v) pD im itro 1.Seviye ITAP 21 Kasım_2011 Sınavı Dinamik II ce 1 olan bir eğik düzlemde hareket etmektedir. 25 Arabaya etki eden sürtünme kuvveti Fs = 0.1mg ’ye eşittir, burada m arabanın kütlesidir. rof .D r.R e 1.Kütlesi m=1ton bir araba eğimi sin α = Arabanın a = 1m / s 2 sabit ivmeyle hareket etmesi için motorun arabaya uyguladığı kuvvet (F) ne kadar olmalıdır? 1(P Çözüm: Newton’un 2. yasasına göre F + Fs + mg = ma ⇒ F − Fs − mg sin α = ma ⇒ F = ma + mg sin α + 0.1mg ⇒ i: 2 1.1 1.2 01 ⎛a 1 ⎞ 1 ⎛ 1 ⎞ + + 0.1⎟ = 2.37 kN F = mg ⎜ + + 0.1⎟ = 9.81 ⋅103 ⋅ ⎜ ⎝ 9.81 25 ⎠ ⎝ g 25 ⎠ Cevap: A) A)2.37kN B) 1.37kN C) 5.37kN D) 4.37kN E) 3.37kN çö z üm ler 2. Eğim açısı α = 40 olan pürüzlü eğik bir düzlemde bir cisim bulunmaktadır. Cismin düzlemde kayması için sürtünme kat sayısı en fazla ne kadar olmalıdır? Eğer sürtünme kat sayısı μ = 0.03 ise cismin kaymada ivmesi (a) ne kadar olacaktır? Bu şatlarda cismin kaymaya başladıktan sonra s = 100m yol alması için geçen süre (t) ne kadar olacaktır? Bu yolun sonunda cismin hızı (v) ne kadar olacaktır? eD ina mi kI IS ına vın Çözüm: Yazılımı kısaltmak için m = g = s = 1 birim olarak alalım. Cisim dengede ise düzleme paralel olan sürtünme kuvveti yer çekimin bu yöndeki bileşenine eşit olmalıdır Fs = sin α ≤ μ N = μ cos α ⇒ μ ≥ tan α = tan 40 = 0.07 Sürtünme kat sayısı μ < 0.07 ise (örnekte bu böyledir) cisim sıfır ilk hızı ve a = sin α − μ N = sin α − μ cos α ivmesiyle kaymaya başlayacaktır. Sabit ivmeli hareketin yasalarına göre cismin s = 1 yol alması 2s 2 = t= sin α − μ cos α a zaman alacaktır, yolun sonunda ise cismin hızı v = 2as = 2 ( sin α − μ cos α ) am s:1 .S ev iy olacaktır. Boyutlu şekilde: a = ( sin α − μ cos α ) g = sin 40 − 0.03 ⋅ cos 40 ⋅ 9.81(m / s 2 ) = 0.39(m / s 2 ) t= ( 2s 2s 200 ( s ) = 22.6( s) = = g ( sin α − μ cos α ) a 0.39 v = 2 ( sin α − μ cos α ) gs = 8.83(m / s) P_ Ex Cevap A) A)0.39(m/s2);22.6(s);8.83(m/s). C)0.19(m/s2);11.8(s);5.83(m/s). ITA ) B) 0.29(m/s2);12.6(s);5.83(m/s). D) 0.49(m/s2);42.6(s);18.83(m/s). v) pD im itro E) 0.59(m/s2);7.6(s);18.83(m/s). rof .D r.R e ce 3. Eğim açısı α = 450 olan pürüzlü eğik bir düzlemde bir cisim kaymaktadır. Cismin kaymaya başladığında ve s = 36.4cm kadar yol aldığında hızı v = 2(m / s ) (v) oluyor. Buna göre cisimle düzlem arasındaki sürtünme kat sayısı (μ)ne kadardır? B)0.21 C)0.11 D)0.31 E) 0.07 i: 2 Cevap B) A)0.15 1.1 1.2 01 1(P Çözüm: Yazılımı kısaltmak için m = g = s = 1 birim olarak alalım. Cisim sıfır ilk hızı ve a = sin α − μ N = sin α − μ cos α ivmesiyle kaymaya başlayacaktır. Sabit ivmeli hareketin yasalarına göre v2 v2 v 2 = 2as = 2 ( sin α − μ cos α ) ⇒ sin α − μ cos α = ⇒ μ = tan α − 2 2 cos α Boyutlu şekilde: v2 4 μ = tan α − = 1− = 0.21 2 gs cos α 9.81 ⋅ 0.364 ⋅ 2 çö z üm ler 4. Eğim açısı α = 450 olan pürüzlü eğik bir düzlemde bir cisim kaymaktadır. Cismin aldığı yol zamanın fonksiyonu olarak s = Ct 2 dir, burada C = 1.73(m / s 2 ) . Buna göre cisimle düzlem arasındaki sürtünme kat sayısı (μ)ne kadardır? ev iy Cevap: D) A)0.15 eD ina mi kI IS ına vın Çözüm: Yazılımı kısaltmak için m = g = s = 1 birim olarak alalım. Verilere göre v = 2Ct . Yani, cisim sıfır ilk hızı ve a = sin α − μ N = sin α − μ cos α ivmesiyle kaymaya başlayacaktır. Sabit ivmeli hareketin yasalarına göre v2 v2 v 2 = 2as = 2 ( sin α − μ cos α ) ⇒ sin α − μ cos α = ⇒ μ = tan α − 2 2 cos α Boyutlu şekilde: 4C 2t 2 2C v2 μ = tan α − = tan α − = tan α − 2 2 gs cos α 2 gCt cos α g cos α 4 ⋅1.73 μ = 1− = 0.50 9.81 ⋅ 2 B)0.20 C)0.60 D)0.50 E) 0.07 am s:1 .S 5. Hafif kütleli bir makaraya sarılı olan hafif kütleli ve uzamayan bir ipin uçlarına kütleleri m1=2kg ve m2=1kg olan iki cisim asılıdır. Ağrılıkların ivmesini (a) ve ipin gerilme kuvvetin büyüklüğünü (T)bulunuz. ITA P_ Ex Çözüm: Makara ve ip hafif kütleli ve ip esnemeyen olduğu göre ipin gerilmesi her bir kesitinde aynıdır ve ağırlıkların ivmeleri bir birine eşittir. Newton’un 2.yasasına göre v) pD im itro rof .D r.R e Cevap E) A) 2.27(m/s2);13.1(N). D) 1.27(m/s2);18.1(N). ce 1 m1 − m2 ⎧ a g g = 3.27(m / s 2 ) = = ⎪ 3 m1 + m2 ⎧m1a = m1 g − T ⎪ ⇔⎨ ⎨ ⎩m2 a = T − m2 g ⎪T = 2m1m2 g = 4 ⋅ 9.81 ( N ) = 13.1( N ) ⎪⎩ 3 m1 + m2 B) 1.27(m/s2);11.1(N). E)3.27(m/s2);13.1(N). C) 4.27(m/s2);23.1(N). i: 2 1.1 1.2 01 1(P 6. Hafif kütleli bir makara bir masanın ucuna tutturulmuştur (şekildeki gibi). Her birinin kütlesi m1 = m2 = 1kg olan iki ağırlık makaradan geçen hafif kütleli ve esnemeyen bir ipin uçlarına bağlıdır: cisim 1 ipe serbest asılıdır, ağırlık 2 ise sürtünme kat sayısı μ = 0.1 olan masanın üstündedir. Ağrılıkların ivmesini (a) ve ipin gerilme kuvvetin büyüklüğünü (T)bulunuz. Makarada sürtünme yoktur. vın çö z üm ler Çözüm: Makara ve ip hafif kütleli ve ip esnemeyen olduğu göre ipin gerilmesi her bir kesitinde aynıdır ve ağırlıkların ivmeleri bir birine eşittir. Newton’un 2.yasasına göre m − μ m2 ⎧ a= 1 g = 0.45 g = 4.41(m / s 2 ) ⎪ m1 + m2 ⎧m1a = m1 g − T ⎪ ⇔⎨ ⎨ ⎩m2 a = T − μ m2 g ⎪T = m1m2 (1 + μ ) g = 0.55 g ( N ) = 5.40( N ) ⎪⎩ m1 + m2 ına Cevap: A) A) 4.41(m/s2);5.4(N). D) 1.27(m/s2);5.4(N). C) 4.27(m/s2);23.1(N). kI IS B)3.41(m/s2);11.1(N). E)3.27(m/s2);5.8(N). s:1 .S ev iy eD ina mi 7. Hafif kütleli bir makara, eğim açısı α = 300 olan eğik bir düzlemin tepe noktasında düzleme tutturulmuştur (şekildeki gibi). Her birinin kütlesi m1 = m2 = 1kg olan iki ağırlık makaradan geçen hafif kütleli ve esnemeyen bir ipin uçlarına bağlıdır: cisim 1 ipe serbest asılıdır, ağırlık 2 ise pürüzsüz eğik düzlemin üstündedir. Ağrılıkların ivmesini (a) ve ipin gerilme kuvvetin büyüklüğünü (T)bulunuz. Makarada sürtünme yoktur. ITA P_ Ex am Çözüm: Makara ve ip hafif kütleli ve ip esnemeyen olduğu göre ipin gerilmesi her bir kesitinde aynıdır ve ağırlıkların ivmeleri bir birine eşittir. Newton’un 2.yasasına göre ce pD im itro v) CevapC) A) 4.45(m/s2);7.36(N). D) 2.45(m/s2);15.4(N). rof .D r.R e m1 − m2 sin α ⎧ a = g = 0.25 g = 2.45(m / s 2 ) ⎪ m1 + m2 ⎧m1a = m1 g − T ⎪ ⇔⎨ ⎨ ⎩m2 a = T − m2 g sin α ⎪T = m1m2 (1 + sin α ) g = 0.75 g ( N ) = 7.36( N ) ⎪⎩ m1 + m2 C) 2.45(m/s2);7.36(N). 1(P B)3.45(m/s2);11.1(N). E)3.27(m/s2);5.8(N). üm ler i: 2 1.1 1.2 01 8. Hafif kütleli bir makara, eğim açısı α = 300 olan eğik bir düzlemin tepe noktasında düzleme tutturulmuştur (şekildeki gibi). Her birinin kütlesi m1 = m2 = 1kg olan iki ağırlık makaradan geçen hafif kütleli ve esnemeyen bir ipin uçlarına bağlıdır: cisim 1 ipe serbest asılıdır, ağırlık 2 ise sürtünme kat sayısı μ = 0.1 eğik düzlemin üstündedir. Ağrılıkların ivmesini (a) ve ipin gerilme kuvvetin büyüklüğünü (T)bulunuz. Makarada sürtünme yoktur. kI B)3.45(m/s2);11.1(N). E)3.16(m/s2);5.85(N). C) 2.03(m/s2);7.78(N). ina mi CevapC) A) 2.45(m/s2);7.36(N). D) 2.45(m/s2);7.85(N). IS ına vın çö z Çözüm: Makara ve ip hafif kütleli ve ip esnemeyen olduğu göre ipin gerilmesi her bir kesitinde aynıdır ve ağırlıkların ivmeleri bir birine eşittir. Newton’un 2.yasasına göre ⎧ m − m2 ( μ cos α + sin α ) a= 1 g = 0.21g = 2.03(m / s 2 ) ⎪ ⎧⎪m1a = m1 g − T m m + ⎪ 1 2 ⇔⎨ ⎨ ⎪⎩m2 a = T − m2 g ( μ cos α + sin α ) ⎪T = m1m2 (1 + μ cos α + sin α ) g = 0.8 g ( N ) = 7.78( N ) ⎪ m1 + m2 ⎩ s:1 .S ev iy eD 9. Hafif kütleli bir makara, eğim açıları α = 300 ve β = 450 olan iki eğik düzlemin tepe noktasında tutturulmuştur (şekildeki gibi). Her birinin kütlesi m1 = m2 = 1kg olan iki ağırlık makaradan geçen hafif kütleli ve esnemeyen bir ipin uçlarına bağlıdır (şekildeki gibi). Ağrılıkların ivmesini (a) ve ipin gerilme kuvvetin büyüklüğünü (T)bulunuz. Makarada ve yüzeylerde sürtünme yoktur. ITA P_ Ex am Çözüm: Makara ve ip hafif kütleli ve ip esnemeyen olduğu göre ipin gerilmesi her bir kesitinde aynıdır ve ağırlıkların ivmeleri bir birine eşittir. Newton’un 2.yasasına göre ce pD im itro v) CevapA) A) 0.98(m/s2);5.92(N). D) 2.45(m/s2);15.4(N). rof .D r.R e m1 sin β − m2 sin α ⎧ a g = 0.10 g = 0.98(m / s 2 ) = ⎪ m1 + m2 ⎧m1a = m1 g sin β − T ⎪ ⇔⎨ ⎨ ⎩m2 a = T − m2 g sin α ⎪T = m1m2 ( sin α + sin β ) g = 0.60 g ( N ) = 5.92( N ) ⎪⎩ m1 + m2 B)1.45(m/s2);10.1(N). E)1.96(m/s2);5.4(N). C) 0.45(m/s2);3.36(N). i: 2 1.1 1.2 01 1(P 10. Hafif kütleli bir makara, eğim açıları α = 300 ve β = 450 olan iki eğik düzlemin tepe noktasında tutturulmuştur (şekildeki gibi). Her birinin kütlesi m1 = m2 = 1kg olan iki ağırlık makaradan geçen hafif kütleli ve esnemeyen bir ipin uçlarına bağlıdır (şekildeki gibi). Ağırlıklarla düzlemler arasındaki sürtünme kat sayıları μ1 = μ2 = 0.1 eşittir. Ağrılıkların ivmesini (a) ve ipin gerilme kuvvetin büyüklüğünü (T)bulunuz. Makarada sürtünme yoktur. çö z üm ler Çözüm: Makara ve ip hafif kütleli ve ip esnemeyen olduğu göre ipin gerilmesi her bir kesitinde aynıdır ve ağırlıkların ivmeleri bir birine eşittir. Newton’un 2.yasasına göre ⎧m1a = m1 g sin β − m1 g μ1 cos β − T ⇔ ⎨ ⎩m2 a = T − m2 g sin α − m2 g μ2 cos α B)1.45(m/s2);10.1(N). E)0.96(m/s2);5.4(N). C) 0.45(m/s2);3.36(N). eD ina mi CevapD) A) 0.98(m/s2);5.92(N). D) 0.244(m/s2);6.00(N). kI IS ına vın ⎧ m1 ( sin β − μ1 cos β ) − m2 ( sin α + μ2 cos α ) g = 0.244(m / s 2 ) ⎪a = m1 + m2 ⎪ ⎨ ⎪T = m1m2 ( sin α + μ2 cos α + sin β − μ1 cos β ) g = 6( N ) ⎪ m1 + m2 ⎩ ev iy 11. Kütlesi m=2kg olan bir ağırlık yer çekim alanında h=1m yüksekle sabit bir kuvvetle dikey yukarıya doğru kaldırılıyor. Bu süreçte kuvvetin yaptığı iş W = 78.5 J olduğuna göre ağırlık nasıl bir ivme ile kaldırılıyor? ITA P_ Ex am s:1 .S Çözüm: Yer çekim alanında cisme etki eden iki, F ve yer çekim mg kuvveti etki etmektedir. Newton’un 2.yasasına göre F ma = F + mg ⇒ a = − g m Verilere göre F kuvvetin yaptığı iş W W = F ⋅h ⇒ F = h B) 19.4(m / s 2 ) . C) 29.4(m / s 2 ) . D) 9.81(m / s 2 ) pD im itro v) Cevap C) A) 39.4(m / s 2 ) E) 19.6(m / s 2 ) F W ⎛ 78.5 ⎞ −g = −g =⎜ − 9.81⎟ (m / s 2 ) = 29.4(m / s 2 ) m mh ⎝ 2 ⋅1 ⎠ rof .D r.R e a= ce Dolayısıyla, 1(P 12. Bir uçak yükseliyor ve h=5km yükseklikte hızı v = 360km / h oluyor. Yer çekim kuvvetine karşı (W1) ve uçağın hızını artırmak için (W2) yapılan işlerin oranını bulunuz. ler i: 2 1.1 1.2 01 Çözüm: Yer çekim alanında cisme etki eden iki, F ve yer çekim mg kuvveti etki etmektedir. 1 Yer çekime karşı yapılan iş W1 = mg Δh ’a hızı artırmak için ise W = mv 2 ’ye eşittir. 2 Buradan W1 2 g Δh 2 ⋅ 9.81 ⋅ 5 ⋅103 = 2 = = 9.81 1 W2 v 2 360 ⋅ 2 3.6 Cevap:C) A)19.6 B)4.95 C)9.81 D) 2.5 E)30.4 çö z üm 13. Kütlesi m=2kg olan bir cismin: a)hızını v1 = 2(m / s ) ’den v2 = 5(m / s ) ’ye kadar artırmak için; b) hızını v0 = 8(m / s ) ’den v = 0 ’a kadar düşürmek için gereken iş ne kadardır? Çözüm: İş-kinetik teoreme göre IS ına vın 1 ⎛1 ⎞ W = ΔEk = ⎜ mv 2f − mvi2 ⎟ 2 ⎝2 ⎠ bir cismin kinetik enerjisini değiştirmek için gereken iştir, burada vf son, vi ise ilk andaki hızdır. Verilere göre: 1 ⎛1 ⎞ 1 a) W1 = ⎜ mv22 − mv12 ⎟ = ⋅ 2 ⋅ 52 − 22 = 21( J ) ; 2 ⎝2 ⎠ 2 1 1 ⎛ ⎞ b) W1 = ⎜ 0 − mv02 ⎟ = − ⋅ 2 ⋅ 82 = −64( J ) 2 2 ⎝ ⎠ Cevap: B) A) a)15J;b)-36J. B)a)31J;b)-74J. C) a)21J;b)-64J. D) a)11J;b)-34J. E) a)31J;b)-54J. ) ev iy eD ina mi kI ( am s:1 .S 14. Hızı v1 = 15(m / s ) olan bir tenis topu rokete çaptıktan sonra hızı zıt yönde v2 = 20(m / s ) oluyor. Çarpışmada topun kinetik enerjisinin değişimi W = 8.75( J ) olduğuna göre lineer momentumun değişimi ne kadardır? Çözüm: Tanım olarak bir cismin lineer momentumun değişimi Δp = mΔv = m ( v f − v i ) . İş- ITA P_ Ex kinetik teoreme göre ise v) pD im itro B) 17.5 ( N ⋅ s ) C) 3.5 ( N ⋅ s ) 1.2 E) 5.0 ( N ⋅ s ) . D) 2.5 ( N ⋅ s ) 01 Cevap: C) A) 7.0 ( N ⋅ s ) 1(P rof .D r.R e ce 1 ⎛1 ⎞ 1 W = ΔEk = ⎜ mv 2f − mvi2 ⎟ = m ( v f − vi )( v f + vi ) 2 ⎝2 ⎠ 2 bir cismin kinetik enerjisini değiştirmek için gereken iştir, burada vf son, vi ise ilk andaki hızdır. Soruda çarpışmada topun hızı aynı doğrultudadır, dolayısıyla mm ( v f + vi ) 2W Δp 2 Δp = m v f − v i = m ( v f + vi ) ve = = ⇒ Δp = 1 ΔEk v f − vi m v f − vi ( v f + vi ) v f − vi 2 Verilere göre: 2W 2 ⋅ 8.75 ⎛ kg ⋅ m ⎞ ⎛ kg ⋅ m ⎞ Δp = Δp = = ⎜ ⎟ = 3.5 ⎜ ⎟ = 3.5 ( N ⋅ s ) 5 ⎝ s ⎠ v f − vi ⎝ s ⎠ i: 2 1.1 15. Buzlu yatay düzlemde v = 3m / s hızı ile harekete başlayan bir hokey taşı s = 20.4m yol alıp duruyor. Buna göre sürtünme kat sayısı (μ) ne kadardır? B)0.01 C) 0.03 ına Cevap: A) A)0.02. vın çö z üm ler Çözüm: İş-kinetik teoreme göre ise vi2 − v 2f ⎛1 2 1 2⎞ W = ΔEk = ⎜ mv f − mvi ⎟ = − Fs ⋅ s = − μ mgs ⇒ μ = 2 2 gs ⎝2 ⎠ burada vf son, vi ise ilk andaki hızdır. Verilere göre vi2 − v 2f 32 = = 0.02 μ= 2 gs 2 ⋅ 9.81⋅ 20.4 D)0.1 E)0.05 mi kI IS 16. Kütlesi m=20ton, ilk hızı ise v0 = 54km / h olan bir vagon, F=6kN sürtünme kuvvetin etkisiyle sabit ivme ile yavaşlanmaktadır ve bilinen bir süre içinde hızı sıfır oluyor. Bu sürede vagonun aldığı yol ne kadardır? Çözüm: İş-kinetik teoreme göre ise ina ( ITA P_ Ex am s:1 .S ev iy eD m vi2 − v 2f ⎛1 2 1 2⎞ W = ΔEk = ⎜ mv f − mvi ⎟ = − Fs ⋅ s ⇒ s = 2 2 Fs ⎝2 ⎠ burada vf son, vi ise ilk andaki hızdır. Verilere göre m vi2 − v 2f mv 2 20 ⋅ 542 (m) = 375m s= = i = 2 Fs 2 Fs 2 ⋅ 6 ⋅ 3.62 Cevap:E) A)275m B)225m C) 825m D)475m E)375m ( ) ) v) pD im itro rof .D r.R e ce 17. Kütlesi m=1ton olan bir kamyonun şoförü, yolda, arabadan s=25m uzaklıkta bulunan bir engeli görüp frene basıyor ve arabanın tekerleklerine F=3.84kN büyüklükte sürtünme kuvveti oluşturuluyor. Arabanın engele çarpmaması için hızı en fazla ne kadar olmalıdır. Araba ile yol arasındaki sürtünme kuvvetini ihmal ediniz. 1.2 01 1(P Çözüm: İş-kinetik teoreme göre ise 2F s 2 Fs s 1 ⎛1 ⎞ W = ΔEk = ⎜ mv 2f − mvi2 ⎟ = − Fs ⋅ s ⇒ vi = v 2f + s = 2 m m ⎝2 ⎠ burada vf son, vi ise ilk andaki hızdır. Verilere göre 2 Fs s 2 ⋅ 3.84 ⋅ 25 = = 13.9(m / s ) = 50(km / h) v= m 1 Cevap: C) A)100(km/h) B)90(km/h) C)50(km/h) D)75(km/h) E)60(km/h) i: 2 1.1 18. a=49.0cm/s2 ivmesi ile hareket eden bir tramvayın motorun gücünün %50 sürtünmeyi engelliyor, diğer kısmı ise hızın artmasını sağılıyor. Buna göre sürtünme kat sayısı ne kadardır? ler Çözüm: Motorun gücü tanım olarak P = F ⋅ v , burada F motorun tramvaya uyguladığı kuvvettir. Verilere göre sürtünme kuvvetin gücü Fs ⋅ v = μ mgv = 0.5P hızlandırma ( ma ⋅ v ) üm gücüne eşittir, yani vın B)0.02 C)0.03 D)0.04 E)0.05 ına Cevap: E) A)0.01 a 0.49 = = 0.05 g 9.81 çö z μ mgv = mav ⇒ μ = kI IS 19. Kütlesi m=1ton olan bir cismin, uzunluğu s=10m olan bir yolda hızı v1 = 2m / s ’den v2 = 6m / s ‘ye kadar artırılıyor. Tüm yol boyunca Fs=2N büyüklükte bir sürtünme kuvveti etki etmektedir. Bu hız arışı için gereken iş ne kadardır? mi Çözüm: İş-kinetik teoreme göre ise s:1 .S ev iy eD ina 1 ⎛1 ⎞ W = ( F − Fs ) ⋅ s = WF − Fs ⋅ s = ΔEk = ⎜ mv 2f − mvi2 ⎟ ⇒ 2 ⎝2 ⎠ 1 ⎛1 ⎞ WF = Fs ⋅ s + ⎜ mv 2f − mvi2 ⎟ 2 ⎝2 ⎠ burada vf son, vi ise ilk andaki hızdır. Verilere göre 1 WF = Fs ⋅ s + m ( v 2f − vi2 ) = 20 + 500 ⋅ (36 − 4) = 16.02kJ 2 ITA P_ Ex am Cevap: A) A)16.02kJ B) 10.02kJ C) 13.02kJ D) 18.08kJ E) 20.02kJ v) pD im itro Çözüm: İş-kinetik teoreme göre ise rof .D r.R e ce 20.Kütlesi M=1ton olan bir arabaya hareket ederken büyüklüğü Fs=0.1Mg olan sürtünme kuvveti etki etmektedir. Uzunluğu s=0.5km olan bir yolda arabanın hızını v1 = 10km / h ’den v2 = 40km / h ‘e kadar artırmak için gereken benzinin kütlesi (m) ne kadardır? Motorun verimi η = 0.2 , benzin yakıldığında q=46MJ/kg ısı veriyor. 1 ⎛1 ⎞ W = ( F − Fs ) ⋅ s = WF − Fs ⋅ s = ΔEk = ⎜ Mv 2f − Mvi2 ⎟ ⇒ 2 ⎝2 ⎠ 1 Fs ⋅ s + M v 2f − vi2 1 2 WF = Fs ⋅ s + M v 2f − vi2 = η mq ⇒ m = ηq 2 burada M arabanın kütlesi, m gereken yakıtın kütlesi, F motorun uyguladığı kuvvet, Fs sürtünme kuvveti, vf son, vi ise ilk andaki hızdır. Verilere göre 1 Fs ⋅ s + M v 2f − vi2 M 0.2 g ⋅ s + v 2f − vi2 2 m= = ηq 2η q ( ) ) ( ) 1.1 ( 01 1(P ) 1.2 ( B)0.06kg C)0.02kg D)0.03kg çö z Cevap:B) A)0.01kg üm ler i: 2 1500 ⎞ ⎛ 103 ⎜ 981 + ⎟ 3.62 ⎠ ⎝ m= (kg ) = 0.06kg 0.4 ⋅ 46 ⋅106 E)0.2kg ına vın 21. v=30km/h sabit hızı ile hareket eden bir arabanın motorunun gücü P=11kW tır. Bu hız ile arabanın s=100km yol geçmesi ise gereken benzin miktarı ne kadardır? Motorun verimi η = 0.2 2, benzin yakıldığında q=46MJ/kg ısı veriyor. IS Çözüm: İş-kinetik teoreme göre ise ( ( ) am s:1 .S ev iy eD ina mi kI 1 ⎛1 ⎞ W = ( F − Fs ) ⋅ s = WF − Fs ⋅ s = ΔEk = ⎜ Mv 2f − Mvi2 ⎟ ⇒ 2 ⎝2 ⎠ 1 Fs ⋅ s + M v 2f − vi2 1 2 WF = Fs ⋅ s + M v 2f − vi2 = η mq ⇒ m = ηq 2 burada M arabanın kütlesi, m gereken yakıtın kütlesi, F motorun uyguladığı kuvvet, Fs sürtünme kuvveti, vf son, vi ise ilk andaki hızdır. s Verilere göre vi = v f = v ve F = Fs ⇒ Fs s = Fs = P ⋅ Δt = P ⋅ , buradan v 8 P⋅s 11⋅10 (kg ) = 13.04kg m= = η qv 0.22 ⋅ 46 ⋅106 ⋅ 30 3.6 ITA P_ Ex Cevap:A) A)13.04kg B)26.08kg C)7.52kg D)22.56kg E)18.08kg ) v) pD im itro ce 22. v=40km/h sabit hızı ile hareket eden bir arabanın motorunun gücü P=11kW tır. Bu hız ile arabanın s=100km yol geçmesi ise gereken benzin miktarı hacim olarak V=13.5L dir. Benzin yakıldığında q=46MJ/kg ısı veriyor, benzinin yoğunluğu ise ρ = 0.8kg / L . Motorun verimi (η) ne kadardır? rof .D r.R e Çözüm: İş-kinetik teoreme göre ise ler i: 2 1.1 1.2 01 1(P 1 ⎛1 ⎞ W = ( F − Fs ) ⋅ s = WF − Fs ⋅ s = ΔEk = ⎜ Mv 2f − Mvi2 ⎟ ⇒ 2 ⎝2 ⎠ 1 Fs ⋅ s + M ( v 2f − vi2 ) 1 2 WF = Fs ⋅ s + M ( v 2f − vi2 ) = η mq ⇒ m = ηq 2 burada M arabanın kütlesi, m gereken yakıtın kütlesi, F motorun uyguladığı kuvvet, Fs sürtünme kuvveti, vf son, vi ise ilk andaki hızdır. s Verilere göre vi = v f = v ve F = Fs ⇒ Fs s = Fs = P ⋅ Δt = P ⋅ , buradan v 8 P⋅s P⋅s 12 ⋅10 (kg ) = 0.22 m = ρV = ⇒η = = η qv ρVqv 0.8 ⋅13.5 ⋅ 46 ⋅106 ⋅ 40 3.6 Cevap C) A) 0.25 B)0.17. C) 0.22 D)0.28. E)0.10 çö z üm 23. Kütlesi m=1kg olan bir cisim v0=9.8m/s ilk hızı ile dikey yukarıya doğru atılıyor. Cismin kinetik, potansiyel ve toplam enerjisini zamanın fonksiyonu olarak bulunuz. ( ) mi kI IS ına vın Çözüm: Cismin yer çekim alanında toplam enerjisi 1 1 1 E = mv 2 + mgy = Ei = mv02 + mg .0 = mv02 2 2 2 korunuyor ve sabittir. Sabit ivmeli hareket yasasına göre 1 2 1 ⎧ E = mv = m v02 − 2v0 gt + g 2t 2 = At 2 + Bt + C ⎧v = v0 − gt k ⎪ 2 2 ⎪ ⎪ ⎨ 1 2 ⇒⎨ ⎪⎩ y = y0 + v0t − 2 gt ⎪ E p = mgy = mg ⎛⎜ y0 + v0t − 1 gt 2 ⎞⎟ = at 2 + bt + c ⎪⎩ 2 ⎝ ⎠ ITA P_ Ex am s:1 .S ev iy eD ina 1 1 ⎧ ⎧ 2 2 ⎪ A = 2 mg ⎪a = − 2 mg ⎪ ⎪ ⎨ B = −mv0 g ⎨b = mv0 g ⎪ ⎪c = 0 1 ⎪C = mv02 ⎪ 2 ⎩ ⎩ Verilere göre 1 ⎧ A mg 2 = 48.1( J / s 2 ) = ⎪ 2 ⎪ B mv0 g = −96.2( J / s ) = − ⎨ ⎪ 1 ⎪C = mv02 = 48.1( J ) 2 ⎩ Dolayısıyla, 1 ⎧ a mg 2 = −48.1( J / s 2 ) = − A = − ⎪ 2 ⎪ b mv = ⎨ 0 g = 96.2( J / s ) = − B ⎪c = 0 ⎪ ⎩ v) pD im itro ce A = 48.1( J / s 2 ); B = −96.2( J / s ); C = 48.1( J ) ⎧ Ek = At 2 + Bt + C ⎪ A) ⎨ E p = − At 2 − Bt ⎪ ⎩E = C A = 48.1( J / s 2 ); B = −96.2( J / s ); C = 48.1( J ) 1(P ⎧ Ek = At 2 + Bt + C ⎪ B) ⎨ E p = − At 2 − Bt ⎪ ⎩E = C ⎧ Ek = At 2 + Bt + C ⎪ C) ⎨ E p = − At 2 − Bt ⎪ ⎩E = C rof .D r.R e ⎧ Ek = At 2 + Bt + C ⎪ 2 ⎨ E p = − At − Bt ⎪ ⎩E = C Cevap: A) 1.2 01 A = −48.1( J / s 2 ); B = +96.2( J / s ); C = 48.1( J ) i: 2 1.1 A = −48.1( J / s 2 ); B = −96.2( J / s ); C = 48.1( J ) ına vın çö z üm ler ⎧ Ek = At 2 + Bt + C ⎪ A = 96.2( J / s 2 ); B = −48.1( J / s ); C = 96.2( J ) D) ⎨ E p = − At 2 − Bt ⎪ ⎩E = C ⎧ Ek = At 2 + Bt + C ⎪ E) ⎨ E p = − At 2 − Bt A = −96.2( J / s 2 ); B = +48.1( J / s ); C = 96.2( J ) ⎪ ⎩E = C kI IS 24. Kütlesi m=1kg olan bir cisim v0=9.8m/s ilk hızı ile dikey yukarıya doğru atılıyor. Cismin kinetik, potansiyel ve toplam enerjisini konumun (y) fonksiyonu olarak bulunuz. ITA P_ Ex am s:1 .S ev iy eD ina mi Çözüm: Cismin yer çekim alanında toplam enerjisi 1 1 1 E = mv 2 + mgy = Ei = mv02 + mg.0 = mv02 = C = 48.1( J ) 2 2 2 korunuyor ve sabittir. Buradan ⎧⎪ Ek = C − E p = C − mgy = C − Dy 1 C = mv02 = 48.1( J ); D = mg = 9.81( J / m) ⎨ 2 ⎪⎩ E p = mgy = Dy Cevap: A) ⎪⎧ Ek = C − Dy C = 48.1( J ); D = 9.81( J / m) A) ⎨ ⎪⎩ E p = Dy ⎪⎧ Ek = C + Dy C = 48.1( J ); D = 9.81( J / m) B) ⎨ ⎪⎩ E p = − Dy v) pD im itro rof .D r.R e ce ⎧⎪ Ek = C − Dy C) ⎨ C = 24.05( J ); D = 4.91( J / m) ⎪⎩ E p = Dy ⎪⎧ Ek = C + Dy C = 24.05( J ); D = 4.91( J / m) D) ⎨ ⎪⎩ E p = − Dy ⎧⎪ Ek = C − Dy C = 96.2( J ); D = 19.6( J / m) E) ⎨ ⎪⎩ E p = Dy 1(P 25. Kütlesi m=2kg olan bir taş bilinen bir yükseklikten t=1.43s sürede zemine düşüyor. Yolun ortasında cismin kinetik ve potansiyel enerjisini bulunuz. cismin yer çekim alanında 1.2 göre 01 1 2 gt yükseklikten düşüyör. Buna 2 E = Ek + E p = mgh eşittir. enerjisi Çözüm: Sabit ivmeli hareketin yasalarına göre cisim h = toplam i: 2 1 1 mgh = mg 2t 2 = 98.4 J 2 4 ler dolayısıyla bu noktada Ek = E p = 1.1 E p = mgy olduğuna göre Ek = mgh − mgy = mg (h − y ) eşittir. Yolun ortasında y = h / 2 , B) Ek = 98.4 J ; E p = 49.2 J D) Ek = 49.4 J ; E p = 49.4 J E) Ek = 78.4 J ; E p = 39.2 J ITA P_ Ex am s:1 .S ev iy eD ina mi kI IS ına vın çö z üm Cevap: A) A) Ek = 98.4 J ; E p = 98.4 J C) Ek = 49.4 J ; E p = 98.4 J