uluslararası üretim zincirlerinde dönüşüm ve türkiye`nin konumu

ULUSLARARASI ÜRETİM ZİNCİRLERİNDE
DÖNÜŞÜM VE TÜRKİYE’NİN KONUMU
-Değerlendirme-
Şeref Saygılı-TCMB
2 Mart 2012
İstanbul
Çalışmanın Amacı
• Türkiye’nin yakın dönem ekonomik performansını dış
ticaretteki uzmanlaşma yapısı ve bu yapının değişimi
çerçevesinde incelemek
• Beş önemli ürün grubunda (kara taşıtları, televizyon,
tekstil ve giyim eşyası, gıda, makine) uluslararası
üretim (değer) zincirinin son 15 yıldaki dönüşümü,
Türkiye’nin buradaki konumu ve bunun ihracat ve
büyüme performansına yansıması nasıldır?
Temel Bulgular
• Türkiye ekonomisinin son 60 yıllık büyüme performansı ile
karşılaştırıldığında, 2000’li yıllarda büyüme rejiminde köklü bir
dönüşüm gözlenmemektedir.
• Dış ticarette uzmanlaşılan ürünlerin (veya üretim süreçlerin)
katma değeri yüksek ürünler olmaması ekonominin göreli
konumunun değişmemesine yol açmıştır.
• Türkiye rakiplerine göre daha standart ve/veya basit ürünler
üreterek (fiyat rekabeti temelinde) piyasa payını
artırabilmektedir.
• Türkiye büyüme hızı düşük olan ürünlerde daha yüksek
rekabet gücüne sahiptir… Türkiye’nin uluslararası ekonomi ile
bu şekilde eklemlenmiş olması, ihracatın hızlı bir şekilde
artırılması önünde önemli bir engel oluşturmaktadır.
Üretim Süreci - Dikey Uzmanlaşma
Hammadde
Sermaye Malı (makine-teçhizat)
Ara Malı- Sermaye Malı
Nihai Ürün
Sermaye Malı
Dış Ticaret Yapısı-Büyüme İlişkisi
Dış Ticarette Uzmanlaşma Yapısı
İhracat performansı, Firma Karlılık Oranı
(firma ve Ulusal)
Tasarruf Oranı
Yatırım, istihdam, verimlilik
(Potansiyel) Büyüme
Dış Ticaret Yapısı-Büyüme İlişkisi (Türkiye)
Düşük Maliyet Temelinde Uzmanlaşma – Büyüme Hızı Düşük Sektörde Üretim
(Fiyat Rekabeti)
Sınırlı İhracat Artışı, Düşük Karlılık Oranı
(firma ve Ulusal)
Düşük Tasarruf Oranı
Yatırım, istihdam, verimlilik
Düşük Oranlı ve İstikrarsız
Büyüme
Temel Bulgular-1
Ekonomideki köklü değişime rağmen Türkiye ABD ve diğer
gelişmiş ülkelere arasındaki refah farkını kapatamamıştır.
Türkiye’nin Uzun Dönemli Büyüme Performansı (%)
5,2
5
4,8
4,6
4,4
4,2
4
1950-2010
1960-2010
1970-2010
1980-2010
1990-2010
2000-2010
Temel Bulgular-1
Türkiye ekonomisinin son 60 yıllık büyüme performansı ile
karşılaştırıldığında, 2000’li yıllarda büyüme rejiminde köklü bir
dönüşüm gözlenmemektedir.
Türkiye Ekonomisinde Gerçekleşen ve Potansiyel Büyüme
(yıllık ve üç aylık bazda)
15.0
12.0
10.0
10.0
8.0
6.0
5.0
4.0
0.0
-5.0
1989Q1
1989Q4
1990Q3
1991Q2
1992Q1
1992Q4
1993Q3
1994Q2
1995Q1
1995Q4
1996Q3
1997Q2
1998Q1
1998Q4
1999Q3
2000Q2
2001Q1
2001Q4
2002Q3
2003Q2
2004Q1
2004Q4
2005Q3
2006Q2
2007Q1
2007Q4
2008Q3
2009Q2
2010Q1
2010Q4
0.0
2.0
-2.0
-10.0
-4.0
-6.0
-15.0
-8.0
-20.0
Yıllık bazda Y* büyümesi
Yıllık bazda Y büyümesi
Üç aylık bazda Y* büyümesi
Üç aylık bazda Y büyümesi
Temel Bulgular-1
Türkiye ekonomisinin son 60 yıllık büyüme performansı ile
karşılaştırıldığında, 2000’li yıllarda büyüme rejiminde köklü bir
dönüşüm gözlenmemektedir.
Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Dinamikleri
• Potansiyel Büyüme:
1989-2010
1989-2000
2002-2010
2002-2008
2009-2010
Potansiyel Büyüme
4.0
3.6
4.6
4.9
3.6
Gerçekleşen Büyüme
4.0
3.9
5.1
5.9
2.1
Not: Üretim Fonksiyonu tahminlerinde α(L) 0,3447 tahmin edilmiştir.
1989Q1-2011Q2
1989Q1-2000Q4
2002Q1-2011Q2
2002Q1-2008Q4
2009Q1-2011Q2
Potansiyel Büyüme
4.1
3.7
4.7
4.9
4.1
Gerçekleşen Büyüme
4.2
4.1
5.4
6.0
3.8
Not: Üretim Fonksiyonu tahminlerinde α(L) 0,3454 tahmin edilmiştir.
• Büyümenin Kaynakları:
1989-2010
Gerçekleşen Büyüme
3.84
1989-2000
3.83
2002-2010
4.97
Not: Üretim Fonksiyonu tahminlerinde α(L) 0,345 tahmin edilmiştir.
Sermaye Stoku
3.18
82.7
3.36
87.6
3.70
74.3
İstihdam
0.49
12.8
0.54
14.1
0.58
11.6
TFV
0.17
4.5
-0.07
-1.8
0.70
14.1
Temel Bulgular-1
Türkiye ekonomisinin son 60 yıllık büyüme performansı ile
karşılaştırıldığında, 2000’li yıllarda büyüme rejiminde köklü bir
dönüşüm gözlenmemektedir.
Türkiye Ekonomisinde Toplam Faktör Verimliliğinin Gelişimi
12.0
11.8
11.6
11.4
11.2
11.0
10.8
10.6
10.4
10.2
10.0
3.05
3.00
2.95
2.90
2.85
2.80
2.75
2.70
2.65
TFV Düzeyi
1988Q1
1989Q1
1990Q1
1991Q1
1992Q1
1993Q1
1994Q1
1995Q1
1996Q1
1997Q1
1998Q1
1999Q1
2000Q1
2001Q1
2002Q1
2003Q1
2004Q1
2005Q1
2006Q1
2007Q1
2008Q1
2009Q1
2010Q1
2011Q1
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2.60
TFV_Üç aylık bazda
Temel Bulgular-2
Dış ticarette uzmanlaşılan ürünlerin (veya üretim sürecinin) katma
değeri yüksek ürünler olmaması ekonominin göreli konumunun
değişmemesine yol açmıştır.
Türk Firmaları Değer Zincirinin Neresinde?
Üretim Sürecindeki (Zincirindeki) Tedarikçiler ve Uluslararası Alıcılarla Karşılaştırdığınızda Firmanız Bu Sürecin Daha Çok
Hangi Aşamasında Faaliyet Göstermektedir (Toplam Firma Sayisi 139)
60
52
50
Firma Sayisi
43
Yuzde Pay
37,4
40
30,9
30
20
25
18,0
17
12,2
10
2
1,4
0
Düşük kar oranlı (Marjlı)
Orta-Düşük Kar Oranlı
(Marjlı)
Orta Kar Oranlı (Marjlı)
Orta-Yüksek Kar Oranlı
(Marjlı)
Yüksek Kar Oranlı (Marjlı)
Temel Bulgular-2
Dış ticarette uzmanlaşılan ürünlerin (veya üretim sürecinin) katma
değeri yüksek ürünler olmaması ekonominin göreli konumunun
değişmemesine yol açmıştır.
Türk Firmaları Değer Zincirinin Neresinde?
Üretim sürecindeki (zincirindeki) tedarikçiler ve uluslararası alıcılarla karşılaştırıldığında firmanız bu
sürecin daha çok hangi aşamasında faaliyet göstermektedir?
Tekstil-Giyim-Deri
Kagit ve Kagit Urunleri
Petrol-Kimya
İlac
Kaucuk-Plastik
Metalik Olmayan Mineraller
Ana Metal
İşlenmiş Metal
Elektronik-Optik-Tıbbi Teçhizat
Elektrikli Makine
Makine İmalat
Motorlu Kara Taşıtları
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
Toplam
Firma Sayisi
24
6
15
4
9
8
10
6
7
15
13
12
6
4
139
Düşük kar
oranlı (Marjlı)
5
0
3
1
2
2
1
3
0
2
2
4
0
0
25
Orta-Düşük Kar
Oranlı (Marjlı)
9
3
7
3
3
1
3
1
0
7
1
2
1
2
43
Orta Kar
Oranlı (Marjlı)
8
1
5
0
2
4
4
1
4
5
7
5
4
2
52
Orta-Yüksek Kar
Oranlı (Marjlı)
2
2
0
0
2
1
2
1
2
1
3
0
1
0
17
Yüksek Kar
Oranlı (Marjlı)
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
0
0
2
Firma Sayisi
24
6
15
4
9
8
10
6
7
15
13
12
6
4
139
Düşük kar
oranlı (Marjlı)
20,8
0,0
20,0
25,0
22,2
25,0
10,0
50,0
0,0
13,3
15,4
33,3
0,0
0,0
18,0
Orta-Düşük Kar
Oranlı (Marjlı)
37,5
50,0
46,7
75,0
33,3
12,5
30,0
16,7
0,0
46,7
7,7
16,7
16,7
50,0
30,9
Orta Kar
Oranlı (Marjlı)
33,3
16,7
33,3
0,0
22,2
50,0
40,0
16,7
57,1
33,3
53,8
41,7
66,7
50,0
37,4
Orta-Yüksek Kar
Oranlı (Marjlı)
8,3
33,3
0,0
0,0
22,2
12,5
20,0
16,7
28,6
6,7
23,1
0,0
16,7
0,0
12,2
Yüksek Kar
Oranlı (Marjlı)
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
14,3
0,0
0,0
8,3
0,0
0,0
1,4
YUZDE DAGILIM
Tekstil-Giyim-Deri
Kagit ve Kagit Urunleri
Petrol-Kimya
İlac
Kaucuk-Plastik
Metalik Olmayan Mineraller
Ana Metal
İşlenmiş Metal
Elektronik-Optik-Tıbbi Teçhizat
Elektrikli Makine
Makine İmalat
Motorlu Kara Taşıtları
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
Toplam
Temel Bulgular-2
Türkiye rakiplerine göre daha standart ve/veya basit ürünler üreterek
(fiyat rekabeti temelinde) piyasa payını artırabilmektedir. Taşıt araçları
kısmen bunun dışında kalmıştır.
Türk Firmalarının Değer Zincirindeki Konumunun Değişimi
Önceki Döneme Kıyasla 2002-2007 Döneminde Firmanızın (esas faaliyetlerden doğan) Kar
Hacmi ve Karlılık Oranı (Kar Marji) Nasıl bir Gelişim GÖstermiştir (Toplam Firma Sayısı 138)
80
70
Firma Sayisi
70
Yuzde Pay
60
50,7
50
40
31
30
22,5
20
20
16
14,5
11,6
10
1
0,7
0
0
Hacim arttı oran arttı
Hacim düştü oran
düştü
Hacim arttı oran
düştü
Hacim arttı oran
değişmedi
Hacim düştü oran
değişmedi
Diğer
0,0
Temel Bulgular-2
Türkiye rakiplerine göre daha standart ve/veya basit ürünler üreterek
(fiyat rekabeti temelinde) piyasa payını artırabilmektedir. Taşıt araçları
kısmen bunun dışında kalmıştır
Türk Firmaları Değer Zincirindeki Konumunun Değişimi
Önceki döneme kıyasla, 2002-2007 döneminde firmanız ın (esas faaliyetlerinden doğan) kar hacmi
ve karlılık oranı (kar marjı) nasıl bir gelişim göstermiştir?
Tekstil-Giyim-Deri
Kagit ve Kagit Urunleri
Petrol-Kimya
İlac
Kaucuk-Plastik
Metalik Olmayan Mineraller
Ana Metal
İşlenmiş Metal
Elektronik-Optik-Tıbbi Teçhizat
Elektrikli Makine
Makine İmalat
Motorlu Kara Taşıtları
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
Toplam
Firma Sayısı
23
6
15
4
9
8
10
6
7
15
13
12
6
4
138
Hacim arttı
oran arttı
0
1
5
1
1
0
6
0
3
3
4
6
1
0
31
Hacim düştü
oran düştü
7
1
3
1
0
2
0
0
0
2
2
1
1
0
20
Hacim arttı
oran düştü
14
3
4
1
8
5
4
4
4
7
6
3
3
4
70
Hacim arttı oran
değişmedi
1
1
3
1
0
1
0
2
0
3
1
2
1
0
16
Hacim düştü
oran değişmedi
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
Diğer
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Firma Sayisi
23
6
15
4
9
8
10
6
7
15
13
12
6
4
138
Hacim arttı
oran arttı
0,0
16,7
33,3
25,0
11,1
0,0
60,0
0,0
42,9
20,0
30,8
50,0
16,7
0,0
22,5
Hacim düştü
oran düştü
30,4
16,7
20,0
25,0
0,0
25,0
0,0
0,0
0,0
13,3
15,4
8,3
16,7
0,0
14,5
Hacim arttı
oran düştü
60,9
50,0
26,7
25,0
88,9
62,5
40,0
66,7
57,1
46,7
46,2
25,0
50,0
100,0
50,7
Hacim arttı oran
değişmedi
4,3
16,7
20,0
25,0
0,0
12,5
0,0
33,3
0,0
20,0
7,7
16,7
16,7
0,0
11,6
Hacim düştü
oran değişmedi
4,3
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,7
Diğer
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
YÜZDE DAĞILIM
Tekstil-Giyim-Deri
Kagit ve Kagit Urunleri
Petrol-Kimya
İlac
Kaucuk-Plastik
Metalik Olmayan Mineraller
Ana Metal
İşlenmiş Metal
Elektronik-Optik-Tıbbi Teçhizat
Elektrikli Makine
Makine İmalat
Motorlu Kara Taşıtları
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
Toplam
Temel Bulgular-3
Türkiye büyüme hızı düşük olan ürünlerde daha yüksek rekabet gücüne
sahiptir.. Türkiye’nin uluslararası ekonomi ile bu şekilde eklemlenmiş olması,
ihracatın hızlı bir şekilde artırılması önünde önemli bir engel oluşturmaktadır.
Dış Ticaret Hadleri Düşüş Eğilimindedir
Dış Ticaret Hadleri (1994:100)
130,0
120,0
110,0
100,0
90,0
80,0
70,0
Genel
Sermaye Malları
60,0
Ara malları
Tüketim Malları
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
50,0
İhracat Artışı, İmalat Sanayii Büyümesi, Milli Gelir
İlişkisi
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
-10.0
İhracat Miktar Endeksi Artışı
İmalat Sanayii Büyümesi
26.0
24.0
22.0
20.0
18.0
16.0
14.0
12.0
10.0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
İmalat Sanayi-GSYH Oranı (%)_Cari Fiy.
İmalat Sanayi-GSYH Oranı (%)_1998 Fiy.
Türkiye’de İmalat Sanayii Katma Değerinin Milli
Gelir İçerisindeki Payı Neden Geriliyor?
• Üretimin ithalat girdi gereksinin artması
- Ara ve yatırım mallarında yurtiçi arz yetersizliği
- Ana – yan sanayi arasındaki bağın zayıflaması
- Küresel firma yapıları (dikey entegrasyon)
- Sektörel üretim yapısının değişmesi
• Kar marjlarının daralması
- Göreceli fiyatların gerilemesi
- Üretim maliyetlerinin (işgücü, enerji, vb.) artması
- Döviz kuru gelişimi
İmalat Sanayii Payı- Tasarruf Oranı İlişkisi
İmalat sanayi karlılık oranının gerilemesi,
oranındaki gerilemeyle paralel seyrediyor…
tasarruf
26.0
30.0
24.0
25.0
22.0
20.0
20.0
18.0
16.0
15.0
10.0
Yurt içi Tasarruf Oranı
14.0
12.0
İmalat Sanayii/GSYH
10.0
5.0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
0.0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
İmalat Sanayi-GSYH Oranı (%)_Cari Fiy.
İmalat Sanayi-GSYH Oranı (%)_1998 Fiy.
İmalat Sanayii - GSYH İlişkisi-Ülke Karşılaştırması
İmalat Sanayii/GSYH (%)- Başarılı ve Başarısız Ülkeler
1965
1967
1969
1971
1973
1975
1977
1979
1981
1983
1985
1987
1989
1991
1993
1995
1997
1999
2001
2003
2005
2007
2009
45
40
35
30
25
20
15
10
5
G. Kore
İspanya
Çin
Yunanistan
Üst-Orta Gelirli
Orta Gelirli
Türkiye
Yüksek Gelirli
Dünya
2009
2007
2005
2003
2001
1999
1997
1995
1993
1991
1989
1987
1985
1983
1981
1979
1977
1975
1971
1969
1967
1965
1973
İmalat Sanayii/GSYH (%)- Dünya ve Türkiye
30
28
26
24
22
20
18
16
14
12
10
Kaynak: Dünya Bankası, WDI 2011
Türkiye
Portekiz
Tasarruf Oranının Gelişimi-Ülke Karşılaştırması
(GSYH’ya oranı; %)
35.0
30.0
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
Düşük Gelirli
Orta-Yüksek Gelirli
Türkiye
Düşük-Orta Gelirli
Yüksek Gelirli
Orta Gelirli
Dünya Geneli
Kaynak: Dünya Bankası, WDI 2011
Büyümenin Kaynakları: Harcamalar yönünden
GSYH
Milli Gelir ve Dış Ticaret (GSYH'ya Oran, %)
Milli Gelirin Başlıca Talep Unsurları (GSYH'ya Oran, %)
30
87
28
85
26
30
-35
28
-30
26
16
-5
14
5
Net Dış Ticaret- Sağ Eksen
İhracat
İthalat- Sağ Eksen
2010
10
2009
0
2008
12
2011-ilk yarı
İhracat
2010
2009
2008
2007
2006
2005
Yatırım
2011-ilk yarı
Tüketim (toplam)-Sağ Eksen
2004
2003
2002
2001
2000
1999
75
1998
10
-10
2007
12
18
2006
77
-15
2005
14
20
2004
79
16
-20
2003
18
22
2002
81
2001
20
2000
22
-25
24
1999
83
1998
24
Kredilerdeki gelişmeler
39.5
35.0
4.0
2.9
2.0
2007
2006
2005
2004
1.9
2003
2011-ilk yari
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
0.0
2000
0.0
1999
2.0
4.8
4.0
2002
11.5
5.0
1998
7.1
2001
10.2
9.0
6.0
14.8
14.3
16.5
11.0
2000
10.0
16.3 16.0
12.1
8.0
19.0
15.0
16.8
13.4
10.0
23.2
20.0
14.0
2008
29.1
26.4
25.0
15.4
12.0
32.1
30.0
16.0
2011-ilk yari
43.6
2010
45.0
40.0
Tüketici Kredileri/GSYH (%)
18.0
2009
Bankacılık Sektörü Toplam Kredi Hacmi/GSYH (%)
50.0
Öneri ve Değerlendirmeler
• Dünya ve Türkiye ekonomisinde ortaya çıkan son gelişmeleri de dikkate
alarak benzer çalışmalar önümüzdeki dönemde de yapılmalı.
• Dış ticaretin değişen coğrafi yapısı: Sadece yerli firmaların stratejileri ve
pazarların büyüme dinamikleri değil küresel/çokuluşlu şirketlerin
stratejileri de önemli.
• Küresel Üretim Zincirlerinin Etkisi:
Olumlu: - Pazar ve finansmana kolay erişim
- Bilgi/teknoloji transferi
- İşbölümü (verimlilik artışı)
Olumsuz: - Ortak (merkezi) satın alma politikası (?)
- İşbölümünde uzmanlaşılan alanın niteliği (?)
Öneri ve Değerlendirmeler
Küresel Rekabet ve Yapısal Değişim Ortamının Getirdiği Risk: AnaYan Sanayi bağının Zayıflaması
Faaliyetin Bir Bölümünün Devredildiği Yan Sanayi (%)
60
50,8
50
40
27,9
21,3
30
20
10
0
Sadece Yerli
Kaynak: Saygılı ve diğ. (2010)
Sadece Yabancı
Yerli ve Yabancı
Öneri ve Değerlendirmeler
• Dış ticarette dikey uzmanlaşma, küresel şirketlerin davranışı, azalan
kar marjları, ithal girdiye artan bağımlılık özellikle ihracatın yarattığı
katma değerin doğru bir şekilde ölçümünü güçleştiriyor. Uluslararası
kuruluşlarda daha hassas ölçüm yöntemleri üzerinde çalışılıyor.
Türkiye’de de bu yönde çalışmalar yapılmalı.
• Analizlerde dış ticaret ve rekabet gücü ihracat veya ithalat değeri
üzerinden yapılıyor. Buna ek olarak, fiyat ve miktar etkileri
ayrıştırılarak yapılacak analizler değerli bilgiler sunabilir.
300.0
250.0
200.0
150.0
100.0
50.0
0.0
2003
2004
2005
2003=100 İhracat Miktar Endeksi
2003=100 İhracat Hacmi Endeksi
2006
2007
2008
2009
2010
2003=100 İmalat Sanayi Endeksi
Öneri ve Değerlendirmeler
•
«Türkiye’nin uzun dönemde hızlı bir şekilde büyüyebilmesi için uluslararası
ekonomi içindeki konumunu değiştirmesi gerekir… fakat bu yönde bir dönüşüm,
şimdiye kadar olduğu gibi pasif politikalar temelinde değil, ancak …sistemli ve
sürekli aktif politikalar temelinde gerçekleştirilebilir.» Sistemli ve sürekli aktif
politikaların başka çalışmalarda somutlaştırılması önem taşımaktadır.
2000'li Yıllarda Firma Performasını Etkileyen Faktörler
89,4
90,0
Olumlu
80,0
Etkisiz
70,0
Olumsuz
75,8
60,0
63,6
53,0
48,5
50,0
40,9
40,0
31,8
27,3
30,0
19,7
20,0
10,0
6,1
10,6
4,5
10,6
13,6
4,5
0,0
Firma
Stratejisi
Kamu
Politikaları
Küresel
Gelişmeler
Bölgesel
Gelişmeler
Sektör
Dinamiği
Teşekkürler
İmalat Sanayii & GSYH İlişkisi-Ülke Kıyaslamaları -2
Manufacturing Ind. Value Added(Constant US $, 2000:100) Başarılı ve Başarısız Ülkeler
305,0
255,0
205,0
155,0
105,0
55,0
5,0
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Korea, Rep.
Turkey
China
Spain
Portugal
Greece
Manufacturing Ind. Value Added (Contant US $, 2000:100)- Dünya ve Türkiye
210,0
190,0
170,0
150,0
130,0
110,0
90,0
70,0
50,0
30,0
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Upper middle income
Turkey
World
Middle income
High income