Son çeyrekte toparlanma sınırlı ve beklenenden zayıf

HAFTALIK RAPOR – 2 Aralık 2016 Sayı: 41
Son çeyrekte toparlanma sınırlı ve beklenenden zayıf...
 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre, dış
ticaret açığı Kasım ayında yıllık bazda -%3,8 düşüşle
4,1 milyar dolara, Ocak-Kasım döneminde de %11,9 azalarak 50,4 milyar dolara geriledi. Detaylar,
üçüncü çeyrekteki daralmadan sonra son çeyrekte
ithalattaki artışın otomotiv tüketimi ile sınırlı
kaldığını ve ana hatlarıyla da canlanmanın
boyutunun öngörülenden düşük olduğunu
gösteriyor. Kasım’da 1,1 milyar dolarlık altın
ihracatı sayesinde toplam ihracat 12,9 milyar
dolara yükselse de altın hariç ihracat artışı %5 ile
ithalattaki artışın altında kaldı. İthalat ise petrol
fiyatlarındaki normalizasyon ile %6,25 artarak 17,0
milyar dolara yükseldi. Görece zayıf iç talebe
rağmen, altın hariç tutulduğunda ihracatın da son
aylarda jeopolitik gerginliklere bağlı olarak
momentum
kaybettiği
görülüyor.
Petrol
fiyatlarındaki artışla önümüzdeki dönemde dış
ticaret açığının yıllık bazda artmaya başlayacağını
ancak zayıf iç talebin bu trendi bir miktar
sınırlayacağını tahmin ediyoruz. Bu nedenle cari
işlemler açığının da kademeli bir şekilde
genişleyeceğini öngörsek de ekonomide ana risk
unsurları halen TL’deki değer kaybının ne kadar
daha sürebileceği ve büyümeden ne kadar feragat
edileceği olarak değerlendiriliyor. Mevcut koşullar
altında hem TL hem büyüme için risklerin yüksek
kalmaya devam ettiğini düşünüyoruz.
15%
49,8’den 48,8 ile 2016’nin ilk 11 ayındaki ortalama
seviyesine geriledi. Alt endeksler ihracat
siparişlerindeki iyimserliğe karşın hem iç talebin
hem de TL’deki değer kaybı nedeniyle girdi
maliyetlerinin kötüleştiğine işaret ediyor. EkimKasım dönemine dair veriler son çeyrekte kredi
faizlerinin düşük seyri nedeniyle cazip hale gelen
sabit getirili borçlanma imkânı sayesinde konut ve
otomotiv satışlarının dışında talebin oldukça zayıf
kaldığı sinyalini veriyor. Aralık verilerinde de bir
hızlanma görülemezse, 2016 yıl genelinde büyüme
%2,5’in de altında kalırken, TL’deki yüklü değer
kaybının yol açacağı kurdan enflasyona geçişkenlik
daha sınırlı olabilir. Yeni haftanın ilk kritik verisi olan
enflasyon rakamları bu açıdan önemli olacak. Her
ne kadar piyasa Kasım’da enflasyonun aylık bazda
%0,8 artmasını beklese de, öncü nitelikteki İTO
İstanbul enflasyon verileri %0,5 ile daha düşük bir
artışın mümkün olabileceğini gösteriyor. İTO
rakamlarına göre, gıda fiyatları olağanüstü düşük
seviyesini sürdürürken, TL’deki keskin değer
kaybının neden olduğu çekirdek enflasyon
göstergelerindeki artış zayıf iç talep yüzünden sınırlı
kalıyor. Özetle; Kasım’da enflasyonun piyasa
beklentilerinin aksine düşük gıda fiyatları ile yıllık
bazda Ekim’deki %7,2’den %7,0’ye gerileyeceğini
ancak yıllık çekirdek enflasyonun %7,0’den %7,5’e
yükseleceğini öngörüyoruz. Aralık’ta ise son tütün
ve alkol vergilerindeki artışa bağlı olarak
enflasyonun
hızlanarak
%7,9’luk
yılsonu
tahminimize yakınsayacağını tahmin ediyoruz. Yeni
yılda enflasyonda kurdan geçişkenliğin olumsuz
etkisi belirginleşirken, olağanüstü düşük gıda
fiyatlarının nasıl seyredeceği ve ilave vergi
ayarlamaları olasılığı çift haneli enflasyon riski
(zamanlaması) açısından kritik olacak.
 Önümüzdeki haftada enflasyonun yanı sıra Ekim ayı
sanayi üretimi rakamları da yakından takip
edilecektir. Geçtiğimiz hafta negatif ayrışarak değer
kaybeden TL cinsi varlıklar açısından ise, jeopolitik
İhracat ve İthalat
(3 Aylık Ort., Yıllık Değişimler)
10%
5%
0%
-5%
-10%
-15%
Altın hariç ihracat
-20%
Altın hariç ithalat
Kaynak: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
 Kasım’da imalat sanayi satın alma yöneticileri
endeksinin beklenmedik bir şekilde Ekim’deki
1
HAFTALIK RAPOR – 2 Aralık 2016 Sayı: 41
risklerin gölgesinde yurtiçi haber akışı ve küresel
risk iştahı belirleyici olacak.
belirsizlikler korunsa da, bir süredir işaret ettiğimiz
gibi söz konusu ülkelerdeki artan zorluklar
nedeniyle petrol fiyatlarının yükseleceğini
düşünüyor ve 2017 yılı için ortalama 56 dolarlık
petrol fiyatı tahminimizi koruyoruz.
 Euro Bölgesi’nde öncü hesaplamalara göre yıllık
tüketici
enflasyonu
Ekim’deki
%0,5’ten
beklentilere paralel olarak Kasım’da %0,6’ya
yükselirken, petrol fiyatlarındaki yükseliş ve düşük
baz etkisiyle kısa vadede artışın devamı bekleniyor.
Ancak ekonomilerdeki atıl kapasite nedeniyle yıllık
çekirdek enflasyon Kasım’da %0,8 ile değişmedi.
Yeni haftanın önemli gündem maddelerinden biri
olan Avrupa Merkez Bankası (AMB) toplantısı
öncesinde Başkan Draghi bölge ekonomilerinin
ılımlı hızda büyümeyi sürdürdüklerini belirtirken,
jeopolitik gelişmeleri önümüzdeki dönemin ana
belirsizlik unsuru olarak tanımladı. Draghi,
ekonomik görünümün karşı karşıya olduğu risklerle
mücadele etmek üzere gerekmesi halinde ek
destek sağlamaya hazır oldukları sinyalini verdi. 8
Aralık’taki toplantıda varlık alım programının Mart
2017 sonrasına uzatılacağı ve Euro’daki son değer
kayıplarının ardından AMB’nin bir müddet beklegör stratejisi izleyeceği öngörülüyor.
 Yeni hafta İtalya’daki Anayasa referandumu ve
akabinde Başbakan Renzi’nin istifa olasılığı ile
Avusturya Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonuçları ile
kritik ekopolitik gündemle başlayacak. İngiltere’nin
ardından yüksek borçluluk oranının yol açtığı
Birlik’ten yeni kopmaların riskini artıracak
sonuçların gelmesi halinde, Euro da baskı altında
kalacaktır. Ayrıca küresel çapta büyüme
göstergeleri ve Çin’de yükselişini sürdürmesi
beklenen enflasyon verileri küresel tahvil
getirilerinde ilave yükselişlere yol açabilir. Her ne
kadar ABD tahvillerindeki yükseliş ön planda yer
alsa da, Euro Bölgesi getirilerindeki artışın küresel
ekonomik riskler açısından daha dikkatli takip
edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
ABD’deki güçlü toparlanma ve petrol fiyatlarındaki artış
ile küresel tahvil getirileri hızlı yükseliyor
 ABD’de üçüncü çeyrek yıllıklandırılmış milli gelir
büyümesi daha önce açıklanan %2,9’dan %3,0’lük
beklentilerin de üzerinde %3,2’ye revize edildi. Son
dönemde gelen verilerin ekonomide güçlü bir
toparlamaya işaret etmesi ile, yılın son çeyreğinde
de ABD ekonomisinin %3,0 civarında büyüdüğü
öngörülüyor. Kasım’da tüketici güven endeksi
Ekim’deki 100,8’den 101,5’lik tahminleri aşarak
Temmuz 2007’den beri en yüksek seviye olan
107,1’e ulaştı. Kasım’da işsizlik oranı da bir önceki
aydaki %4,9’dan değişmeyeceği yönündeki
beklentilerin aksine %4,6 ile Ağustos 2007’den beri
en düşük seviyeye inerken, bir süredir ılımlı bir
şekilde yükselen ücret enflasyonun Kasım’da aylık
bazda sürpriz bir şekilde -%0,1 gerilemesi ABD
tahvillerinde ve ilintili varlıklarda artan düzeltme
ihtiyacına gerekçe olarak değerlendirildi. Buna
rağmen istihdam verilerinin detaylarının da güçlü
toparlanmayı teyit etmesi ile 14 Aralık’ta faiz
artırımına gitmesine kesin gözüyle bakılan ABD
Merkez Bankası’nın (Fed), ekonomik görünümle
ilgili değerlendirmesini de bir miktar iyileştirme
ihtimalinin artması, ABD tahvil getirilerinde son
dönemdeki yükselişin önümüzdeki günlerde de
süreceği yönündeki düşünceleri destekliyor.
 Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), günlük
ham petrol üretimi kotasının yaklaşık 1,2 milyon
varil azaltılarak 32,5 milyon varilde tutulması
konusunda anlaşmaya vardı. Anlaşma ile OPEC
üyesi olmayan ülkelerin de günlük üretimlerinden
600 bin varil kesintiye gitmeleri öngörülüyor.
Kararla birlikte ham petrol fiyatları geride kalan
haftada %14’ü aşan oranda yükselerek, küresel
çapta enflasyon beklentilerinin de yükselmesine
neden oldu. Anlaşmanın uygulanabilirliğine dair
2
HAFTALIK RAPOR – 2 Aralık 2016 Sayı: 41
Yıl s onu ve Son Dört Dönem Gerçekl eşmel eri
Büyüme
GSYH (Mi l ya r TL, ca ri fi ya tla rl a )
GSYH (Mi l ya r Dol a r, ca ri fi ya tla rl a )
GSYH (4 Çeyrekl i k Topl a m, Mi l ya r TL)
GSYH (4 Çeyrekl i k Topl a m, Mi l ya r Dol a r)
Yıl l ık Büyüme Ora nı
Defl a tör
Sa na yi Üretimi ve Ka pa s i te Kul l a nımı
Sa na yi Üretimi (Ta kv. Arınmış, Yıl l ık Değ.)
Ka pa s i te Kul l a nım Ora nı (Mevs . Arındırıl mış)
İşs i zl i k Ora nı
İşs i zl i k Ora nı (Mevs i ms el l i kten Arındırıl mış)
Enfl a s yon
Ayl ık Tüketici Enfl a s yonu
Yıl l ık Tüketici Enfl a s yonu
Ayl ık Üretici Enfl a s yonu
Yıl l ık Üretici Enfl a s yonu
Ödemel er Denges i (Mi l yon Dol a r)
Ca ri İşl eml er Denges i (12 Ayl ık)
Ca ri İşl eml er Denges i
İhra ca t
İtha l a t
Turi zm Gel i rl eri (Net)
Serma ye Denges i
Doğruda n Ya ba ncı Ya tırım (Net)
Portföy Ya tırıml a rı (Net)
Ya ba ncıl a rın TL ci ns i Ta hvi l Al ıml a rı
Ba nka l a rın Yurtdışı Borçl a nma s ı
Dış Borç Stoku/GSYH
AB Ta nıml ı Borç Stoku/GSYH
Topl a m Dış Borç Stoku/GSYH
Ka mu Dış Borç Stoku/GSYH
Özel Sektör Dış Borç Stoku/GSYH
Fi na ns Sektörünün Dış Borcu/GSYH
Reel Sektörün Dış Borcu/GSYH
Kıs a Va del i Dış Borç Stoku/GSYH
Fi na ns Sek. KV Dış Borcu/GSYH
Uzun Va del i Dış Borç Stoku/GSYH
2015
1.954
720
1.954
720
4,0%
7,5%
2015
3,1%
74,7%
2015
10,3%
2015
8,8%
5,7%
2015
-32.170
-32.170
143.839
207.234
21.248
23.033
11.862
-15.498
-7.670
5.093
2015
32,9%
55,3%
15,9%
39,4%
21,9%
17,5%
14,3%
7,3%
41,0%
3Ç 15
519
184
1.892
743
3,9%
8,0%
06/2016
1,3%
75,3%
05/2016
10,4%
07/2016
1,2%
8,8%
0,2%
4,0%
06/2016
-45.477
-4.959
12.882
19.475
1.068
6.097
542
962
-68
1.789
3Ç 15
34,6%
54,8%
15,7%
39,1%
22,9%
16,2%
16,0%
9,3%
38,8%
4Ç 15
507
174
1.953
720
5,7%
7,5%
07/2016
-4,8%
74,8%
06/2016
11,0%
08/2016
-0,3%
8,1%
0,1%
3,0%
07/2016
-28.757
-2.512
9.831
14.695
1.626
775
625
1.467
600
-420
4Ç 15
32,9%
55,3%
15,9%
39,3%
21,8%
17,5%
14,2%
7,3%
41,0%
1Ç 16
498
169
2.007
708
4,7%
7,1%
08/2016
2,2%
74,5%
07/2016
11,2%
09/2016
0,2%
7,3%
0,3%
1,8%
08/2016
-30.561
-1.532
11.849
16.610
2.339
17
985
533
1.000
-1.225
1Ç 16
32,4%
58,1%
16,9%
41,2%
22,6%
18,6%
15,1%
7,5%
43,1%
2Ç 16
526
181
2.050
709
3,1%
5,8%
09/2016
-3,1%
75,6%
08/2016
11,4%
10/2016
1,4%
7,2%
0,8%
2,8%
09/2016
-32.412
-1.684
10.935
15.296
2.025
1.648
719
-1.589
220
-1.228
2Ç 16
32,4%
59,5%
17,3%
42,2%
22,8%
19,4%
15,2%
7,4%
44,3%
3
Pa ra s a l Gös tergel er (Mi l ya r TL)
2015 08/2016 09/2016 10/2016
M1
312,0
339,6
347,7
348,8
M2
1195,8 1.290,9 1.304,7 1.327,3
M3
1238,1 1.334,2 1.348,2 1.371,0
Pa ra Ta ba nı
122,3
150,7
156,7
162,9
Açık Pi ya s a İşl eml eri
-95,4 -118,2 -110,4 -109,9
Dövi z Rezervl eri (Mi l yon Dol a r)
2015 08/2016 09/2016 10/2016
Merkez Ba nka s ı Dövi z Rezervl eri
92.922 103.648 99.009 101.626
Topl a m Dövi z Rezervl eri
110.528 122.863 117.846 119.743
Bütçe Gel i şmel eri (Mi l ya r TL)
2015 07/2016 08/2016 09/2016
Gel i rl er
483,4
42,5
50,9
36,1
Ha rca ma l a r
506,0
42,4
47,3
53,0
Fa i z Ödemel eri
53,0
4,2
4,8
6,2
Bütçe Denges i
-22,6
0,1
3,6
-16,9
Fa i z Dışı Denge
30,4
4,3
8,4
-10,7
Ba nka cıl ık Sektörü Gel i şmel eri (Mi l ya r TL)
2015
3Ç 15
4Ç 15
1Ç 16
Aktifl er
1.994,3 2.395,9 2.357,4 2.407,6
Aktifl er (Yıl l ık Deği şi m)
15,1%
24,2%
18,2%
13,1%
Aktifl er/GSYH
114,0% 126,6% 120,7% 120,0%
Kredi l er
1.240,7 1.482,2 1.485,0 1.511,5
Kredi l er (Yıl l ık Deği şi m)
18,5%
24,8%
19,7%
14,2%
Kredi l er/Mevdua tla r
117,9% 116,8% 119,2% 118,6%
Kredi l er/GSYH
70,9%
78,3%
76,0%
75,3%
Ti ca ri Kredi l er/GSYH
50,7%
58,2%
56,3%
56,0%
Ti ca ri Kredi l er (Yıl l ık Deği şi m)
23,7%
30,9%
24,0%
17,1%
Tüketici Kredi l eri /GSYH
20,2%
20,1%
19,7%
19,3%
Tüketici Kredi l eri (Yıl l ık Deği şi m)
7,0%
10,1%
8,8%
6,8%
Konut
125,4
140,7
143,5
146,9
Ta şıt
6,8
6,8
6,8
6,8
İhtiya ç
149,2
155,9
156,2
157,0
Kredi Ka rtla rı
86,8
92,8
95,0
94,7
Mevdua tla r
1.052,7 1.269,2 1.245,4 1.274,2
Mevdua tla r (Yıl l ık Deği şi m)
11,3%
24,4%
18,3%
14,2%
Dövi z Mevdua tla rı (Mi l ya r Dol a r)
168,9
187,9
182,9
193,7
Mevdua tla r/GSYH
60,2%
67,1%
63,8%
63,5%
Özka yna kl a r
232,0
247,3
262,3
273,0
Özka yna kl a r (Yıl l ık Deği şi m)
19,8%
12,9%
13,0%
15,9%
Özka yna kl a r/GSYH
13,3%
13,1%
13,4%
13,6%
11/2016
359,7
1.374,5
1.417,9
153,2
-93,9
11/2016
99.034
115.261
10/2016
43,4
43,5
2,9
-0,1
-2,8
2Ç 16
2.477,3
11,4%
120,8%
1.570,4
12,3%
119,7%
76,6%
57,2%
13,4%
19,4%
5,3%
151,4
6,8
159,5
98,4
1.311,7
12,3%
189,3
64,0%
284,5
16,7%
13,9%
HAFTALIK RAPOR – 2 Aralık 2016 Sayı: 41
TÜRKİYE EKONOMİSİ
Tüketici Enflasyonu (Yılsonu)
GSYH Büyüme Oranı
GSYH (Milyar TL)
GSYH (Milyar Dolar)
Deflatör
Kişi Başına Milli Gelir
Gösterge Tahvil Getirisi (Yılsonu)
Gösterge Tahvil Getirisi (Ortalama)
Reel Tahvil Getirisi (Ortalama)
USD/TL (Yılsonu)
USD/TL (Ortalama)
Euro/TL (Yılsonu)
Euro/TL (Ortalama)
Sepet (0.5€+0.5$)/TL (Yılsonu)
Sepet (0.5€+0.5$)/TL (Ortalama)
Euro/US$ (Yılsonu)
Reel Kur (2003=100)
Cari İşlemler Açığı (Mia USD)
Cari İşlemler Açığı/GSYH
İhracat (Milyar USD)
İthalat (Milyar USD)
Dış Ticaret Açığı (Milyar USD)
Dış Ticaret Açığı/GSYH
AB Tanımlı Borç Stoku/GSYH
İşsizlik Oranı
Faiz Dışı Denge/GSYH
Bütçe Dengesi/GSYH
Gerçekleşmeler
05-13 Ort.
2014
8.1%
8.2%
4.4%
3.0%
1,059
1,747
681
799
7.5%
8.3%
9,222
10,395
12.4%
8.2%
15.3%
9.2%
4.4%
1.3%
1.59
2.29
1.53
2.19
2.14
2.82
2.05
2.91
1.86
2.55
1.79
2.55
1.35
1.23
113
106
41.6
43.6
5.9%
5.5%
117.1
157.6
187.1
242.2
70.0
84.6
10.1%
10.6%
42.1%
33.5%
9.8%
9.9%
2.8%
1.6%
-2.1%
-1.3%
2015
8.8%
4.0%
1,954
720
7.5%
9,261
10.8%
9.9%
0.6%
2.92
2.72
3.17
3.02
3.04
2.87
1.09
98
32.1
4.5%
143.9
207.2
63.3
8.8%
32.9%
10.3%
1.6%
-1.2%
Tahminlerimiz
2016
7.9%
2.8%
2,165
720
7.8%
9,171
10.5%
9.5%
3.7%
3.37
3.01
3.63
3.33
3.50
3.17
1.08
93
33.1
4.6%
143.1
201.7
59
8.1%
33.0%
10.6%
0.8%
-1.6%
Hükümet Hedefi
2016
7.5%
3.2%
2,148
726
6.6%
9,243
IMF Tahminleri
2016
8.4%
3.3%
2,197
736
8.9%
9,317
Piyasa Tahminleri
2016
7.8%
2.9%
8.0%
10.6%
3.34
2.96
2.99
3.33
3.16
1.12
31.3
4.3%
143.1
198.0
55
7.6%
32.8%
10.5%
0.8%
-1.6%
32
4.4%
34.0
31.7%
10.2%
0.3%
-1.9%
Burada belirtilen bilgiler, Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. tarafından, güvenilirliğine ve doğruluğuna inanılan kaynaklardan, okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla derlenmiştir. Resmi kaynaklardan alınan bilgilere dayalı yapılan yorumlar ve
tahminler, o tarihteki kanımızı yansıtmaktaysa da bu bilgiler, hiçbir şekilde yatırım danışmanlığı faaliyeti olarak değerlendirilemeyecektir. Söz konusu kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve bu bilgilerin kullanılmasından doğabilecek zararlardan
dolayı, Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. hiçbir sorumluluk kabul etmez. İşbu rapor içerisindeki bilgilere ait telif hakkı Bankamıza ait olup, üçüncü kişilerce izinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz veya kopyalanamaz.
4