Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ SAMSUN TÜRKİYE SAMSUN’UN PAYI 1.251.722 75.627.384 1,65% 840.399 58.448.431 1,44% 67% 77% Okur – Yazarlık Oranı (6+Yaş) (TÜİK 2011) 94,9% 92,3% On Bin Kişiye Düşen Hastane Yatağı Sayısı (TÜİK 2010) 30 25 On Bin Kişiye Düşen Hekim Sayısı (TÜİK 2010) 18 17 Nüfus (TÜİK 2012) İlçe Merkezleri Nüfusu (TÜİK 2012) Şehirleşme Oranı (TÜİK 2012) SAMSUN’UN PAYI SAMSUN TÜRKİYE Sosyo – Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması 33 - Türkiye’nin GSYİH’sına Katkı Sıralaması 15 - Kişi Başına GSYİH Sıralaması 19 - 2012 Yılı İhracatçı Firma Sayısı (DTM 2012) 229 56.441 0,41% 2012 Yılı İhracat Değeri (DTM 2012) ($1000) 422.942 152.536.653 0,28% 2010 Yılı KOBİ Sayıları 44.492 2.999.813 1,48% 24 - 167% 78% 2012 Yılı İllere Göre Kamu Yatırımları Sıralamasındaki Yeri (DPT 2012) 24 - Karadeniz Bölgesi Gelişmişlik Sıralamasında Samsun’un Yeri (1.Bolu, 2.Karabük, 3.Zonguldak) 4 - İhracat Büyüklüğüne Göre İller Arası Sıralama (DTM 2012) 2006 – 2012 İhracat Artışı (DTM2012) Sektör GIDA VE İÇECEK ÜRÜNLERİ İMALATI ANA METAL SANAYİ AĞAÇ ÜRÜNLERİ VE MOBİLYA İMALATI KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLERİ İMALATI MİNERAL ÜRÜNLERİN İMALATI Kaynak: DPT, İllerde Öne Çıkan Sanayi Sektörleri - Girişim Merkezi İl/Sektör Araştırmaları İHRACAT: FİRMA SAYILARI VE HACİMLER Yıl İhracatçı Firma Sayısı İhracat Değeri (Bin $) 2006 150 158.329 2007 174 218.370 2008 210 459.818 2009 209 304.163 2010 192 275.065 2011 206 441.031 2012 229 422.942 Kaynak: DTM, 2012 2006-2012 Yılları arası ihracat değerinde yaşanan artış; %167 İTHALAT: FİRMA SAYILARI VE HACİMLER Yıl İthalatçı Firma Sayısı İthalat Değeri (Bin $) 2006 202 346.857 2007 207 521.955 2008 218 784.032 2009 194 479.458 2010 216 612.246 2011 256 946.068 2012 249 1.006.611 Kaynak: DTM, 2012 2006-2012 Yılları arası ithalat değerinde yaşanan artış; %190 2010 SAMSUN TÜRKİYE SAMSUN’UN PAYI Mikro 43.163 2.860.438 1,51% Küçük 1.174 120.967 0,97% Orta 155 18.408 0,84% Büyük 19 3.303 0,58% KOBİ 44.492 2.999.813 1,48% TOPLAM İŞLETME SAYISI 44.511 3.003.116 1,48% KOBİ'lerin Toplam İşletme Sayısı İçerisindeki Payı % 99,96 99,89% Kaynak: KOSGEB YERLİ SERMAYE Alt Sektörü Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Enerji Çimento Ticaret - Depolama Altyapı - Belediye Hizmetleri Sağlık Turizm Gıda ve İçecek Taşıt Araçları Pişmiş Kil ve Çim.Ger. Eğitim Hayvancılık Ulaştırma Kimya Lastik-Plastik Orman Ürünleri 6 2 18 34 15 24 46 3 10 4 10 3 1 13 11 538 313 200 116 115 94 71 64 57 56 44 44 27 27 26 192 520 425 149 1.215 598 653 131 288 325 138 500 0 182 170 01.01.2008–31.01.2013 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı YERLİ SERMAYE Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Demir Dışı Metaller 3 16 28 Cam 6 16 61 Kağıt 4 13 39 İstihraç ve İşleme 6 10 69 Elektrikli Makinalar 3 9 35 Dokuma ve Giyim 7 8 713 Su Ürünleri 4 6 38 Madeni Eşya 5 5 41 Diğer İmalatlar 2 4 16 Diğer Hizmetler 3 2 30 Bitkisel Üretim 1 1 20 Genel Toplam 252 1.908 6.827 Alt Sektörü 01.01.2008–31.01.2013 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı YABANCI SERMAYE Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Enerji 2 1.602 110 Ulaştırma 1 292 1.200 Ticaret - Depolama 2 40 131 Turizm 1 3 20 Diğerleri 1 1 10 Gıda ve İçecek 1 1 8 Genel Toplam 8 1.939 1.479 Alt Sektörü 01.01.2008–31.01.2013 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı • 2008/01.01.2013 döneminde Samsun ilinde 260 yatırım teşvik belgesi verilmiştir. Bu teşvik belgeleri ile 3.846 milyon TL’lik sabit yatırım ve 8.306 kişinin istihdamı öngörülmektedir. Samsun’un TR’deki Teşvik Belgesi Oranı Samsun’un TR’deki Teşvik Belgesi Sabit Yatırım Oranı Samsun’un TR’deki Teşvik Belgesi İstihdam Oranı TOPLAM 1,37% 1,59% 1,27% Yerli 1,40% 1% 1,2% Yabancı 0,76% 4,36% 1,81% 01.01.2008–31.01.2013 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı GELECEĞE BAŞARIYLA YÜRÜMEK İÇİN NE YAPMALIYIZ? KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI KOBİ’ler gelecekte var olmak için uzun dönemli kararlar almak ve planlar yapmak zorundadır. Yani gelecek stratejilerini belirlemeleri gerekir. KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI Strateji, işletmenin amacına ulaşmak için belirlediği “uzun” yoldur. Bu uzun yolda başarı, değişen dış faktörlerin doğru analiz edilmesini, değişime uygun iç dönüşümlerin zamanında başarılmasını gerektirir. KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI •Uzun dönemde başarılı ve kalıcı olmak için işletmelerde Etkili pazarlama Verimli üretim Yeterli yönetim yapılarının oluşturulması gereklidir. KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI • İşletmenin uzun dönemli kalıcı olma hedefine giden yolda “ kurumsal gelişme mücadelesi” çeşitli aşamalardan oluşmaktadır: • • • • Başlangıç Tutundurma Gelişme Olgunlaşma Başlangıç Tutundurma Gelişme Olgunluk İŞLETMELERDE HAYAT DÖNGÜSÜ Küçülme KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI • KOBİ’ler bu aşamaların her birinde “ayakta kalmak” ve “rekabet ve değişim karşısında güçlü olmak” için sürekli mücadele veren işletmelerdir. • Bu mücadelenin “işletmelerin gelişim ihtiyacına en uygun şekilde” gerçekleşmesi ve “işletmeyi kalıcı ve kurumsal bir yapıya dönüştürme” konusunda doğru adımlardan oluşması gereklidir. TEB KOBİ AKADEMİ KURUMSAL GELİŞİM PROGRAMI ATÖLYE ÇALIŞMALARI TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 1. Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim 2. İşletmeniz Gelişim Haritası’nın Neresinde? KOBİ’lerde Büyüme Senaryoları 3. Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama ? TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 1. Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim 1. Eğitim Grubu: “Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim” • İşletmelerin İçinde Yaşadığı Şartlar Değişiyor. • • • Piyasalar değişiyor, çeşitleniyor, genişliyor. Rekabet değişiyor, genişliyor, zorlaşıyor. Müşteri beklentileri değişiyor, çeşitleniyor, artıyor. • Strateji, Ayakta Kalmak ve Kalıcı Olmak İçin “Değişimi Anlamak ve Değişime Uyum Göstermek” Mücadelesidir. 1. Eğitim Grubu: “Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim” • Krizlerin Bize Öğrettikleri: • Ülkemizde sürekli krizler ve değişim rüzgarları altında işletmeler kuruluyor ve gelişmeye çalışıyor. • Bu şartlar altında dahi yeni işletme kuruluşları (azalsa da) durmuyor. • Ülkemizin bu şartları altında tüm işletmeler, dalgalara ve değişime karşı güçlü ve dayanıklı olmak için mücadele etmelidir: Kısa vadeli çözümler yerine, uzun vadeli ancak kalıcı hedefler ve gelişim çabalarına yönelmeli, bunun için stratejik bakış açısını işletmelerine kazandırmalıdırlar. Değişim ihtiyacını doğru ve zamanında analiz edecek ve alınacak stratejik kararları uygulayacak iyi yönetim yapıları kurmalıdırlar. 1. Eğitim Grubu: “Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim” Mevcut kaynaklarını doğru karar ve hedeflere yönelik iyi planlarla kullanmalıdırlar. Sığ satış çabasının yerini etkili pazarlama çabaları almalıdır: (daha geniş sunum bölgesi, daha çeşitli müşteriler, daha çeşitli ürün/hizmetler, artan müşteri memnuniyeti) Fiyata dayalı rekabetin yerini “yenilikçilik”, “farklılık” ve “faydaya” dayalı rekabet almalıdır. Sürekli gelişim ile kalıcı ölçekler, daha iyi teknolojiler ve verimlilik hedeflenmelidir. Katma değerli ürün/hizmetlere yönelik çabalar hiç durmamalı, büyük müşteri grupları ve dış pazarlar hedeflenmelidir. 1. Eğitim Grubu: “Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim” • KOBİ’lerde Uzun Dönemli Hedeflere Yönelik Stratejik Yönetim Uygulanabilir mi? • KOBİ’lerde Stratejik Yönetim İçin Pratik Bir Yöntem: İŞ PLANI TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 2. İşletmeniz Gelişim Haritası’nın Neresinde? KOBİ’lerde Büyüme Senaryoları 2. Eğitim Grubu: “İşletmeniz Gelişim Haritası’nın Neresinde? KOBİ’lerde Büyüme Senaryoları” • İşletmelerin Temel Amacı: “Ayakta Kalmak, Sürekliliği Başarmak ve Gelecekte Güçlü Bir Şekilde Var Olmaktır.” • Ülkemizde Tüm İşletmeler Hem Ömürlerini Hem de Dayanıklılık ve Rekabet Güçlerini Artırmak Yönünde Sürekli Çaba Göstermektedirler. • Gelecekte Var Olmak İçin Değişen Piyasalara, Değişen Rekabete ve Değişen Müşteri Beklentilerine Uyum Gösterebilen Dayanıklı İşletmelere “Dönüşmek” Zorundayız. İşletme Ömründe Kurumsal Gelişme Adımları Başlangıç Tutundurma Gelişme Olgunluk İŞLETMELERDE HAYAT DÖNGÜSÜ Küçülme Gelişim Çabasının Başında Olan KOBİ’ler Nasıl Çalışıyor: BAŞLANGIÇ AŞAMASI Kuruluş Yakın Yerlerden İlk Müşteriler Müşteri İsteklerine Özel Ürün/Ölçüler Üretmek Siparişlerin Uzun Üretim Süreleri Siparişler Yokken Boş Duran Makine/Ustalar Yeni Müşteri Bulmaya Zaman Yok Müşteri Bulmaya Çalışan Yok Üretilebilen Az Sayıda Ürün Çeşidi Müşterinin Her İsteğini Karşılama Memnun Müşterilerden Duyup Kendi Gelen 1-2 Yeni Müşteri Az Kazanç Nedeniyle Paz. Satış Gideri/Satış Elemanı Yok Az Kazanç Nedeniyle Yeni veye Standart Ürün Yok Yüksek Maliyet Yüksek Fiyat Az Kazanç KOBİ’ler Uzun Vadede Nasıl Bir İşletmeye Dönüşmelidir: OLGUNLAŞMA AŞAMASI GELİŞME DÖNEMİ Az Miktarda Özel Sipariş Mevcut ve Yeni Bölgelerde Paz. Satış Çalışmaları Geniş Bir Dağıtım Ağı Mevcut Ürün Geliştirme Çalışmaları Yeni Ürün Geliştirme Çalışmaları Gelişen Üretim Yönetimi ve Süreçleri Müşteri Beklentilerin e Uygun Üretim Yüksek Ciro Standartlara Uygun Üretim Artan Giderler Çok Sayıda Yönetici Düşen Birim Kar Oranı Genişleyen Organizasyon Şeması Artan Toplam Kar Stratejik Yönetim İhtiyacı Seçilmiş Ürünlerin Üretilmesi Seçilmiş İç ve Dış Pazarlarda Satış Özel Üretim Yok Daha Etkili ve Çeşitli Dağıtım Kanalları Daha Yavaş Artan Satış ve Siparişler Farklı Yatırımlar ve Yeni Üretim Birimleri Çok Çeşitli Ürün Listesi Stratejik Yönetim Yapılanması Otomasyon ve Teknoloji Yatırımları Yüksek Verimli Bir Üretim Sistemi Artan Kazanç Yatırım Gücü Nitelikli Yönetim Yapısı Güçlü İşletme Sistemi Gelecek Vizyonu Var Gelecek Vizyonu Yok Toplam Kazancın Azalması Küçülme TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 3. Dış Ticarette Başarı: Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama • Dış Ticaret Stratejiniz Hazır mı? • Dış Ticaret Hedefleriniz Net midir? • Hangi veriler ile hedeflerinizi belirlediniz? • Doğru Pazara Ulaşmak için Seçtiğiniz Yol Doğru mu? • Risksiz Dış Ticaret Yapabiliyor musunuz? 3. Eğitim Grubu: Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama Dış Ticarette Başarı: Küreselleşen ekonomilerin iç piyasalarında karşılaşılan daralma ve firmaların globalleşme isteği nedeniyle dış ticaret önem kazanmaktadır. Uluslar arası markalaşma, bilinilirlik, yaratılan artı değerin ülkede kalması isteği ve giderek artan kalite ve standardizasyon sistemleri KOBİ’lerin sadece ulusal pazarda kalmasına izin vermemektedir. 3. Eğitim Grubu: Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama Dış Ticarette Başarı: Dış ticaret planı KOBİ’lerin alt yapılarını geliştirmeleri ve hedeflerini net saptayabilmeleri açısından gereklidir. Uluslar arası pazar araştırmaları yapılacak dış ticaret planının temelini teşkil etmekte olup firmanın gelecek beklentilerini sağlıklı bir biçimde belirlemesine yardımcı olmaktadır. KOBİ kurumsal alt yapısını geliştirdiğinde ve stratejik plan yaparak uluslar arası pazarlara eriştiğinde başarı şansı büyük oranda artmaktadır. Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak TEB KOBİ AKADEMİ GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ