3 Mayıs 2016 , Tokat Serap GÜLTEKİN GÜLER Orta Karadeniz Bölgesi Vizyonu Türkiye’nin Karadeniz’e açılan kapısı olmuş, yaşam kalitesini yükseltmiş ve çevreye duyarlı, rekabetçi ve hızlı gelişen bir bölge Akıllı Uzmanlaşma Stratejisi Kurumsal Geliştirme Planı Bölgesel Rekabet Stratejisi Kurumsal Gelişim Yatırım Planı Bölgesel Yatırım Stratejisi Erken Teşhis/Anketler Altyapı Planı Akıllı Şehirler Bölgesel İnovasyon Stratejisi SWOT/PESTLE GAP Bölgesel İşletme Stratejisi Girdi/Çıktı 3 - 9 ay 7 - 12 ay 10 - 15 ay 14 - 18 ay Dünya hızla değişiyor, ne yönde !?!?! Dünyayı hızla değiştiren 6 önemli trend Dijital gelecek • Sosyal ağlar, • Mobil iletişim, • Bulut, • M2M, • Büyük veri, Teknoloji tüm iş alanları üzerinde yıkıcı etkiler yaratıyor, Yeni iş ve kar modelleri ortaya çıkıyor, Müşteriler ve tüketicilerle olan iletişim kökten değişiyor 2018 yılında dünyada mobil cihazlar üzerinden e-ticaretin 626 milyar usd ile toplam eticaretin %50 sine ulaşması bekleniyor Tüm bu gelişmelerin bir başka sonucu olarak da, çalışma şekli, yeri, süresi ve zamanı değişiyor ve buna bağlı olarak işgücü ihtiyacı ve tanımı da değişiyor Girişimcilik rüzgarı • Sadece ihtiyaç nedeniyle girişimcilik değil, yüksek etkili girişimciler gelişmiş ve gelişmekte olan pazarlarda iş yapış biçimini kökten değiştiriyorlar • Girişimciler gittikçe gençleşiyor • Kadın girişimcilerin sayısı gittikçe artıyor • Girişim Sermayesi Hindistan’da 2006 yılında 600 milyon usd olan rakam 2012’de 1.4 milyar usd’ye yükseldi Küreselleşen pazarlar • Hızlı gelişen ülkeler gelişmiş pazarlarla aralarındaki farkı da hızla kapatıyorlar ve iç/dış yatırımlardaki paylarını arttırıyorlar (2030’da dünyadaki Gayri Safi Hasılanın %63’üne sahip olacaklar) • Dünyada büyüyen orta sınıf, karlı yeni sektörlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. (Hızlı gelişen ülkelerin yıllık tüketim harcamaları 2014’de 12 tri usd iken 2030’da 65 tri usd olacak) • Asya dünyanın yeni “bilgi merkezi” (Asya ülkelerinin Ar-Ge harcamalarındaki payları son beş yılda %33’den %40’a çıktı) • Yaratıcı işgücünü kapabilme mücadelesi devam edecek, işgücü kalitesi ve çeşitliliği rekabetçi avantaj sağlayacak Kentli yaşam • Dünya nüfusunun %54’ü kentlerde yaşarken oran 2050’de %66’ya ulaşacak • Güçlü şehirler giderek Doğu’ya kayacak (2030’da Çin’in en büyük 150 şehrinin GS Hasılası 3 kat artacak, 23 tri usd) • Şehirleşmenin artması ile sektörel değişimler yaşanacak, altyapı yatırımları kaçınılmaz olacak ancak finansal zorluklar belirleyici olacak (2030 yılına kadar şehirleşme için 60-70 tri usd gerekli) • Sürdürülebilir kaynaklara dayalı ve olumsuz koşullara karşı dirençli, yoksul ve marjinal nüfusun yaşam şartlarını düzenleyebilen ve iyileştirebilen şehirleri planlama önem kazanacak Verimli kaynaklar • dünyadaki nüfus artışı, • ekonomik büyüme, • orta sınıf nüfusu, Yenilenebilir ve yenilenemez kaynaklara olan ihtiyaç • Su kaynaklarının azlığı gıda ve enerji sektörlerini etkileyecek (2030’da su ihtiyacı mevcut kaynaklardan %40 fazla olacak) • Küresel ısınma ve şiddetli mevsim değişikliklerine karşı dayanıklı olabilmek öne çıkacak (2030’da su kaynaklarının azlığı tahıl üretimini %30 düşürecek) • 2050’de 9 milyar nüfus için %60 daha fazla gıda üretimi gerekiyor… Sağlıkta değişim • Sağlık sektörü dünya GS Hasılasının % 10’unu sağlıyor. Sağlık sektöründe gelecek yıllarda hızla geleneksel hasta tedavisi ve bakımından sağlık yönetimine geçiş öngörülüyor… • Sağlık hizmetlerinin maliyeti, kalitesi ve hizmete ulaşabilme zorlukları sağlık hizmetlerinde reformları tetikleyecek • Mobil ve sosyal sağlık uygulamaları günlük yaşamın içerisinde daha çok yer alacak • Genetik bilimi ilaç endüstrisinde değişimlere yol açacak • Kişiselleştirilmiş ilaçlar önem kazanacak Günümüzde herkes, her firma, her bölge, her ülke bir rekabet yarışı içerisinde, rekabet çok boyutlu ve rekabette önde olabilmenin tek yolu da kaynakları verimli bir şekilde yönetebilmekten geçiyor • İnsan • Finans • Teknoloji • Bilgi • İşbirliği ve ağlar Bir bölgenin kaynaklarının “varlığı” çok önemli olmakla beraber, o kaynakları ne denli “üretken” kullandığı da çok önemli. Bir bölgenin “her şeyi” en üretken şekilde yapması mümkün değil. Üretkenlik, “ihtisaslaşma” ile yakından ilgili. Rekabetçilik merceğinden bakıldığında “ne” üretildiği kadar, hatta belki daha fazla, “nasıl” üretildiği de önemli. Bölgenin Türkiye’deki Durumu Samsun Amasya 1.279.884 322.167 Çorum 525.180 Tokat 593.990 Marka, Patent, F.Model, End.Tas. Başvuruları %2 Bölgedeki Teknoloji Teknopark Teknokent (2010) (2013) Merkezleri Teknopark (2010) 2015 Nüfus Nüfus Artış Oranı (binde) 7,8 0,8 -3,9 -6,6 Okuryazarlık Oranı (2014) 97% 94% 94% 96,5% TÜİK İllerde Yaşam Endeksi, 2015 33 27 56 39 Bölgelerin Gelişmişlik Sıralamasında 15.sırada (26 bölge içinde) Makro Çevre ve PESTLE Analizi PESTLE Politik, Ekonomik, Sosyal, Teknolojik, Yasal (Legal), Çevresel (Environmental) faktörlerin incelenerek önemli ve hemen harekete geçilmesi gerekenleri tespit etmek ve bu faktörlerin olumlu veya olumsuz etkilerini ortaya çıkarmak için yapılan bir analizdir… PESTLE Analizi Çevredeki büyük resmin görülmesine ve fırsat ve tehdit olarak algılanabilecek olan faktörlerin tespit edilmesine yardımcı olur… Dış çevrenin iyi analiz edilmesiyle fırsatlar avantaja çevrilebilir, tehditler en aza indirilebilir… Politik Faktörler • AB üyelik sürecinin devam etmesi • Uluslararası alanda/dış politikada yeni işbirlikleri • Ortadoğuda yaşanan siyasi istikrarsızlık • Yeni teşvik sistemi • Enerji politikaları • Bölgesel gelişmenin önemi • Bürokrasinin azaltılmasına yönelik reformlar • • • • • • • • Ekonomik Faktörler Dünyadaki genel ekonomik durum/durgunluk AB mali yardım programları Döviz kurlarındaki dalgalanmalar İşgücü ve enerji maliyetleri Girişimciliğin gelişimi Kamu yatırımlarından yararlanma durumu Bölgeye yabancı yatırımların çekilmesi Bölgenin sanayi altyapısı • • • • • • • • • Sosyal/Kültürel Faktörler Kırsal alanlardan kentlere göç Bölgenin nitelikli göç vermesi Gelir dağılımındaki eşitsizlikler Akıllı kentler uygulamalarının önemi İş güvenliği ve sağlığının önemi İşbirliği kültürü Bölgedeki yetişmiş eleman eksikliği Nüfusun yaşlanma eğilimi Ekonomik dalgalanmaların sosyal etkileri Teknolojik Faktörler • • • • • • • • • Ar-Ge ve yenilikçiliğe dayalı üretim ihtiyacının artması Bilişim sistemleri kullanımının yaygınlığı Yeni teknolojik ürünler Bölgedeki teknoloji gelişim merkezlerinin önemi Küresel rekabette teknolojinin etkisi İşletmelerin teknolojik gelişmeleri uygulamaları Bilgiye dayalı işbirliği ihtiyacı Kümelenme stratejileri kapsamındaki yenilikler Teknolojinin hızlı değişimi Yasal Faktörler • Kalite ve standardizasyona yönelik mevzuat düzenlemeleri • Arazi toplulaştırma mevzuat düzenlemeleri • Patent/marka, entelektüel sermaye ile ilgili yasalar • Serbest ticaret anlaşmaları • Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yasal düzenlemeler • AB mevzuatı ve etkileri • Rekabeti düzenleyici yasal değişimler Çevresel Faktörler • • • • • • • Ulaşım ve enerji yatırımlarının çevreye etkileri Kentleşmenin devam etmesi Enerji tüketiminin artması Tarım alanları ve doğal kaynakların tahribatı Çevresel sürdürülebilirliğin öneminin artması Küresel iklim değişikliği Orman ve mera arazilerinin amaç dışı kullanımı