Ders ÇEVRE BİLİMİ Ön Koşul Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersi Veren Öğretim Elemanı Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin Öğrenme Çıktıları Dersin İçeriği DERS BİLGİLERİ Kodu Yarıyıl A- 366 VI. T+U Saat 3+0 Kredi 3 AKTS 4 Yok Türkçe Lisans Zorunlu Yok Temel ekolojik kavramları kavrama, doğada enerji akışını anlayabilme, ortak yaşam biçimlerini açıklayabilme, nüfus artışı ve erozyonun sonuçlarını açıklayabilme, çevre kirlenmesinin nedenlerini ve koruma çabalarını açıklayabilme, sürdürülebilir bir dünya için neler yapılması gerektiğini açıklayabilme. Bu dersin sonunda öğrenci; 1. Ekosistemi tanır. 2.Çevre sorunlarını açıklar. 3.Çevre sorunlarının çözümüne aktif katılır. 4. Çevre kirliliğine neden olan kaynakları bilecek ve önlemler önerir. 5.Çevre kirliliğinin canlılar üzerinde olan etkilerini açıklar. Çevre kavramı: Çevre biliminin tarihsel gelişimi. İnsanlar ve çevre, nüfus ve çevre, bölgesel ve yerel çevre sorunları: Su, Toprak, Hava, Radyoaktif kirlilik ve diğer kirlilik kaynakları. Biyolojik çeşitlilik ve Türkiye’deki durum: Flora ve Fauna. Endemik hayvan ve bitki türleri, tehlike altındaki canlı türleri. Çevre ile ilgili kuruluşlar ve etkinlikleri, çevre eğitimi, sürdürülebilir kalkınma. DERS AKIŞI Hafta Konular 1 Ekoloji biliminin tanımı, ekoloji biliminin tarihsel gelişimi, ekoloji biliminin konusu ve alt dalları, ekoloji biliminin diğer bilim dallarıyla ilişkisi, ekoloji biliminin araştırma yöntemleri, çevre biliminin tanımı ve konusu. 2 Ekolojide bazı temel kavramlar, çevre, habitat, biyotop, ekolojik niş, tür, populasyon, biyotop, kommunite, sistem ve ekosistem, biyom, biyosfer, fauna, flora, endemik tür, kozmopolit tür, ekolojik ilişkiler, ekolojinin bazı temel kanunları, minimum kanunu, tolerans kanunu. 3 Çevresel faktörler, cansız faktörler, su, toprak, ışık, sıcaklık, rüzgar, pH, canlı faktörler, canlılarda beslenme şekilleri, ototrof canlılar, heterotrof canlılar, hem ototrof hem heterotrof canlılar, biyolojik ilişkiler, erkekdişi ilişkileri, koloniler, gruplar, kümeleşme, hayvanlarda sosyal yaşantı, tür içi yaşantı, nötralizm, predasyon, parazitizm, rekabet, mutualizm veya simbiyosis, komensalizm, amensalizm. 4 Ekosistem, üreticiler, tüketiciler, ayrıştırıcılar, besin ağı, ekolojik piramitler, biyolojik birikim, populasyon denetimi. 5 Populasyon ve özellikleri, kommunite ve özellikleri, sıralı değişim, 6 Ekosistemin işlevleri, enerji akımı, madde döngüsü (su, karbon, oksijen, azot, fosfor, kükürt döngüsü) 7 Büyük ekosistemler ve yeryüzüne dağılışları, karasal ekesistemler (tundralar, ormanlar, stepler, savanlar, çöller), sucul ekosistemler Ön Hazırlık 8 9 10 11 12 13 14 15 16 (göller, akarsular, denizler), özel ekosistemler (sulak alanlar, nehir ağızları, mercan kayalıkları). Çevre sorunları, doğal kaynakların kullanımı sorunu, nüfus artışı sorunu, kentleşme sorunu, enerji sorunu, beslenme sorunu, tarımsal sorunlar. Arasınav Çevre kirliliği sorunu (hava, su, toprak, radyoaktif, gürültü ve ışık kirlilikleri). Çevre sorunlarına çözüm önerileri, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı, nüfus planlaması, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanma (güneş enerjisi, rüzgar enerji, jeotermal enerji, biomas enerjisi), Çevre kirliliğinin önlenmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması, doğal alanların korunması. Çevre biliminde yeni yaklaşımlar, sürdürülebilir kalkınma, çevre hukuku, çevre politikası, çevre ekonomisi, çevre sağlığı, ekolojik (organik) tarım, çevresel etki değerlendirilmesi. Çevre ile ilgili kuruluşlar ve anlaşmalar, Türkiye'de çevre ile ilgili kuruluşlar, çevre ile ilgili uluslararası kuruluşlar, çevre ile ilgili uluslararası anlaşmalar, Türkiye'nin imzaladığı uluslararası çevre anlaşmaları. Çevre eğitimi, çevre eğitiminin tarihi, çevre eğitiminin önemi, çevre eğitiminin hedefleri, amaçları ve esasları, örgün eğitim (Okulöncesi dönemde, ilköğretimde, ortaöğretimde ve yüksek öğretimde çevre eğitimi), yaygın eğitim, hizmet içi eğitim, Türkiye'de çevre eğitimi. Dönem Sonu Sınavı Ders Notu Diğer Kaynaklar KAYNAKLAR Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş., Yılmaz, M., Çevre Bilimi ve Eğitimi. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Kocataş, A, Ekoloji, Çevre Biyolojisi, Ege Üniversitesi, Fen Fak. Yayınları. MATERYAL PAYLAŞIMI Dökümanlar Ödevler Sınavlar YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI Ara Sınav Kısa Sınav Ödev DEĞERLENDİRME SİSTEMİ SAYISI 1 1 Toplam Yıliçinin Başarıya Oranı Finalin Başarıya Oranı Toplam KATKI YÜZDESİ 20 20 40 40 60 100 No DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Program Öğrenme Çıktıları 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Fen Bilgisi Öğretmenliği alanıyla ilgili öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde alan bilgisine sahip olur. Bilimsel okur-yazarlık düzeyi, “çok boyutlu bilimsel okur-yazarlık” düzeyinde olur. Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Fen Bilgisi öğretiminde etkin şekilde kullanabilme becerisine sahip olur. Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre ilişkisini bilir, mesleki ve günlük yaşamında kullanır. Bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerini bilir, sınıf içi uygulamalarında ve bilimsel bilgi üretiminde kullanır. Disiplinler arası çalışmalar yürütebilecek ve dersini farklı disiplinlerle ilişkilendirebilecek düzeyde genel bilgiye sahip olur. Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğinin bilincinde olur. Bilim, öğrenme ve öğretmeye karşı olumlu tutum ve değer özelliklerine sahip olur. Etik değerlere saygı gösterir ve uygulamalarında etik kurallara dikkat eder. Öğretim yöntem, strateji ve tekniklerini etkili bir şekilde kullanma becerisine sahip olur. Fizik, kimya ve biyoloji alanlarında öğrencilere yönelik uygun laboratuar deneyleri ve etkinlikleri geliştirebilecek ve uygulayabilecek bilgi ve becerilere sahip olur. Atatürk İlke ve İnkılâplarına bağlı, demokrasiye inanan, Türk milli, manevi, ahlaki ve kültürel değerlerinin bilincinde olan ve bunlara mesleğinde duyarlılık gösteren bir öğretmen olur. Etkinlik Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) Ödevler Sunum / Seminer Hazırlama Arasınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Sayısı Süresi (Saat) 16 3x16 1 3 1 1 1x16 3x10 1x6 1x8 Toplam İş Yükü Toplam İş Yükü / 30 (s) Dersin AKTS Kredisi Katkı Düzeyi 2 3 4 5 x x x x x x x x x x x x Toplam İş Yükü (Saat) 48 16 30 6 8 108 108/30 4