ÖNSÖZ Çelik yapıların boyutlandırılması ve imalatı süreçlerinin mümkün olduğunca başarılı olarak yürütülmesi için kazanılmış olması gereken bilgiler, ilgili üniversitelerin lisans programlarında bütünüyle verilmemektedir. Örneğin depreme dayanıklı bir çelik yapının boyutlandırılmasında, yapının elasto plastik davranışının mutlaka bilinmesi gerekir. Aksi halde yürürlükte olan deprem yönetmeliğinin öngördüğü özellikleri yapıya kazandırmak mümkün olmayacaktır. Benzer şekilde rüzgar etkisi, deprem yükleri ve diğer tekrarlı yükler için çelik yapıların “yorulma” davranışının boyutlandırmada gözönünde bulundurulması kaçınılmaz diğer önemli bir husustur. Yüksek tekrarlı yorulmanın yanısıra özellikle deprem yükleri etkisinde düşük tekrarlı yorulma ön plana çıkmaktadır. Öte yandan “kırılma” da, özellikle çelik yapıların süreksizlik içeren bölümleri ve birleşimlerinin boyutlandırılmasında tekrarlı veya tekrarsız yükler etkisinde gözönünde tutulması gereken diğer önemli problemdir ve burada yapının lokasyonuna ait ısı değerleri önem arzeder. Çelik yapıların boyutlandırılmasıyla ilgili bir yapım standardının mutlaka diğer standartlarla destekleniyor olması elzemdir. Boyutlandırmada “malzeme standardının” yanısıra ülkemizin koşulları gözönünde tutularak hazırlanmış “kaynaklı ve bulonlu birleşimlerin tasarımını” içeren bir “imalat standardının” da mevcut olması gerekir. Ancak burada hedeflenen kalite, uluslararası düzeyde kabul görecek seviyede olmalıdır. Öte yandan, inşa halinde olan bir çelik yapının imalatının sistematik bir şekilde gözlemlenmesi ve imalatının yukarda zikredilen standardına uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığının da gözleyen firma tarafından raporlanması gerekmektedir. Bu hususlara ilave olarak burada üniversitelerimizin lisans programında yapılarda plastik mafsal oluşumu ve mekanizma durumu nedeniyle meydana gelebilecek göçme modlarının analiz yöntemleri, kırılma ve yorulma konularının öğretilmesi önerilmektedir. Ayrıca çelik yapıların yük ve dayanım faktörleri kullanılarak yapılacak boyutlandırılmasında dikkate alınacak dayanım faktörü, ülkemiz imalat kalitesi verilerine dayanılarak gerçekçi bir şekilde kullanıma sokulmalıdır. Rüzgar, yağmur, kar, kar birikimi ve buz gibi meteorolojik yükler, ulusal verilere dayanılarak ülkemizin karakteristik bölgeleri için belirlenmeli ve bu yüklerin istatistik yöntemlerle değerlendirilmesi suretiyle, bu bölgelere ait yük faktörlerinin saptanıp boyutlandırma standardının kullanımına sunulmalıdır. “6. Çelik Yapılar Sempozyumu”nun çelik yapılar konusunda ülkemizde önemli gelişmelere vesile olmasını dilerim. Prof. Dr. Erdoğan UZGİDER Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı