Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi Ocak

Yorum:
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi Ocak ayında yıllık bazda
%1,6 aylık bazda %1,4 oranında azalış göstererek, piyasa beklentisi olan yıllık %2,7
aylık ise %1 oranında artış beklentisinin oldukça altında kaldı. Sanayi üretimindeki bu
düşüşte iç ve dış talepteki daralma rol oynadı…
Mev. ve Takvim Etk. Arınd. San. Üretimi
Ocak’15
Ocak’14
Yıllık Değişim
119.2
121.1
-1,6%
Aralık’14
120.9
Aylık Değişim
-1,4%
-Ocak ayı sanayi üretimi verisi ana sanayi grupları temelinde değerlendirildiğinde,
düşüşün neredeyse genele yayılması dikkat çekmektedir. Buna karşın, yatırım malı
üretiminin pozitif ayrıştığı görülmektedir:
Ana sanayi gruplarına göre sınıflandırmada, sanayi üretimi içerisinde en yüksek ağırlığa
sahip olan ara malı imalatındaki aylık %-2,7’lik sert düşüş (bir önceki yıla göre %-6,8)
sanayi üretiminde gerilemeye neden olduğu görülmektedir. Ara malı imalatındaki bu düşüş,
ihracattaki düşüşe paralel bir daralmayı işaret etmektedir. Diğer taraftan, hem dayanıklı hem
de dayanıksız tüketim malları üretiminin Ocak ayında sırasıyla %-5 ve %-2 oranında önemli
ölçüde gerilemesi dikkat çekmektedir. Bu durum, son dönemde tüketici güveninde gerilemeyi
ve tüketimde toparlanma eğiliminin zayıf seyrettiğini teyit etmektedir. Bu gelişmelere karşın,
yatırım iştahının göstergesi niteliğinde olan sermaye malı imalatı Ocak ayında bir önceki
aya göre hafif bir düzeyde %0,8 bir önceki yıla göre ise %7,5 oranında artarak sanayi
üretimine pozitif katkı yapmıştır. Sermaye malı imalatındaki pozitif gelişme yatırımlar
kanalıyla ekonomik büyümeye destek beklentilerini canlı tutmakta ve ekonominin orta vadeli
görünümüne ilişkin riskleri kısmen sınırlamaktadır.
-Ocak ayı sanayi üretimi verisi sanayi alt sektörleri temelinde değerlendirildiğinde,
madencilik ve taşocakçılığı sektörü ile imalat sanayinde düşüş gerçekleşirken elektrik,
gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü artış gösteren tek ana sanayi
sektörü olmuştur:
Sanayi alt sektörlerine göre sınıflandırmada, madencilik ve taşocakçılığı sektörü aylık %7,4 yıllık ise %-7,6 oranında azalış gösterdi. İmalat sanayi ise aylık %-1,4 yıllık %-1,8
oranında azalış gösterdi. İmalat sanayinin sektör alt gruplarına bakıldığında, tekstil ürünleri,
ana metal sanayi ve gıda imalatı sektörü imalat sanayi üretimini negatif yönde etkileyen
sektörler olarak öne çıkmaktadır. Özellikle, tekstil ve ana metal sanayi sektörleri ihracat
odaklı sektör olmaları nedeniyle dış taleple ilgili sinyal de vermektedir. Buna karşın, savunma
sanayi ürünlerinin ağırlıklı olduğu diğer ulaştırma araçları ve kok kömürü ve rafine edilmiş
petrol ürünleri imalatı sanayi üretimini pozitif yönde etkileyen gruplar olmuştur. Diğer
taraftan, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü aylık %1,1 yıllık ise
%2,9 oranında artış göstermiştir.
- Son bir yılda %74-75 seviyelerinde dalgalanan Kapasite Kullanım Oranı bir önceki
aya göre 0,9 puan azalışla % 73,7 seviyesine inerek oldukça zayıf bir görünüm arz
etmektedir.
Sonuç olarak…
Sanayi üretimindeki ivme kaybı Ocak ayı verileriyle belirgin şekilde kendini göstermektedir.
Bu veriler aslında, 2015 yılında ekonomik büyüme tarafında toparlanma hızının henüz
ivmelenmediğine dair sinyal vermektedir. Ocak ayında daralan sanayi üretimi, daralan dış
ticaret rakamları, tüketici ve reel kesim güven endekslerindeki zayıf seyir ile TL’nin Dolar
karşısında hızlı değer kaybı ve petrol fiyatlarındaki göreli artış dikkate alındığında ekonomik
faaliyetlerde kısa vadede bir toparlanmadan söz etmek mümkün görünmemektedir.
Dolayısıyla, ekonomide bu tablo devamı ederse 2015 yılının 1. çeyreğinde ekonomik
büyümenin zayıf kalabileceği söylenebilir.
Doç.Dr.İsmail Orçun GÜNDÜZ