PİOGLİTAZON VE KUERSETİN UYGULAMASININ METABOLİK SENDROMLU SIÇAN KALP FONKSİYONLARINA ETKİLERİNİN ELEKTROFİZYOLOJİK YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMALI OLARAK İNCELENMESİ Seyfullah İ. AKSU, İsmet A. E. AYDIN,Emrullah BIÇAKCI,Muhammet T. DOĞAN,Ahmet GÜNDÜZ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem III öğrencileri Danışmanlar: Prof. Dr. Belma TURAN, Ar. Gör. Fulya TUTAR, Ar. Gör. Ayşegül TOY, Prof. Dr. Atilla H. ELHAN AMAÇ: Tip 2 diyabetle sonuçlananmetabolik sendrom (MetS)kalp fonksiyon bozukluğu için ciddi bir risk faktörüdür. MetS’dakullanılan bazıilaçların kardiyovasküler sistem üzerinde bazı istenmeyen etkilere neden olduğu ileri sürülmekte olup henüz yeterli veriler mevcut değildir.Bu nedenle bu çalışmada, MetS geliştirilmiş sıçanlara antidiyabetik olarak kullanılan pioglitazon ile antioksidan özellikte olan kuersetin (quercetin) kullanarakkalp fonksiyon bozukluğu üzerindeki etkilerininincelenmesi hedeflenmiştir. GEREÇ VE YÖNTEM:“Deneysel araştırma” türünde olan çalışmamızda, kullanılan yetişkin erkek 28-adet Wistar-türü sıçanlar eşit sayıda4-gruba ayrılmıştır (kontrol grubu, metabolik sendrom grubuile pioglitazone uygulanmış veya kuersetin uygulanmış MetS grupları). Deney süresi toplam 18-hafta olup, MetS için standart sıçan yemine ek olarak içme suyuna %32 sukroz eklenmiştir. Pioglitazon(30 mg/kg/gün) veya kuersetin (75 mg/kg/gün) MetS grubuna son 2-hafta süre ile uygulanmıştır. Çalışma sonunda, hayvanların vücut ağırlıkları, kan şekeri ile serumlarında toplam oksidatif stres (TOS) ve antioksidan (TAS) durumları özel kit kullanılarak ölçülmüştür. Langendorff-izole-organ-sisteminde sol ventrikül içibasınç değişimleri ile kalplerden izole edilen kardiyomiyositlerde (enzimatik yöntemle) hücreiçi serbest-Ca2+değişimleri, [Ca2+]i (tek hücrede Ca2+–duyarlı fluofor kullanılarak) incelenmiştir. Verilerin istatistiksel analizinde One-Way-Anova testi kullanılmış olup, p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir. BULGULAR: MetS geliştiği ve kalp fonksiyonlarının bozulduğu önceki çalışmalardagösterilmiş olduğundan MetS’mu kanıtlayan parametreler burada tekrar ölçülmemiştir. Hem pioglitazon hem de kuersetin uygulaması MetS grubunda gözlenen vücut ağırlığı artışını ve kan şekeri yükselişini durdurmuştur (p<0,05). MetS grubunda serumda yüksek olan TOS ve düşük olan TAS değerlerinin bu uygulamalarla normal değerlere yaklaştığı (p<0,05), MetS grubunda düşük olan sol ventrikül içi basınç değerinin pioglitazon uygulaması ile daha da azalırken (p<0,05), kuersetin uygulamasının bu parametreyi normal değerlere yaklaştırdığı görülmüştür. Ayrıca, MetS grubunda izole tek kardiyomiyositte ölçülen yüksek [Ca2+]i değerinin (p<0,05), her iki uygulama ile normal değerlere döndüğü (p<0,05), elektriksel uyarı altında ölçülen geçici [Ca2+]i değişimlerinin de normal grubun değerleri ile aynı seviyelerde olduğu gözlenmiştir. SONUÇLAR: Elde edilen veriler doğrultusunda, pioglitazon ve kuersetin uygulamasının hayvanların vücut ağırlığı ve kan şekeri artışını engellerken sistemik olarak TOS ve TAS seviyelerini de normal değerlerde tutabildiği, buna karşınpioglitazonun tüm kalbin kasılmagevşeme aktivitesindeki bozukluğu daha da dramatik boyutlara getirdiği gözlenmiştir. Tek hücre düzeyinde gözlenen pozitif etkilerle organ düzeyinde gözlenen negatif etkilerin altında yatan nedenler arasında, önceden gösterilmiş olan MetS grubunda artmış ekstrasellüler matriks-proteinazların özellikle pioglitazon uygulaması iledaha daartarakkalbin mekanik aktivitesinibozabildiği düşünülmektedir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Metabolik sendrom, pioglitazon, kuersetin, insülin direnci, Ca2+ homeostazı, kalp fonksiyonu, oksidatif stres.