26.12.2014 FİZ-101 Uygulama-XI (Bölüm XI: Dönme Hareketinin Dinamiği 1. (Fishbane,Gasiorowicz&Thornton, 10.17) Konumu, r (3iˆ ˆj 5kˆ) m ile verilen ve üzerine etki eden kuvvet F (2iˆ 4 ˆj 3kˆ) N olan bir cismin üzerindeki torku başlangıç noktasına göre hesaplayınız. 2. (Berkeley Cilt-I, 6.4) Bir elektron bir protonun etrafında r= 0,5 A yarıçaplı çembersel bir yörüngede hareket etmektedir. a) Elektronun proton etrafındaki yörüngesel açısal momentumunu bulunuz. b) Elektronun toplam enerjisi ne kadardır? c) Elektronu protondan ayırmak için elektrona verilmesi gerekli enerji ne kadardır? 3. (Fishbane,Gasiorowicz&Thornton, 10.32) 0,5 kg’ lık küçük bir kütle, sürtünmesiz bir eğik düzlem üzerinde, yerden 1,6 m yukarıda dururken kaymaya başlar. Kütle eğik düzlemin dibine ulaştığında bir süre düz bir yüzey üzerinde kaydıktan sonra, kütlesi 3,2 kg, 1.6 m uzunluğu 1 m olan, orta noktasından tutturulmuş düzgün bir dikey çubuğun altına çarpıp yapışıyor. Çubuk dönme hareketine hangi açısal hız ile başlar? . 4. (Serway&Beichner, 11.21) 2 kg kütleli bir parçacığın konum vektörü zamana bağlı olarak r (6iˆ 5tˆj ) m eşitliği ile verilmektedir. Parçacığın açısal momentumunu zamana bağlı olarak bulunuz. 5. (Berkeley Cilt-I, 6.6) Kütlesi 20 kg, uzunluğu 10 m olan bir merdiven, düşeyle 30° açı yapacak şekilde kaygan bir duvara dayanmaktadır. Merdivenin kaymasını, yerle merdiven arasındaki sürtünme sağlamaktadır. Durgun bir merdiven için net torkun (dönme momentinin) sıfır olduğunu kullanarak, merdivenin duvara uyguladığı kuvvetin büyüklüğünü bulunuz. (Yol gösterme; durgun bir merdiven için momentlerin toplamı sıfırdır). 6. (Young&Freedman, 10.3) F2 F1 . 45° F3 Kenar uzunluğu 0,180 m olan kare şeklindeki metal levha, merkezindeki O noktasından geçen ve levhaya dik olan bir mile tutturulmuştur. F1=18,0 N, F2=26,0 N ve F3=14,0 N ise net torku hesaplayınız. Levha ve kuvvetler sayfa düzlemindedir. A. Ozansoy, 2014 1 7. (Young&Freedman, 10.8) Düzgün ve 8,4 kg ağırlığındaki küresel bir kabuk 50 cm çaplıdır. 2 kg ağırlığında 4 küçük kütle eşit aralıklarla kürenin dış yüzeyine yerleştiriliyor. Oluşan bu sistem, kürenin ve iki küçük kütlenin merkezinden geçen eksen üzerinde dönmektedir. Sistemin açısal süratini 75 rpm’ den 50 rpm’ e düşürmek için gereken sürtünme torku nedir? 8. (Young&Freedman, 10.20) Yarıçapı 8 cm ve kütlesi 0,180 kg olan bir halkanın kenarına, bir ip birkaç kez dolanmıştır. İpin serbest ucu tutularak halka serbest bırakılıyor. Halka 75 cm alçaldıktan sonra a) dönen halkanın açısal süratini b) halkanın merkezindeki sürati hesaplayınız. A. Ozansoy, 2014 2