KBB SEK.Z YILI - kulak burun boğaz ve baş boyun cerrahisi dergisi

K.B.B. ve BBC Dergisi, (9) : 1-9, 2001
KBB-B
BBC DERGÝSÝNÝN SEKÝZ YILI
THE EIGHT YEARS OF KBB-BBC JOURNAL
Dr. Orhan YILMAZ*
ÖZET
Ülkemizde Bilimsel yayyýncýlýk çok köklü temellerri olmasa da birr olumlu sürreç içindedirr. KBB perriyyodiklerri ise birr elin parrmaklarrý kadarr
sayyýdadýrr. Bu derrgilerrden Kulak Burrun Boðaz ve Baþþ-B
Boyyun Cerrrahisi Derrgisi'nin geçen sekiz yýlý retrrospektif olarrak deðerrlendirrilmiþþtirr.
Bu deðerrlendirrmede Derrgiyye katkýda bulunan Editörrlerr, yayyýn kurrullarrý ve danýþþmanlarr gözden geçirrilmiþþtirr. Ayyrýca basýlan yazýlarr sayyý,
yazarrlarr, yazarr sayyýsý, çalýþþmanýn yapýldýðý kliniklerr, gönderrildiklerri illerr, referrans sayyýsý, yazý tiplerrinin özelliklerri, kabul ve red yüzdelerri
incelenmiþþtirr.
Anahtarr Sözcüklerr : Bilimsel yayýncýlýk, KBB periyodikleri, KBB-BBC Dergisi
SUMMARY
Scientific publishing has a short lifespan in Turkey and the number of national ENT periodicals are few; however, the overall performance
is on a positive direction. This performance needs to be reviewed based on individual journals, for further assistance. This paper
retrospectively analyses the past eight year performance of "KBB-BBC Journal" considering the editors, advisory board, peer reviewers,
authors, place where studies were performed, type of the publications, number of published issues, number of cited references, and
percentage of acceptance and ignorence.
Keyy worrds : Scientific publishing, ENT periodics, KBB-BBC ( ENT&HN) Journal
* T.C. Z.B. Hastanesi, KBB Bölümü - ANKARA
Çalýþmanýn Dergiye Ulaþtýðý Tarih : 12.03.2001
Çalýþmanýn Basýma Kabul Edildiði Tarih : 24.11.2001
Yazýþma Adresi: Dr. Orhan YILMAZ, TCZB Hastanesi KBB Bölümü - ANKARA
e-posta : orhan@kbb-bbc.org
1
K.B.B. ve BBC Dergisi, (9) : 1-9, 2001
KBB-BBC DEGÝSÝNÝN SEKÝZ YILI
GÝRÝÞ
Ülkemizde Týbbi Periyodiklerin baþlangýçlarý çok eski
tarihlere uzanmaktadýr. Baþlangýçta Genel Týp Dergileri gözlenirken, Saðlýk Biliminin geliþimine paralel olarak Medikal
Periyodikler de geliþerek spesifik Branþ Dergiciliði geliþmeye baþlamýþtýr.
Branþ Dergiciliði ise ne acýdýr ki, Ekonomik sorunlardan baþka, uygun dizinleme olanaklarýndan yoksun olmalarý,
sürekli finansal kaynaklardan yararlanamamalarý, amatör yayýn kurullarý ve lokal kuruluþlar yönetimi gibi nedenlerle kalýcý olamayýp kurumsal özellik kazanamamaktadýr.
Kulak Burun Boðaz özelinde de Uzmanlýk dalý Dergiciliði baþlangýcý 1962'lere uzanmaktadýr. " Türk Otolarengoloji Arþivi " alanýmýzda ilk Dergi özelliðindedir. Bazý sýkýntýlý
dönemler yaþasa da, periyodisitesinde aksamalar olsa da günümüzde yayýn hayatýna Türk KBB Vakfý' nýn yayýn organý
olarak ve onun desteðiyle devam etmektedir.
Ülkemizde Cumhuriyet Döneminin Ýlk Týp Fakültesinin açýldýðý Baþkent Ankara'da ise ilk KBB Dergisi
01.04.1976 tarihinde yayýn hayatýna baþlayan " Türk Otorinolarengoloji Bülteni " olmuþtur. Ankara KBB Derneði tarafýndan yayýnlanan dergi bir süre sonra sonlanmýþ ve sonraki
yýllarda yine bir baþka dergi " ORL ve Stomatoloji Dergisi "
1987 yýlýnda baþladýðý yayýn hayatýnda uzun soluklu olamamýþ çeþitli nedenlerle yayýnýna son vermiþtir.
Ankara'da bunlar olurken Ýstanbul'da da Ýstanbul Týp
Fakültesi kökenli "KBB Ýhtisas Dergisi" ve KBB Postasý gibi Klinik destekli dergiler yayýn hayatýnda bulunmuþlar ve
bunlarýn bazýlarý sonlanmýþ bazýlarý ise yine klinik destekleri
ile yayýnlarýný sürdürmeye çalýþmaktadýr.
KBB Uzmanlýk Dergiciliðinde geliþim böyleyken Ankara'da özellikle son 10 yýlda gerçekten katýlýmcý ve eþitlikçi
temsil hakkýna dayalý bir Dernek oluþumu baþta Prof.Dr.Nimetullah ESMER olmak üzere tüm Eðitim kurumlarýnýn yöneticilerinin olgun tutumlarý sayesinde yaratýlmýþtý. Bu Dernekte her eðitim kurumu eþit sayýda temsil edilmekte ve rotasyon sistemi ile Baþkanlýk yerine getirilmekteydi. Bu nedenle seçimler dostluk havasýnda oluyor ve Ankara'da kaliteli ve içerikli Bilimsel Toplantýlar yapýlýyordu. Öyle ki Ankara'nýn coðrafi özelliði nedeniyle çevre iller ve neredeyse tüm
Anadolu'dan dinleyici bulmak mümkün olmaktaydý. Dahasý
bu toplantýlar çevre illerde Eskiþehir ve Konya gibi illerde de
yapýlmaya baþlanmýþtý.
Ýþte bu dönemin doðal sonucu olarak Bilimsel Dergi
gündeme gelmiþti. 1992 yýlýnda yapýlan bir dernek Yönetim
Kurulu toplantýsý sýrasýnda bu konu gündeme gelmiþ ve Baþkan Prof. Dr. Nimetullah ESMER " Desteðiniz olursa mutlaka baþarýrýz " diyerek konuya son noktayý koydu ve elinizde
2
tuttuðunuz " Kulak Burun Boðaz ve Baþ-Boyun Cerrahisi
Dergisi " yayýn hayatýna baþladý. Derginin Mart 1993'te yayýnlanan ilk sayýsýnýn önsözünde Prof. Esmer " bir bilimsel
dergi çýkarmak kadar, bu derginin kalýcýlýðýný saðlamak ve
kalitesini özgün tutmakta önemlidir " diyerek kalýcýlýk ve kaliteyi öne çýkarmýþtýr. Ankara Otolarengoloji Derneði yönetiminde gösterdiði eþitlikçi ve katýlýmcý yapýsýný Dergide de
sürdürmüþ ve iki yýlda bir seçilen Yönetim kurulu Dergi yayýn kurulunu oluþturmuþ ve Baþkan Derginin de doðal Editörü ve sahibi olmuþtur.
KBB ve BBC Dergisinin elinizde tuttuðunuz sayýya kadar geçen sekiz yýlýný bazý baþlýklar þeklinde deðerlendirmek
gerekirse :
EDÝTÖRLÜK : Derginin Kurucusu ve ilk Editörü
Prof.Dr.Nimetullah ESMER sadece 1993 yýlýndaki dört sayýda editörlük yapmýþ ve 1994'te yerini Prof.Dr.Rýza KESER'e
býrakmýþtýr. Bu dönemde derginin yýlda üç sayý çýkmasýna karar verilmiþtir. 1996/1 sayýsý dahil Editörlük Dr.Keser'de olmuþ daha sonra 1996/2 den 1997' nin tüm sayýlarýna kadar
Prof.Dr.Erdoðan ÝNAL ve 1998 - 1999 yýllarýnda ise Prof. Dr.
Sefa KAYA editörlük yapmýþtýr. 2000 yýlýndan itibaren ise
yeni Editör Prof.Dr.Metin ÖNERCÝ' dir.
Yýl Editör
Dergi
1993 - 1994
Dr.Nimetullah ESMER
4/25
1994- 1996/1
Dr.Rýza KESER
7/25
1996/2 - 1997
Dr.Erdoðan ÝNAL
5/25
1998 - 1999
Dr.Sefa KAYA
6/25
2000 -
Dr.Metin ÖNERCÝ
3 /25
DANIÞMA KURULU : Dergi kuruluþundan bu yana
kaliteden yana hemen her þeyini borçlu olduðu Danýþman
Meslektaþlarý arasýnda ayýrým yapmamak adýna ve tüm ülkeyi kapsamak adýna danýþma kurulu için " Yayýn konularýmýzla ilgili tüm üyelerimiz danýþma kurulu üyesidirler " ibaresini kullanmýþtýr. Sayýlarý çok fazla olan ve hemen her Eðitim
kurumuna daðýlan bu danýþmanlarýmýzý ve yeni danýþmanlýk
yapacak meslektaþlarýmýzý Dergi kapaðýna sýðdýrmanýn ne
denli güç olduðunu takdir edersiniz.
CÝLT, DERGÝ, SAYFA : Dergimiz bu güne deðin (
elinizde tuttuðunuz sayý hariç ) sekiz yýlda , sekiz ciltte, toplam 25 Dergi ve toplam 1999 sayfa olarak siz meslektaþlarýmýza sunulmuþtur.
Yýl
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Sayfa
Dergi
290
274
282
290
234
174
220
4
3
3
3
3
3
3
K.B.B. ve BBC Dergisi, (9) : 1-9, 2001
Dr. Orhan YILMAZ
2000
8 Yýlda
235
1999 sayfa
3
25
TOPLAM YAZI VE ÝÇERÝKLERÝ : Dergimiz geride
kalan sekiz yýlda toplam 421 çalýþmayý basmýþtýr. Bu yazýlarýn % 70.5 ' i Klinik çalýþma, araþtýrma, deneysel çalýþmadýr.
Dergimizde Klinik çalýþma öncelikli basýlma gerekçesidir. Ýlginç olgu sunumlarý dýþýnda Derleme de yayýnlamaktadýr.
Ancak son yýllarda derlemeler için davetli yazý ( Ýnvited paper ) istenmektedir.
Yazý Tipi
Klinik Çalýþma
Olgu Sunumu
Derleme
Týp Tarihi
Yazý sayýsý
%
297
77
46
1
70.5
18.3
10.9
0.3
Dergideki yazýlar aðýrlýklý olarak 4 yada 5 yazarlýdýr.
Yazar sayýsý
Yazý
%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
20
49
53
96
100
67
22
11
1
2
4.8
11.6
12.6
22.8
23.8
15.9
5.2
2.6
0.2
0.4
KONULAR : Dergimizdeki yazýlarýn konu daðýlýmý da
aþaðýdaki gibidir. Rinoloji % 30 ile ilk sýrada yer almaktadýr.
Konu
Yazý
%
Otoloji
Odyoloji
Rinoloji
Oral Kavite
Larengoloji
Boyun
Genel
109
18
126
41
52
63
12
25.9
4.3
29.9
9.7
12.4
14.9
2.9
ÇALIÞMA ÞEKÝLLERÝ : Sekiz yýlda basýlan 421 çalýþmanýn 1/3' ünden fazlasý mutlaka KBB dýþýndan bir yada
birkaç klinikten meslektaþýmýzýn da adýný bulundurmaktadýr.
Günümüzde Multidisipliner çalýþma hem zorunlu hem de geçerlidir. Bu Bilim dallarý arasýnda Patoloji, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi, Çene Cerrahisi, Nöroþirürji, Dermatoloji, Göz hastalýklarý, Kalp Damar cerrahisi, Anesteziyoloji, Sitoloji, Alergoloji, Sitoloji, Ýç hastalýklarý, Hematoloji, Genetik ve Psikiyatri baþta olmak üzere týbbýn hemen her dalý yer
almaktadýr.
Yazýlarýmýzýn % 34.2' si Multidisipliner olmanýn yanýnda % 16.4' ü de çok merkezli çalýþmalardýr.
MultiDisipliner Çalýþma
Sayý
%
144
34.2
Multisentrik Çalýþma
69
16.4
KAYNAK KULLANIMI : Basýlan 421 yazýda toplam
6694 referans verilmiþtir. Bunlarda yabancý kaynak gösterme
oraný % 70 ' e yakýndýr. Yazý baþýna 15.9 kaynak verilmektedir.
Referans Toplamý .................................................6694
Referans ortalamasý ...............................................15.9
ÇALIÞMANIN YAPILDI¼I KLÝNÝK : Basýlan 421
çalýþmanýn yapýldýðý Klinikler esas alýnarak yapýlan sýralama
aþaðýdaki gibidir. Burada dikkat çeken nokta Ankara çoðunluðu kadar tüm Türkiye'ye yayýlým ve özellikle % 6 kadar çalýþmanýn eðitim kurumu olmayan Devlet ve özel Hastanelerde yapýlmýþ olmasýdýr. Yine Ýtalya, Ýngiltere ve ABD' de yapýlan çalýþmalarda dikkat çekicidir.
Çalýþmanýn Yapýldýðý KBB Klin.
Yazý
%
59
47
38
25
24
21
14
13
12
12
12
9
9
9
9
8
8
8
7
6
6
5
5
5
5
4
4
4
3
3
3
14
11.2
9
5.9
5.7
5
3.3
3
2.9
2.9
2.9
2.1
2.1
2.1
2.1
Numune Eð. Ve Araþ. Has
Hacettepe Týp Fakültesi
Ankara Týp Fakültesi
SSK Ankara Hastanesi
GATA - Ankara
Devlet Hastaneleri - Çeþitli
Gazi Týp Fakültesi
Saðlýk Bakanlýðý Ankara Hastanesi
Akdeniz Üniv.Týp Fakültesi
Çukurova Týp Fakültesi
Ýnönü Üniv.Týp Fakültesi
Ý.Ü.Cerrahpaþa Týp Fakültesi
Ý.Ü.Ýstanbul Týp Fakültesi
Erciyes Týp Fakültesi
Fýrat Üniv. Týp Fakültesi
Ege Üniv. Týp Fakültesi
Pamukkale Týp Fakültesi
Süleyman Demirel Ün. Týp Fak.
Kocaeli Týp Fakültesi
Baþkent Üniv. Týp Fakültesi
9 Eylül Üniv. Týp Fakültesi
Ankara Onkoloji Hastanesi
Adnan Menderes Týp Fakültesi
GATA - Haydarpaþa
Selçuk Üniv. Týp Fakültesi
Bayýndýr Týp Merkezi *
Karadeniz T Ü. Týp Fakültesi
Cumhuriyet Üniv. Týp Fakültesi
Atatürk Üniv. Týp Fakültesi
Marmara Týp Fakültesi
Ýtalya ( Sanna Klinik )
Trakya Týp, 19 Mayýs Týp, Ýzmir Atatürk
H, Harran Týp Fak, Mersin Týp Fak, Ýngiltere
OsmanGazi Týp Fak, GATA-Eskiþehir,
Haseki KBB, SSK-Ýst hast, Gaziantep Týp,
Dicle Týp, Celal Bayar Týp Fak, 100.yýl Týp
Fak, SSK-Eyüp, SSK-Okmeydaný,
Kýrýkkale Týp, ABD
2
1
ÇALIÞMANIN GÖNDERÝLDÝ¼Ý ÝL : Basýlan yazýlarýn gönderilme adresi olarak aþaðýdaki sýralama yapýlmýþtýr.
Bu tabloda da Türkiye'nin dört bir köþesi dikkat çekicidir.
Çalýþmanýn geldiði ÝL
Yazý
%
3
K.B.B. ve BBC Dergisi, (9) : 1-9, 2001
KBB-BBC DEGÝSÝNÝN SEKÝZ YILI
Ankara
Ýstanbul
Ýzmir
Antalya - Malatya
Ýsparta
Elazýð
Adana
Denizli-Kayseri- Kocaeli
Aydýn
Konya - Sivas
Mersin - Trabzon
Erzurum
Edirne - Eskiþehir - K.Maraþ Samsun - Þ.Urfa
Diyarbakýr - Gaziantep - Kars Kýrýkkale - Manisa - Niðde -Rize Van -ABD
236
41
19
12
11
10
9
8
7
5
4
3
2
56
9.7
4.5
2.9
2.6
2.4
2.1
1.9
1.7
1.2
1
0.7
0.4
1
0.2
uygulanan Türk Týp Dizinine alýnan ilk ve tek KBB Dergisi
olma özelliðini sürdürmektedir. Bu Dizinlemenin ise Akademik yükseltmelerde büyük Üniversitelerce dikkate alýndýðýný
belirtmeliyiz. Son yýllarda diðer KBB Dergilerimizin de bu
Dizine baþvurduklarýný sevinçle görmekteyiz.
SOSYAL ve TARÝHSEL BOYUT : Dergimizin ayrýca
bilimsel bölüm dýþýnda Dernekten ve KBB kurumlarýndan
haberler, Kongre sempozyum duyurularý ve Akademik yükseltme bilgileri vererek ve bunlarýn sonraki kuþaklara aktarýlmasýný saðlama ve Týp yada KBB tarihi açýsýndan iþlev gördüðü de bilinmektedir. Bu konuda 1997 den bu yana oluþturulan web sitesi de yardýmcý olmaktadýr. Bu web sitesinin
YAZARLAR : Basýlan 421 çalýþmada yer alan yazarlarýn isimleri ise ekteki Yazar Dizininde yer almaktadýr.
YAYIN KABUL ORANI : 421 basýlmýþ yazýya ulaþana
kadar toplam 498 yazý danýþmanlarca deðerlendirmeye alýnmýþ ve bunlarýn % 18.3 ' ü dergide basýma kabul edilmemiþ,
Basýma kabul edilenlerin ise % 72 si basit düzeltmeden radikal deðiþiklere kadar deðiþime uðrayarak basýlmýþtýr. Bu konuda hemen anlatmamýz gereken bir durum: Dergide ilk reddedilen yazý Kurucu editörün adýnýn da yer aldýðý bir yazý idi.
Yine red yüzdesinin çok fazla oranlarda olmamasýný dergi
olarak yazýlarýn fazla incelenmemesi deðil meslektaþlarýmýzýn yazý yazma özenine baðlamaktayýz. Öyle ki son 4-5 yýldýr özellikle minimum iki danýþman tarafýndan incelenme rutine binmiþtir. Toplamda % 10 kadar basýlmýþ yazý üçüncü
danýþman tarafýndan hatta bir kýsmý editör tarafýndan karara
baðlanmýþtýr. Burada yorumsuz olarak belirtebileceðimiz bir
nokta ise dergimizde reddedilen bazý yazýlarýn baþka dergilerde yayýnlandýðýný görmek olmuþtur.
TÜRK TIP DÝZÝNÝ : Dergimiz yayýn kurallarýnýn özenle uygulanmasý nedeniyle TÜBÝTAK - ULAKBÝM tarafýndan
özellikle toplantýlar sayfalarý tüm Türkiye'de bir baþvuru adresi olmuþtur. Adý geçen Web sitesi de baþka bir yazý konusudur.
BUNDAN SONRASI : Dergimizin 2001 yýlý ve sonrasýnda da hedefleri vardýr. Ancak bunlar baþka bir yazýnýn konusu olduðu için burada söz edilmeyecektir.
Özetle KBB-BBC Dergisi destek aldýðý Derneðinin katýlýmcý ve eþitlikçi yapýsýndan aldýðý güçle sekiz yýldýr Türkiye'nin kalbinde bilimsel aktivitelerin ortasýnda yer alarak bugünlere ulaþmýþtýr. Türkiye'nin hemen her eðitim kurumundan gelen kaliteli yazýlar onur kaynaðýmýzdýr. Bu nedenle
Dergimizi Tüm Türkiye'yi kucaklayan bir bilim demeti olarak deðerlendiriyoruz.
Bu güne gelmemizi saðlayan Editöründen yayýn kuruluna ve özellikle danýþman hekimlerimize ve yazarlarýmýza
teþekkür ve minnet borçlu olduðumuzu bilerek daha uzun yýllar birarada olacaðýmýzý düþünüyoruz.
KAYNAKLAR
1978) Hilal Matbaacýlýk, 1978. Ýstanbul.
1-
ARDIÇ N A, KARA C O, KBB ve Baþ Boyun Cerrahisi- Ýndeks ( 1990-1994). Bilal Ofset, 1995. Denizli.
5-
ÞENOCAK F. Kronolojik Otolarengoloji tarihçesi. Hilal Matbaacýlýk, 1975. Ýstanbul.
2-
KAZANCIGÝL A, SOLOK V, Türk Bilim Tarihi Bibliyografyasý (1850-1981) Ýstanbul Matbaasý, 1981. Ýstanbul.
6-
TÜBÝTAK-Türk Týp Ýndeksi. Cilt: 1-2-3 Yýl :1993-1994-1995
3-
KBB ve BBC Dergisi, Cilt 1-8 , Yýl 1993-2000 Tüm sayýlar.
4-
SÖZEN N ,Türk Kulak Burun Boðaz Bibliyografyasý (1876-
4