SELMA ÖZCAN DIŞ TĠCARET DANIŞMANLIĞI ĠHRACATTA

SELMA ÖZCAN
DIŞ TĠCARET DANIŞMANLIĞI
ĠHRACATTA FIRSATLAR TOPLANTISI
Ġzmir Ticaret Odası, DEĠK ve Akbank işbirliğiyle
14 Mayıs 2010 tarihinde''Ġhracatta Fırsatlar''
konulu toplantı Ġzmir Ticaret Odası Meclis
Salonu'nda gerçekleştirildi.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Ġzmir
Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkan Vekili Akın Kazançoğlu, 2009 yılı ihracat verilerini
değerlendirerek Ġzmir'in ihracatının artık sadece geleneksel ihraç ürünleriyle sınırlı olmadığını,
hatta ağırlığın sanayi ürünlerine kaydığını belirtti. Ġzmir'in sanayi ürünleri ihracatının 4 milyar doları
aştığını, tarım ürünleri ihracatının ise 2 milyar doların üzerinde olduğunu kaydeden Kazançoğlu, bu
rakamların Ġzmir'in gerçek kapasitesinin çok altında olduğunu belirterek tüm ürün grupları
açısından yapılabilecek çok şey olduğunu ifade etti.
Kazançoğlu, hem ürün gruplarında hem de hedef pazarlarda farklılaşmanın önemine işaret
ederek, dış pazarların çok iyi araştırılması, sonrasında yakından tanınması ve bağlantıların
sağlamlaştırılması gerektiğine değindi. Konuşmasında Ġzmir Ticaret Odası tarafından ihracatçılara
yönelik olarak sunulan eğitim ve çalışmalar hakkında bilgi veren Akın Kazançoğlu Ġzmir Ticaret
Odası olarak ihracat yapmak isteyen firmalara bilgi eğitim ve danışmanlık hizmetleri vermeye her
zaman hazır olduklarını belirtti.
Toplantıda söz alan Dış Ekonomik Ġlişkiler Kurulu (DEĠK) Türk-Afrika Ġş Konseyleri Koordinatör
Başkanı Tamer Taşkın Afrika pazarının Türk firmaları için fırsatlar sunduğunu ifade etti. Taşkın
Afrika'da Türk mallarının çok iyi bir kalite imajı olduğunu belirterek Türk ürünlerinin Avrupa
kalitesinde ancak yüzde 20-25 daha ucuz olarak değerlendirildiğini belirtti. Kıtada 1 milyar insanın
yaşadığını kaydeden Taşkın, Türk firmalarının öncelikle Afrika’ya giderek ülkeyi tanımalarını sonra
da Afrikalı firmaları Türkiye’ye ve fabrikalarına davet ederek işbirliklerini geliştirmelerini önerdi.
Akbank Ege Bölge Müdürü Münir Çavdar konuşmasında, ekonomik gelişmeyi sürdürebilmek için
ihracatın çok önemli olduğunu vurguladı. Ekonominin bel kemiği olan KOBĠ'lere daha etkin
hizmet vermek amacıyla yeni bir yapılanmaya gittiklerini dile getiren Çavdar, ''KOBĠ Bankacılığı''
ile kalite anlayışıyla müşteri memnuniyetine uygun hizmetler sunup, KOBĠ'lerin gelişmelerini
sağlamayı amaçladıklarını anlattı. Çavdar, ''Ġhracatçı ve bu alanda faaliyet gösterecek şirketleri
uluslararası platformda desteklemeyi sürdüreceklerini ifade etti.
Toplantı açılış konuşmalarından sonra Orta Doğu ve Afrika Pazar fırsatları ile ilgili sunumlara
geçilmiştir.
DEĠK Orta Doğu Körfe Bölge Koordinatörü Suzan Cailliau öncelikle DEĠK’in organizasyon yapısı
ve DEĠK’e üyelik konusunda katılımcılara bilgiler vermiştir. Suzan Cailliau sunumunun ilk
bölümünde Orta Doğu bölge ekonomisinin verilerini sunarak Türkiye ve Orta Doğu ülkeleri dış
ticaret rakamlarını değerlendirmiştir. Suzan Cailliau konuşmasında Orta Doğu pazarının Türk
firmalarına bir çok işbirliği imkanı sunduğunu belirterek kesinlikle daha iyi tanınması gerektiğini
belirtmiştir.
Suzan Cailliau sunumunda genel Orta Doğu Pazar bilgilerinden sonra Suriye ve Irak pazarı
SELMA ÖZCAN
DIŞ TĠCARET DANIŞMANLIĞI
hakkında daha detaylı bilgiler vermiştir.
Suriye sunumunda öncelikle Suriye’nin 17Arap ülkesi ile Serbest Ticaret Anlaşması bulunduğu
ifade edilerek Suriye’nin Barı ile ilişkilerinin de geliştiği vurgulanarak işbirliği konusunda erken
davranmanın önemi vurgulanmıştır. Suriye ile siyasi ilişkilerin iyi oluşu,vize muafiyeti, coğrafi
yakınlık, ortak yönlerin fazla oluşu gibi avantajlar gözden kaçırılmamalıdır.
Gıda ve tekstil konusunda işbirliği ve know how paylaşımı imkanlarının geniş olduğunu ifade eden
Cailliau bir çok avantaj yanında bankacılık ve hukuk siteminde yaşanabilecek problemler
olabileceğini de belirterek uyarıda bulunmuştur.
Suriye’ye başlıca ihraç ürünlerimiz şöyle sıralanmaktadır:
Çimento, taşıtlar, parça ve aksamları, iplik, mermer, demir çelik mamulleri, elektrik ve telefon
malzemeleri, gıda maddeleri, makine ve ekipman, kağıt ve kağıt ürünleri, kimyasal ürünler, inşaat
malzemeleri, elektrik, mobilya
Toplantıda öncelikli olarak değerlendirilen Irak pazarı hakkında da detaylı bilgiler verilmiştir. Irak
ile işbirliğinde coğrafi yakınlık, olumlu Türk malı imajı, Türk müteahhitlik firmalarının göstermiş
olduğu başarı, üst düzey ziyaretler, karşılıklı imzalanan anlaşmalar ve Erbil’de Başkonsolosluk
açılmış olmasının ikili ilişkileri geliştirmede çok olumlu rol oynadığı ifade edilmiştir.
Irak’a başlıca ihraç ürünlerimiz :
Demir ve Çelik, Elektrikli Makina ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları, Demir veya Çelikten Eşya, Tuz,
Kükürt, Toprak ve Taşlar, Alçılar ve Çimento, Hayvansal ve Bitkisel Yağlar, Makina ve Cihazlar,
Değirmencilik Ürünleri, Malt, Nişasta, Yenilen Meyveler, Kabuklu Yemişler, Turunçgil, Plastik ve
Plastikten Mamul Eşya, Motorlu Kara Taşıtları, Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar, Mobilyalar,
Aydınlatma, Prefabrik Yapılar, Süt Kuş ve Kümes Hayvanları Yumurtaları, Bal
Irak ile iş yaparken avantajlar yanında yaşanabilecek bazı olumsuzluklara da dikkat çekilmiştir. Para
transferinde yaşanan sıkıntılar, ihracatçıların ve müteahhitlerinin alacak sorunları, ihale ve alımlarda
yolsuzluk, Iraklı firmalara ilişkin sağlıklı veri kaynakları bulunmaması, nakliye maliyeti ve suresinin
fazla olması firmalarımızın öncelikle dikkat etmesi gereken konular olarak göze çarpmaktadır.
Cailliau sunumunun sonunda Körfezde işbirliği için öne çıkan sektörleri şu şekilde sıralamıştır;
Ġnşaat, Yapı Malzemeleri, Mobilya, Gıda ve Tarım Ürünleri, Savunma Sanayi, Turizm
DEĠK /Türkiye Afrika Ticaret Odası Koordinatörü Shihab Adam 54 ülkeden oluşan ve yaklaşık bir
milyar nüfusa sahip Afrika kıtasının son yıllarda ağırlaşan küresel rekabet koşulları ve yeni piyasa
arayışlarının etkisiyle hedef bölge olarak ön plana çıktığını vurgulamıştır. Afrika’nın dünya
ticaretindeki payının son yıllarda hızla arttığını belirterek 2007 yılında %2,7 olan bu rakamın 2008
yılı sonunda %3,1’e yükseldiğini belirtmiştir.
Dış Ticaret Müsteşerlığı tarafından 2003 yılında geliştirilen “Afrika ile Ekonomik Ġlişkilerin
Geliştirilmesi Stratejisi” ne paralel olarak DEĠK de Afrika ülkeleriyle ilişkileri geliştirmeyi ve Türk
şirketlerinin Afrika pazarından aldıkları payı artırmayı hedefleyerek 1990 yılından bu yana Fas,
Tunus, Libya,Mısır,Sudan,Etiyopya ve Cezayir Ġş Konseylerini ile müstakil konseyler olan TürkGüney Afrika Konseyi kurulmuştur. Toplam 8 adet Ġş Konseyi faaliyet göstermektedir.
SELMA ÖZCAN
DIŞ TĠCARET DANIŞMANLIĞI
Türk-Cezayir Ġş Konseyi (1990)
Türk-Tunus Ġ Konseyi (1990)
Türk-Fas Ġş Konseyi (1990)
Türk-Mısır Ġş Konseyi (1992
Türk-G.Afrika Ġş Konseyi (1997)
Türk-Libya Ġş Konseyi (2007)
Türk-Etiyopya Ġş Konseyi (2008)
Türk-Sudan Ġş Konseyi (2008)
Türkiye’nin Afrika ülkeleriyle ticareti 2001 yılında 4,3 milyar dolar düzeyinden 2008 yılında 16,8
milyar dolara yükselmiştir. Bu rakam Türkiye’nin toplam ticaret hacminin yaklaşık %5’ine karşılık
gelmektedir. 16,8 milyar doların 9,4 milyar doları yalnızca Kuzey Afrika ülkeleriyle gerçekleşmiştir.
Türkiye Afrika ülkelerine genel olarak demir-çelik, elektrikli makinalar, inşaat malzemeleri, gıda ve
tekstil ürünleri ihraç ederken, Afrika’dan petrol, çeşitli hammadde, altın ve mineraller ithal
etmektedir.
Bugüne kadar Afrika’da üstlenilen projelerin toplam bedeli ise 24 milyar 682 milyon dolardır.
Afrika da Türk yatırımının artması pazardaki pozisyonumuzu rakiplerimize karşı güçlendirmekte
olup bölgede Türkiye’nın tanıtımını arttıran önemli bir faktör olarak değerlendirilmektedir.
Sihab Adam sunumunda Afrika pazarında Türk firmalar için uygun işbirliği olanaklarını aşağıdaki
şekilde sıralamıştır:
•
•
•
•
•
•
•
•
Tarımsal sanayi, tarım aletleri, tarım ilaçları
Gıda sanayi (un, çiçek yağı vb.)
Tekstil ve hazırgiyim
Ġnşaat malzemeleri
Enerji
Otomotiv (traktör, damperli araçlar, çöp kamyonları, yangın söndürme araçları)
Dayanıklı tüketim malları
Tibbi ve Eczacılık ürünleri
Sunumda Afrika ile ülkeleri ile ticaret sırasında karşılaşılabilecek olan sorunlar da vurgulanmıştır.
Bu sorunların başında vize temini, doğrudan bankacılık sistemlerinin olmaması, akreditif ve
teminat mektupları Temininde yaşanan sorunlar, gümrük mevzuatlarında olagelen değişiklikler ve
gümrük işlemlerinin işleyişindeki aksaklıklar, ulaştırma alanında yaşanan sıkıntılar ve Batı Afrika
pazarının Fransızca ağırlıklı bir pazar oluşundan kaynaklanan dil sorunu gelmektedir.
Ġhracatta Fırsatlar Konulu Toplantının ikinci bölümünde Ġgeme Bölge Müdür Yardımcısı Turan
Özcan tarafından ihracata yönelik devlet destekleri hakkında bilgiler verilmiştir. Ġhracata yönelik
devlet destekleri temel olarak belli başlıklar altında toplanmıştır.
SELMA ÖZCAN
DIŞ TĠCARET DANIŞMANLIĞI
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi
Pazar Araştırması Desteği
Yurtdışı Fuar Katılım Desteği
Yurtdışı Ofis-Mağaza Yardımı
Eğitim ve Danışmanlık Yardımı
Araştırma-Geliştirme (AR-GE) Yardımı
Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması Ve Türk Malı Ġmajının Yerleştirilmesi Desteği
Turan Özcan sunumunda ülkemizde devlet desteği uygulamalarının 27/12/1994 tarihli ve
94/6401 sayılı Ġhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı kapsamında, prensip olarak gelişmiş ve
batılı ülkelerin uygulamalarına paralel bir şekilde ve “bir faaliyetin yapılması” şartına bağlı olarak
gerçekleştirilmekte olduğunu vurgulamıştır. Bu kapsamda desteklerden yararlanmak için öncelikle
faaliyetlerin gerçekleştirilmesi daha sonra oluşan masraflar için destek talebinde bulunmak üzere
uygulamacı kuruluşlara başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Her destek kalemi için firmaların KOBĠ, DTSŞ, veya SDŞ oluşlarına göre farklı oran ve miktarlarda
destek verilmesi söz konusu olup destek oranlarına ve başvuru şekillerine ait tüm güncel bilgiler
Dış
Ticaret
Müsteşarlığı
web
sayfasında
yer
almaktadır.
http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detay&yayinID=76&icerikID=58&dil=TR
Toplantının Ġhracat Vizyonu Bölümünde DEĠK Türk-Portekiz Ġş Konseyi Başkanı Fahri Gökyayla
Diplomat Dış Ticaret Pazarlama Ltd Şirketi sahibi olarak kendi iş deneyimlerini katılımcılarla
paylaşmıştır. Portekiz pazarı hakkında genel bilgiler de veren fahri Gökyayla Portekiz pazarının
ülkemizde yeterince tanınmadığını belirterek Portekiz’le ticari işbirlikleri geliştirmek isteyen
firmalara destek vermeye hazır olduklarını ifade etmiştir.
Sunumlardan sonra katılımcılar konuşmacılara birebir sorularını yönelterek ilgi duydukları
konularda detaylı bilgiler almış, karşılıklı görüş alışverişlerinde bulunmuşlardır.