GANA GANA ÜLKE PROFİLİ A. Genel Bilgiler (2013) Resmi Adı Yönetim Biçimi Devlet Başkanı Resmi Dili Başkenti Yüzölçümü Nüfusu Para Birimi Para Birimi Paritesi : Gana Cumhuriyeti : Demokratik Başkanlık Sistemi : John Dramani Mahama : İngilizce : Accra : 238.537 km2 : 25,2 Milyon : Cedi (GHC) : 1 TL: 10,8 GHC – 1 $: 24,5 GHC – 1 €: 33,1 GHC Kaynak: T.C Akra Büyükelçiliği Ticaret Ataşeliği B. Temel Ekonomik Göstergeler (2012 tahmini) GSYİH GSYİH Büyüme Oranı Kişi Başına Milli Gelir Enflasyon Oranı İşgücü İşsizlik Oranı İhracat İthalat : : : : : : : : 39,8 Milyar $ % 7,9 3.300 USD %9,2 11,7 Milyon Kişi %11 18,7 milyar $ 14 milyar $ Kaynak: Trademap ve CIA World Factbook Country Report C. Dış Ticaret Verileri 1. Genel Dış Ticaret Verileri (Milyar $) 2009 2010 2011 2012 İhracat 5 5,2 18,4 18,7 İthalat 6,4 8 13,5 14 Denge -1,4 -2,8 4,9 4,7 Hacim 11,4 13,2 31,9 32,7 Kaynak: Trademap 2. Başlıca İhraç Ürünleri (2012): GTIP 71 27 08 18 44 Ürün İnciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar Kakao ve kakao müstahzarları Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü Tutar (Milyon $) 7.111 4.560 3.138 2.040 377 Kaynak: Trademap 3. Başlıca İthal Ürünleri (2012): GTIP 87 84 85 49 73 Ürün Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler Elektrikli makina ve cihazlar Basılı kitaplar, gazeteler, resimler Demir veya çelikten eşya Tutar (Milyon $) 2.315 2.093 1.213 775 718 Kaynak: Trademap 2 4. İhracatında Başlıca Ülkeler (2012): Ülke Güney Afrika Hindistan Birleşik Arap Emirlikleri Fransa Vietnam Tutar (Milyon $) 4.544 1.876 1.637 1.412 1.343 Yüzde 24,2% 10% 8,7% 7,5% 7,2% Tutar (Milyon $) 2.405 1.563 1.403 924 592 Yüzde 17,2% 11,2% 10% 6,6% 4,2% Kaynak: Trademap 5. İthalatında Başlıca Ülkeler (2012): Ülke Çin Halk Cumhuriyeti Amerika Birleşik Devletleri İngiltere Belçika Hindistan Kaynak: Trademap D. Türkiye – Gana Ticari İlişkileri 1. Türkiye – Gana Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (Milyon $) YILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 İHRACAT 72,8 96,4 218,5 223,5 180,1 İTHALAT 102 194,3 292,2 303,4 202,2 DENGE -29,2 -97,9 -73,7 -79,9 -22,1 HACİM 174,8 290,7 510,7 526,9 382,3 Kaynak: TUİK 2. Ürünler Bazında Türkiye’nin Gana’ya İhracatı (2013) GTIP 85 11 72 25 84 Ürün Elektrikli makina ve cihazlar Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni Demir ve çelik Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler Tutar (Milyon $) 24,4 20 17,7 14,1 11,3 Kaynak: TUİK 3 3. Ürünler Bazında Türkiye’nin Gana’dan İthalatı (2013) GTIP 18 71 23 40 44 Ürün Kakao ve kakao müstahzarları Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler Kauçuk ve kauçuktan eşya Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü Tutar (Milyon $) 158,1 41 1,5 0,6 0,4 Kaynak: TUİK 4. Türkiye ile Gana Arasında İmzalanan Yürürlükteki Anlaşma ve Protokoller Gana ile Serbest Ticaret Anlaşmamız bulunmamakta olup, müzakereler 2012 yılının Şubat ayında başlamıştır. Bu kapsamda 8-10 Nisan 2013 tarihinde Ankara’da III. tur müzakereler yapılmıştır. Anlaşma/Protokol İmza Tarihi Ticaret, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması 30 Nisan 1997 Karma Ticaret ve Ekonomik Komitesi Protokolü 01-03 Eylül 1998 29 Eylül 2009 Hava Ulaştırma Alanında Mutabakat Muhtırası Karma Ticaret ve Ekonomik Komitesi II. Dönem Protokolü 18-20 Ekim 2011 Turizm İşbirliği Anlaşması 18-20 Ekim 2011 Tarım Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı 18-20 Ekim 2011 Türkiye – Gana Karma Ekonomik Komisyon XI. Dönem Protokolü Vize Muafiyeti Anlaşması 18-20 Ekim 2011 Karma Ticaret ve Ekonomik Komitesi III. Dönem Protokolü Serbest Bölgeler Alanında İşbirliği ve Teknik Destek Sağlanmasına İlişkin Mutabakat Zaptı KOSGEB ve Gana Ulusal Ölçekli İşletmeler Başkanlığı Arasında Mutabakat Zaptı Savunma Sanayi Alanında İşbirliği Anlaşması Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Çifte Vergilendirme Anlaşması 24 Mart 2011 29 Şubat - 02 Mart 2012 21-23 Ocak 2013 21-23 Ocak 2013 21-23 Ocak 2013 İmza Aşamasında Görüşme Aşamasında Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 4 5. İzmir – Gana Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (1.000 $) YILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 İHRACAT 4.861 7.014 11.574 12.832 10.690 İTHALAT 10 0 435 1.258 645 DENGE 4.851 7.014 11.139 11.574 10.045 HACİM 4.871 7.014 12.009 14.090 11.335 Kaynak: TUİK 6. Ürünler Bazında İzmir’in Gana’ya İhracatı (2013) GTIP 25 73 15 34 38 Fasıl Tuz; kükürt; topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento Demir veya çelikten eşya Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar; yemeklik katı yağlar; hayvansal ve bitkisel mumlar Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkamayağlama müstahzarları, mumlar, bakım müstahzarları, dişçilik müstahzarları Muhtelif kimyasal maddeler (biodizel, yangın söndürme maddeleri, dezenfektanlar, haşarat öldürücüler, vb.) Tutar (1.000 $) 5.362 1.172 905 376 364 Kaynak: TUİK 7. Ürünler Bazında İzmir’in Gana’dan İthalatı (2013) GTIP 23 44 Fasıl Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri; hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü Tutar (1.000 $) 635 10 Kaynak: TUİK E. Gana İle İlgili Bilinmesi Gereken Diğer Bilgiler 1. İhracat Potansiyeli Olan Ürünler Gana'nın Dünya'dan ithal ettiği başlıca ürünler ve bu ürünlerde ithalatının seyri, uyguladığı gümrük vergileri, Türkiye'nin bu ürünlerdeki Dünya'ya ve Gana'ya ihracatının durumu dikkate alınarak Ekonomi Bakanlığı Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Ülke Masaları tarafından yapılan çalışmalar neticesinde aşağıda belirtilen sektörlerde ülkemizin Gana'ya ihracat potansiyelinin olduğu tespit edilmiştir. SEKTÖR İnşaat Malzemeleri Elektronik İş ve Maden Makineleri POTANSİYEL ÜRÜN Çimento Televizyonlar İş Makineleri 5 İş ve Maden Makineleri İlaç Sanayi Elektrikli Makine ve Kablo Kağıt ve Karton Ürünleri Otomotiv Ana ve Yan San. Kanatlı Etleri Hububat Su Ürünleri Makarna Un Domates Salçası Maden Makineleri Tedavide Kullanılmak Üzere Hazırlanmış İlaçlar İzole Edilmiş Kablo ve Teller Tuvalet Kağıtları, Kağıt Havlu, Mendil ve Hijyenik Ürünler Binek Otomobiller Beyaz Et Buğday Balıklar Makarna Buğday Unu Domates Salçası 2. Yatırım ve Müteahhitlik Türk müteahhitlik firmaları Gana pazarına ilk kez 1997 yılında giriş yapmışlardır. Bugüne kadar Türk müteahhitlik firmalarınca Gana'da üstlenilen işlerin toplam tutarı yaklaşık 43 milyon ABD Dolarıdır. Firmalarımızın Gana'da üstlendikleri projeler üst yapı projeleridir. Bu kapsamda konut ve idari bina projeleri mevcuttur. Gana'da İş Üstlenmiş Olan Firmalarımız: EPİK İnşaat Turizm Mühendislik İç ve Dış Ticaret A.Ş. METİŞ İnşaat ve Ticaret A.Ş. ÜSTAY Yapı Taahhüt ve Ticaret A.Ş. GÖRKE Yapı Ltd. Şti KIRAN A.Ş Gana'da Üstlenilmiş Bazı Projeler Akra'da Amerikan Büyükelçiliği ek bina inşaatı (METİŞ İnşaat ve Ticaret A.Ş.) 100 adet villa inşaatı ve altyapı işleri Lüks konut inşası Sosyal Konut İnşaatı Son yıllarda, ülkede özel sektör için konut sektöründeki gelişme dikkate değerdir. Dolayısıyla ülkenin inşaat malzemeleri talebi giderek artmaktadır. Bunun yanı sıra ülkede birkaç yıl içerisinde petrol ve doğalgaz çıkarılması beklenmektedir. Bahse konu alanda girişimler yapılabileceği değerlendirilmektedir. Ayrıca, altın, boksit, manganez ve elmas da madencilik sektöründe yabancı firmaların ilgisini çekmektedir. Buna ek olarak, Gana Hükümeti, ülkedeki demiryolu ağının Burkina Faso, Fildişi Sahili ve Togo ile bağlamak üzere çeşitli projeleri hayata geçireceğini açıklamıştır. Gana'da Türk firmalarının gerçekleştirecekleri altyapı ve üstyapı projeleri için müteahhitlik alanında ve lojistik sektöründe Türk firmaları Ganalı firmalar ile işbirliğine hazırdır. Gana, OECD 6. risk grubunda yer alması nedeniyle Ülke Kredi ve Garanti programı çerçevesinde devlet garantisi altında veya hükümetler arası protokoller ile belirlenmiş kamu bankaları veya kamu kurum kuruluşlarına kredi hattı açılabilecek ülkeler içinde yer almaktaydı. Ancak, 2012 yılından itibaren OECD ülke riski sınıflandırmasında Gana ülke notu iyileştirilerek 6. kategoriden 5. kategoriye yükseltilmiştir. Bunun sonucunda, Eximbank’ın politikaları doğrultusunda, Gana’da Türk firmaları tarafından 6 üstlenilecek projeler veya gerçekleştirilecek sermaye malı ihracatında Eximbank tarafından kabul edilen Gana bankalarının teminatı altında da kredi kullandırılabilecektir. Öte yandan, Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası kapsamında söz konusu ülkeye ilişkin olarak; 2009 yılında 2,1 milyon Dolar, 2010 yılında 2,5 milyon Dolar ve 2011 yılının ilk 7 ayında 1,3 milyon Dolar tutarında sevkiyat sigorta teminatı altına alınmıştır. 3. Gana'da Türk Müteahhit ve Yatırımcılarının Karşılaştığı Sorunlar Gana' da iş kurmak uzun zaman almakta ve beş ayrı devlet kurumunda bürokratik işlemlerin tamamlanması gerekmektedir. Dünya Bankası raporlarına göre Gana'da iş kurmak ortalama 85 günlük bir süre almaktadır. Ganalılar ile oluşturulacak ortaklıklar için minimum sermaye tutarı 10.000 ABD Doları, yatırım amaçlı yabancı sermaye ile kurulacak şirketler için ise 50.000 ABD Dolarıdır. Yabancı sermayeli ticaret amaçlı firma kuruluşunda ise minimum yabancı sermaye tutarı 300.000 ABD Dolarıdır. Ülkedeki bankalardan kredi alınması oldukça zor olup, kredi faizleri de oldukça yüksektir. Ganalı tüketiciler ve ithalatçılar ürün fiyatlarına karşı oldukça duyarlı olup, kalitesi nispeten düşük fakat fiyatları ucuz olan malları tercih etmektedirler. 4. İhracatçılarımızın Karşılaştığı Sorunlar, Pazara İlişkin Görüş ve Öneriler Gana, Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS)'na üye bir ülke olarak son yıllarda Afrika'da adından en çok söz edilen ülkelerden birisidir. Gana Afrika'nın gelişmekte olan ülkeleri arasında önemli bir yere sahip olup, özellikle ABD, Çin İngiltere gibi ülkeler tarafından yatırım yapılabilecek ülkeler arasında gösterilmektedir. Gana, ülkemiz yatırımcı ve ihracatçıları tarafından sadece kendi iç pazarı açısından değil aynı zamanda ECOWAS'a üye ülkelerin pazarlarına giriş için de önem taşımaktadır. Özellikle Afrika pazarına açılmayı planlayan Türk yatırımcılarının Gana'yı ön plana alarak bu ülkeyi bir basamak olarak düşünmelerinde yarar görülmektedir. Firmalarımızın özellikle Gana'daki serbest bölgelerde yerleşmek suretiyle, diğer ECOWAS ülkelerine önemli ölçüde ihracat yapabilecekleri düşünülmektedir. Afrika ülke pazarlarının kalite konusunda diğer batı ülkelerine göre daha az seçici olmasından dolayı bölgede özellikle KOBİ'lerimiz için fırsatlar elde edilebileceği düşünülmektedir. Gana pazarına Çin ve batı ülkeleri büyük ilgi göstermeye başlamış ve pazardaki hâkimiyetleri giderek artmıştır. Ülkemiz firmalarının bu durumu bilerek hareket etmeleri ve bir an evvel pazarda yer almaya çalışmalarında yarar görülmektedir. Bölgedeki diğer Afrika ülkelerine yapılacak ihracat da düşünülerek ülkemiz firmaları Gana'ya sanayi sektörlerinde ortak yatırım yapma imkanlarını araştırmalıdırlar. Gana'da başta altın olmak üzere madencilik sektöründe belirli bir potansiyelin var olduğu bilinmektedir. Bu yüzden firmalarımızın Gana'da madencilik sektöründeki yatırım imkanlarını araştırmasında fayda görülmektedir. Firmalarımızın diğer Afrika ülkelerinde olduğu gibi Gana pazarında da özellikle Ganalı firmaların güvenilirliği hakkında tereddütleri bulunmakta ve firma güvenirliği konusunda bilgi alınabilecek makam bulamadıkları belirtilmektedir. Bu durum firmalarımızın diğer 7 birçok Afrika ülkesine olduğu gibi Gana pazarına da yönelmelerinde önemli bir engel teşkil etmektedir. Firmalarımız Gana'daki gümrük vergilerinin sıklıkla değişmesinden yakınmaktadır. Dolayısı ile gümrük vergilerinde yapılan düzensiz değişiklikler firmalarımızın Gana pazarına yönelmelerinde engelleyici rol oynamaktadır. Pek çok ülke, Afrika'nın iç kesimlerinde yer alıp deniz yolu ile bağlantısı olmayan Nijer, Mali, Yukarı Volta gibi ülkelere yaptıkları ihracatta Gana limanlarını kullanmaktadır. Ancak, Gana limanlarına gelen ürünlerin diğer ülkelere geçişi sırasında bu ülkede gereksiz, zaman alıcı ve masraflı uygulamalara maruz kalındığı gözlemlenmektedir. Bu durum firmaları zor durumda bırakmakta ve Gana üzerinden diğer ülke pazarlarına girişte engelleyici rol oynamaktadır. Özel olarak Gana’da genel olarak Afrika’da Çinlilerin yatırım ve ticarette aktif rol almalarının en önemli nedeni, öz kaynak ve finansman sıkıntısı çeken Gana ve diğer Afrika ülkelerine Çin’in uzun vadeli ve düşük faizli krediler vermeleridir. Dış fazla veren Çin devletinin elindeki dış fazlayı uzun vadeli ve düşük faizli kredi olarak Afrika gibi kaynak sıkıntısı çeken ülkelere kredi olarak vermesi ve karşılığında kendi ürünlerinin ve kendi insanların emek yoğun işlerde kullanılması koşulunu öne sürmesi, Afrika’da Çin’in ekonomik olarak daha etkin bir rol oynamasını sağlamaktadır. Ticaret ile ilgili olarak Gana pazarında Lübnanlıların, Çinlilerin ve Hindistanlıların etkin olduğu görülmektedir. Ancak, Ganalılar özellikle Çin ürünlerine karşı olumsuz fikre sahiptir. İthal ettikleri ve kullanacakları ürünlerin daha kaliteli ve iyi olmasını tercih etmektedirler. Bu ise daha kaliteli ve fiyat olarak avantajlı üretim yapan Türk firmalarının, Çin ürünleri karşısında avantajlı bir konuma sahip olduğu bir dönemde olduğumuzu göstermektedir. Ayrıca, bu avantajlı konumumuzu kaliteli ürün ve görece ucuz fiyat politikası ile sürdürmemiz konusunda da azami dikkat ve özenin gösterilmesi de gerekmektedir. Aynı şekilde, ticarette Lübnanlılara ve Hintlilere karşıda olumsuz fikre sahiptirler. Türkiye Gana arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin gelişmesinin önündeki en önemli sorunların başında Türkiye Gana arasında imzalanması gereken Ekonomik ve Ticari anlaşmaların sonuçlandırılamamış olması gelmektedir. Özellikle Çifte Verginin Önlenmesi Anlaşması, (ÇVÖ) Serbest Ticaret Anlaşması (STA) ve Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının (YKTK) mevcut olmaması Türk İşadamlarının Gana’ya yatırım ve ihracat yapmasını olumsuz etkilemektedir. STA ve YKTK Anlaşmalarının 2.Tur görüşmeleri bitmiştir. 3.Tur görüşmelerinde bu yıl içinde yapılması ve YKTK Anlaşmasının 3. Tur görüşmeleri sonucunda imzalanması beklenmektedir. Gana’nın bürokrasisinden kaynaklanan sorunlarda iki ülke arasındaki ticari ve ekomnomik ilişkilerin gelişmesinin önünde engeldir. Gana’nın 1,5 - 1,7 milyon adet konut açığı olduğu dikkate alındığında, konut sektörüne yatırım yapacak olan yabancı yatırımcılar, özellikle toprak mülkiyeti sorunu ve tapu kayıtlarının düzgün tutulmaması nedeniyle, bu sektöre yatırım yapmaktan kaçınmaktadırlar. Buna ilaveten, ülkede bürokrasinin çok olması ve yavaş işlemesi, yabancı yatırımcıları ve ihracatçıları olumsuz etkilemektedir. Bürokrasinin yavaş işlemesi ve çok olması, ayrıca, işadamlarının sorunlarını çözmede ve işlerini hızlandırmada, yasal olmayan yollara başvurmalarına da neden olmaktadır. Sahra Altı Batı Afrika’da dolandırıcılık ve sahtekarlık işlemlerinin çok olması Türk 8 İşadamlarının Gana’ya yatırım ve ihracat yapmalarını olumsuz etkilemektedir. 5. Ulaştırma ve Haberleşme İki ülke arasındaki hava ulaştırmasını düzenlemek amacıyla, 29 Eylül 2009 tarihinde Mutabakat Zaptı ve 24 Mart 2011 tarihinde Akra'da Gana ile Türkiye arasında Hava Ulaştırması Anlaşması imzalanmıştır. Anılan anlaşmalar uyarınca, hava ulaşımında haftalık 7 frekans hakkı tanınmıştır. Kargo ulaşımında herhangi bir kapasite ve frekans sınırlaması bulunmamaktadır. İki ülke arasında deniz ticaretinin hacmi her geçen gün artmakta olup, bahse konu alanda herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Türkiye ile Gana arasındaki posta hizmetleri İngiltere ve Fransa üzerinden gerçekleştirilmekte olup, bu konuda herhangi bir sorun yaşanmamaktadır. Ülkemiz ile Gana arasında doğrudan telefon haberleşmesi mevcut olmayıp, haberleşme diğer ülkeler üzerinden sağlanmaktadır. 6. Yatırım Fırsatları Gana’da ülke içinde yapılan yatırımları teşvik etmekle ve ülkede yapılan yerli ve yabancı sermayeli yatırımların takibi ve kontrolü ile görevli olan Gana Yatırımları Teşvik Merkezi (GİPC www.gipcghana.com) mevcuttur. GİPC’a göre Gana’da yatırım yapılacak alanlar şöyle sıralanmıştır. i) ii) iii) iv) v) vi) vii) Tarım ve Gıda Sanayi (Agro Procesing) Enerji Tekstil Bilgi ve İletişim Teknolojisi Altyapı Finansal Hizmetler Hazır Giyim 7. Dolandırıcılık Şikayetleri T.C Akra Büyükelçiliği ve Akra Ticaret Müşavirliği görev bölgesinde bulunan Gana, Togo ve Benin’de yerleşik olduğunu belirten şirket veya kuruluşlardan sahte içerikli email alan firma sayısının arttığı görülmektedir. E dolandırıcılar şirketlerimizle e mail yoluyla irtibat kurmakta, Gana’da veya Togo’da büyük ihaleler kazandıklarını veya büyük miktarlarda sipariş vermek ve mal almak istediklerini belirterek Gana’ya veya Togo’ya mal ithal etmek istediklerini belirtmekte, genel olarak ihaleye katılım masrafı olarak veya ithal işlemlerine ilişkin alınması gereken belge/sertifika masrafı olarak düşük bir bedelin şirketlerimiz tarafından banka hesaplarına aktarılması talep edilmektedir. Bu çerçevede şirketlerimizin, Gana’da veya Togo’da ihale kazandıklarına ilişkin olarak alabilecekleri bu yöndeki e mailleri ve büyük miktarda verilen mal alım siparişlerini ve bu siparişlerin akabinde talep edilen belge/sertifika veya avukatlık masrafı adı altında istenen para taleplerini ihtiyatla değerlendirmeleri gerekmektedir. Daha seyrek olmakla beraber Benin kaynaklı benzer e maillere de rastlanılmıştır. Gana’da ihaleler konusunda yetkili tek kuruluş Public Procurement Authority olup, bu 9 kuruluşun resmi internet adresi www.ppbghana.org veya www.ppaghana.org dir. Bunun dışında olası kuruluşlardan alınabilecek e maillerin ciddiye alınmaması gerektiği düşünülmektedir. Çünkü e mail dolandırıcılarının bazen hayali kuruluşlara dair internet siteleri kurabildikleri ve bu yöntemle şirketlerimizi kandırnayı amaçladıkları bilinmektedir. E dolandırıcılar tarafından yaygın biçimde kullanılan bir diğer yöntem, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (Ekonomic Community of West African States – ECOWAS) ihalelerine ilişkin e maillerdir. Bu e maillerde, ECOWAS’ın Gana temsilciliğinin bir ihale açtığı ve bu çerçevede büyük miktarda mal alımı yapılabileceği belirtilmekte ve ihale katılım bedeli olarak da bir miktar dövizin transfer edilmesi istenmektedir. ECOWAS’ın Gana’da temsilciği bulunmamakta olup, ‘ECOWAS Gana Ofisi’ kaynaklı e maillerin ciddiye alınmaması şirketlerimizin menfaatleri açısından uygun olacaktır. Ecowas’ın resmi internet sitesinin web adresi www.ecowas.int dir. Ecowas tarafından açılan tüm ihaleler ve bu ihalelere ilişkin detaylı bilgilere bu web sitesinden ulaşılabilir. Togo’dan alınabilecek bu yöndeki e mailler incelenirken, Togo’nun Fransızca konuşulan bir ülke olduğu hususu her zaman akılda tutulmalıdır. Şirketlerimiz Togo ile ilgili olarak aldıkları mailler de tereddüt etmeleri halinde, doğrudan Lome Fahri Konsolosumuzdan da yardım alabilirler. Yazışmaların İngilizce veya Fransızca yapılması koşulu ile Lome Fahri Başkosolosumuzun consulturktg@yahoo.fr e mail adresinden kendileri ile iletişim kurup bilgi almaları mümkündür. Yukarıda ifade edilen yöntemler son dönemlerde en çok rastlanan e Yukarıda ifade edilen konuya ilave edilmesi gereken bir diğer noktada altın alım satımı konusunda T.C. Akra Büyükelçiliği ve Ticaret Müşavirliğimize dolandırıcılıkla ilgili şikayetlerin gelmesidir. Bununla birlikte, dolandırıcılık işlemine maruz kalıp Ticatret Müşavirliğimize bilgi vermeyen Türk İşadamlarının sayısının da fazla olduğu duyumları gelmektedir. Altın alım satımında altın fiyatları Gana’da dünya piyasa fiyatları civarındadır. Bu nedenle, altın alım satımında kar marjları çok yüksek değildir. %1-1,5 kar marjı ile altın alım satımı yapılmaktadır. %1-1,5 kar marjının üzerinde bir fiyat alındığında satıcının alıcıyı dolandırma niyetinde olduğu dikkate alınmalı ve altının teslim edilme/alınma koşulları net olarak belirlenmeli ve hiç bir zaman peşin altın alışı yapılmamalıdır. Altın alım satımında, özellikle altının teslim yerinin İstanbul olması ve alınan maddenin gerçekten altın olup olmadığı İstanbul’daki ilgili kurumlarda test edilip, altın olduğu ve saflık derecesi belirlendikten sonra parasının ödenmesi konusunda gereken dikkatin gösterilmesi, Türk İşadamlarının dolandırılmasının önlenmesinde önem arz etmektedir. 10