toplam 457
kiúinin yerleútirilmesi sa÷lanmútr.
153
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
Anlan geçiú snavlar sonucu idarelere atanan mali hizmetler uzmanlarna yönelik
olarak Maliye Bakanl÷ tarafndan hazrlanan (60) saat süreli e÷itim program Maliye Yüksek
E÷itim Merkezi Baúkanl÷nda gerçekleútirilmiútir.
5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60 nc maddesine göre kamu
idarelerinin mali hizmetler birimlerindeki 546 adet boú kadro ve pozisyon için mali hizmetler
uzman yardmcl÷ özel yarúma snav açlmú, snavda baúarl olan 231 kiúi ÖSYM
tarafndan idarelere yerleútirilmiútir.
Maliye Bakanl÷nn merkezi uyumlaútrma görevinin izleme fonksiyonu çerçevesinde
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü÷ü Bütçe Kontrolörleri tarafndan 2008 ylnda 15
kamu idaresinin mali yönetim ve kontrol sistemleri yerinde incelenmiú, de÷erlendirilmiú ve
raporlanmútr.
Kamu idarelerinin strateji geliútirme birimi yöneticilerine yönelik olarak kamu mali
yönetimi ve kontrol konusunda Denizli Pamukkale ve Ankara Kzlcahamam’da ikiúer günlük
konferanslar düzenlenmiútir.
24/7/2008 tarihli ve 5793 sayl Kanunla 5018 sayl Kanunun 9, 10, 27, 52, 53, 61, 62
inci maddeleri ile geçici 5 ve 11 inci maddelerinde de÷iúiklikler yaplmú ayrca anlan
Kanuna geçici iki madde eklenmiútir.
øç kontrol alannda, uluslararas iliúkilere yönelik olarak, Avrupa Komisyonu, üye
ülkeler ve uluslararas kuruluúlar nezdinde yurtdú ve yurtiçinde çeúitli faaliyetlere katlm
sa÷lanmútr.
Türkiye’nin AB üyeli÷ine hazrlanma sürecinde yapt÷ ilerleme hakknda Ekim 2007
ile Ekim 2008 arasndaki süreyi kapsayan ve müktesebat üstlenme kapasitesini gözden
geçirmeyi hedefleyen 2008 Yl ølerleme Raporunun hazrlanmasna iliúkin çalúmalara
katlm sa÷lanmútr.
Maliye Bakanl÷ Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü÷ü ile Hollanda Maliye
Bakanl÷ tarafndan MATRA kapsamnda yürütülen Türk Bütçe ve øç Kontrol Sisteminin
Güçlendirilmesi Projesinin çalúmalarna 2008 ylnda devam edilmiú ve yl sonunda proje
faaliyetleri tamamlanmútr.
"Türkiye’de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi" adl bir
eúleútirme projesi hazrlanmú ve Avrupa Komisyonu tarafndan onaylanmútr. Bu projede
øngiltere Hazinesiyle birlikte teklif veren øngiltere Sayútay’ ile iúbirli÷i yaplmasna karar
154
Gider Politikası Ve Uygulamaları
verilmiú ve bu çerçevede 21/4/2009 tarihinde yaplan Açlú Konferans ile proje faaliyetlerine
baúlanmútr. Projenin Türkiye taraf, Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaútrma Birimi
olarak Maliye Bakanl÷ Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü÷üdür. Baúbakanlk ve Maliye
Bakanl÷ Strateji Geliútirme Baúkanlklar ile Hazine Müsteúarl÷ ve Devlet Planlama
Teúkilat Müsteúarl÷ Strateji Geliútirme Daire Baúkanlklar projenin pilot kuruluúlardr.
2010–2012 döneminde yaplmas planlanan faaliyetler ise aúa÷da belirtilmiútir.
xMaliye Bakanl÷nca gerçekleútirilen snav sonucunda kamu idarelerine atanan mali
hizmetler uzman yardmclarna yönelik olarak (120) saat süreli e÷itim program hazrlanacak
ve uygulanacaktr.
x2010 ylnda kamu idarelerinin boú mali hizmetler uzman yardmcl÷ kadrolar için
özel yarúma snav yaplmas planlanmaktadr.
xøç kontrol sistemiyle ilgili ikincil ve üçüncül düzey düzenlemeler gözden geçirilecek
ve gerekli de÷iúiklikler yaplacaktr.
xKamu idareleri tarafndan hazrlanan ve Maliye Bakanl÷na gönderilen iç kontrol
eylem planlar incelenecek ve de÷erlendirilecektir.
xKamu idarelerinin mali yönetim ve kontrol alanndaki uygulama kapasitelerinin
geliútirilmesine yönelik çalúmalar yaplacaktr. Bu kapsamda, kamu idarelerinin strateji
geliútirme birimi yöneticilerine yönelik konferanslara devam edilecek, üst yöneticiler ve
harcama yetkilileri ile mali hizmetler birimlerinde görev yapan uzman personele yönelik
e÷itim ve bilgilendirme faaliyetleriyle kamu idarelerinin mali yönetim ve kontrol sistemlerine
uyum ve uygulama kapasiteleri artrlacaktr.
“Türkiye’de Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi Eúleútirme"
projesi kapsamnda;
x Mali yönetim ve kontrol sistemi için yol haritas niteli÷inde bir eylem plan
hazrlanacaktr.
x 2010 ylnda mali yönetim ve kontrol sistemi ile ilgili model e÷itim program ve
dokümanlar hazrlanacak, temel ve ileri düzey e÷itimler düzenlenecek, üye ülkelerde staj ve
çalúma ziyaretleri yaplacaktr.
x Mali yönetim ve kontrol sistemine yönelik olarak kamu idarelerine verilecek
e÷itiminin daha üst düzeye çkarlmas amacyla yaklaúk 30 kiúiden oluúan e÷itici havuzu
oluúturulacaktr.
155
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
x 2011 ylnda üçüncül düzey mevzuatlarn hazrlanmas ve gözden geçirilmesi
öngörülmektedir.
5. øç Denetim Sistemi øle ølgili Çalúmalar
øç denetim sisteminin uygulanmasna yönelik olarak üçüncül düzey düzenlemeler
tamamlanarak 2008 ylnda “Kamu øç Denetçilerinin Mesleki Kdemlerinin Belirlenmesine
øliúkin Esas ve Usuller”, “Kamu øç Denetim Rehberi” ve “Kamu øç Denetim Terimleri
Sözlü÷ü” yaymlanmútr.
Ayrca,
2008 ylnda “øç Denetçi Adaylar Belirleme, E÷itim Ve Sertifika
Yönetmeli÷inde De÷iúiklik Yaplmasna Dair Yönetmelik” ve “øç Denetçilerin Çalúma Usul
Ve Esaslar Hakknda Yönetmelikte De÷iúiklik Yaplmasna Dair Yönetmelik”te de÷iúiklikler
yaplarak 20/12/2008 tarihli ve 27086 sayl Resmi Gazetede yaymlanmútr.
øç denetçi aday belirleme snavyla ilgili olarak tereddüde düúülebilecek konular
hakknda tereddütleri gidermek üzere “øç Denetçi Adaylarnn Belirlenmesinde Uyulacak Esas
ve Usuller Hakknda Tebli÷ (Sra No:3)” 5/4/2009 tarihli ve 27191 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yürürlü÷e girmiútir.
5018 sayl Kanunla kurgulanan iç denetim faaliyetine yönelik çalúmalarn ortaya
konuldu÷u ve iç denetimin gelece÷e dair projeksiyonlarnn açkland÷ doküman olan “2008
Yl Kamu øç Denetim Genel Raporu” 30/6/2009 tarihli ve 38 sayl Kurul Kararyla
yaymlanmútr.
“Kamuda øç Denetimin Kapasitesinin Geliútirilmesi Projesi” kapsamnda Dünya
Bankas ile 16/3/2009 tarihinde bir hibe anlaúmas imzalanmútr.
2010-2012 döneminde ise;
Maliye Bakanl÷na ba÷l øç Denetim Koordinasyon Kurulu, 5018 sayl Kanunda
öngörüldü÷ü gibi merkezi uyumlaútrma iúlevini etkili bir úekilde yerine getirmek üzere
yeniden yaplandrlacaktr.
5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 65 inci maddesi uyarnca
yaplacak iç denetçi atamalar için aday belirleme snav Temmuz ay içerisinde yaplmú olup
yeni atanacak iç denetçiler e÷itim programna alnacaktr.
Kamu øç Denetiminde Kalite Güvence ve Geliútirme Rehberi ve Kamu øç Denetiminde
Bilgi Teknolojileri Denetimi Rehberi’nin hazrlanmasna iliúkin çalúmalar devam edecektir.
156
Gider Politikası ve Uygulamaları
6. Kamu øç Mali Kontrol Sistemi Alannda E÷itim ve Yönlendirme
Çalúmalar
5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun geçici 5 inci maddesinin
birinci fkrasnn (c), (d) ve (e) bentlerine göre kamu idarelerine atanan iç denetçilerin 2007
ylnda baúlanan e÷itimlerine 2008 ylnda da devam edilmiú, 707 iç denetçinin üç aylk
e÷itim program tamamlanmú ve sertifikalar verilmiútir.
5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60 nc maddesi uyarnca
Maliye Bakanl÷ tarafndan hazrlanan ve 25/8/2007 tarihli ve 26624 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yürürlü÷e konulan Mali Hizmetler Uzmanl÷ Yönetmeli÷inin 23 üncü maddesi
uyarnca, mali hizmetler uzmanlarnn mesleki yeterliliklerinin süreklili÷ini ve geliútirilmesini
sa÷lamak üzere, her üç ylda bir Maliye Bakanl÷ tarafndan 60 saatten az olmamak üzere
e÷itim program düzenlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, kamu idarelerinin mali hizmetler
birimine mali hizmet uzman olarak atanmú olan 458 personele 4 grup halinde 60’úar saatlik
bir e÷itim program düzenlenmiú ve kendilerine uygulanan e÷itim programlarna katlmalar
nedeniyle sertifika verilmiútir.
5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Stratejik Planlama ve
Performans Esasl Bütçeleme” baúlkl 9 uncu maddesinin dördüncü fkras gere÷ince
performans esasl bütçelemeye iliúkin olarak Maliye Bakanl÷na verilen yetki kapsamnda;
merkezi yönetim kapsamndaki kamu idarelerinden 2008 yl içerisinde performans program
hazrlamakla yükümlü bulunan 105 kamu idaresine 20/5/2008-7/5/2008 tarihleri arasnda beú
grup ve ikiúer günlük e÷itim periyotlar halinde gerçekleútirilen performans programna kamu
idarelerinden 325 temsilcinin katlm sa÷lanmútr.
Genel bütçe kapsamndaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler tarafndan
düzenlenen panel, konferans, hizmet içi e÷itim ve di÷er e÷itim programlarna 5018 sayl
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile ilgili sunum yapmak üzere e÷iticiler
görevlendirilmiú ve 2247 kamu personeline e÷itim verilmiútir.
2009 ylnda, 5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile ilgili kamu
idarelerinin strateji geliútirme birim yöneticilerine yönelik olarak iki adet konferans
düzenlenmiú ve düzenlenen konferanslara 242 kiúi katlmútr. Ayrca, kamu idareleri
tarafndan 5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun uygulamalarna iliúkin
olarak düzenlenen e÷itim programlarna e÷iticiler görevlendirilmiú ve 1532 kamu personeline
e÷itim verilmiútir.
157
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
2010-2012 döneminde, ise iç denetçi, mali hizmet uzman ve uzman yardmclarnn
e÷itimlerine devam edilecek, di÷er kamu idareleri tarafndan talep edilen e÷itim
programlarna da destek verilecektir.
7. Devlet Muhasebesi ile ølgili Çalúmalar
Kamu kaynaklarnn toplanmasnda, kamu yararna ve amacna uygun harcanmasnda
etkinli÷i, verimlili÷i ve úeffafl÷ sa÷lamak amacyla hzl, etkili ve verimli bir rapor takip ve
de÷erlendirme süreci oluúturma, hesap verme sorumlulu÷u ve saydaml÷n en önemli arac
olan kesin hesabn iúlevselli÷i ve aranrl÷n arttrma ile muhasebe standartlar konusunda
araútrma ve inceleme ve uluslararas muhasebe standartlarnn ülkemize adapte edilerek
uygulamaya baúlatma faaliyetleri sürdürülecektir.
2010 yl sonuna kadar genel yönetim sektörüne iliúkin olarak, uluslararas
standartlara uygun mali raporlar üretmek suretiyle úeffafl÷a ve kamu hesaplarnn
güvenilirli÷ine katkda bulunma faaliyetleri sürdürülecektir.
Kamu kaynaklarnn amaçlarna uygun, etkili, ekonomik ve verimli kullanlmas için
risk esasl harcama denetimine 2006 ylnda baúlanlmú olup bu tür denetimler artarak devam
edilecektir.
Hizmetten yararlananlara hzl ve kaliteli hizmet sunacak úekilde kurumsal geliúimi
sa÷lamak amacyla iúleri elektronik ortamda gerçekleútirilir hale getirme ve genel yönetim
sektörü
kapsamndaki
kuruluúlarn
muhasebe
altyapsn
güçlendirme
faaliyetleri
sürdürülecektir.
Kamu idarelerinin mali yönetim ve kontrol sistemlerinin uyumlaútrlmasna yönelik
düzenlemeler ile döner sermayeli iúletmelerin bütçe ve muhasebe düzenlemelerini
geliútirmeye yönelik faaliyetlere devam edilecektir.
Kamu maliyesi alannda AB müktesebatna uyumu sa÷lamak ve uluslararas mali
kuruluúlara sunulan mali istatistiklerin standartlara uyumunu artrmak amacyla muhasebe
düzenlemelerini AB müktesebat ile uyumlaútrma ve genel yönetime iliúkin ESA 95 ve
GFSM 2001 kriterlerine uygun tablolar üretme ve ilgili uluslararas kuruluúlara sunma
çalúmalar sürdürülecektir.
Genel yönetim kapsamndaki kurumlarn mali tablolarnn elde edilmesi ve
konsolidasyonu süreçleri iyileútirilecek ve hzlandrlacaktr.
158
Gider Politikası Ve Uygulamaları
5018 sayl Kanunun 33, 35, 49, 50, 61, 62, 71 ve geçici 3 üncü maddeleri ile 178 sayl
Maliye Bakanl÷nn Teúkilat ve Görevleri Hakknda Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci
maddesi hükümlerine dayanlarak Muhasebat Genel Müdürlü÷ünce hazrlanan;
-Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeli÷i,
-Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷i,
-Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷i,
-Kamu Zararlarnn Tahsiline øliúkin Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik,
-Kamu ødarelerinin Kesin Hesaplarnn Düzenlenmesine øliúkin Usul ve Esaslar
Hakknda Yönetmelik,
-Muhasebe Yetkililerinin E÷itimi, Sertifika Verilmesi ile Çalúma Usul ve Esaslar
Hakknda Yönetmelik,
-Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve
Çalúma Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik,
-Ön Ödeme Usul ve Esaslar Hakknda Yönetmelik ,
-Taúnr Mal Yönetmeli÷i,
yaymlanarak yürürlü÷e girmiútir.
5018 sayl Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 5436 sayl Kanun ile de÷iúik
49 uncu maddesi gere÷ince Devlet Muhasebesi Standartlar Kurulu kurulmuú ve çalúmalarna
baúlamútr. Ayrca Uluslararas Muhasebe Standartlarnn Türk kamu mali yönetimine
uyarlanmas ve kabulüne iliúkin Muhasebat Genel Müdürlü÷ü bünyesinde Çalúma
Komisyonu oluúturularak çalúmalarna baúlamútr.
Mali Tablolarn sunulmasna iliúkin 4 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Dövizle
Yaplan øúlemler ve Döviz Kurlarndaki De÷iúimin Etkileri), 6/2/2008 tarihli ve 27076 sayl
Resmi Gazetede, 5 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Borçlanma Maliyetleri), 8/2/2009
tarihli ve 27135 sayl Resmi Gazetede, 6 numaral Devlet Muhasebesi Standard (Konsolide
ve Bireysel Mali Tablolar), 10/7/2009 tarihli ve 27284 sayl Resmi Gazetede yaymlanmútr.
Devlet Muhasebesi Standartlarndan øútiraklerdeki Yatrmlar ile ilgili 7 numaral
standart, Ortak Giriúimlerdeki Paylar ile ilgili 8 numaral standart, Döviz øúlemlerinden Elde
Edilen Gelirler ile ilgili 9 numaral standart ve Hiperenflasyonlu Dönemlerde Mali Raporlama
ile ilgili 10 numaral standardn taslak metin çalúmalar yaplmaktadr.
159
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
Halihazrda muhasebe standartlar konusunda araútrma ve incelemeler yaplmakta ve
IFAC (International Federation of Accountants) tarafndan yaymlanan (IPSAS) uluslararas
kamu muhasebe standartlar incelenerek tercüme edilmektedir. Yllar itibaryla hangi
alanlarda muhasebe standardna iliúkin çalúmalar yaplaca÷ uluslararas kuruluúlar ile birlikte
koordineli olarak belirlenmiútir. Buna göre;
2010 ylnda,
11 Numaral DMS- ønúaat Sözleúmeleri
12 Numaral DMS- Envanterler(Stoklar)
13 Numaral DMS- Finansal Kiralama
14 Numaral DMS- Raporlama Tarihinden Sonra Gerçekleúen Olaylar
15 Numaral DMS- Mali Enstrümanlar; Açklama ve Sunum (hisse senedi, swap, takas,
opsiyon vb.)
2011 ylnda,
16 Numaral DMS- Yatrm Varlklar, Tesis, Makine ve Cihazlar
17 Numaral DMS- Tesis, Makine ve Cihazlar
18 Numaral DMS- Bölümsel Raporlama
19 Numaral DMS – Karúlklar, ùarta Ba÷l Yükümlülükler ve Varlklar
20 Numaral DMS- ølgili Bölüm/øliúkili Taraf Açklamalar
21 Numaral DMS- Nakit Üretmeyen(Nakde dönüúmeyen) Varlklarda Azalma/de÷er
düúüklü÷ü ,
standartlarnn yürürlü÷e konulmas çalúmalar yaplacaktr.
Genel Bütçe Muhasebe Yönetmeli÷i ve Detayl Hesap Planna göre muhasebe modülü
güncellenerek hesap dönüúümleri ile kapatlan ve yeni kurulan muhasebe birimlerinin devir
iúlemleri Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sisteminden kontrol edilmesi iúlemlerine
baúlanmútr.
160
Gider Politikası ve Uygulamaları
Döner sermayeli iúletmelerin aylk hesap bilgilerinin; illerde muhasebe müdürlü÷ü,
ilçelerde ise malmüdürlüklerinden Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi vastasyla
elektronik ortamda alnmas uygulamasna devam edilmektedir.
Genel yönetim kapsamndaki kamu kurumlarnn mali tablolarnn internet ortamnda
Maliye Bakanl÷na aktarlmas uygulamasna baúlanmútr. Böylelikle elektronik ortamda
verilerin kontrolü yaplmakta ve konsolide edilerek internet aracl÷ ile yaymlanmas
kolaylaúmaktadr.
5018 sayl Kanunun 42 nci maddesi gere÷i, Kesin Hesap Kanun Tasars muhasebe
kaytlar esas alnarak hazrlanacaktr. Bu amaçla muhasebe yönetmeliklerinde gerekli
hesaplar açlmú ve bu hesaplar Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemine entegre
edilmiútir. Bu kaytlara dayanlarak Kesin Hesap cetvellerinin hazrlanmasna yönelik
uygulama baúar ile devam etmektedir.
Taúnr Mal Yönetmeli÷ine göre kayt altna alnan taúnrlarn Kamu Harcama ve
Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden muhasebeleútirilmesi projesinin pilot uygulamas
Muhasebat Genel Müdürlü÷ünde sürdürülmektedir.
8/6/2005 tarihli ve 25839 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yürürlü÷e giren Genel
Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷i ile, 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayl Resmi Gazetede
yaymlanarak yürürlü÷e giren Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeli÷inde de÷iúiklik
çalúmalar baúlatlmútr.
Ödeme Emri Uygulamas olarak adlandrlan ve harcama birimlerinin ödeme emri
belgeleri/muhasebe iúlem fiúleri ile di÷er bilgileri Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim
Sisteminden referans alnan bilgilere göre elektronik ortamda düzenlemesi ve ilgili muhasebe
birimine gönderebilmesine, muhasebe biriminin de kontrol ve muhasebeleútirme iúlemlerini
elektronik ortamda yapabilmesine yönelik uygulamann baúlatlmas planlanmaktadr.
Söz konusu uygulamann her bir aúamasnn kademeli olarak test edilerek gerçek
uygulamaya zemin hazrlamas bakmndan Antalya ve Karaman Defterdarlklarna ba÷l
muhasebe birimleri ve ödemelerini yaptklar harcama birimleri pilot olarak belirlenmiútir. Bu
kapsamda, sabit telefon fatura ödemelerine iliúkin bölümün tamamlanmasn teminen;
harcama birimince tahakkuku yaplan sabit telefon abone bilgilerinin Kamu Harcama ve
Muhasebe Biliúim Sistemine girilmesi sa÷lanacaktr.
Gümrük Tahsilat Sisteminin yaygnlaútrlmas amacyla, gümrük geliri tahsil edilen
veznelerin bilgisayar, yazc vb. eksikliklerinin giderilmesi ve uygulamada yaúanan sorunlarn
161
2010 Yılı Bütçe Gerekçesi
çözümüne yönelik olarak uygulayclara destek verilecek ve sistemin di÷er taraf olan Gümrük
Müsteúarl÷ ve Vakfbank ile birlikte sistemin hznn arttrlmas ile ilgili çalúmalara devam
edilecektir.
Muhasebe birimleri aras iúlemler, tahsilat bordrolar, emanet tahsilatlar ve vergi
borcu sorgulama iúleri ile ilgili olarak, Gelir ødaresinin E-VDO sistemi ile Kamu Harcama ve
Muhasebe Biliúim Sistemi arasnda elektronik ortamda iúlem yaplmas çalúmalarna devam
edilecektir. Yazlm aúamas tamamlanan vergi borcu sorgulama uygulamas test edilmeye
baúlanlmú olup, testin tamamlanmasn müteakiben uygulamaya açlacaktr.
Muhasebat Genel Müdürlü÷üne ba÷l Merkez Saymanlklarnca Nakde Dayal Ödeme
Sistemi için kullanlan KEÖS uygulamasnn eksikliklerinin tamamlanarak, taúradaki tüm
muhasebe birimlerinin sisteme dahil edilmesine yönelik çalúmalara devam edilecektir.
Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemine dahil olan bütün muhasebe birimleri
ve bunlarla ilgili tahakkuk dairelerinin, muhasebe ve ödeme iúlemleri ile ilgili olarak
karúlaútklar sorunlarn giderilmesine yönelik olarak, uygulama ve yazlm deste÷i
verilmektedir.
Kadro karúl÷ sözleúmeli personelin maaúlarnn Kamu Harcama ve Muhasebe
Biliúim Sistemi üzerinden hesaplatlmas, bordro ve ödeme emri belgesinin oluúturulmas ve
otomatik olarak muhasebeleútirilmesine yönelik yazlm çalúmas tamamlanmú ve 2009 yl
Temmuz ayndan itibaren uygulama baúlatlmú olup, söz konusu iúlemlerin yaygnlaútrlmas
yönünde çalúmalar devam etmektedir.
657 sayl Devlet Memurlar Kanununun 4/B ve 4/C maddeleri kapsamnda çalúan
personelin maaú iúlemlerinin de Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden
yaplmasna yönelik yazlm çalúmas baúlatlmútr.
Özel bütçeli idarelerde çalúan personelin maaú ödeme, bordro ve ödeme emri
belgesinin oluúturulmas ve otomatik olarak muhasebeleútirilmesi iúlemlerinin Kamu
Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden yaplmasna yönelik protokol imza süreci
devam etmektedir. Bu ba÷lamda, süreç tamamland÷nda söz konusu idarelerde çalúan
personelin maaúlar Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi üzerinden yaplacak olup,
maaú bordrolar Sayútaya elektronik ortamda aktarlacaktr. Ayrca, bu idarelerde çalúan
personel e-bordro uygulamasndan faydalanacaktr.
Maliye Bakanl÷nda çalúan personelin fazla çalúma ödemesine esas bilgi giriúleri ve
eki raporlar, internet hatt olan herhangi bir bilgisayardan Kamu Harcama ve Muhasebe
162
Gider Politikası ve Uygulamaları
Biliúim Sistemi (KBS) aracl÷yla girilmekte ve muhasebe birimine elektronik ortamda
gönderilmektedir. Di÷er Bakanlk personeline yaplan fazla çalúma ödemelerinin de ayn
sisteme dahil edilmesi yönünde çalúmalar devam etmektedir.
Kamu personeline yaplan sosyal hak ve yardm ödemelerine iliúkin bilgi giriúlerinin
Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi (KBS) üzerinden girilip muhasebe birimine
elektronik ortamda gönderilmesine yönelik yazlm çalúmas tamamlanmú ve Ankara ile
Karaman illerinde pilot uygulama baúlatlmútr. Pilot uygulamadan baúarl sonuç alnmú
olup, 15/9/2009 tarihinden itibaren uygulamann yaygnlaútrlmas planlanmaktadr.
Üniversite personeline ödenen ek ders ücretlerinin ödenmesine esas saat bilgi giriúleri
ile eki raporlarn, Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi (KBS) üzerinden internet
ortamnda girilmesi ve muhasebe birimine elektronik ortamda gönderilmesine yönelik yazlm
çalúmas baúlatlmútr.
Kamu Harcama ve Muhasebe Biliúim Sistemi (KBS) Bütçe ve Kesin Hesap
Raporlarnn ilgili harcama birimleri ile strateji birimlerine gösterilmesi yönünde yazlm
çalúmas tamamlanmú, genel ve özel bütçeli idarelerin merkez harcama birimleri ve strateji
birimlerinin kullanmna sunulmuútur. Söz konusu raporlarn il ve ilçe yöneticilerinin de
kullanmna sunulmas yönünde çalúmalar devam etmektedir.
163